Pobierz Konferencja w Poczdamie i więcej Ćwiczenia w PDF z Medycyna tylko na Docsity!
Konferencja w Poczdamie
Wprowadzenie Przeczytaj Film edukacyjny Sprawdź się Dla nauczyciela
Bibliografia:
Źródło: Ernst Klee, Auschwitz. Medycyna III Rzeszy i jej ofiary, tłum. E. Kalinowska-Styczeń, wybór za pl.wikipedia.org/wiki/Josef_Mengele, Kraków 2005, s. 442. Źródło: Nota rządu Związku Radzieckiego do rządu Japonii o wypowiedzeniu wojny z 8 VIII 1945 r., [w:] Wiek XX w źródłach, oprac. S.B. Lenard, M. Sobańska-Bondaruk, Warszawa 1998, s. 236. Źródło: Wiek XX w źródłach, oprac. S.B. Lenard, M. Sobańska-Bondaruk, Warszawa 1998, s.
Źródło: Uchwały konferencji poczdamskiej z 2 VIII 1945 r., [w:] Wiek XX w źródłach, oprac. S.B. Lenard, M. Sobańska-Bondaruk, Warszawa 1998, s. 232–234.
Źródło: Stanowisko Polskiego Rządu Jedności Narodowej w sprawie przebiegu granicy Polski z Niemcami, dostępny w internecie: pl.wikipedia.org. Źródło: 60 lat po Poczdamie, dostępny w internecie: wprost.pl. Źródło: kaczmarski.art.pl.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
Wytłumaczysz, co uczestnicy konferencji Wielkiej Trójki w Poczdamie rozumieli pod hasłem 4D. Wymienisz decyzje konferencji w Poczdamie oraz wyjaśnisz ich konsekwencje dla Polski, Europy i świata. Wcielisz się w rolę mieszkańca Polski, Berlina, Londynu, Nowego Jorku lub Moskwy, a następnie ocenisz postanowienia z Poczdamu z różnych punktów widzenia.
Przeczytaj
Odmieniona Trójka
Przywódcy koalicji antyhitlerowskiej nieprzypadkowo na miejsce konferencji wybrali okolice Berlina. Politykom zależało na symbolicznym przypieczętowaniu zwycięstwa nad Rzeszą oraz wskazaniu głównych zagadnień obrad: przyszłości Niemiec oraz zapewnienia pokoju. Skład konferencji w Poczdamie był odmienny od tego w Teheranie i Jałcie. ZSRS nadal reprezentował Józef Stalin, natomiast zmarłego w kwietniu prezydenta Stanów Zjednoczonych Franklina Delano Roosevelta zastąpił dotychczasowy wiceprezydent Harry Truman. Ponadto pod koniec lipca 1945 r. miejsce brytyjskiego premiera Winstona Churchilla zajął Clement Richard Attlee, przywódca Partii Pracy, która wygrała pierwsze powojenne wybory na Wyspach.
Na chwilę przed rozpoczęciem pierwszej sesji konferencji Wielka Trójka rozmawia nieformalnie w Berlinie. Od lewej: premier ZSRS Józef Stalin, prezydent USA Harry Truman i premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill. Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Cztery D
Ostatnią z konferencji Wielkiej Trójki poprzedziło rozbicie Rzeszy przez ofensywę ZSRS od wschodu oraz przez aliantów na zachodzie: 24 kwietnia 1945 r. doszło do spotkania wojsk amerykańskich i sowieckich w miejscowości Torgau w Turyngii. Pod koniec tego miesiąca Adolf Hitler popełnił samobójstwo. 7 maja 1945 r. niemiecki generał Alfred Jodl podpisał we francuskim Reims kapitulację Niemiec przed USA i Wielką Brytanią. Na żądanie marszałka
Obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau. Blok 10, w którym Josef Mengele poddawał więźniów eksperymentom. Poszukaj informacji, jak długo Mengele działał w Auschwitz-Birkenau, ile osób mogło paść ofiarą jego eksperymentów? Źródło: VbCrLf, wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 4.0.
