Pobierz Jak definiujemy pojęcie mol? (ujęcie makro i mikroskopowe) i więcej Schematy w PDF z Chemia tylko na Docsity! Jak definiujemy pojęcie mol? (ujęcie makro i mikroskopowe) Wprowadzenie Przeczytaj Audiobook Sprawdź się Dla nauczyciela Mol stał się częścią międzynarodowego systemu jednostek (SI) w roku i jest określany jako jednostka liczności materii, zawierająca indywiduów chemicznych (tzn. elektronów, atomów, cząsteczek, jonów) lub innych obiektów elementarnych. Co ciekawe, każdego roku, października, od godziny obchodzimy święto mola. Data i godzina dotyczy liczby Avogadra, której wartość w przybliżeniu wynosi właśnie . Święto powstało we wczesnych latach . wieku, aby zwiększyć zainteresowanie chemią. Twoje cele Rozróżnisz pojęcia: mol, liczba Avogadra, stała Avogadra. Porównasz ilości moli atomów w różnych związkach chemicznych. Wykonasz obliczenia, wykorzystując pojęcie mola. Czy wiesz, ile elementów zawiera jeden mol substancji? Źródło: dostępny w internecie: www.pixabay.com, domena publiczna. 1971 6, 02214076 ⋅ 10 23 23 6 : 02 6, 02214076 ⋅ 10 23 80 XX Jak definiujemy pojęcie mol? (ujęcie makro i mikroskopowe) Odpowiedź: atomów stanowi mola atomów. Przeliczanie liczby moli atomów na liczbę atomów Przykład 2 Jaką liczbę atomów stanowi mola atomów ? Sposób . Do przeliczenia liczby moli atomów na liczbę atomów można wykorzystać poniższą zależność: Wówczas przekształcamy powyższy wzór względem . Za podstawiamy liczbę , a za liczbę . Po podstawieniu wartości liczbowych otrzymujemy: Sposób . Zadanie można również rozwiązać metodą proporcji. Korzystając z zależności, że atomów zawiera atomów, obliczamy liczbę atomów zawartych w atomów. Wówczas możemy zapisać: Odpowiedź: mola atomów stanowi atomów. Słownik n = 18,06⋅10 22 ⋅1 mol 6,02⋅10 23 = 3 ⋅ 10 −1 mol = 0, 3 mola 18, 06 ⋅ 10 22 Au 0, 3 4, 5 Ar 1 n = N N A N N = n ⋅N A n 4, 5 N A 6, 02 ⋅ 10 23 N = 4, 5 ⋅ 6, 02 ⋅ 10 23 = 27, 09 ⋅ 10 23 2 1 mol 6, 02 ⋅ 10 23 4, 5 mola 1 mol — 6, 02 ⋅ 10 23 4, 5 mol — N N= 4,5 mol⋅6,02⋅10 23 1 mol = 27, 09 ⋅ 10 23 4, 5 Ar 27, 09 ⋅ 10 23 atom najmniejsza część pierwiastka chemicznego, zachowująca jego właściwości chemiczne oraz mająca określoną masę i objętość mol (łac. moles „ilość”) jednostka liczności (ilości) materii, podstawowa w układzie SI; jeden mol zawiera dokładnie indywiduów chemicznych (elektronów, atomów, cząsteczek lub jonów) stała Avogadra , stała fizyczna liczbowo równa liczbie atomów, cząsteczek lub innych cząstek materii zawartych w jednym molu tej materii prawo Avogadra prawo, zgodnie z którym w jednakowych warunkach temperatury i ciśnienia dana liczba cząsteczek dowolnego gazu zajmuje jednakową objętość Bibliografia Atkins P., Jones L., Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje, Warszawa 2004. Encyklopedia PWN Ćwiczenia rachunkowe z chemii analitycznej, praca zbiorowa pod red. Zbigniewa Galusa, Warszawa 1996. Pazdro K., Zbiór zadań z chemii dla szkół ponadgimnazjalnych, Warszawa 2003. Usnalski W., Chemia w szkole średniej, Warszawa 1998. 