Kapitał w organizacjach gospodarczych - Notatki - Rachunkowość, Notatki z Rachunkowość finansowa

Pobierz Kapitał w organizacjach gospodarczych - Notatki - Rachunkowość i więcej Notatki w PDF z Rachunkowość finansowa tylko na Docsity! PRZEDMIOT: NAUKI O ORGANIZACJI IMIĘ I NAZWISKO: ANNA GRZEGORSKA WYDZIAŁ: SPOŁECZNO – EKONOMICZNY KIERUNEK: ZARZĄDZANIE GRUPA: ZN/51 TRYB: NIESTACJONARNE REFERAT KAPITAŁ W ORGANIZACJACH GOSPODARCZYCH (MATERIALNY, FINANSOWY, LUDZKI, INFORMACYJNY): POZYSKIWANIE, TWORZENIE, WYKORZYSTYWANIE. Kapitał finansowy Każde przedsiębiorstwo do prowadzenia działalności gospodarczej potrzebuje określonego kapitału. Kapitały (fundusze) przedsiębiorstwa wiążą się z zagadnieniem źródeł finansowania działalności gospodarczej, a ściślej – źródeł finansowania jego majątku. Kapitał to wartość, która jest źródłem finansowania majątku przedsiębiorstwa i jego działalności i która decyduje równocześnie o prawie własności majątku. Pojęciem kapitału określa się źródła finansowego pochodzenia majątku podmiotów gospodarczych, a więc majątku trwałego i obrotowego omówionego w poprzednim rozdziale. Kapitał jest zatem odpowiednikiem pieniężnym majątku danej jednostki organizacyjnej. W naszej gospodarce istnieją różne formy organizacyjne kapitału, związane głównie z rodzajem podmiotów gospodarczych w niej funkcjonujących. Podstawę wyodrębnienia form kapitału stanowi typ organizacji podmiotu gospodarczego, np. firma jednoosobowa, spółka prawa handlowego, przedsiębiorstwo państwowe itp., oraz kryterium własności. W stosunku do przedsiębiorstw państwowych, komunalnych i spółdzielni odpowiednikami kapitałów są fundusze. KAPITAŁ WŁASNY I OBCY Kapitał własny przeznaczony jest przez właścicieli na prowadzenie przedsiębiorstwa i tworzy się go z wkładów właściciela, podmiotu gospodarczego, wspólników, wpłat udziałowców lub akcjonariuszy za nabyte udziały i akcje. Kapitał własny zwiększa się lub maleje w wyniku działalności przedsiębiorstwa. Kapitałem własnym jest więc fundusz założycielski i fundusz przedsiębiorstwa w przedsiębiorstwie państwowym, fundusze udziałowy i zasobowy w spółdzielniach, udziały wspólników oraz kapitały: zakładowy, akcyjny, zapasowy i rezerwowy w spółkach. Zyska jednostki gospodarczej może zwiększać kapitał własny. Kapitał własny do przedsiębiorstwa wnosi właściciel (lub współwłaściciele), tym samym nabywając prawo do uczestniczenia w podziale zysku oraz do zwrotu kapitału w razie likwidacji przedsiębiorstwa. W przypadku strat kapitał własny ulega zmniejszeniu i może być zwrócony tylko w części lub nawet utracony w całości. Z tego powodu podmioty wnoszące kapitał własny są zainteresowane efektywnością i rentownością przedsiębiorstwa. Większy udział kapitału własnego ułatwia również starania o kredyt, gdyż stosunkowa wysokość kapitału własnego jest jednym z elementów, które bank bierze pod uwagę rozpatrując wniosek kredytowy. Kapitał obcy jest własnością wierzycieli (pożyczkodawców) i oddawany jest przez nich do dyspozycji konkretnego przedsiębiorcy na określony czas w zamian za odsetki. Z kapitału tego korzysta się w przypadku, gdy nie starcza kapitału własnego, oraz w przypadku przejściowych potrzeb. Kapitały obce występują w formie pożyczek i kredytów bankowych oraz innych zobowiązań (wierzytelności, długów). FORMY ORGANIZACYJNE KAPITAŁÓW WŁASNYCH Do podstawowych form kapitału w przedsiębiorstwie państwowym i komunalnym należy fundusz założycielski i fundusz przedsiębiorstwa. Fundusz założycielski pochodzi z wyposażenia przedsiębiorstwa w określony kapitał przez państwo i stanowi wyodrębniony z mienia ogólnonarodowego kapitałowy udział skarbu państwa w działalności przedsiębiorstwa. Wielkość funduszu