Mengele przeprowadzał eksperymenty, których celem były zwiększenie ilości cech aryjskich u noworodków oraz poprawa dzietności kobiet. Obiektem zainteresowania Mengelego stały się bliźnięta. „Badania” obejmowały wykonywane bez znieczulenia amputacje, punkcje lędźwiowe, wstrzykiwanie bakterii tyfusu czy też umyślne zakażanie ran. Ostatnie lata życia w Brazylii spędzał na czytaniu dzieł Tołstoja, słuchaniu muzyki Beethovena oraz studiowaniu mów Hitlera. O życiu Mengelego na emigracji tak pisał historyk Ernst Klee:
Ernst Klee
Auschwitz. Medycyna III Rzeszy i jej ofiary Kocha psy, lubi strudel jabłkowy, prowadzi zapiski na temat zatkanych słuchawek prysznicowych i umywalek, braku prądu, napraw odkurzacza i zepsutego telewizora. Człowiek, który posłał do gazu tysiące, drobiazgowo odnotowuje swoje niedomagania: migreny, bóle głowy, zawroty głowy, biegunki, problemy z krążkiem międzykręgowym i pęcherzem, reumatyzm. Źródło: Ernst Klee, Auschwitz. Medycyna III Rzeszy i jej ofiary, tłum. E. Kalinowska-Styczeń, wybór za pl.wikipedia.org/wiki/Josef_Mengele, Kraków 2005, s. 442.
Przesiedlenia
Szczególnie bolesne dla Niemców były postanowienia terytorialne konferencji w Poczdamie. Alianci przekazali pod administrację Polski obszary położone za linią Odry i Nysy Łużyckiej jako swoistą rekompensatę za utratę tzw. Kresów Wschodnich na rzecz ZSRS. Pod kontrolą władz w Warszawie znalazła się także spora część Prus Wschodnich. Jednakże północną część tego obszaru z Królewcem (obecnie Kaliningrad) przejęli Sowieci. W sumie Niemcy utracili 23 proc. terytorium z 1937 r., natomiast Polska wyszła z wojny uszczuplona o piątą część przedwojennego terytorium. W Poczdamie alianci zdecydowali również o przesiedleniu Niemców zamieszkujących obszary zajęte przez władze w Warszawie i Moskwie. Jednocześnie zapadła decyzja o wysiedleniu Niemców z Czechosłowacji i Węgier. Tekst traktatu odnosił się do tej kwestii w rozdziale XIII:
W rezultacie przyjętych w Poczdamie postanowień samą tylko powojenną Polskę opuściło ok. 3,5 mln Niemców.
Mapa przedstawiająca linię Curzona
Wiek XX w źródłach Trzy Rządy, rozważywszy sprawę pod każdym względem, uznają, że należy przedsięwziąć przesiedlenie do Niemiec ludności niemieckiej lub jej elementów pozostałych w Polsce, Czechosłowacji i na Węgrzech. Zgodne są one co do tego, że wszelkie przesiedlenia powinny odbywać się w sposób uporządkowany i ludzki. Źródło: Wiek XX w źródłach, oprac. S.B. Lenard, M. Sobańska-Bondaruk, Warszawa 1998, s. 236.
O sukcesie aliantów w walkach z Nipponem przesądziła decyzja prezydenta Trumana o użyciu broni atomowej. Zniszczenie Hiroszimy i Nagasaki w sierpniu 1945 r. przyspieszyło kapitulację Japończyków, do której doszło 2 września 1945 r. Dla przyszłości regionu niezwykle istotne okazały się ustalenia konferencji poczdamskiej dotyczące przyjęcia kapitulacji Japonii w Korei na północ od 38 równoleżnika przez Armię Czerwoną, a na południe – przez wojska amerykańskie. Podobne rozwiązanie przyjęto wobec Wietnamu, z tą różnicą, że linia oddzielająca siły nacjonalistycznych Chin od armii USA wyznaczona została na 17 równoleżniku. W krótkim czasie Sowieci podjęli udane próby podporządkowania kontrolowanych przez siebie terenów na Dalekim Wschodzie, co spotkało się z ogromną krytyką krajów Zachodu. W konsekwencji Korea i Wietnam stały się w kolejnych dziesięcioleciach areną potężnych i krwawych konfliktów.
kontynuowaniem wojny.
