Jaka jest Julia? Kobieta w tragedii Szekspira Romeo, Prezentacje z Historia

Pobierz Jaka jest Julia? Kobieta w tragedii Szekspira Romeo i więcej Prezentacje w PDF z Historia tylko na Docsity! Jaka jest Julia? Kobieta w tragedii Szekspira Romeo i Julia i w wybranych wierszach współczesnych poetek Wprowadzenie Przeczytaj Prezentacja mulmedialna Sprawdź się Dla nauczyciela Bibliografia: Źródło: John E. Hankins, Posłowie, [w:] William Shakespeare, Romeo i Julia, tłum. S. Barańczak, Kraków 2001, s. 183. Źródło: William Shakespeare, Romeo i Julia, tłum. S. Barańczak, Kraków 2001, s. 57–60. Źródło: William Shakespeare, Romeo i Julia, tłum. S. Barańczak, Kraków 2001, s. 140. Źródło: William Shakespeare, Romeo i Julia, tłum. S. Barańczak, Kraków 2001, s. 142–144. Źródło: William Shakespeare, Romeo i Julia, tłum. S. Barańczak, Kraków 2001, s. 76–60. Źródło: William Shakespeare, Romeo i Julia, tłum. S. Barańczak, Kraków 2001, s. 34–35. Julia ma zaledwie czternaście lat, kiedy spotykają ją trudne życiowe doświadczenia, którym sama musi stawić czoła. Do czasu, gdy poznaje Romea, opiekują się nią rodzice i niania.  Gdyby nie uczucie, które spada na nią gwałtownie i którego sama nie rozumie, pozostałaby ułożoną dziewczyną i posłuszną córką. Może pozwoliłaby innym nadal kierować własnym losem. Najpierw rodzice, a potem Parys, wybrany przez jej ojca mąż, stanowiliby o tym, kim ma być ta młoda kobieta. Tak się jednak nie dzieje, ponieważ miłość okazuje się siłą, która prowadzi do buntu i niezależności. Nawet jeśli przyjdzie za to zapłacić najwyższą cenę – własne życie. Twoje cele Poznasz wiersze współczesnych poetek, które podejmują tematy poruszane w dramacie. Scharakteryzujesz Julię i jej relację z otoczeniem na podstawie fragmentów dramatu Szekspira. Przeanalizujesz sytuację społeczną i kulturową kobiet żyjących współcześnie i we wcześniejszych wiekach. Werona – balkon Julii Źródło: domena publiczna. Jaka jest Julia? Kobieta w tragedii Szekspira Romeo i Julia i w wybranych wierszach współczesnych poetek Julia niespodziewanie, nawet dla siebie samej, zakochuje się na balu w nieznajomym młodzieńcu o imieniu Romeo. I choć dowiaduje się o jego pochodzeniu (z wrogiego rodu), jest już za późno – miłość od pierwszego wejrzenia jest tak silna, że dziewczyna ulega uczuciu. Rozmowa w ogrodzie między dwojgiem kochanków, określana jako „scena balkonowa”, uchodzi za jedną z najpiękniejszych scen miłosnych w literaturze. Jest szczera, naturalna i spontaniczna jak dwoje młodych ludzi nieskażonych jeszcze kłamstwem i obłudą. Któremu trzeba obwoluty: żony. Jak obłok niebem, młodzieniec ma prawo  Podkreślić walor swój cenną oprawą; Mężczyzna jest to księga, której treści  Pięknieją, kiedy je uścisk niewieści  Obejmie niczym dwie złote okładki. Kiedy w małżonku posiądziesz skarb rzadki, Własny twój wymiar wzrośnie w krótkim czasie. Źródło: William Shakespeare, Romeo i Julia, tłum. S. Barańczak, Kraków 2001, s. 34–35. William Shakespeare Romeo i Julia Akt II, scena 2 JULIA Tylko nazwisko twoje jest mi wrogiem. Ty jesteś sobą - nie żadnym Montecchim.  Cóż jest Montecchi? To nie dłoń, nie stopa,  Nie twarz, nie ramię - nie człowiecze ciało.  O, zmień nazwisko, nazwij się inaczej! Cóż znaczy nazwa? To, co zwiemy różą,  Pod inną nazwą nie mniej by pachniało. Tak i Romeo, gdyby się nazywał  Inaczej, byłby wciąż tym samym cudem.  