Koncepcja formacji społecznej Karola Marksa
Pojęcie formacji społeczno- ekonomicznej wydaje się być centralnym
pojęciem materializmu historycznego.
Ma związek ze strukturami długiego trwania i powstało na bazie
założenia, że „bazą” każdego społeczeństwa jest określony sposób
produkcji, który determinuje stosunki społeczne tworzące się w tym
społeczeństwie. U Marksa występuje pojecie formacji społecznej w 2
odmianach:
a) młody Marks – formacja społeczna jest tożsama z cywilizacją
(znamiona ekonomiczne nie są najważniejsze)
b) stary Marks – formacja społeczna ma wyraźne cechy ekonomiczne –
to pewien otwarty typ struktur, który kształtuje się ze względu na
dominujący sposób produkcji materialnej
Marks wyróżnił kilka formacji (typów społeczeństwa), które występują
po sobie w określonej kolejności:
Wspólnota pierwotna, orientalny despotyzm (formacja oparta na
azjatyckim sposobie produkcji), niewolnictwo, feudalizm, kapitalizm,
komunizm (model który powstanie po rewolucji).
Przechodzenie z formacji do formacji odbywa się na peryferiach
systemu światowego, a nie w jego trzonie
Teoria ta ma aspekt nie tylko typologiczny, ale i historiozoficzny –
Marks traktował formacje jako następujące po sobie epoki i podkreślał,
że żadne społeczeństwo nie może przeskoczyć naturalnych faz rozwoju
docsity.com