6, 02214076 ⋅ 10 23 N A Audiobook Polecenie 1 Zapoznaj się z nagraniem dotyczącym uczonego Amadeo Avogadro oraz liczby Avogadra. Następnie odpowiedz na pytania. Audiobook można wysłuchać pod adresem: h ps://zpe.gov.pl/b/PtZDQRAgl Jean Baptiste Perrin analizuje postawioną wiele lat wcześniej hipotezę Avogadro. Mikroskop, którego używa, charakteryzuje się dużym powiększeniem. Ma dwa szkiełka. Jedno nakrywkowe, o grubości jednej dziesiątej milimetra, drugie podstawowe. Bierze do ręki szkiełko podstawowe, nakłada na nie nieprzezroczystą folię z małym otworem i ostrożnie umieszcza tam kroplę emulsji gumiguty. Przykrywa szkiełkiem nakrywkowym, uszczelnia parafiną. Oświetla preparat przez piętnaście sekund. Szybko dokonuje pomiarów. Próbuje określić liczbę drobin w kropli olejku rozproszonego w roztworze. Bada na różnych głębokościach wnętrza preparatu. Powtórne obliczenia. Jean Baptiste Perrin wkrótce ogłosi słuszność wcześniej określonego wzoru. Zapisuje dokładnie na końcu kartki: w przybliżeniu 6,021⋅10 oraz datę: 1908 rok. Przez kilkadziesiąt lat uważano, że to jedynie hipoteza. Nie jest jego własnością, być może dlatego uzyskany wzór określa na cześć swojego inicjatora – liczbą Avogadro. Lorenzo Romano Amedeo Carlo Avogadro był prawnikiem. Urodził się w Turynie. Nie posługiwał się wszystkimi imionami, dlatego znamy go jako Amedeo Avogadro. Przypuszcza się, że jego nazwisko miało początek w określeniu De Advocatis, ponieważ przodkowie tego rodu sprawowali różne funkcje prawnicze. Sam Amedeo Avogadro obronił doktorat z prawa kanonicznego, po czym rozpoczął pracę w tym zawodzie. Jego prawdziwą pasją były nauki ścisłe. Pobierał prywatne lekcje, dokształcał się na podstawie lektur, prowadził również eksperymenty. Notatki przesyłał do Akademii Nauk w Turynie. W 1804 roku porzucił karierę prawniczą i rozpoczął pracę jako nauczyciel fizyki w liceum w Vercelli. Właśnie w tym czasie stworzył swoją hipotezę, według której „jednakowe objętości różnych gazów, znajdujących się w tej samej temperaturze i pod tym samym ciśnieniem, zawierają jednakowe liczby cząsteczek”. W swoich notatkach pisał jeszcze, że „(…) ilościowe proporcje substancji w związkach wydają się zależeć wyłącznie od liczby molekuł, które się wiążą i od liczby molekuł złożonych, które powstają.” Przypuszczał, że „molekuły składowe jakiegokolwiek 23 Ćwiczenie 2 Jaki pierwiastek odegrał kluczową rolę w określeniu dokładnej wartości liczby Avogadro? tlen krzem węgiel sód Ćwiczenie 3 Ile wynosi liczba Avogadro? W jaki sposób ją wyznaczono? Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu. Zaloguj się, aby dodać ilustrację. 輸 輸 Sprawdź się Pokaż ćwiczenia: 輸醙難 Ćwiczenie 1 Która z odpowiedzi prawidłowo definiuje pojęcie mol? Mol jest jednostką liczności materii ( ). Jednostka ta nie należy do układu SI. Jeden mol zawiera dokładnie indywiduów chemicznych. Mol jest jednostką liczności materii ( ). Jednostka ta należy do układu SI. Jeden mol zawiera dokładnie indywiduów chemicznych. Mol jest jednostką liczności materii ( ). Jednostka ta należy do układu SI. Jeden mol zawiera dokładnie indywiduów chemicznych. Mol jest jednostką liczności materii ( ). Jednostka ta należy do układu SI. Jeden mol zawiera dokładnie indywiduów chemicznych. n 6, 02214076 ⋅ 10 −23 n 6, 02214076 ⋅ 10 −23 n 6, 02214076 ⋅ 10 −23 n 6, 02214076 ⋅ 10 −23 Ćwiczenie 2 Wybierz poprawną odpowiedź. Dwa mole atomów żelaza stanowią: atomów. atomów. atomów. atomów. 