Romeo, odrzuć nazwisko, a za ten  Dźwięk, który nie jest nawet cząstką ciebie, Weźmiesz mnie całą. “ Julia jest o krok od wypicia mikstury, która ma sprawić, że uśnie na czterdzieści dwie godziny, wyglądając jakby nie żyła. Jest targana sprzecznymi myślami: boi się popełnić ten czyn, ale równocześnie zdaje sobie sprawę, że nie ma innego wyjścia. Według woli rodziców powinna w czwartek poślubić Parysa, a to niemożliwe, bo kocha Romea i jest już jego żoną. Wzięła z nim potajemnie ślub w celi ojca Laurentego, który notabene był inicjatorem mistyfikacji związanej ze sfingowaniem śmierci. […] To szczęście, że na twarzy  Mam maskę mroku: bo widziałbyś na niej  Rumieniec wstydu za to, co słyszałeś  Z moich ust. Rada bym wszystko odwołać, Przestrzegać form - lecz po co nam konwenans?  Czy ty mnie kochasz? Wiem, że powiesz „tak”,  A ja uwierzę; a jednak przysięgi  Czasem się łamie. Przysłowie powiada, Że wiarołomstwo kochanków rozśmiesza  Jowisza w niebie. Romeo, najmilszy, Jeśli mnie kochasz, powiedz mi to szczerze.  Jeżeli masz mnie za zbyt łatwy podbój, Zrobię wyniosłą minę i na złość  Będę cię zmuszać do dalszych zalotów; Ale naprawdę nie mam na to chęci. Tak, jestem może dla ciebie zbyt czuła, Możesz pomyśleć, że się mało cenię; Lecz wierz mi - będę na pewno wierniejsza  Od tych, co sprytniej umieją się droczyć.  Powinnam była trzymać cię na dystans, Przyznaję - ale i tak podsłuchałeś, Co sama sobie szeptałam o mojej  Wielkiej miłości. Więc nie wiń mnie za to, Nie bierz za płochość tego, coś usłyszał  Tylko dlatego, żeś podkradł się w mroku. Źródło: William Shakespeare, Romeo i Julia, tłum. S. Barańczak, Kraków 2001, s. 76–60. William Shakespeare Romeo i Julia Akt IV, scena 3 JULIA Żegnajcie! Bóg wie, kiedy was zobaczę.  Zimny dreszcz trwogi przebiega przez żyły  I mrozi we mnie całe ciepło życia. Przywołam je z powrotem, będzie raźniej: Marto! - Nie, co ja robię? To bez sensu. W tej strasznej scenie jest rola dla jednej  Tylko aktorki. Gdzież ta fiolka? Jest. Dobrze, a jeśli wywar nie podziała? Czy w takim razie jutro biorę ślub? Nie, nie. Ten płyn mnie zbawi. To - niech czeka. Odkłada sztylet. A jeśli to trucizna, którą mnich  Podsunął mi podstępnie? Gdybym zmarła,  Mógłby uniknąć odpowiedzialności  Za to, że wcześniej dał mi ślub z Romeem. To też możliwe; ale chyba jednak  Nie: dał mi tyle dowodów dobroci! Zaraz... a jeśli ocknę się w grobowcu, Zanim Romeo przyjdzie na ratunek? Co wtedy? Boże, to byłoby straszne! Przecież w tej krypcie mogę się udusić: Zgniłym powietrzem zionącym z jej ust  Nie da się pewnie oddychać - Romeo  Znajdzie mnie martwą. A choćbym i żyła, Czyż sama wizja śmierci, noc i groza  Grobowca, tego pradawnego lochu, Gdzie gromadziły się przez setki lat Kości pradziadów - gdzie skrwawiony Tybalt “ Halina Poświatowska, domena publiczna Poezja Haliny Poświatowskiej to studium kobiecości, czekającej na miłość i świadomej śmiertelności. Poświatowska, która z powodu nieuleczalnej wady serca spędziła lata w szpitalach i sanatoriach, która związała się z mężczyzną chorym na serce i w wieku 21 lat została wdową, wie, że miłość, czas, śmierć są połączone. Dlatego piękna liryka miłosna Poświatowskiej ma wymiar tragiczny. Niesie ze sobą refleksję egzystencjalną – warto zaznaczyć, że poetka studiowała filozofię. Jej wiersze zawierają analizę kobiecości - kobieta jest tu metaforą natury: mój cień jest kobietą odkryłam to na ścianie on się uśmiechał falistością linii i ptak bioder o zwiniętych skrzydłach na gałęzi uśmiechu śpiewał 1 H. Poświatowska, [mój cień jest kobietą] domena publiczna Zachwyt wobec cielesności, która wywołuje namiętność, przyglądanie się własnemu ciału, jego odbiciom, to wszystko składa sie na kontemplację natury i próbę zatrzymania piękna, które zaraz zniknie. drzewo kwitnące obwieszone zielonymi papugami poprzez skrzydła pomarańcza złota dojrzałość słońce na kroplach połyska w deszczu