kręgosłup budowa schorzenia dyskopatie, Publikacje z Anatomia

Pobierz kręgosłup budowa schorzenia dyskopatie i więcej Publikacje w PDF z Anatomia tylko na Docsity! KRĘGOSŁUP BUDOWA SCHORZENIA DYSKOPATIE JAK SIEDZIEĆ oraz jak SIEDZIEĆ PRZED KOMPUTEREM Zdrowy kręgosłup składa się z odcinków: lędźwiowego, szyjnego, piersiowego, guzicznego i kości krzyżowej. Budowa kręgosłupa to kręgi, dyski, więzadła i mięśnie powiązane ze sobą, aby stanowić najważniejszą oś w organizmie. Jako lekarz od kręgosłupa często spotykam się z pytaniami na temat budowy kręgosłupa oraz opisów jego badań. W tym artykule opisuję odcinki, krzywizny, kręgi oraz dyski. Wyjaśniam też, skąd bierze się ból kręgosłupa. Budowa kręgosłupa Budowa kręgosłupa to kości, czyli kręgi oraz położone miedzy nimi dyski. Całość jest ze sobą połączona poprzez więzadła kręgosłupa i jest poruszana przez mięśnie. Zdrowy kręgosłup, kiedy patrzymy na niego z przodu jest prosty, ale gdy obserwujemy go z boku, ma naturalne krzywizny, lordozy i kifozy. Anatomia kręgosłupa jest dość skomplikowana i każdy człowiek może mieć trochę inną budowę. Choroby kręgosłupa przeważnie dotyczą jego dysków oraz stawów. Kręgi kręgosłupa Kręgi kręgosłupa to kości, które są poukładane jeden na drugim. Stanowią one główny budulec osi ciała. Między kręgami znajdują się dyski. Kręgi znacznie różnią się między sobą w zależności od odcinka. Ile kręgów ma człowiek? Z reguły człowiek ma 33 kręgi, ale może może mieć również 34 lub 32, zależy to od ilości kręgów guzicznych. Budowa kręgu kręgosłupa Typowy kręg jest zbudowany z trzonu, wyrostków poprzecznych, wyrostka kolczystego, kanału kręgowego oraz wyrostków stawowych. Wyrostek kolczysty Wyrostek kolczysty to szpiczasta kość, którą można wyczuć na środku pleców. Długotrwałe przeciążenie kręgosłupa może powodować zwyrodnienie przyczepów do wyrostków kolczystych i ich ból, czyli entezopatię. Takie zmiany leczy się poprzez zastrzyki w kręgosłup zawierające steryd przeciwzapalny lub osocze bogatopłytkowe. Wyrostek poprzeczny Wyrostek poprzeczny jest częścią, z której zbudowany jest kręg. Wyrostki poprzeczne to kości po bokach kręgu. Przyczepiają się do nich mięśnie, których przyczepy na skutek przeciążenia mogą ulegać zwyrodnieniu czyli entezopatii. Trzon kręgu Trzon kręgu to walcowata kość stanowiąca największą część kręgu. W niektórych osób rezonans magnetyczny wykazuje naczyniaka kręgosłupa w trzonie kręgu. Najczęściej naczyniak kręgosłupa nie jest groźny. Przez złamany kręgosłup najczęściej rozumie się złamanie kompresyjne trzonu kręgu. Powoduje ono bardzo silny ból pleców. Leczenie to miedzy innymi wertebroplastyka, czyli tzw. cementowanie kręgosłupa. Pierwotny rak kręgosłupa jest bardzo rzadki, ale jest częstym miejscem przerzutów raka, które najczęściej znajdują się w trzonie kręgu. Otwór międzykręgowy Otwór międzykręgowy to przestrzeń, przez którą wychodzi nerw. Zwężenie otworów międzykręgowych przez zmiany zwyrodnieniowe, osteofity lub dyskopatię może powodować objawy stenozy kręgosłupa. Specjalne ćwiczenia na kręgosłup mogą pomóc w zwiększaniu otworów międzykręgowych. Kanał kręgowy Kanał kręgowy to przestrzeń wewnątrz kręgosłupa, w której znajduje się rdzeń kręgowy, korzenie nerwowe oraz tak zwana przestrzeń nadtwardówkowa. Kanał może ulegać zwężeniu poprzez zwyrodnienie kręgosłupa, dyskopatię, pogrubienie więzadeł żółtych i dyskopatię. Worek oponowy kręgosłupa Worek oponowy kręgosłupa znajduje się w kanale kręgowym i jest utworzony przez oponę twardą. W odcinku szyjnym, piersiowym i górnym lędźwiowym w worku oponowym znajduje się rdzeń kręgowy. W pozostałych odcinkach zawiera on płyn mózgowo rdzeniowy oraz korzenie nerwowe (tzw. korzonki). Ucisk na worek oponowy jest najczęściej wywierany przez przepuklinę kręgosłupa. Najczęściej ucisk cofa się wraz z wchłanianiem się przepukliny. Jednak bardzo silny ucisk worka oponowego może powodować objawy neurologiczne takie jak paraliż i wymaga wtedy szybkiego odbarczenia przez operację. Staw lędźwiowo krzyżowy Połączenie kości krzyżowej i ostatniego kręgu lędźwiowego niekiedy nazywa się stawem lędźwiowo krzyżowym, chociaż w rzeczywistości nie jest to staw. To właśnie między kością krzyżową, a kręgosłupem lędźwiowym, czyli na poziomie L5 S1, najczęściej dochodzi do dyskopatii. Mięśnie kręgosłupa Mięśnie kręgosłupa poruszają tułowiem oraz kończynami i głową. Ich funkcją jest również stabilizacja oraz utrzymywanie prawidłowej postawy. Bardzo ważna jest siła mięśni, ich rozciągnięcie oraz równowaga. Mięśnie mogą boleć w następujących przypadkach: • naderwanie mięśni, na przykład po dźwignięciu ciężaru w nieprawidłowy sposób • mięśniowo powięziowe punkty spustowe, czyli bolesne zgrubienia, pasma i grudki Odcinki kręgosłupa – budowa Budowa kręgosłupa to 5 odcinków: szyjny, piersiowy, kość krzyżowa oraz kość ogonowa (kręgi guziczne). Kręgosłup lędźwiowy Kręgosłup lędźwiowy jest zbudowany z 5 kręgów. Odcinek lędźwiowy kręgosłupa jest najbardziej podatny na choroby, gdyż jest najbardziej przeciążony. Ból kręgosłupa lędźwiowego, czyli ból pleców na dole jest najczęściej wynikiem dyskopatii lub zwyrodnienia stawów międzywyrostkowych, czyli zwyrodnienia kręgosłupa zwanego też artrozą. Kiedy nerwy są uciśnięte przez przepuklinę kręgosłupa lub zmiany zwyrodnieniowe chorzy mogą odczuwać ból nóg od kręgosłupa, który jest jednym z objawów rwy kulszowej. Dyskopatia lędźwiowa jest częstym źródłem dolegliwości. Najbardziej podatne na dyskopatię są kręgi L5 S1. W tym odcinku często dochodzi do zwężenia kanału kręgowego, czyli stenozy lędźwiowej. Może być ona wynikiem dyskopatii, pogrubienia więzadeł żółtych, przerostu więzadeł żółtych lub osteofitów. Jej objawem jest ból promieniujący do nogi pojawiający się podczas chodzenia. Taki objaw nazywa się chromaniem neurogennym. Kręgosłup szyjny Kręgosłup szyjny to górny odcinek kręgosłupa. Często bywa przyczyną bólu na skutek długotrwałych przeciążeń lub wypadków komunikacyjnych. Ile kręgów szyjnych ma człowiek? Kręgosłup człowieka jest zbudowany 7 kręgów szyjnych. Pierwszy kręg szyjny nazywa się atlas. Inna jego nazwa to kręg szczytowy. Nazwa atlas pochodzi od mitycznego tytana, który na swych barkach utrzymuje świat, tak jak ierwszy kręg szyjny utrzymuje głowę. Drugi kręg szyjny to obrotnik. Jak wskazuje jego nazwa, odpowiada za obracanie głową. Wystający kręg szyjny, który można łatwo wyczuć na pograniczu szyi i klatki piersiowej to wyrostek kolczysty kręgosłupa C7. Czasem wokół tego wyrostka powstaje wybrzuszenie zwane wdowim garbem. Budowa kręgosłupa fascynowała ludzi od prehistorii. Wiele sugeruje, że budowa ołtarzy w kościołach jest inspirowana budową kręgosłupa szyjnego. Kręgi szyjne są wyjątkowe ze względu na otwory w wyrostkach poprzecznych, przez które biegnie prowadząca życiodajną krew do mózgu tętnica kręgowa. Trzon kręgu odpowiada miejscu w którym znajduje się tabernakulum. Znajdujące się w nim ciało Chrystusa to po łacinie corpus Christi, a trzon kręgu to corpus vertebrae. Ból kręgosłupa szyjnego Ból kręgosłupa szyjnego często jest spowodowany długotrwałym przebywaniem z głową pochyloną i wysuniętą do przodu. Przykładem jest używanie smartfona lub czytanie książek w łóżku. Ból może pochodzić ze zwyrodnienia stawów kręgosłupa, dyskopatii szyjnej lub z mieśni. Uraz kręgosłupa szyjnego czasami daje o sobie znać z pewnym opóźnieniem. Przykładem jest częsty podczas wypadków samochodowych uraz smagnięcia biczem (ang. whiplash injury), który uszkadza więzadła kręgosłupa szyjnego i może prowadzić do jego niestabilności. Ból głowy od kręgosłupa szyjnego Ból głowy od kręgosłupa szyjnego zwany też szyjnopochodnym bólem głowy jest częsty o osób z dyskopatią szyjną lub zwyrodnieniem kręgosłupa szyjnego. Najczęściej jest to ból z tyłu głowy, ale może też promieniować do przodu prowadząc do powstania tzw. migreny szyjnej. Kręgosłup piersiowy Kręgosłup piersiowy jest zbudowany z 12 kręgów. Kręgi piersiowe łączą się z żebrami za pomocą specjalnych stawów. W odcinku piersiowym rzadko dochodzi do dyskopatii, ale osteoporotyczne złamania kompresyjne powstają najczęściej właśnie tam. Choroby odcinka piersiowego mogą powodować ból kręgosłupa między łopatkami lub bóle opasujące, wędrujące do przodu klatki piersiowej i brzucha. Czasami objawy przypominają choroby serca lub pęcherzyka żółciowego. Ostatnim kręgiem piersiowym jest kręg T12. Kość krzyżowa Kość krzyżowa stanowi odcinek krzyżowy kręgosłupa. Są to zrośnięte ze sobą kręgi S1 – S5. Sama kość krzyżowo rzadko boli, ale częsty jest ból stawu krzyżowo-biodrowego. W kości krzyżowej mogą powstawać torbiele Tarlova. Z reguły nie powodują dolegliwości, ale czasem są bardzo duże i mogą być przyczyną bólu. Kręgi guziczne – kość ogonowa Kręgi guziczne, czyli kość ogonowa lub kość guziczna to najniższy odcinek kręgosłupa. Kość ogonowa może ulegać urazom podczas upadków na pośladki. Niekiedy ból kości ogonowej jest bardzo uciążliwy i utrudnia siedzenie. Skutecznym leczeniem są odpowiednie blokady kręgosłupa guzicznego przeprowadzane pod kontrolą fluoroskopii. Badanie kręgosłupa Badanie kręgosłupa składa się z badania przez lekarza od kręgosłupa oraz badań obrazowych. Lekarz, który zna budowę kręgosłupa oraz jego choroby, poprzez badanie i specjalne testy często może z dużym prawdopodobieństwem zdiagnozować przyczynę bólu. Badania obrazowe są jednak bardzo pomocne, gdyż umożliwiają uzyskanie dokładnego obrazu kręgosłupa. Rezonans magnetyczny kręgosłupa Rezonans kręgosłupa jest