Żądanie bezwarunkowej kapitulacji sił zbrojnych wystosowane 26 lipca [1945 r.] przez trzy mocarstwa – Stany Zjednoczone Ameryki, Wielką Brytanię i Chiny – zostało przez Japonię odrzucone. Na skutek tego propozycja pośredniczenia w wojnie na Dalekim Wschodzie, złożona przez Rząd Japoński Rządowi Radzieckiemu, traci wszelkie uzasadnienie.
Biorąc pod uwagę odrzucenie przez Japonię żądania kapitulacji, sojusznicy zwrócili się do Rządu Radzieckiego z wnioskiem, aby przyłączył się do wojny przeciwko japońskiej agresji i tym samym przyczynił się do przyspieszenia terminu zakończenia wojny, zmniejszenia ilości ofiar i szybszego przywrócenia pokoju powszechnego.
Rząd Radziecki – wierny swoim sojuszniczym zobowiązaniom – akceptował wniosek sojuszników.
Rząd Radziecki uważa, że taka decyzja stanowi jedyny sposób przybliżenia pokoju i uwolnienia narodów od dalszych ofiar i cierpień. Źródło: Nota rządu Związku Radzieckiego do rządu Japonii o wypowiedzeniu wojny z 8 VIII 1945 r., [w:] Wiek XX w źródłach, oprac. S.B. Lenard, M. Sobańska-Bondaruk, Warszawa 1998, s. 236.
Zgodnie ze zobowiązaniami podjętymi przez Wielką Trójkę w Poczdamie alianci kontynuowali wojnę przeciwko Japonii. O jej rozstrzygnięciu zadecydował jednak rozkaz prezydenta Trumana o zrzuceniu dwóch bomb atomowych na japońskie miasta. Zniszczenie Hiroszimy i Nagasaki skłoniło cesarza Japonii Hirohito do kapitulacji (2 września 1945 r.). Siły Nipponu poddały się także w okupowanych przez Tokio terytoriach Azji; na zdjęciu utrwalono moment uroczystej kapitulacji Japończyków wobec wojsk USA w Seulu w Korei (9 września 1945 r.). Wskaż dwa elementy na fotografii świadczące o tym, że przedstawia ona wydarzenia na Dalekim Wschodzie. Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Słownik
Albion
dawna nazwa Wielkiej Brytanii spotykana u autorów starożytnych; jej pochodzenie być może należy wiązać z białymi (z łac. albus – biały) wybrzeżami hrabstwa Kent; w późniejszych wiekach określenie to występowało w literaturze pięknej
linia Curzona
linia oddzielająca wojska polskie i bolszewickie opisana w nocie dyplomatycznej wystosowanej w lipcu 1920 r. przez brytyjskiego ministra spraw zagranicznych lorda George’a Curzona do Gieorgija Cziczerina, Ludowego Komisarza Spraw Zagranicznych RFSRR; faktycznym twórcą tego podziału był Lewis Bernstein Namier (właściwie Ludwik Niemirowski), ekspert ds. Europy Środkowo‐Wschodniej w brytyjskim ministerstwie spraw zagranicznych; podczas konferencji Wielkiej Trójki w Jałcie i Poczdamie przyjęto ją jako podstawę do wyznaczenia powojennej granicy polsko‐sowieckiej
Nippon
Berlin, denazyfikacja, Indochiny, Jałta, Japonia, linia Curzona, nazizm, Niemcy, Poczdam, przesiedlenia, reparacje, repatriacje, sowietyzacja, Wielka Trójka, zimna wojna, świat po II wojnie światowej,
Bibliografia
Wiek XX w źródłach, oprac. S.B. Lenard, M. Sobańska‐Bondaruk, Warszawa 1998.
