Pobierz Komunikacja z pacjentem - szczegółowe opracowanie i więcej Poradniki, Projekty, Badania w PDF z Komunikacja i media tylko na Docsity! Komunikowanie z człowiekiem chorym dr Oliwia Tarasewicz - Gryt Skrypt nr 1 + Zadanie na zaliczenie nr 1. Terminy: 6 kwietnia - omówienie wypełnionej W PARACH tabeli podczas zajęć online. Nadesłanie wypełnionej ostatecznie tabeli - do 8 kwietnia (bo może się zdarzyć, że coś ze- chcecie dopisać). PROSZĘ SIĘ ZAPOZNAĆ Z PONIŻSZYMI INFORMACJAMI DZIĘKUJĘ :) 1. Druga część - zadania z zaległych ćwiczeń - do odesłania do 20 kwietnia. Zadania prześlę Wam 9 kwietnia. 2. 27 kwietnia godz. 15:00 spotkanie podsumowujące na jitsi. Zaliczenie ( potrwa ok. 30 min). Tabelę można zaprezentować w formie scenek podczas zajęć, ale można też omówić tę tabelę - plik z tabelą można udostępnić wszystkim w opcji dzielenia ekranu. Jeśli ktoś będzie się łączył np z telefonu, można mi wysłać tę roboczą tabelę PRZED spotkaniem 6 kwietnia i ja ją udostępnię do omówienia. Będzie możliwość komentowania Waszych prac na czacie. Proszę mi po zajęciach odesłać tylko tabelę do 8 kwietnia, wklejoną do osobnego pliku, zatytu- łowanego: Piel_Nazwisko1_Nazwisko2_zad1. na adres
[email protected] SKRYPT Uwaga: Skrypt zawiera wyłącznie informacje, które pomogą wykonać zadanie, czyli wypełnić tabe- lę. Skrypt składa się z części: 1. Zrozumieć pacjenta 2. Błędy w komunikacji z pacjentem. W jaki sposób te błędy psują relację z pacjentem 3. Jak ich nie popełniać? Co robić, żeby komunikacja była dobra. 4. Zadanie do wykonania. 1. Zrozumieć pacjenta (NASZE NOTATKI Z PIERWSZEGO WARSZTATU - podsumowanie plus teoria) Jak wygląda sytuacja oczami pacjenta w szpitalu: Znalazł, się w obcym miejscu, w którym obce osoby: - budzą go Strona z 1 9 - zadają mu ból - naruszają jego intymność - personel nie chce z nim współpracować (np. robić tego co on chce) - zmuszają go do czynności, których nie chce wykonywać - zabraniają mu czynności, które chciałby wykonywać Pacjent czuje: - lęk - bezsilność - traci kontrolę - niepewność - dyskomfort - smutek - brak nadziei Ważne! - z punktu widzenia pacjenta, jego celem jest: - polepszyć swój stan zdrowia - być zaopiekowanym - czuć się bezpiecznie - iść do domu - wrócić do normalności Skąd się bierze opór pacjenta: - „Jestem zmuszony” – postawa ta wynika z braku możliwości samodzielnego podejmowania de- cyzji dotyczących terapii. - „Nie tak” – pacjent ma własną teorię leczenia, odmienną niż proponowana terapia. - „Nie wierzę” – pacjent okazuje nieufność wobec możliwości poradzenia sobie z chorobą i wobec skuteczności metody leczenia. - „Nie z tobą” – pacjent ma zastrzeżenia do osoby uczestniczącej w procesie leczenia (ma np. uraz z przeszłości lub wynika to z braku dobrej komunikacji - jakiej? O tym poniżej. - „Opłaca mi się chorować” – powody, dla których pacjent traktuje chorobę jako wartość, mogą wynikać z: chęci zwrócenia na siebie uwagi, korzyści finansowej, widoków na rozwiązanie pro- blemów zawodowych (renta) i problemów rodzinnych (postawa skrzywdzonej przez los ofiary) - o tym mówiliście podczas warsztatu. - Strach przed diagnozą - Złe doświadczenia wynikające z długotrwałego kontaktu z osobą chorą na to samo (inny chory w rodzinie: trudny, kłopotliwy przebieg choroby, powikłania, śmierć). 