założycielskiego podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych. W zamian za wyposażenie przedsiębiorstwa państwowego w tę część kapitału musi ono wpłacać do skarbu państwa ustaloną przepisami część osiąganego zysku. Fundusz przedsiębiorstwa to kapitał tworzony i zwiększany w wyniku działalności gospodarczej samego przedsiębiorstwa, czyli dorobek indywidualny przedsiębiorstwa (umożliwia on m.in. pokrywanie strat). Jest on wyrazem kapitału własnego przedsiębiorstwa zaangażowanego w działalność gospodarczą. Podstawowym źródłem wzrostu funduszu przedsiębiorstwa, a zatem jego możliwości rozwojowych, jest zysk powstający po wywiązaniu się przedsiębiorstwa z wpłat na rzecz skarbu państwa. W spółdzielniach w zależności od ich rodzaju i typu, mogą być tworzone trzy fundusze własne:  fundusz udziałowy, który powstaje z wpłat udziałów członkowskich (każdy członek spółdzielni może wpłacić dowolną liczbę udziałów, ale przynajmniej oszczędnościowe. Odbiorcami kredytu mogą być jednostki gospodarcze z różnych działów gospodarki narodowej i różnej wielkości oraz ludność, np. kredyt na budowę domu. Podział ze względu na okres - kredyty krótkoterminowe – udzielane są na okres kilku miesięcy, najwyżej do 1 roku. Kredyty krótkoterminowe przeznaczone są głównie na potrzeby finansowania majątku obrotowego. Spośród nich można wyróżnić – oprócz kredytów bankowych – kredyt wekslowy, stosowany przy dostawach towarów, kiedy w grę wchodzi sprzedaż kredytowa, a kupujący wystawia weksel własny jako zabezpieczenie spłaty kredytu. - kredyty średnioterminowe – dotyczy okresu kilkuletniego, bardzo często okres ten wynosi od 1 do 3 lat. - kredyty długoterminowe – bardzo długi okres spłaty. Od 5 lat wzwyż. Podział ze względu na przedmiot kredytu:  kredyt towarowy (inaczej handlowy, kupiecki) – związany z transakcją kupna-sprzedaży i powstaje wtedy, kiedy sprzedawca towarów odracza moment pobrania zapłaty za sprzedany towar.  kredyt pieniężny – polega na odstąpieniu przez kredytodawcę, którym najczęściej jest bank lub kasy oszczędniściowe, określonej sumy pieniężnej, pod warunkiem jej zwrotu łącznie z procentami w terminie ustalonym przez obie strony stosunku kredytowego.  kredyt inwestycyjny – kredyt zaciągany na bieżące potrzeby funkcjonowania przedsiębiorstwa, spowodowany niedoborem kapitału własnego znajdującego swe odbicie w majątku obrotowym, oraz kredyt na cele rozwojowe. POZYSKIWANIE KAPITAŁU Pozyskiwanie kapitału może przebiegać w różny sposób i dotyczyć rozmaitych źródeł. Przy zawiązywaniu firmy źródłem pozyskiwania kapitału własnego właściciela lu współwłaścicieli mogą być ich oszczędności, spadek, darowizna i inne źródła, kapitału obcego zaś – kredyty i pożyczki. Specyficzną formą pozyskiwania kapitału własnego jest emisja i sprzedaż akcji w spółkach akcyjnych oraz obligacji (kapitał obcy) w różnego rodzaju podmiotach gospodarczych. Zgromadzenie kapitału własnego w spółce akcyjnej może następować w dwóch formach:  w drodze wykupienia wszystkich akcji przez założycieli spółki samodzielnie lub z innymi osobami,  przez publiczną subskrypcję za pomocą ogłoszeń w prasie. W drugim wypadku należy ogłosić w prasie statut spółki akcyjnej oraz miejsce subskrypcji, jej termin otwarcia i zamknięcia, liczbę i rodzaj akcji zaoferowanych do sprzedaży, a także inne postanowienia przewidziane w kodeksie handlowym. Przez emisję obligacji emitent zaciąga pożyczkę u kupującego obligację i zobowiązuje się do zapłacenia kwoty w niej określonej wraz z odsetkami w ustalonych terminach. Emisja obligacji może przebiegać w formie publicznej subskrypcji lub na podstawie oferty skierowanej do konkretnych adresatów. Emitentem obligacji mogą być różne podmioty