W renesansie centrum zainteresowania przestał być Bóg, a ważny stał się również człowiek i
jego szczęście, rozwój, myśli.
Antropocentryzm (przeciwieństwo teocentryzmu) – człowiek jako jednostka niepowtarzalna,
wolna, samodzielnie myśląca. Zakłada prawo do harmonijnego rozwoju, szczęścia i radości
życia.
Humanizm – wiara w moralny rozwój człowieka, jego możliwość poznawania świata i samego
siebie. Humanizm opiera się na myśli starożytnego myśliciela Terencjusza: „Człowiekiem
jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce”.
Człowiek renesansu – wszechstronny, zdolny, interesował się wszystkimi dziedzinami życia.
Przykładami są Leonardo da Vinci i Mikołaj Kopernik.
Dążono do odnowy życia religijnego. W renesansie pojawił się ruch zwany reformacją, który
spowodował rozpad jedności kościoła. Zapoczątkowany został wystąpieniem Marcina Lutra w
1517 roku, kiedy przybił do drzwi katedry w Wittenberdze 95 tez mówiących o błędach
popełnianych przez księży. Powstały przez to nowe nurty religijne: luteranizm, kalwinizm,
anglikanizm.
W renesansie odrodziły się nurty filozoficzne powstałe w starożytności: stoicyzm i epikureizm.
Epikureizm – szczęście polega na
doznawaniu przyjemności i braku
odczuwania bólu. Należy korzystać z radości
życia i cieszyć się każdą chwilą.
RENESANS/ODRODZENIE
PODSTAWOWE INFORMACJE
Renesans jest trzecią z kolei epoką. Schyłek średniowiecza rozpoczął się wraz z wielkimi odkryciami
geograficznymi, przemianami gospodarki w Europie (upadek feudalizmu) i zmianą światopoglądu.
W swojej filozofii ludzie renesansu przeciwstawili się średniowiecznemu teocentryzmowi. Uznali, że
skupienie wyłącznie na Bogu, ciągłe umartwianie się, myśli o śmierci i strach przed piekłem nie są w życiu
wystarczające. Człowiek i jego potrzeby są równie ważne. W renesansie nastąpił rozkwit szkolnictwa,
ludzie coraz częściej dbali o własny rozwój, pojawili się pisarze i artyści dumni ze swoich talentów i – w
przeciwieństwie do anonimowych twórców średniowiecznych – świadomie podpisujący się pod swoimi
dziełami.
Nazwa renesans pochodzi od francuskiego słowa renaissance – oznaczającego odrodzenie.
Odrodzić się miała myśl antyczna i cała ludzkość dążąca do wszechstronnego rozwoju.
Początki: zdobycie Konstantynopola przez Turków – 1453 r./wynalezienie druku przez J. Gutenberga –
1455 r./odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba – 1492 r./odkrycie drogi morskiej do Indii – Vasco
da Gama 1498,/opłynięcie Ziemi przez Ferdynanda Magellana – lata 1519-1522.
Koniec: schyłek wieku XVI
ŚWIATOPOGLĄD I POSTRZEGANIE BOGA
FILOZOFIA RENESANSU
Stoicyzm – szczęście osiąga się poprzez
utrzymywanie dyscypliny moralnej i obojętność
wobec ziemskich pokus. Należy zachowywać
spokój w każdej sytuacji, kierować się rozumem i
przyjmować to, co przynosi życie, jako
konieczność.
SZTUKA RENESANSU
Artyści uważali, że w sztuce po inspiracje sięgać należy do czasów starożytnych, sprzed
średniowiecza, kiedy dominowało skupienie na człowieku, piękno, harmonia i symetria.
Dominującym stylem w sztuce był klasycyzm – inspirowany starożytnymi wzorcami. Rzeźby
przedstawiały w większości młodych ludzi o pięknym ciele, a także starały się jak najwierniej
oddawać emocje.
Najważniejsi renesansowi artyści: Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Sandro Botticelli, Rafael,
Tycjan.