2. Tego unikamy: najczęstsze błędy komunikacyjne w kontaktach z pacjen- tem: Od właściwie prowadzonej komunikacji zależy adaptacja chorego do warunków szpitalnych, a tak- że jego samopoczucie i w konsekwencji jego powrót do zdrowia. Współczesna pielęgniarka po- winna znać nie tylko zasady i techniki skutecznego komunikowania się, ale także bariery i błędy, które stają się przeszkodą w prawidłowym jej prowadzeniu. Tym bardziej jest to istotne, że często personel pielęgniarski wysyła pacjentowi komunikaty sku- tecznie uniemożliwiające rozwijanie partnerskiego porozumiewania się z pacjentem. Prze- szkodą w kontaktach werbalnych mogą być między innymi: Strona z 2 9 Każdy człowiek zapamiętuje jedynie około 50% usłyszanego komunikatu, a po kilku godzinach pamięta się około 1⁄4 Nieumiejętność aktywnego słuchania jest najczęstszym błędem w porozumiewaniu się i może prowadzić do wielu nieporozumień Zainwestowanie większej ilości czasu w budowanie właściwej relacji z pacjentem i czas poświęco- ny na rozmowę z nim przekłada się na ocenę jakości opieki pielęgniarskiej w wymiarze komuniko- wania się z chorym Umiejętne aktywne słuchanie jest podstawowym narzędziem dobrego kontaktu i porozumiewania się w sytuacjach konfliktowych. Wpływa na zredukowanie destrukcyjnych tendencji w momenta- ch napięcia i silnych emocji. Cechy dobrego słuchacza: - motywacja do słuchania - obiektywizm - cierpliwość - wnikliwość słuchania - dokładność oraz otwartość - wrażliwość i wsparcie. Techniki wspomagające aktywne słuchanie: parafrazowanie, wyjaśnianie i personalizowania. Parafrazowanie to powtarzanie własnymi słowami tego, co się usłyszało / zrozumiało. Np. C: Kiedy wreszcie dostanę tę zupę, do cholery? P: Rozumiem, że jest Pan głodny, ale… Lub Jeśli dobrze rozumiem, to.. A więc chodzi o to, że… Z tego co Pani powiedziała, zrozumiałam że… O to chodziło? Personalizowanie to: podawanie osobistych doświadczeń z podobnych sytuacji lub podobnych odczuć - to pomaga innym czuć się mniej osamotnionym. Uwaga! Technikę personalizowania trzeba stosować z dużym wyczuciem. Kiedy za dużo mówimy o sobie, odwracamy uwagę od osoby, która właśnie tu i teraz tej uwagi potrzebuje. Wymaga wyczucia! Komunikat typu FUKO To rodzaj informacji zwrotnej, której możemy używać w sytuacjach, kiedy chcemy wyrazić sprzeciw lub niezadowolenie. Ważne jest żeby FAKT był faktem a nie oceną (czyli nie "upiera się pan, żeby nie brać leku" tylko "odmawia pan brania leku" - upiera to ocena, która może rodzić sprzeciw i prośba nie zostanie wysłuchana). F - Fakty, np. kiedy woła mnie pan co 10 minut i mówi że kroplówka spływa za wolno, muszę prze- rywać swoją pracę i odchodzić od innych pacjentów U - Uczucia (niekoniecznie) (irytuje mnie to) K - Konsekwencje (dezorganizuje pan moją prace) O - Oczekiwania (proszę używać dzwonka jedynie w bardzo ważnych sprawach lub Proszę więcej mnie nie wołać w sprawie kroplówki) Strona z 5 9 LUB Przeszkadza mi (U), że woła mnie pan już trzeci raz w sprawie kolacji/ kroplówki (F), w ten sposób nie mogę wykonywać swojej pracy (K), proszę więcej nie dzwonić (O). Komunikowanie z pacjentem z depresją Aktywne słuchanie, Ważne! Ludzie w depresji często szukają źródła swego samopoczucia w zachowaniach innych. Nie dajmy się obarczyć poczuciem winy. Spróbuj uświadomić pacjentowi, że w chorobie zdarza- ją się stany obniżonego nastroju, ale istnieje też możliwość ich leczenia. Można zaproponować kontakt z psychologiem lub psychiatrą. Jak się komunikować z pacjentem terminalnym: Medykalizacja umierania – większość zgonów dokonuje się w szpitalu, pośród licznej aparatury, obcych, zabieganych ludzi, na wieloosobowej sali za parawanem, w samotności. Pacjenci znajdują się z dala od rodzinnego domu, najbliższych, a więc otoczenia, które najlepiej znają i w którym czują się bezpiecznie, mogą być zagubieni, zdezorientowani, przestraszeni i rozgoryczeni, szcze- gólnie w obliczu niemożliwej do pokonania choroby lub zbliżającej się śmierci. Najczęściej to właśnie personel pielęgniarski towarzyszący pacjentowi przy śmierci. Dla pielęgnia- rek jest to sytuacja stresowa, z którą nierzadko nie umieją sobie poradzić, nie mogą również liczyć na specjalistyczną pomoc psychologiczną. Ratują się wówczas pośpiechem