bardzo dobrym badaniem. Dokładnie obrazuje budowę kręgosłupa, a zwłaszcza jego dysków, nerwów oraz przepuklin. RTG kręgosłupa RTG, czyli prześwietlenie kręgosłupa jest podstawowym badaniem zlecanym przez lekarza rodzinnego. RTG obrazuje przede wszystkim budowę kości, dlatego często aby uzyskać precyzyjną diagnozę należy przeprowadzić inne, dokładniejsze badania, takie jak rezonans. USG kręgosłupa USG kręgosłupa ma ograniczoną wartość diagnostyczną. Fale ultrasonografu nie przechodzą przez kości, dlatego obrazują jedynie zewnętrzną część kręgosłupa, natomiast przyczyna bólu najczęściej znajduje się w jego wnętrzu. Tomografia komputerowa kręgosłupa Tomografia komputerowa bardzo dobrze obrazuje kości. To badanie wykonuje się też u chorych, którzy nie mogą mieć wykonanego rezonansu. Funkcje kręgosłupa Funkcje kręgosłupa to stanowienie wewnętrznego rusztowania dla organizmu oraz ochrona przebiegających w nim nerwów i rdzenia kręgowego. Funkcją kręgosłupa jest również stanowienie miejsca przyczepów dla licznych mięśni. Naturalne krzywizny kręgosłupa oraz dyski pełnią również funkcję amortyzatora urazów. Autor: Andrzej Kroszczyński lekarz od kręgosłupa Data publikacji: 2019-01-13 MATERAC WERSALKA DO SPANIA JAKICH LEKARZE NIE ZALECAJĄ Rys. 4. Prawidłowe i wadliwe pozycje ciała przy czynnościach dnia codziennego.  Do pozycji poprawnych , u góry po stronie lewej, załączone są poniższe zdjęcia. Aby nie zginać kręgosłupa przed komputerem, co prowadzi do dyskopatii oraz bólu kręgosłupa – należy przestawić klawiaturę na biurku wyżej, a pod spodem na części wysuwanej umieścić mysz. Mysz może być umieszczona wyżej, na blacie obok klawiatury ,co jest nawet lepsze, łatwiej przenosi się rękę na klawiaturę . Położenie myszy zależy to od rozmiarów biurka. Na tej części wysuwanej można położyć materiały do czytania lub przepisywania. Na początku będzie się wydawać taka pozycja nieco dziwna , ale za to jest zdrowa. Trzeba się do niej przyzwyczaić. Myszą manipuluje się tak samo pod biurkiem jak na biurku i co najważniejsze, cały czas siedzi się prosto. Z tego względu laptopy są niewłaściwe i nie powinny być używane długo, tylko doraźnie. Klawiatura także wymaga podniesienia pod kątem do góry, ponieważ obecne klawiatury są za płaskie ( leżą za płasko ) patrz drugie zdjęcie.Tymczasowo podłożyłam sobie książki ,ale należałoby kupić monitor na statywie. Klawiatura powinna posiadać z tyłu ramkę podpórkę z regulowaną wysokością, do wysokości od 5 do 10 cm. Niestety biurka są za niskie, ręce powinny być ułożone na wysokości zgiętego łokcia pod kątem prostym, a nie opadające jak jest obecnie. U kobiet pod piersiami, nie na wysokości brzucha. Wysokość biurka powinna wynosić jakieś 80- 85 cm dla osoby dorosłej. W takiej pozycji można nawet się oprzeć plecami o oparcie krzesła, nie pochylać się do przodu i nie zginać kręgosłupa na wiele godzin. Ponieważ nie ma takich biurek trzeba kupić fotel biurowy regulowany, albo spiłować nogi krzesła . Na niskim krześle siedzi się dobrze , ale z niskiego krzesła wstaje się dość nieporęcznie, trochę jak ze stołeczka albo z zydelka. Tragedia ! NASZ KRĘGOSŁUP Pracuje bez przerwy, nigdy nie ma urlopu i dlatego wymaga specjalnego traktowania nie tylko od święta, ale i na co dzień. Stanowi główny element konstrukcji naszego ciała i dlatego tak ważne jest dbanie o prawidłową postawę i nie przeciążanie go.Dzisiejsze czasy,w których nasz tryb życia jest głownie siedzący( jazda samochodem,siedzenie przed komputerem, oglądanie telewizji, mało sportu) sprzyjają powstawaniu wielu schorzeń.Choroba zwyrodnieniowa stawów polega na przedwczesnym zużyciu i zwyrodnieniu tkanek tworzących staw. Dochodzi w niej do uszkodzenia chrząstki stawowej, przebudowy kości z tworzeniem wyrośli kostnych i ze stwardnieniem warstwy podchrzęstnej. Jest to choroba układu ruchu, która wraz z dyskopatią stanowi najczęstszą przyczynę niedyspozycji w pracy. Choroba zwyrodnieniowa stawów stanowi najpowszechniejszą przyczynę kalectwa wśród osób powyżej 65 roku życia. Nie jest to pojedyncza choroba, ale cała grupa chorob o podobnych objawach klinicznych, takich jak ból i dysfunkcja zajętego stawu, jego obrzęk i zniekształcenie. Zmiany zwyrodnieniowe mogą dotyczyć w obrębie kręgosłupa: – krążka międzykręgowego, – trzonów kręgowych – spondyloza, – stawów międzykręgowych – spondyloartroza. W pierwszym okresie tej choroby mamy do czynienia z obniżeniem się wysokości krążka międzykręgowego. W miarę trwania dyskopatii zmniejsza się przestrzeń między trzonami kręgów, a w stawach międzykręgowych dochodzi do podwichnięcia i w konsekwencji do ich artrozy. Zmiany chorobowe mogą dotyczyć odcinka szyjnego, piersiowego bądź lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa. W