proste i nagie drzewo moje usta uchylone piersi wschodzący księżyc rzęs zamigotał i zgasł 2 gdy zdmuchnąłeś zapałki płomień i oparłeś na ramionach moich dłonie mój cień był kobietą nim zniknął H. Poświatowska, [mój cień jest kobietą] Romeo i Julia na obrazie Frederica Leightona Pojednanie Montagues i Capuletów nad martwymi ciałami Romea i Julii z 1855 roku, domena publiczna Miłość nie może pokonać śmierci, ale podobnie jak śmierć stanowi integralny element kondycji ludzkiej. Wisława Szymborska pisze o miłości, która, mimo że o tym nie wiemy, pojawia się w wyniku przeznaczenia. To wyraz wiary w sens losu. 3 domena publiczna Nie potrafimy przewidzieć wszystkiego, co nas spotyka. Dopiero z upływem czasu drobne rzeczy, zwyczajne sytuacje nabierają znaczenia. Bardzo by ich zdziwiło, że od dłuższego czasu bawił się nimi przypadek. Jeszcze nie całkiem gotów zamienić się dla nich w los, zbliżał ich i oddalał, zabiegał im drogę i tłumiąc chichot odskakiwał w bok. Wisława Szymborska, Miłość od pierwszego wejrzenia 6 domena publiczna Były znaki, sygnały, cóż z tego, że nieczytelne. Może trzy lata temu albo w zeszły wtorek pewien listek przefrunął z ramienia na ramię? Było coś zgubionego i podniesionego. Kto wie, czy już nie piłka w zaroślach dzieciństwa? Były klamki i dzwonki, na których zawczasu dotyk kładł się na dotyk. Walizki obok siebie w przechowalni. Był może nawet pewnej nocy jednakowy sen, natychmiast po zbudzeniu zamazany. Wisława Szymborska, Miłość od pierwszego wejrzenia 7 Sir Frank Dicksee, Romeo i Julia, 1884 domena publiczna Może ta niepewność własnego losu – o której Szymborska pisze, że jest piękniejsza od pewności – nadaje miłości prawdziwe znaczenie i moc. Miłość bywa tym, co odkrywamy, szukając sensu egzystencji. Legendarna miłość Romea i Julii, dla której warto umrzeć, jest tą, dla której warto żyć. Każdy przecież początek to tylko ciąg dalszy, a księga zdarzeń zawsze otwarta w połowie. Wisława Szymborska, Miłość od pierwszego wejrzenia 8 Wyraz D. C. Msc. l. poj. czytelnia tragedia cukiernia nekropolia niania historia Daria skrobia kopalnia szałwia pochodnia kwesa kolonia sympaa wartownia Ćwiczenie 2 Wypełnij kwesonariusz osobowy w imieniu głównej bohaterki tragedii Szekspira Romeo i Julia. Co możesz powiedzieć o sytuacji społecznej kobiety w okresie renesansu? Kwesonariusz osobowy Imię i nazwisko: Wiek: Data urodzenia (opisowo – fragment z tekstu): Dane rodziców: Miejsce zamieszkania: Wykształcenie (opisowo – fragment z tekstu): Stan społeczny (opisowo – fragment z tekstu): Dodatkowe umiejętności i zainteresowania: Komentarz nt. sytuacji społecznej i kulturowej kobiety w okresie renesansu: 輸 Ćwiczenie 3 Zapoznaj się z trzema fragmentami tragedii zamieszczonymi w sekcji „Przeczytaj”. Uzupełnij tabelę zgodnie z poleceniami w niej zawartymi według wzoru. Polecenie I fragment II fragment III fragment Opis sytuacji w jakiej znajduje się Julia. Julia jeszcze nie zna Romea i jest jej obojętne, z kim matka chce ją wyswatać. Scena balkonowa, kiedy Romeo zakrada się do ogrodu i początkowo podsłuchuje wynurzenia dziewczyny, a następnie ją adoruje. Scena tuż przed zażyciem usypiającej mikstury. Julia odprawiła nianię i matkę, które przygotowują ucztę weselną dziewczyny z Parysem. Jak się zachowuje? (1) (2) Jest skołatana i zagubiona. Pragnie uchronić się przed niechcianym ślubem z Parysem, ale równocześnie ma wiele wątpliwości. Oszukała swoich najbliższych, nawet nianię, która była do tej pory jej powierniczką. 