E. Klee, Auschwitz. Medycyna III Rzeszy i jej ofiary, tłum. E. Kalinowska‐Styczeń, Kraków
P. Johnson, Historia świata od roku 1917 do lat 90‐tych, Warszawa 1992.
J. Krasuski, Europa Zachodnia po II wojnie światowej. Dzieje polityczne, Poznań 1990;
W. Laqueur, Historia Europy 1945–1992, Londyn 1993;
Najnowsza historia świata, t. 1, 1945–1963, pod red. A. Patka, J. Rydla, J.J. Węca, Kraków 2000.
www.polityka.pl
Film edukacyjny
Polecenie 1
Zapoznaj się z materiałem filmowym. Oceń sposób rozwiązania problemu reparacji dla Polski od Niemiec na konferencji w Poczdamie. Uzasadnij swoją ocenę.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DJJhe7fXI
Film opowiadający o konferencji w Poczdamie.
Polecenie 2
Wyjaśnij, dlaczego władze polskie w 1945 r. nie miały większych szans na wynegocjowanie korzystnych dla Polski decyzji o reparacjach.
Twoja odpowiedź
Twoja odpowiedź
Ćwiczenie 2
Dopasuj podane terminy do odpowiadających im fragmentów postanowień konferencji poczdamskiej.
„Zniszczyć par ę narodowosocjalistyczną i związane z nią i przez nią kontrolowane organizacje; rozwiązać wszystkie instytucje narodowosocjalistyczne, czuwać, aby nie odżyły one pod jakąkolwiek postacią; wreszcie, nie dopuścić do jakiejkolwiek narodowosocjalistycznej i militarnej działalności lub propagandy”., „Gospodarka niemiecka będzie w możliwie najkrótszym czasie zdecentralizowana w celu usunięcia obecnej nadmiernej koncentracji potęgi gospodarczej”., „Żeby wyeliminować niemiecki potencjał wojenny, będzie zakazany i niedopuszczalny wyrób broni, amunicji i sprzętu wojennego, jak również wszelkich typów samolotów i okrętów morskich […]. Środki produkcji niekonieczne do dozwolonej wytwórczości będą usunięte”., „Administracja w Niemczech powinna być oparta na zasadzie […] rozwoju odpowiedzialności lokalnej”.
Uchwały konferencji poczdamskiej z 2 VIII 1945 r.
Termin
„Zniszczyć par ę narodowosocjalistyczną i związane z nią i przez nią kontrolowane organizacje; rozwiązać wszystkie instytucje narodowosocjalistyczne, czuwać, aby nie odżyły one pod jakąkolwiek postacią; wreszcie, nie dopuścić do jakiejkolwiek narodowosocjalistycznej i militarnej działalności lub propagandy”.
„Gospodarka niemiecka będzie w możliwie najkrótszym czasie zdecentralizowana w celu usunięcia obecnej
輸
nadmiernej koncentracji potęgi gospodarczej”.
„Żeby wyeliminować niemiecki potencjał wojenny, będzie zakazany i niedopuszczalny wyrób broni, amunicji i sprzętu wojennego, jak również wszelkich typów samolotów i okrętów morskich […]. Środki produkcji niekonieczne do dozwolonej wytwórczości będą usunięte”.
„Administracja w Niemczech powinna być oparta na zasadzie […] rozwoju odpowiedzialności lokalnej”.
Źródło: , Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, op. M. Sobańska-Bondaruk, S. B. Lenard, Warszawa 1998, s. 232-234.
Czy tekst piosenki Jacka Kaczmarskiego dotyczy tego samego wydarzenia co fotografia z ćwiczenia 3?
Tak
Uzasadnienie:
Słowo „triumwirat” odnosi się do:
początków Cesarstwa Rzymskiego i rządów Oktawiana Augusta.
upadku cesarstwa zachodniego.
schyłku republiki rzymskiej, kiedy władzą podzieliło się trzech wodzów rzymskich: Cezar, Pompejusz i Krassus.
konfliktu popularów z optymatami.
Ćwiczenie 4
Wskaż na fotografii postać, do której odnosi się ostatnia z cytowanych w ćwiczeniu 2 zwrotek piosenki Jacka Kaczmarskiego. Uzasadnij swój wybór.
Źródło fotografii: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Uzasadnienie
輸