i rutyną. Czego oczekuje taki pacjent: - redukowanie lęku i niepewności - umożliwienie kontroli przez możliwość dokonywania wyborów - kształtowania odpowiedniego obrazu choroby - pogłębianie więzi rodzinnych Głównym zadaniem pielęgniarki jest zbudowanie atmosfery bezpieczeństwa i zaufania. Nie rozmawiamy o rokowaniach, tylko o potrzebach pacjenta (tu i teraz). Pacjentowi potrzebna jest pielęgniarka, która będzie jego rzecznikiem, dostrzeże problemy zdrowotne, zastosuje rozmowę terapeutyczną Co ułatwia komunikację z pacjentem • uważna obserwacja pacjenta, • komunikacja niewerbalna (kontakt wzrokowy, właściwa postawa), • komunikacja werbalna (powitanie, przedstawienie się, • powtórzenia, wyjaśnienia, podsumowanie), • ułatwianie otwartego wyrażania uczuć (pacjent swobodnie omawia swoje problemy w obecności pielęgniarki), • odzwierciedlanie uczuć, • konfrontacja – pomoc pacjentowi w radzeniu sobie z emocjami, które u niego obserwujemy. Rozpoznanie emocji pacjenta pozwala zapewnić mu skuteczną pomoc. Konfrontacja pa- cjenta z jego emocjami powinna opierać się na rzeczywistych obserwacjach! Co jeszcze ułatwia? Formuła CARE Comfort (wygoda, komfort) Acceptance (akceptacja) Responsiveness (reagowanie) Strona z 6 9 Empathy (empatia) • Komfort - Pokierowanie rozmową w taki sposób, aby pacjent nie czuł się niezręcznie przy omawianiu istotnych tematów. Osobiste problemy czy nierozwiązane konflikty pielęgniarki nie powinny mieć wpływu na wysłuchanie pacjenta. • Akceptacja - Wynika z poszanowana uczuć i nastawień, jakie pacjent przynosi ze sobą. Czasem uczucia pacjenta związane z chorobą (np. irracjonalny strach, niedowierzanie, apatia) mogą irytować personel. Dlatego ważne jest, aby nie dopuścić do sytuacji, w której brak świadomości ze strony pielęgniarki prowadzi do zakłóceń w osiągnięciu porozumienia z pacjentem. Czasem brak zaufania ze strony pacjenta wynika z jego doświadczeń, jakie miał w przeszłości w kontaktach ze służbą zdrowia. Im bardziej personel medyczny jest świadomy znaczenia akceptacji, tym rzadziej używa zwrotów typu: „głowa do góry, wszystko będzie w porządku”, czy „cóż, musi się pan wziąć w garść”. • Reagowanie - Chodzi o właściwą reakcję na pośrednie lub niekompletne przekazy pacjen- ta w trakcie rozmowy. Najważniejsze elementy umiejętnego reagowania to wrażliwość i czujność. Cechy te pomagają rozpoznawać wskazówki i sygnały (np. zmiana modulacji gło- su, zawahanie się, gest) świadczące o tym, że jest coś, co należy dokładnie omówić. • Empatia - Jest pozytywną reakcją na uczucia drugiej osoby, bez względu na to, czy wyra- żane są one otwarcie czy nie. Empatia to przeciwieństwo obojętnej wyniosłości lub otwar- tego odrzucenia uczuć innej osoby, ale też nie oznacza współczującego przyłączania się do tych uczuć. Jest czymś pośrednim – wyraża zrozumienie i pomaga osiągnąć otwartość i ciepło pomiędzy rozmówcami. 4. ZADANIE Proszę wybrać 3 typy pacjentów i wypełnić tabelę (uwaga - można wybrać inne przykłady, jeśli te sprawiają trudność, lub z doświadczenia znacie lepsze). Typy trudnych pacjentów (3 do wyboru) - Pacjent nielogiczny - Pacjent, który świadomość, że umrze i o tym mówi - Pacjent z depresją - Pacjent użalający się nad sobą - Potrzebujący wsparcia i kontaktu - Pacjent uparty - Pacjent roszczeniowy - Pacjent bólowy - Pacjent agresywny - PAcjent po stracie (utracie np kończyny) - Pacjent po wypadku - Pacjent z niepomyślną diagnozą - Pacjent, który się wstydzi - Pacjent, który "wie lepiej" (np. jak należy wykonać zabieg) - Pacjent, który podważa nasz autorytet (jw. kwestionuje to co robimy, mówi że ktoś inny robił to lepiej itd) - Pacjent konfabulujący - Pacjent, który nie chce współpracować - Pacjent, który nie radzi sobie ze stresem (panika, histeria, Strona z 7 9