Inteligencja, jako kategoria złożona.
„Psychologia ogólna”
Pojęcie wyrazu „inteligencja” przypisuje się Ceceronowi, który używając słowa intelligentia
(łac.) opisywała nim zjawisko, które dzisiaj nazwiemy – uzdolnienie intelektualne.
Definicja wyrazu inteligencja – względnie stałe warunki wewnętrzne człowieka
współdeterminujące efektywność działań, wymagających udziału typowo ludzkich procesów
poznawczych, takich jak rozumowanie, wnioskowanie itp. Inteligencję często utożsamia się
ze zdolnościami ogólnymi.
Dość rozpowszechniony jest pogląd , zgodnie z którym inteligencję należy rozumieć jako
właściwość psychofizyczną, charakterystyczną dla danej jednostki w efektywności
wykonywania zadań, angażujących procesy intelektualne takie jak rozumowanie i
wnioskowanie.
Badacze, którzy istotę inteligencji sprowadzają do zdolności rozwiązywania problemów,
mówią raczej o zachowaniu inteligentnym , niż o inteligencji, chcąc przez to podkreślić, że jej
istotę stanowią procesy umysłowe takie jak: rozumienie, wnioskowanie, porównywanie,
rozumowanie, wykrywanie, które zmieniają się w zależności od specyfiki rozwiązywanego
problemu (zdanie uczonego szwajcarskiego J. Piageta).
Pewna odmiana w ujmowaniu inteligencji w kategoriach procesów a nie właściwości,
stanowi pogląd z którym „inteligencja to zdolność przetwarzania informacji” (zdanie
amerykańskiego psychologa E. Hunt).
Definicja inteligencji wg autora.
Inteligencja – to konstrukt teoretyczny odnoszący się do względnie stałych warunków
wewnetrznych człowieka, współdeterminujących efektywność działań wymagających udziału
typowo ludzkich procesów poznawczych.
Te warunki wewnętrzne kształtują się pod wpływem interakcji genotypu, środowiska i
aktywności własnej.
Konstrukt teoretyczny – któremu odpowiada rzeczywiście istniejące zjawisko,
uzewnętrzniające się w tzw. zachowaniu inteligentnym.
Względnie stałe warunki wewnętrzne organizmu – są to mechanizmy anatomofizjologiczne
ośrodkowego układu nerwowego, leżące u podstaw zachowania inteligentnego.
Z poziomem inteligencji wiąże się z reguły takie cechy ośrodkowego układu nerwowego w
tym głównie kory mózgowej jak: jakość tkanki nerwowej, szybkość przebiegu procesów
nerwowych, plastyczność komórek nerwowych w kodowaniu, przetwarzaniu i odtwarzaniu
informacji.
Efektywność działań o charakterze poznawczym – zależy od wielu czynników takich jak: stan
fizyczny i psychiczny organizmu poziom aktywacji, motywacja, wiedza i umiejętność
jednostki.
Działania, które wymagają udziału typowo ludzkich procesów umysłowych to: rozumowanie,
wnioskowanie, myślenie abstrakcyjne, wykrywanie przewidywanie, planowanie itp.
Zamiennie (z inteligencją) używane pojęcia to również: uzdolnienia umysłowe, uzdolnienia
intelektualne lub zdolności ogólne.
Teoria inteligencji.
Inteligencja ogólna określana jest symbolem g. (ang. general).
Struktura inteligencji wg Vermona (ameryk.) składa się z 5 poziomów:
docsity.com