wielu przypadkach tej choroby dolegliwości bólowe są nieznaczne przez długi okres jej trwania. Stwierdza się ograniczenie ruchomości kręgosłupa zależne od zmian zwyrodnieniowych i stopnia bolesności. Ostry zespól bólowy występuje w przypadku przepukliny krążka międzykręgowego z odczynem zapalnym okolicznych tkanek i może trwać kilka tygodni. Przemieszczenie krążka do kanału kręgowego i ucisk na korzenie nerwowe może stać się przyczyną poważnych objawów neurologicznych (zaburzenia czucia, niedowład odpowiednich grup mięśni, zaniki mięśniowe, zaburzenia troficzne, zaburzenia naczynioruchowe). Objawy uszkodzenia rdzenia kręgowego występują bardzo rzadko. Obraz radiologiczny choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa cechuje się zwężeniem przestrzeni międzykręgowych, brzeżnymi wyroślami kostnymi na krawędziach trzonów, zwężeniem i zniekształceniem stawów między wyrostkami sąsiadujących kręgów, zniekształceniem trzonów kręgowych, odchyleniami w zakresie fizjologicznych krzywizn kręgosłupa. Zwyrodnienie szyjnego odcinka kręgosłupa najczęściej będzie dawać o sobie znać lokalnymi dolegliwościami bólowymi mającymi tendencje do nasilania się przy napięciach, po wyziębieniu organizmu, potęgowanych przez zmęczenie lub różnorodne przeciążenia (np. długą jazdę samochodem). Zwłaszcza w początkowej fazie choroby bóle mogą mieć niestały charakter i ich pojawianie zazwyczaj nie kojarzy się z konkretną przyczyną. Dolegliwościom bólowym towarzyszy zwykle ograniczenie zakresu ruchów. Organizm broni się przed drażnieniem receptorów bólowych lub włókien nerwowych poprzez przyjęcie takiej pozycji, w której najbardziej narażone elementy będą odciążone. Ceną jest nadmierne napięcie mięśniowe i przeciążanie pozostałych struktur kręgosłupa. Odruch taki jest niezależny od woli i objawia się niekiedy przymusowym ustawieniem szyi. Zjawisko takie niepokoi chorego, zwłaszcza, gdy pojawi się nagle, np. po wstaniu z łożka i nie jest poprzedzone innymi objawami. Leczenie polega na względnym unieruchomieniu szyjnego odcinka kręgosłupa, na przykład przez założenie na kilka dni gąbkowego kołnierza ortopedycznego. Skuteczne jest również podawanie leków znoszących nadmierne napięcie mięśniowe. Dyskopatia najczęściej zmiany rozpoczynają się od połączenia piątego i szóstego kręgu szyjnego. Nieco rzadziej dochodzi do zajęcia sąsiednich przestrzeni. Z reguły dyskopatia jest wczesnym stadium choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa. Skrzywienia kręgosłupa sprzyjają zwyrodnieniom jego odcinka piersiowego. Ból jest niewielki, może imitować ból serca. Wady budowy V kręgu, krążka międzykręgowego, skrzywienia kręgosłupa - mogą wywołać chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa lędźwiowego. Typową dolegliwością jest dotkliwy ból, zwany lumbago. W przypadku drażnienia korzeni nerwowych - porażający ból zwany rwą kulszowa promieniuje przez pośladek do nogi, Ruchomość przejścia lędźwiowo-krzyżowego, a do tego dodatkowo skrzywienie i pogłębienie lordozy. Wszystkie te warunki sprzyjają rozwojowi zmian zwyrodnieniowych w stawach międzytrzonowych oraz międzywyrostkowych. Postrzał (lumbago) lub rwa kulszowa oznaczają nagłe, ostre bóle krzyża, ktore wynikają z podrażnienia nerwu kulszowego. Dolegliwości dotyczą przede wszystkim mężczyzn i kobiet między 25. a 50. rokiem życia. Postrzał i rwa kulszowa nie są chorobami, lecz świadczą o przeciążeniu lub wadzie kręgosłupa. Objawy: -ból promieniujący do pośladków, ud, łydek i stop (rwa kulszowa) -sztywność. -uczucie mrowienia. -zdrętwienie. -niemożność schylenia się, skręcenia lub nawet zmiany pozycji z powodu bólu. Co robić? -Jeśli ból występuje sporadycznie i nie upośledza ruchów, zmniejsz obciążenie pleców, zmieniając pozycję i wykonując ćwiczenia napinające mięśnie pleców. Przeanalizuj swoje miejsce do pracy. Oceń swoją postawę i pozycję, tak abyś wiedział, co należy zmienić. ---Jeśli objawy się utrzymują, zasięgnij porady lekarskiej, nie czekając aż będziesz niezdolny do poruszania się. Wady postawy mogą powodować zaburzenia w budowie i czynnościach wielu narządów i układów organizmu człowieka, np. pogłębienie przednio-tylnych krzywizn kręgosłupa, może pogarszać wentylację płuc i utrudniać dopływ krwi do mózgu. Kręgosłup prosty na skutek zbyt słabej amortyzacji może powodować mikrourazy głowy podczas chodzenia czy skakania. Skoliozy pogarszają wentylację płuc, powodują bóle międzyżebrowe, utrudniają pracę serca i wielu dużych naczyń krwionośnych. Najczęstsza wadą postawy w wieku szkolnym jest nadmierne pogłębianie się naturalnej kifozy piersiowej, powodującej tzw. „okrągłe plecy”. Usunięcie przyczyn, sport i gimnastyka powodują dzięki elastyczności szkieletu dziecka cofnięcie się wady. U osób