Pobierz Jak zbudowane są alkohole? i więcej Ćwiczenia w PDF z Chemia tylko na Docsity! Jak zbudowane są alkohole? Wprowadzenie Przeczytaj Symulacja interaktywna Sprawdź się Dla nauczyciela Alkohole są jedną z najważniejszych grup związków w chemii organicznej. Można je otrzymać z wielu rodzajów związków i przekształcić na różne sposoby. Czy wiesz, że te najprostsze i najczęściej spotykane w życiu codziennym alkohole zawierają jedną grupę hydroksylową w cząsteczce? Wśród nich najbardziej popularny jest alkohol etylowy. Ma on również największe znaczenie gospodarcze. Twoje cele Poznasz kryteria podziału alkoholi. Przeanalizujesz budowę alkoholi pod kątem ich struktury elektronowej i wiązań. Na podstawie wzoru lub opisu cząsteczek zadecydujesz, czy substancja jest alkoholem, czy fenolem. Alkohol etylowy o stężeniu 95% jest nazywany spirytusem rektyfikowanym, może zostać otrzymany w wyniku fermentacji alkoholowej ziaren zbóż. Źródło: dostępny w internecie: www.pixabay.com.pl, domena publiczna. Jak zbudowane są alkohole? Porównanie budowy cząsteczki wody i metanolu. W alkoholu występuje wiązanie atomowe H-O silnie spolaryzowane i słabo spolaryzowane wiązanie C-O, z kolei w cząsteczce wody oba wiązania atomowe H-O są silnie spolaryzowane. Źródło: GroMar Sp. z o.o, licencja: CC BY-SA 3.0. Obecność silnie spolaryzowanego wiązania determinuje właściwości fizyczne i chemiczne alkoholi. Silna polaryzacja wiązania sprawia, że cząsteczki alkoholi są dipolami. Model dipolu Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0. Alkohole są zróżnicowane pod względem budowy. Przykładowa klasyfikacja obejmuje te, które zawierają również reszty węglowodorowe o charakterze aromatycznym. O−H O−H Klasyfikacja alkoholi Źródło: GroMar Sp. z o.o. na podstawie M. Krzeczkowska, J. Loch, A. Mizera, Repetytorium chemia : Liceum - poziom podstawowy i rozszerzony, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa - Bielsko-Biała 2010., licencja: CC BY-SA 3.0. Słownik alkohole (arab. al‐kuhl „delikatny proszek”) związki organiczne, pochodne węglowodorów, których cząsteczki zawierają grupę hydroksylową (związaną bezpośrednio z tetraedrycznym atomem węgla) zamiast atomu wodoru połączonego związkiem macierzystym z atomem węgla grupy alkilowej lub cykloalkilowej rozróżnia się alkohole: pierwszorzędowe, drugorzędowe i trzeciorzędowe hybrydyzacja zabieg matematyczny z udziałem orbitali atomowych powłoki walencyjnej danego atomu wieloelektronowego, różniących się wartościami pobocznej liczby kwantowej hydrofilowość właściwość substancji, która polega na zdolności jej cząsteczek (lub ich części) do oddziaływania z rozpuszczalnikami polarnymi, gł. z wodą bądź grupami polarnymi innych związków; cecha makroskopowa materiałów, obrazująca ich zdolność do zwilżania wodą hydrofobowość −OH właściwość substancji, która polega na niezdolności jej cząsteczek (lub ich części) do oddziaływania z rozpuszczalnikami polarnymi, gł. z wodą bądź grupami polarnymi innych cząsteczek; cecha makroskopowa materiałów, obrazująca ich brak zdolności do zwilżania przez wodę dipol cząsteczka polarna; cząsteczka biegunowa; cząsteczka dipolowa; cząsteczka utworzona z atomów o różnej elektroujemności, w której nastąpiło rozdzielenie ładunku dodatniego i ujemnego Bibliografia Krzeczkowska M., Loch J., Mizera A., Repetytorium chemia. Liceum - poziom podstawowy i rozszerzony, Warszawa – Bielsko‐Biała 2010. Sprawdź się Pokaż ćwiczenia: 輸醙難 Ćwiczenie 1 Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0. Ćwiczenie 2 Zaznacz poprawną charakterystykę alkoholi pod względem ich budowy. Alkohole to związek, które zawierają grupę funkcyjną , związaną z tetraedrycznym atomem węgla, oraz hydrofilową resztą węglowodorową -R Alkohole to związki, które zawieraj a grupę funkcyjną , związaną z tetraedrycznym atomem węgla, oraz hydrofobową resztą węglowodorową -R Alkohole to związki, które zawierają grupę funkcyjną , związaną z tetraedrycznym atomem węgla, oraz hydrofobową resztą węglowodorową -R −OH −OH −COOH Ćwiczenie 3 Podaj wzory półstrukturalne poniższych alkoholi oraz określ ich rzędowość. 2-metylopentan-3-ol, 2-metylopropan-2-ol, 3-metylobutan-1-ol. Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu. Zaloguj się, aby dodać ilustrację. 輸 輸 醙 醙 Ćwiczenie 4 Jak zmienia się polarność oraz rozpuszczalność alkoholi w wodzie? Uzupełnij tekst odpowiadające na to pytanie wstawiając odpowiednie wyrażenia. Im krótszy łańcuch węglowy cząsteczki alkoholu, tym polarny jest jej charakter, ponieważ silniejszy jest wpływ grupy na właściwości związków. W przypadku alkoholi o masie cząsteczkowej (czyli niższych w szeregu homologicznym) grupa stanowi . Dlatego zdolność do tworzenia z cząsteczkami wody jest duża. Wraz ze wzrostem liczby atomów węgla w łańcuchu, czyli wzrostem wpływu tego łańcucha na właściwości związku, rozpuszczalność w wodzie i . Dlatego, kiedy rośnie liczba atomów węgla, czyli wydłuża się łańcuch alifatyczny, to właściwości mają charakter cząsteczek alkanów, ponieważ grupa stanowi . −OH reaktywność alkoholi bardziej alkoholu wiązań kowalencyjnych reaktywność kwasów dużą część cząsteczki dużej wiązań wodorowych maleje mniej dużą część cząsteczki OH CH 3 −OH małą część cząsteczki małą część cząsteczki małej kwasu Ćwiczenie 5 Wytłumacz, co determinuje właściwości fizyczne i chemiczne alkoholi. Odpowiedź: 醙 醙 Ćwiczenie 6 Narysuj uproszczony model cząsteczki dipolowej. Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu. Zaloguj się, aby dodać ilustrację. Ćwiczenie 7 Jak na właściwości alkoholi wpływa liczba grup w cząsteczce?−OH Odpowiedź: Ćwiczenie 8 Alkohole są pochodnymi pewnych związków. Jakie to związki? Podaj wzory ogólne alkoholi pochodzących od tych związków. Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu. Zaloguj się, aby dodać ilustrację. 醙 醙 難