Pobierz Koniec I wojny światowej i więcej Schematy w PDF z Historia tylko na Docsity! Koniec I wojny światowej Wprowadzenie Przeczytaj Mapa interaktywna Film + Sprawdź się Dla nauczyciela Po przejęciu władzy w listopadzie 1917 r. bolszewicy podjęli rokowania pokojowe z państwami centralnymi. Zmieniło to bieg Wielkiej Wojny. W Brześciu Litewskim delegacja sowiecka zaproponowała pokój „bez aneksji i kontrybucji”, przywołując także hasło prawa narodów do samostanowienia. Niemcy zaakceptowali tę zasadę, z tym że nie zamierzali wycofać się z ziem Polski, Litwy i Kurlandii. Lenin natomiast planował rozciągnąć władzę rad także na te obszary. Doszło do zerwania rozmów. Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0. Twoje cele Podasz skutki traktatu brzeskiego. Opiszesz, jak doszło do zakończenia wojny. Marszałek Ferdinand Foch przyjmuje delegację niemiecką. Źródło: Maurice Pillard Verneuil, Wikimedia Commons, domena publiczna. Koniec I wojny światowej obejmującego terytoria Rzeszy, Austro‐Węgier oraz Europy Środkowej i Wschodniej aż po Kaukaz. Miał to być rejon autarkiczny (samowystarczalny gospodarczo) dzięki własnym zasobom naturalnym i źródłom energii, zdominowany kulturowo przez Niemcy. Jedną z metod urzeczywistnienia tej idei było gospodarcze uzależnienie od nich krajów Europy Środkowo‐Wschodniej. Klęska Niemiec w I wojnie światowej nie spowodowała upadku koncepcji Mitteleuropy. Nawiązywali do niej naziści, głoszący hasło zdobywania potrzebnej Niemcom przestrzeni życiowej (niem. Lebensraum). Francuska karykatura pokoju w Bukareszcie. Napis na górze znaczy „Pokój wroga”. Wyjaśnij znaczenie karykatury. Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna. Dzięki pokojowi na wschodzie Niemcy mogli przerzucić wojska na zachód, aby stawić czoła entencie wspomaganej od czerwca 1917 r. przez Amerykanów. W lipcu 1918 r. natarcie niemieckie zostało zatrzymane przez Francuzów w dwutygodniowej drugiej bitwie nad Marną. Była to ostatnia ofensywa państw centralnych podczas tej wojny. Niemcy ponieśli duże straty, siły ententy natomiast wciąż rosły − przede wszystkim dzięki amerykańskiemu wojsku i sprzętowi. Latem w Europie stacjonowało już prawie milion żołnierzy ze Stanów Zjednoczonych. Wojska sprzymierzonych przejęły inicjatywę. Rozpad Austro-Węgier W czerwcu 1918 r. załamała się austriacka ofensywa na froncie włoskim. We wrześniu 1918 r. korpus wojsk ententy z Salonik zaatakował Bułgarię, która 29 września 1918 r. zawarła rozejm ze sprzymierzonymi. Miesiąc później w jej ślady poszła Turcja. Polska Komisja Likwidacyjna Górnego Śląska i Galicji. Oznaczenie na dokumentach. Okładka francuskiego czasopisma J’ai vu... ukazująca symboliczne przedstawienie zwycięstwa wojsk francuskich nad Marną. Kogo uderza kobieta? Co ona symbolizuje? Źródło: Ji-Elle, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0. Źródło: Graf1898, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0. Dnia 16 października 1918 r. nastąpił formalny rozpad Austro‐Węgier. Manifest cesarski z tego dnia, zapowiadający przekształcenie monarchii w państwo federacyjne, był spóźniony. Narody wchodzące w skład cesarstwa wykorzystały bowiem słabość Austrii i wzięły sprawę we własne ręce. Już 28 października w Pradze proklamowano powstanie republiki Czechosłowacji. Utworzenie odrębnego państwa ogłosili także Serbowie, Chorwaci i Słoweńcy. Ostatniego dnia października rządy w Krakowie przejęła Polska Komisja Likwidacyjna, a dzień później (1 listopada) Ukraińcy próbowali opanować Lwów. W dniu 11 listopada 1918 r. ostatni cesarz austriacki Karol I zrezygnował z udziału w rządach. Karol I Habsburg (1887–1922) – ostatni cesarz Austro-Węgier od 21 listopada 1916 r do 11 listopada 1918 r., król Węgier jako Karol IV, król Czech jako Karol III, syn arcyksięcia O ona (młodszego brata arcyksięcia Franciszka Ferdynanda). W jakim mundurze został przedstawiony cesarz? Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna. Rewolucja listopadowa w Niemczech i rozejm w Compiègne Kiedy jesienią 1918 r., na skutek ofensywy stu dniowej przeprowadzonej przez państwa ententy, oddziały niemieckie zostały wyparte za Sommę, głównodowodzący gen. Erich Ludendorff zwrócił się do kanclerza Rzeszy z prośbą o rozpoczęcie negocjacji. Los Niemiec przypieczętowała zapoczątkowana buntem marynarzy w Kilonii rewolucja, która Wybuch rewolucji, która obaliła cesarza w momencie, gdy wojska niemieckie ciągle kontrolowały zdobyte terytoria (przede wszystkim na wschodzie) oraz to, że rozejm został podpisany przez rząd złożony głównie z socjaldemokratów, posłużył przeciwnikom republiki za podstawę do oskarżenia rewolucjonistów o zadanie zdradzieckiego „ciosu w plecy” (niem. Dolchstoss) niezwyciężonej armii niemieckiej. Winą obarczano głównie demokratów i socjalistów, co wykorzystano później w hitlerowskiej propagandzie w latach 30. Karykatura przedstawiająca Żydówkę w przebraniu francuskiej Marianny, zadającą cios w plecy walczącemu żołnierzowi niemieckiemu. Jak myślisz, w jakim okresie mogła powstać ta karykatura? Źródło: domena publiczna. Słownik traktat rodzaj umowy międzynarodowej zawarty między jakimiś państwami abdykacja (łac. abdicatio – zrzeczenie się) rezygnacja z tronu, zrzeczenie się monarchy z przysługujących mu z tytułu monarszego praw; abdykacja może być dobrowolna, bądź wymuszona przez okoliczności, które uniemożliwiają sprawowanie władzy koncepcja Mi eleuropy niemiecka koncepcja stworzenia państwa obejmującego terytoria Rzeszy, Austro Węgier oraz Europy Środkowej i Wschodniej aż po Kaukaz Polska Komisja Likwidacyjna tymczasowy organ władzy polskiej, działający w latach 1918–1919 na terenie Galicji i Śląska Cieszyńskiego; PKL zajęła się likwidacją stosunków państwowo‐prawnych łączących Galicję z Austro‐Węgrami, do jej zadań należało także utrzymanie bezpieczeństwa i spokoju publicznego; w składzie tymczasowego prezydium Komisji znaleźli się m.in. Wincenty Witos i Ignacy Daszyński Związek Spartakusa lewicowy, marksistowski ruch rewolucyjny; działał w Cesarstwie Niemieckim podczas I wojny światowej; w 1917 r. Grupa Spartakusa znalazła się w składzie Niezależnej Socjaldemokratycznej Partii Niemiec; w grudniu 1918 r., utworzyła Komunistyczną Partię Niemiec, członka Międzynarodówki Komunistycznej Słowa kluczowe rozejm w Compiègne, I wojna światowa, Ferdynand Foch, sprawa polska podczas I wojny światowej, świat po I wojnie światowej, Europa po I wojnie światowej Bibliografia S. Sierpowski, Źródła do historii powszechnej okresu międzywojennego, t. 1, Poznań 1989. Teksty do nauki historji w szkole średnieja, opr. J. Dąbrowski, Kraków 1928. Mapa interaktywna Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0. Polecenie 1 Opisz niemieckie straty terytorialne w Europie poniesione w wyniku porażki w I wojnie światowej. Polecenie 2 Wymień państwa, które pojawiły się na mapie Europy po I wojnie