dorosłych nieprawidłowa postawa przy pracy, jednostronna praca mięśni wywołują, przy długotrwałym oddziaływaniu, zmiany we wzajemnym położeniu kości czy całych partii szkieletu. Stosowanie przerw w pracy, zmiana pozycji, kilka ćwiczeń gimnastycznych przy otwartym oknie mogą zapobiec takim skutkom. Na każdym etapie kształtowania się postawy człowieka może dojść w formowaniu się poszczególnych jej elementów. Przyczyny powstawania wad postawy są bardzo rożne. Należą do nich m.in. Przebyte choroby (zapalenie stawo, stany zapalne, gruźlica kostnostawowa), także wrodzone nieprawidłowości w budowie układu kostnego czy niedostatecznie rozwinięty i wydolny układ mięśniowy, niektóre choroby układu nerwowego.Najwięcej wad postawy powstaje w dwóch okresach:w wieku 6-7 lat, w związku ze zmianą trybu życia dziecka,w okresie skoku pokwitaniowego, gdzie następuje zmiana proporcji ciała i dotychczasowych środków ciężkości. Leczenie i diagnostyka schorzeń kręgosłupa. Ruch. W przypadku zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa najlepszym stabilizatorem i wspornikiem chorego kręgosłupa są własne mięśnie. Regularne ćwiczenie mięśni brzucha, pośladków i okolic przykręgosłupowych pozwoli osobom dotkniętym spondylozą poprawić sprawność i ograniczyć bóle. Na podstawie Opracowanie: OKO http://www.informed.com.pl/main/Kregoslup-os-naszego-ciala-jego-zmianyzwyrodnieniowe- i-stany-chorobowe-a-123.html Hiperlordoza lędźwiowa Lordoza fizjologiczna może reagować w różny sposób na przeciążenia i urazy w naszym ciele. Przeciwną dolegliwością do spłycenia lordozy jest pogłębienie lordozy. Lordoza kręgosłupa lędźwiowego pogłębiona w przeciwieństwie do spłycenia będzie zwiększała swoje zakrzywienie do środka, znaczenia zmieniając obrys ciała i uwypuklając brzuch do przodu. Co to jest skolioza? Mgr Grzegorz Gałuszka Skolioza to więcej niż problemem postawy ciała czy ukształtowania sylwetki. Za prawidłowe ustawienie kręgosłupa odpowiedzialne są mięśnie kręgosłupa, tułowia oraz kończyn górnych i dolnych, dzięki ich współpracy mamy wpływ na postawę ciała. Ale to układ nerwowy odpowiada za kontrolę prawidłowej czynności kręgosłupa. Kręgosłup to również miednica. Jakiekolwiek wychylenie miednicy powoduje ruch wyrównawczy w zakresie kręgosłupa, co powoduje odruchową zmianę napięcia mięśniowego. Pacjenci ze skoliozą często nie uświadamiają sobie nieprawidłowości swej postawy i nie czując potrzeby jej korygowania. Brak "czucia postawy" to zaburzenia w układzie czucia ciała i kontroli mięśni, co daje nam zwiększenie napięcia jednych, a osłabienie drugich grup mięśniowych (przeciwnych do siebie).Długotrwałe ustawienie kręgosłupa w wadliwej pozycji, doprowadzi do pogorszenia się już zaburzonego czucia postawy i równowagi. Regulacja nerwowo-mięśniowa ma zadanie zapewnić prawidłową czynność kręgosłupa. Skolioza przez swoje ukształtowanie przenosi nieprawidłowe obciążenia na wszystkie elementy układu kostnego i mięśniowego we wszystkich czynnościach życia takich jak stanie, siedzenie, chodzenie. Jak zbadać postawę? Badanie pacjenta opiera się o ocenę wzrokową oraz o specjalistyczne testy kliniczne. Test Cramptona Badany staje przodem do ściany tak, aby palce jego nóg dotykały ściany. Jeśli badany posiada prawidłową budową ciała to klatka piersiowa i nos powinny być oddalone od ściany o 5 cm. W ustawieniu tyłem kontakt ze ściana powinny mieć: pięty, łydki, pośladki, łopatki i potylica. Lordoza lędźwiowa nie powinna przekraczać grubości dłoni. Test Matthiassa Test służący do oceny ogólnej wydolności mięśni posturalnych. Utrzymanie przez ok.30s wyprostowanej postawy z uniesionymi i wyprostowanymi w stawach łokciowych kkg , świadczy o prawidłowej wytrzymałości mięśni posturalnych. Test Adamsa Skłon w przód z prostymi kolanami ustabilizowanymi przez badającego. Przy skoliozie można zaobserwować tzw. garb żebrowy ( rotacja kręgów) i lub wał lędźwiowy. Test Patricka ( test odwiedzeniowy uda) Celem jest wykrycie zaburzeń w stawie biodrowym lub wykrycie zablokowania stawu krzyżowo-biodrowego. Pozycja wyjściowa: leżenie tyłem , jedna kończyna dolna wyprostowana, druga zgięta w stawach: biodrowym i kolanowym, w takim położeniu by stopa opierała się o podudzie poniżej stawu kolanowego kończyny wyprostowanej. Badający jedną ręką stabilizuje miednicę po stronie kończyny wyprostowanej , a drugą wykonuje pogłębienie odwiedzenia w stawie biodrowym przez nacisk w okolicy stawu kolanowego ( w kierunku podłoża). Test Elly Stwierdzający przykurcz mięśnia prostego uda. Badany przyciąga piętę do pośladka ze stabilizacją miednicy. Test Seyfrieda (Opis dla prawej stopy) Pacjent stoi na prawej stopie. Druga osoba trzyma go za ramiona i powoli obraca w prawo o ok. 90 stopni, obserwujemy przy