12, 04 12, 04 ⋅ 10 23 3, 01 ⋅ 10 23 6, 02 ⋅ 10 23 輸 輸 Ćwiczenie 3 Uzupełnij poniższe zdania. W jednym znajduje się cząsteczek . Jedna cząsteczka zawiera dwa atomy wodoru, zatem mol cząsteczek zawiera mole atomów wodoru, co stanowi atomów . Łącznie cząsteczek wody zawiera mole atomów, czyli atomów. H 2 O 6, 02 ⋅ 10 23 H 2 O H 2 O H 2 O 12, 04 ⋅ 10 23 H 1 mol 18, 06 ⋅ 10 23 gramie 3 cząsteczce molu 1 4 2 Ćwiczenie 4 Dla podanych w tabeli ilości cząsteczek przyporządkuj liczbę moli cząsteczek. 6,02 · 10 cząsteczek H O 3,01 · 10 cząsteczek CO 3,01 · 10 cząsteczek H 1,204 · 10 cząsteczek N 22 2 23 2 22 2 23 2 Ćwiczenie 5 Uporządkuj podane ilości moli pierwiastków i związków chemicznych wg rosnącej łącznej liczby atomów. , , , 3 mole H 2 O 2 4 mole O 2 1 mol CI 2 2 mole H 2 O 輸 輸 醙 Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu. Zaloguj się, aby dodać ilustrację. Dla nauczyciela Scenariusz zajęć Autor: Agata Jarszak‐Tyl, Krzysztof Błaszczak Przedmiot: chemia Temat: Jak definiujemy pojęcie mol? (ujęcie makro i mikroskopowe) Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym Podstawa programowa: Poziom podstawowy I. Atomy, cząsteczki i stechiometria chemiczna. Uczeń: 1) stosuje pojęcie mola i liczby Avogadra Poziom rozszerzony I. Atomy, cząsteczki i stechiometria chemiczna. Uczeń: 1) stosuje pojęcia: nuklid, izotop, mol i liczba Avogadra. Kształtowane kompetencje kluczowe: kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji; kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii; kompetencje cyfrowe; kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się. Cele operacyjne: Uczeń: rozróżnia pojęcia: mol, liczba Avogadra, stała Avogadra; porównuje ilości moli atomów w różnych związkach chemicznych; wykonuje obliczenia wykorzystując pojęcie mol; Strategie nauczania: asocjacyjna. Metody i techniki nauczania: burza mózgów; ćwiczenia uczniowskie; analiza materiału źródłowego; dyskusja dydaktyczna. Formy pracy: praca indywidualna; praca w parach; praca zbiorowa; Środki dydaktyczne: komputery z głośnikami i dostępem do Internetu; słuchawki; rzutnik multimedialny; zasoby multimedialne zawarte w e‐materiale; tablica interaktywna/tablica. Przebieg zajęć Faza wstępna: 1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel wykorzystuje pytanie zawarte we wprowadzeniu do e‐materiału,np.: W jakim celu wprowadzono jednostkę mola do chemii? 2. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio. 3. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Uczniowie starają się odpowiedzieć na pytania: Czy wiesz, ile elementów zawiera 1 mol substancji? Do jakich indywiduów można go odnosić? Faza realizacyjna: 1. Uczniowie analizują treści zawarte w e‐materiale dotyczące interpretacji mola i obliczania liczby moli. Po wyznaczonym czasie chętni uczniowie podają znaczenie pojęcia mola i wzór na obliczanie liczby moli. Powrót do fazy wstępnej i skonfrontowanie wypowiedzi na temat mola. 2. Nauczyciel odsyła uczniów do medium bazowego i prosi o wysłuchanie nagrania związanego z liczbą Avogadra, a następnie udzielenie odpowiedzi na pytania: Jaką liczbę zanotował Perrin w swoich notatkach? Jaki pierwiastek odegrał kluczową rolę