輸 Z moich ust. Rada bym wszystko odwołać, Przestrzegać form - lecz po co nam konwenans? Czy ty mnie kochasz? Wiem, że powiesz „tak”, A ja uwierzę; a jednak przysięgi Czasem się łamie. Przysłowie powiada, Że wiarołomstwo kochanków rozśmiesza Jowisza w niebie. Romeo, najmilszy, Jeśli mnie kochasz, powiedz mi to szczerze. Jeżeli masz mnie za zbyt łatwy podbój, Zrobię wyniosłą minę i na złość Będę cię zmuszać do dalszych zalotów; Ale naprawdę nie mam na to chęci. [frag. 3.] Tak, jestem może dla ciebie zbyt czuła, Możesz pomyśleć, że się mało cenię; Lecz wierz mi - będę na pewno wierniejsza Od tych, co sprytniej umieją się droczyć. Powinnam była trzymać cię na dystans, Przyznaję - ale i tak podsłuchałeś, Co sama sobie szeptałam o mojej Wielkiej miłości. Więc nie wiń mnie za to, Nie bierz za płochość tego, coś usłyszał Tylko dlatego, żeś podkradł się w mroku. Źródło: William Shakespeare, Romeo i Julia, tłum. S. Barańczak, Kraków 2001, s. 57–60. Intencje Julii frag. 1. frag. 2. frag. 3. Ćwiczenie 5 W imieniu Julii napisz list do Romea i przedstaw mu swoje dylematy związane z planem ojca Laurentego oraz opisz uczucie, jakim darzysz wybranka. 輸 Ćwiczenie 6 Zapoznaj się z fragmentem Posłowia do tragedii. Wyjaśnij, co się zmienia w Julii pod wpływem pierwszej miłości? Formułując odpowiedź, odwołaj się do tekstu dramatu oraz fragmentu tekstu Johna E. Hankinsa. John E. Hankins Posłowie [Julia] w sztuce Shakespeare’a ma wkrótce obchodzić czternaste urodziny. Ponieważ fizjologia okresu Renesansu uważała na ogół, że od ukończenia czternastego roku życia zaczyna się wiek dojrzewania [...], intencją Shakespeare’a było tu najwyraźniej odmalowanie miłości Julii do Romea jako pierwszej miłości, co wzmocnione jest dodatkowo faktem, że Julia zaczyna dopiero uzyskiwać emocjonalne wtajemniczenie w sam sens pojęcia miłości jako takiej. [...]. W sferze emocji Julia stała się nagle kobietą, podczas gdy pod innymi względami wciąż jeszcze pozostaje dzieckiem. Przemiany tej nie potrafi pojąć w pełni ani ona sama, ani jej rodzice; traktują oni jej odmowę wyjścia za Parysa jako dziecinne fanaberie, Julia zaś jest nazbyt pełna trwożnego respektu, aby zdobyć się na ujawnienie prawdy. Źródło: John E. Hankins, Posłowie, [w:] William Shakespeare, Romeo i Julia, tłum. S. Barańczak, Kraków 2001, s. 183. “ 醙 Dla nauczyciela Autor: Maria Gniłka‐Somerlik Przedmiot: Język polski Temat: Jaka jest Julia? Kobieta w tragedii Szekspira Romeo i Julia i w wybranych wierszach współczesnych poetek Grupa docelowa: Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy Podstawa programowa: Zakres podstawowy Treści nauczania – wymagania szczegółowe I. Kształcenie literackie i kulturowe. 1. Czytanie utworów literackich. Uczeń: 1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945– 1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.; 2) rozpoznaje konwencje literackie i określa ich cechy w utworach (fantastyczną, symboliczną, mimetyczną, realistyczną, naturalistyczną, groteskową); 3) rozróżnia gatunki epickie, liryczne, dramatyczne i synkretyczne, w tym: gatunki poznane w szkole podstawowej oraz epos, odę, tragedię antyczną, psalm, kronikę, satyrę, sielankę, balladę, dramat romantyczny, powieść poetycką, a także odmiany powieści i dramatu, wymienia ich podstawowe cechy gatunkowe; 4) rozpoznaje w tekście literackim środki wyrazu artystycznego poznane w szkole podstawowej oraz środki znaczeniowe: oksymoron, peryfrazę, eufonię, hiperbolę; leksykalne, w tym frazeologizmy; składniowe: antytezę, paralelizm, wyliczenie, epiforę, elipsę; wersyfikacyjne, w tym przerzutnię; określa ich funkcje; 5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego; 6) rozpoznaje w tekstach literackich: ironię i autoironię, komizm, tragizm, humor, patos; określa ich funkcje w tekście i rozumie wartościujący charakter; 13) porównuje utwory literackie lub ich fragmenty, dostrzega kontynuacje i nawiązania w porównywanych utworach, określa cechy wspólne i różne; 14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej; 2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń: 5) charakteryzuje główne prądy filozoficzne oraz określa ich wpływ na kulturę epoki; 6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki; II. Kształcenie językowe. 