tym, czy stopa, na której stoi, bardziej się wysklepia. Jeśli nie – mięśnie sklepienia stopy są niewydolne. BRAK SPORTU MOŻE SKUTKOWAĆ ZAWAŁEM Dyskopatia to choroba krążka międzykręgowego. Schorzenie przejawia się poprzez stopniowe, patologiczne zmiany w obrębie elementów krążka- uszkadzanie pierścienia włóknistego, bądź przemieszczanie jądra miażdżystego. Uszkodzenie pierścienia może doprowadzić do tzw. przepukliny, dalszy rozwój procesu chorobowego może spowodować przerwanie i wydostanie się jądra miażdżystego poza obszar pierścienia.Dyskopatia jest powszechną przypadłością, szacuje się, że w różnym stopniu dotyczy ona aż 30% ludzi z grupy wiekowej 30 - 50 lat. U pacjentów po 60 - tym roku życia zmiany degeneracyjne krążka uważane są za normalne zjawisko towarzyszące procesowi starzenia się. Skolioza (łac. Scoliosis, z gr. skoliós – krzywy) – skrzywienie kręgosłupa, zwane często "bocznym skrzywieniem kręgosłupa". Wbrew tej nazwie, skolioza nie jest jedynie bocznym skrzywieniem, a trójpłaszczyznowym. Skoliozą określa się zniekształcenie wynoszące ponad 10° w płaszczyźnie czołowej. Do określania stopnia zniekształcenia wykorzystuje się metodę Cobba. Skolioza rozpatrywana jest jako trójpłaszczyznowe zniekształcenie kręgosłupa. Obejmuje ono: • skrzywienie w płaszczyźnie czołowej (boczne skrzywienie kręgosłupa); • skrzywienie w płaszczyźnie strzałkowej (lordo- lub kifo- skolioza); • skrzywienie w płaszczyźnie poziomej (rotacja i torsja kręgów). Pomimo wielu hipotez próbujących wyjaśnić przyczynę powstawania skoliozy strukturalnej, nadal 85% z nich stanowią skoliozy idiopatyczne (czyli o nieznanej przyczynie). Wiadomo jednak, że jej przyczyną nie jest zła postawa lub niewłaściwe nawyki jedzenia i siedzenia, ani noszenie teczki lub plecaka w jednym ręku. Objawy Objawami skoliozy, które można zauważyć bez badania radiologicznego są: • wygięcie kręgosłupa na bok; zwykle w części piersiowej i w prawo; najbardziej widoczne przy pochyleniu do przodu; • wystawanie barku do przodu i ku górze z jednej strony; • asymetria trójkątów taliowych; • czasami przemieszczenie jednego z bioder ku górze i do przodu; • trudności we właściwym dopasowaniu odzieży; • wystawanie do tyłu jednej strony klatki piersiowej (garb żebrowy); najbardziej widoczne przy pochyleniu do przodu; • wyboczenie tułowia; • wał lędźwiowy; • u dziewcząt cofnięcie jednej piersi i sprawianie wrażenia, że jest mniejsza; Nie należy mylić skoliozy z wadą postawy (postawą skoliotyczną), którą można łatwo skorygować w pozycji wyprostowanej. Jeśli plecy dziecka nie są proste, mimo że stara się ono stać tak prosto, jak to możliwe, wtedy uznaje się, że ma skoliozę. Metoda pomiaru kąta skoliozy Epidemiologia Skrzywienie o kącie poniżej 5° według Cobba występuje u 42,8% populacji. Skrzywienie o kącie poniżej 10° – u 17,6% Skrzywienie o kącie poniżej 15° – u 6,3% Skrzywienie o kącie poniżej 20° – u 3,4% Skrzywienie o kącie poniżej 25° – u 1,8% Przy kącie skrzywienia 6° – 10° schorzenie to dotyczy podobnego procentu dziewcząt i chłopców, ale w miarę wzrostu stopnia skrzywienia jest coraz większa przewaga dziewcząt. Przy kącie 11° – 20° stosunek dziewcząt do chłopców wynosi 1,4:1, przy kącie 21° – 30° – 5,4:1, a powyżej 30° – 7,5:1. Skoliozy wczesnodziecięce oraz dziecięce w wieku 4–6 lat występują częściej u chłopców, ale w starszych grupach wiekowych występuje przewaga dziewcząt. Skoliozy młodzieńcze występują u dziewcząt 7 razy częściej. Podział skolioz Ze względu na lokalizację • piersiowe • lędźwiowe • szyjne. Ze względu na liczbę łuków • jednołukowe • dwułukowe • wielołukowe Ze względu na stopień mechanicznego wyrównania się skrzywienia • wyrównane • niewyrównane Ze względu na korektywność skrzywienia – podział Wejsfloga • I stopień – wyrównujące się czynnie (za pomocą napięcia mięśni) całkowicie lub częściowo • II stopień – wyrównujące się biernie (poprzez ułożenie na boku lub zwis) całkowicie lub częściowo • III stopień – nie wyrównujące się czynnie ani biernie • IV stopień – nie wyrównuje się czynnie ani biernie, a na radiogramie widoczne są zmiany zwyrodnieniowe chrząstki stawowej Za pomocą tego urządzenia można zmierzyć obwody, poszczególne odcinki ciała, jak też wielkość garbu żebrowego, dokonać pomiarów w obrębie miednicy i kończyn dolnych. Składa się z układu mechanicznego, który służy do wskazania wodzikiem pomiarowym położenia mierzonego punktu oraz ze sprzężonego z nim układu elektronicznego, który oblicza położenia wodzika pomiarowego w przestrzeni trójwymiarowej. • Podczas badania określa się położenia odpowiednich punktów na ciele badanego , a następnie na podstawie tych punktów komputer tworzy wizerunek postawy ciała i kręgosłupa a dzięki programowi diagnostycznemu