światowej, a których nie było na niej, jako samodzielnych bytów politycznych, na początku XX wieku. Twoja odpowiedź Twoja odpowiedź Ćwiczenie 3 Wśród zdań umieszczonych w tabeli rozpoznaj prawdziwe i fałszywe. Obok każdego z nich zaznacz odpowiednio P (prawda) lub F (fałsz). Zdanie P F Bolszewicy zawarli z Niemcami separatystyczny pokój jesienią 1917 roku. Po I wojnie światowej powstało Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców. Do niemieckiej kapitulacji w I wojnie światowej przyczyniły się amerykańskie naloty dywanowe na niemieckie miasta. Po I wojnie światowej do Francji przyłączono Alzację, Lotaryngię i część Nadrenii. Jedną z przyczyn podpisania przez Niemcy kapitulacji w I wojnie światowej było zagrożenie rewolucją komunistyczną. Drugą bitwę nad Marną wygrali członkowie ententy. 輸 Dla nauczyciela Autor: Joanna Kalinowska Przedmiot: Historia 2022, Historia Temat: Koniec I wojny światowej Grupa docelowa: Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum Podstawa programowa: Zakres podstawowy Treści nauczania – wymagania szczegółowe Zakres podstawowy XXXVII. I wojna światowa. Uczeń: 4) przedstawia przyczyny i skutki rewolucji lutowej i październikowej w Rosji; 5) wyjaśnia przyczyny klęski państw centralnych i Rosji. Treści nauczania - wymagania szczegółowe Zakres podstawowy XXXVII. I wojna światowa. Uczeń: 5) wyjaśnia przyczyny klęski państw centralnych i Rosji. Kształtowane kompetencje kluczowe: kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji; kompetencje cyfrowe; kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się; kompetencje obywatelskie. Cele operacyjne: Uczeń: omawia sytuację w Europie w 1918 roku. charakteryzuje skutki traktatu brzeskiego i opisuje, w jakich okolicznościach doszło do zakończenia I wojny światowej. analizuje zmiany na mapie Europy po zakończeniu I wojny światowej. Strategie nauczania: konstruktywizm; konektywizm. Metody i techniki nauczania: rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych; analiza materiału źródłowego (porównawcza); dyskusja. Formy pracy: praca indywidualna; praca w parach; praca w grupach; praca całego zespołu klasowego. Środki dydaktyczne: komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu; zasoby multimedialne zawarte w e‐materiale; tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda; telefony z dostępem do internetu. Przebieg lekcji Faza wstępna: 1. Nauczyciel wyświetla na tablicy zawartość sekcji „Wprowadzenie”, przedstawia temat oraz cele zajęć. 2. Prowadzący inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji. Faza realizacyjna: 1. Praca w grupach z treścią e‐materiału. Nauczyciel poleca, aby uczniowie odliczyli do sześciu i utworzyli grupy w zależności od numeru. Każda z grup opracowuje fragment materiału z sekcji „Przeczytaj”: Grupa 1 i 4 – Coraz bliżej końca; Grupa 2 i 5 – Rozpad Austro‐Węgier; Grupa 3 i 6 – Rewolucja listopadowa w Niemczech i rozejm w Compiègne. Po zakończeniu pracy przedstawiciele zespołów prezentują przydzielone zagadnienie. Pozostali uczniowie sporządzają notatki, mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje. 2. Praca z pierwszym multimedium („Mapa interaktywna”). Uczniowie zapoznają się z mapą i w parach wykonują polecenie nr 1: „Opisz niemieckie straty terytorialne w Europie poniesione w wyniku porażki w I wojnie światowej”. Wybrana dwójka uczniowska przedstawia propozycję odpowiedzi, pozostali uczniowie ustosunkowują