1. Gramatyka języka polskiego. Uczeń: 1) wykorzystuje wiedzę z dziedziny fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni w analizie i interpretacji tekstów oraz tworzeniu własnych wypowiedzi; 4. Ortografia i interpunkcja. Uczeń: 1) stosuje zasady ortografii i interpunkcji, w tym szczególnie: pisowni wielką i małą literą, pisowni łącznej i rozłącznej partykuły nie oraz partykuły -bym, -byś, -by z różnymi częściami mowy; pisowni zakończeń -ji, -ii, -i ; zapisu przedrostków roz-, bez-, wes-, wz-, ws-; pisowni przyimków złożonych; pisowni nosówek ( a, ę ) oraz połączeń om, on, em, en ; pisowni skrótów i skrótowców; III. Tworzenie wypowiedzi. 2. Mówienie i pisanie. Uczeń: 4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji; IV. Samokształcenie. 1. rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska; Lektura obowiązkowa 15) William Szekspir, Makbet, Romeo i Julia; Kształtowane kompetencje kluczowe: kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji; kompetencje w zakresie wielojęzyczności; kompetencje cyfrowe; kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się; kompetencje obywatelskie; kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej. Cele operacyjne. Uczeń: zestawia wiersze Wisławy Szymborskiej i Haliny Poświatowskiej z fragmentami dramatu Szekspira; charakteryzuje Julię jako kobietę swoich czasów; wyjaśnia zależności między zachowaniem i wyborami Julii a epoką, w której żyła; interpretuje fragmenty dramatu Szekspira. Strategie nauczania: konstruktywizm; konektywizm. Metody i techniki nauczania: ćwiczeń przedmiotowych; z użyciem komputera; podająca. Formy pracy: praca indywidualna; praca w parach; praca w grupach; praca całego zespołu klasowego. Środki dydaktyczne: komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu; zasoby multimedialne zawarte w e‐materiale; tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda; telefony z dostępem do internetu. Przebieg lekcji Przed lekcją Konieczne jest, by uczniowie przed lekcją znali treść dramatu Romeo i Julia. Faza wprowadzająca Na początku lekcji nauczyciel prosi uczniów, by zastanowili się, nad zmianami obyczajowymi związanymi z miłością, zakochiwaniem się, partnerstwem. Uczniowie rozmawiają o wpływie zmian społecznych na te kwestie. Nauczyciel informuje, że na lekcji będzie omawiana ta kwestia na przykładzie jednego z najbardziej znanych dramatów dotyczących miłości i relacji kochanków, czyli Romeo i Julia. Uczniowie zapoznają się z „Wprowadzeniem” do materiału. Nauczyciel zapisuje temat na tablicy. Faza realizacyjna Uczniowie zapoznają się z sekcją „Przeczytaj”, zwłaszcza z fragmentami dramatu. Następnie cały zespół klasowy wykonuje dwa pierwsze ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się”. W kolejnym kroku, nauczyciel dzieli uczniów na grupy lub pary i przydziela ćwiczenia interpretacyjne z tej sekcji – poza ćwiczeniem 5 i 8, które uczniowie wykonają w dwóch grupach. Po wykonaniu ćwiczeń związanych z dramatem Szekspira, uczniowie zapoznają się z treścią multimedium. Tutaj dokonują porównania obrazu kobiety w dramacie Szekspira i wierszach W. Szymborskiej i H. Poświatowskiej.