porównuje z prawidłowymi wartościami. Niewątpliwą zaletą urządzenia jest powtarzalność pomiaru. • Metrecom System – służy do oceny postawy ciała, krzywizn, zakresu ruchów i ruchomości międzysegmentalnej w płaszczyźnie strzałkowej i czołowej w pozycji stojącej, a także do oceny czynnościowej kręgosłupa w skłonach bocznych oraz w skłonie w przód i w tył. Za pomocą tego urządzenia można zmierzyć też wielkość garbu żebrowego, dokonać oceny miednicy i kończyn dolnych oraz dystrybucji ciała, a także dokonać analizy równowagi. Urządzenie złożone jest z części głównej, jaką stanowi kolumna z odpowiednim czujnikiem oraz aparatury komputerowej wyposażonej w specjalny program do badań postawy ciała. Podczas badania określa się położenia odpowiednich punktów na ciele badanego w stosunku do kolumny, a następnie na podstawie tych punktów komputer tworzy wizerunek postawy ciała i kręgosłupa oraz porównuje z prawidłowymi wartościami • Technikę pojemnościową – wykorzystuje zależności geometryczne w budowie kondensatora elektrycznego, w którym jedną elektrodą jest powierzchnia ciała badanego, a drugą metalowa płytka, która przesuwa się równolegle do płaszczyzny pomiarów, stymulując w ten sposób kondensator o zmiennej pojemności. Do oceny zmian strukturalnych i innych wewnętrznych wykorzystuje się także: • obliczanie trójpłaszczyznowego zniekształcenia skrzywienia ze standardowych rentgenogramów przez zastosowanie urządzenia skaningowego, które umożliwia równoległe wykonywanie zdjęć w płaszczyźnie strzałkowej i czołowej; • trójpłaszczyznową geometryczną ocenę kręgów. Na radiogramach przednio-tylnym i bocznym dokonuje się trójpłaszczyznowej oceny poszczególnych kręgów, opierając się na czterech punktach wyznaczonych na trzonie kręgu; • trójwymiarową tomografię komputerową – jest to jedyna metoda, która pozwala na ocenę zmian ilościowych w skoliozach. • jądrowy rezonans magnetyczny – pozwala na ocenę struktur nerwowych i kształtu kanału kręgowego; największe zastosowanie ma w diagnostyce skrzywień wrodzonych; • ultrasonografię – pozwala na ocenę torsji klatki piersiowej i rotacji poszczególnych kręgów w leżeniu przodem i w pozycji stojącej. W diagnostyce skolioz znaczenie mają też: test Bertranda, test ścienny Degi, test Thomasa, badanie objawu Trendelenburga, objawu Duchenne'a, objawu Derbolowsky'ego i objawu Otta-Schobera, test Patricka, test Mennella, test na przykurcz odwiedzeniowy stawu biodrowego, test Lasseque'a oraz test Fukudy. Patomechanika Powstawanie i rozwój skoliozy zależy od dwóch podstawowych czynników: • etiologicznego, który zapoczątkowuje powstanie skrzywienia; • biomechanicznego, który jest wspólny dla wszystkich skrzywień bez względu na etiologię i działa zgodnie z prawami grawitacji oraz prawami wzrostu (prawo Delpecha-Wolffa). Wejsflog (1954) podzielił przebieg bocznego skrzywienia kręgosłupa na trzy grupy określane jako objawy I, II i III rzędu: • Objawy I rzędu (bezpośrednie) obejmują: • boczne wygięcia pierwotne; • boczne wygięcia wtórne (kompensacyjne) – są przejawem dążenia do wyrównania zaburzeń osi mechanicznej kręgosłupa; przywracają równowagę i statykę tułowia; • rotację – jest to obrót kręgu wokół osi podłużnej. Trzon kręgu skręca się w stronę wypukłości skrzywienia; • boczne przesunięcie kręgów; • zmiany kształtu kręgów: torsję, sklinowacenie, spłaszczenie i poszerzenie. • Objawy II rzędu (pośrednie bliskie) obejmują: • garb żebrowy tylny, występujący po wypukłej stronie skrzywienia; • wgłębienie żebrowe, występujące po wklęsłej stronie skrzywienia; • wał lędźwiowy; • wgłębienie klatki piersiowej, występujące po stronie wypukłej; • garb żebrowy przedni, występujący po stronie wklęsłej; • garb lędźwiowy, czyli tzw. wał mięśniowy, powstający na skutek rotacji trzonów i wyrostków stawowych w odcinku lędźwiowym po stronie wypukłej; • przesunięcie klatki piersiowej, zwykle w stronę wypukłą; • nachylenie klatki piersiowej i jej torsja (niejednopłaszczyznowość ustawienia obręczy barkowej i biodrowej); • obniżenie i skręcenie ku przodowi talerza biodrowego po stronie skrzywienia pierwotnego; • wystawanie biodra; • Objawy III rzędu (pośrednie oddalone od kręgosłupa) dotyczą przede wszystkim asymetrii głowy, barków, łopatek, trójkątów talii, zmian w obrębie kończyn dolnych oraz ograniczenia ruchomości oddechowej klatki piersiowej. Progresja skrzywienia: w badaniach wykazano, że do większego lub mniejszego cofania się choroby dochodzi w 20% przypadków skoliozy, w 70% skolioza pozostaje stabilna, a w 10% następuje jej progresja. Skolioza progresywna to taka, która w ciągu roku wykazuje progresję o co najmniej 5 stopni. Największa tendencja do progresji występuje u dziewcząt ze skrzywieniem piersiowym prawostronnym oraz podwójnym