gospodarcze, a więc przedsiębiorstwa państwowe, spółki prawa handlowego, spółdzielnie i inne. RYZYKO POZYSKIWANIA KAPITAŁU Firma pozyskująca dodatkowy kapitał własny lub obcy, narażona jest na ryzyko. Podobne ryzyko podejmuje akcjonariusz, inwestujący swój kapitał w daną firmę, i kredytodawcy. Przez ryzyko należy rozumieć niepewność przewidywań, z jaką ma się do czynienia przy podejmowaniu decyzji o lokacie kapitału. W przypadku firmy jest ono związane z przeznaczeniem kapitału na zrealizowanie danego przedsięwzięcia, natomiast w przypadku akcjonariusza – z wyborem firmy, która zapewni mu dywidendę maksymalnie korzystną i pewność odzyskania zainwestowanego kapitału. Zwykle większy dochód uzyskany z zainwestowanego kapitału łączy się ze zwiększoną niepewnością jego odzyskania. Wyróżnia się następujące rodzje ryzyka:  ryzyko właściwe, którego wystąpienie oparte jest na prawdopodobieństwie (np. powódź, pożar itp.);  ryzyko obiektywne, trudne do przewidzenia (np. gwałtowny spadek popytu na dany artykuł ze względu na duża zawartość cholesterolu itp.);  ryzyko subiektywne, które jest wynikiem nieprecyzyjnych przewidywań (np. rynkowych itp.). Przy wzięciu pod uwagę decyzji rozwojowych przedsiębiorstwa ryzyko może dotyczyć:  projektu inwestycyjnego (np. zła lokalizacja hurtowni, jednostki sprzedaży detalicznej itp.);  firmy, która inwestuje (np. złe odczytanie popytu na towary i usługi itp.);  lokowania kapitału w innych firmach (np. kupno akcji, założenie lokaty itp.). Między wymienionymi rodzajami ryzyka zachodzą wzajemne związki i zależności. Ryzyko projektu inwestycyjnego polega na tym, że inwestor zakłąda prawdopodobieństwo zaistnienia sytuacji powodującej osiągnięcie korzyści odbiegających od oczekiwanych. Mogą one być większe lub mniejsze i wywołane przyczynami wewnętrznymi, np. cechami własnej firmy (złą organizacją), bądź zewnętrznymi, np. zmianami koninktury w całej gospodarce. Ryzyko takie określe się przez oszacowanie prawdopodobieństwa. Ryzyko towarzyszy każdej działalności gospodarczej, ale przede wszystkim bankom. Ich ryzyko polega na tym, że każde niepowodzenie kredytobiorców w prowadzonych przez nich interesach może spowodować opóźnienia albo zaniechania spłaty kredytów i odsetek. Dlatego wszystkie banki wypracowały włąsne kryteria i metody mierzenia i ustalania ryzyka kredytowego.Wyróżnia się następujące rodzaje ryzyka bankowego:  kredytowe – które obejmuje ryzyko zwrotności kredytu i odsetek, dewaluacji złotego, kursów walut;  stopy procentowej – które związane jest ze zróżnicowaniem terminów wymagalności depozytów i udzielonych kredytów oraz brakiem możliwości efektywnego wykorzystania zasobów;  płynności – które łączy się z brakiem płynnych środków na pokrycie wymagalnych płatności;  inne – zwane ryzykiem wewnętrznym – wynikające z funkcjonowania urządzeń technicznych i personelu banku. Teoretycy uważają, że relacje między kapitałem własnym a obcym powinna kształtować się w granicach od 1:1 do 2:1, czyli od jednakowego udziału kapitału własnego i obcego w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa do dwukrotnie większego udziału kapitału własnego. Jeżeli wskaźnik (stopa) rentowności kapitałów włąsnych i obcych jest wyższy od stopy procentowej za korzytanie z kapitałów obcych, to przedsiębiorstwo powinno być zainteresowane wykorzystaniem obcego kapitału do wysokości nie przekraczającej zrównania się obu stóp. W tych warunkach kapitał obcy, ponieważ jest tańszy, przyczynia się do wzrostu efektywności kapitału własnego. W przypadku gdy stopa procentowa za korzystanie z kapitałów obcych jest wyższa od wskaźnika rentowności kapitałów, korzystanie z kapitałów obcych jest nieopłacalne (rachunek ekonomiczny).