piersiowym prawostronnym i lędźwiowym lewostronnym. Złe rokowania mają skrzywienia, którym towarzyszą plecy płaskie, skoliozy o zmniejszonej ruchomości bocznej, skoliozy o krótkim łuku skrzywienia, dużej rotacji i ze zmianami strukturalnymi w trzonach kręgu. Największe ryzyko progresji występuje u chorych między 10 a 13 rokiem życia. Boczne skrzywienia kręgosłupa o znanej etiologii Boczne skrzywienia występują u większości osób ze skoliozą. Wrodzone boczne skrzywienia o znanej etiologii Do tej grupy zalicza się skoliozy, które mają płodowe pochodzenie pierwotnych zmian. Nie zawsze jednak ujawniają się natychmiast po urodzeniu. Leczenie zachowawcze tych skrzywień jest przeważnie nieskuteczne, dlatego jeśli skolioza postępuje i pojawia się dekompensacja osłabionego tułowia, wykonuje się zabiegi operacyjne. Kostnopochodne Skoliozy wrodzone kostnopochodne to wszystkie skrzywienia, w których stwierdza się: • wady segmentacji kręgosłupa i wyraźne wrodzone niedorozwoje kręgów lub żeber; • półkręgi oraz kręgi klinowe i wrodzone ubytki kręgów; • zrosty międzykręgowe; • zrosty wyrostków stawowych; • zrosty żebrowo-kręgowe; • zrosty żeber. Przyczyny: zmiany w obrębie trzonów kręgowych powstają prawdopodobnie w pierwszych 6 tygodniach życia zalążka, kiedy wytwarzają się jądra kostnienia. Ich powstanie i rozwój związane są z wnikaniem w głąb chrzęstnego trzonu naczyń krwionośnych, które powodują skostnienie kręgu. Przyczyną wrodzonych niedorozwojów kręgów są anomalie lub zatory naczyń tętniczych. Żebra powstają z tkanki sklerotomalnej, która tworzy tzw. przegrody międzymięśniowe i przegrody poziome. Każde żebro tworzy się z połączenia części przegrody poziomej i dolnego odcinka przegrody międzymięśniowej. Zaburzenia tych podziałów i łączenia są przyczyną wrodzonych zrostów żeber. Rokowanie: skrzywienia kręgosłupa, wywołane kręgami klinowymi lub półkręgami zwykle nie powodują dużych zmian osi kręgosłupa i nie wykazują w okresie wzrostu większych pogorszeń. Cechują się krótkim łukiem krzywizny i stosunkowo niedużą rotacją kręgów. Dużo gorsze rokowania wykazują skrzywienia powstałe z powodu zrostu żeber, szczególnie jeśli zrost obejmuje żebra środkowe i jest umiejscowiony dosyć daleko od kręgosłupa. Kostno-nerwowo-mięśniowopochodne Wrodzone skoliozy kostno-nerwowo-mięśniowopochodne to skrzywienia, które oprócz zmian w trzonach kręgowych wykazują rozszczepy łuków, którym często towarzyszy nie zrośnięcie się opon rdzeniowych i rynienki rdzeniowej. Skrzywienia te, szczególnie z objawami przepukliny oponowej lub oponowo-rdzeniowej prowadzą do szczególnie ciężkich zniekształceń kręgosłupa. Towarzyszą im zmiany napięcia mięśni grzbietu, niedowłady lub wiotkie porażenia, które uniemożliwiają wyrównanie zaburzonej zmianami kostnopochodnymi osi kręgosłupa i wpływają na jej dalsze skrzywienie. Mięśniowopochodne wrodzone skoliozy są rzadkie, a ich bezpośrednią przyczyną jest płodowe zbliznowacenie mięśni, tzw. płodowa dystrofia mięśni (arthrogryposis multiplex congenita). Zmiany w obrębie kręgosłupa spowodowane są asymetrycznym zbliznowaceniem mięśni, szczególnie mięśni grzbietu. Skrzywienia są skierowane wypukłością w stronę przeciwną do uszkodzonych mięśni. Nerwowopochodne Wrodzone skoliozy w wyniku zmian w układzie nerwowym powstają w chorobie von Recklinghausena. Najczęściej są to skrzywienia krótkołukowe i wykazujące duże tyłowygięcie. Częściej są to kifoskoliozy, w których zagięcie kręgosłupa w płaszczyźnie przednio-tylnej (strzałkowej) jest większe niż skrzywienie w płaszczyźnie czołowej. Nabyte boczne skrzywienia o znanej etiologii Nabyte rozwojowe Nabyte rozwojowe skoliozy powstają w wyniku chorób, które powodują zmiany w rozwoju elementów kostnych, więzadłowych lub mięśniowych kręgosłupa. Zmiany te zaburzają układ równowagi kręgosłupa i stają się przyczyną wyboczenia jego osi. Czynniki wywołujące skrzywienia należące do tej grupy to: • niedowłady, porażenia wiotkie (np. w chorobie Heinego-Medina) lub spastyczne; • dystrofie mięśniowe; • atrofie mięśniowe, choroba Friedreicha, jamistość rdzenia, guzy rdzenia, stwardnienie rozsiane; • uszkodzenia i chorobowe zniekształcenia klatki piersiowej. Prześwietlenie kręgosłupa po operacji z dostępu przedniego. Implanty od Th12 do L2 Operacje z dostępu przedniego są stosowane w leczeniu skolioz odcinka lędźwiowo-piersiowego. Nacięcie jest robione z boku ciała, zwykle lewego. Następnie usuwane jest jedno żebro, aby uzyskać dostęp do kręgosłupa oraz dyski w miejscu, w którym będą implanty, aby "poluzować" kręgosłup. Następnie, podobnie jak w operacji z dostępu tylnego, kręgosłup jest okładany przeszczepioną tkanką kostną. Zaletą operacji z dostępu przedniego jest mała ilość kręgów, które są usztywniane, co pozwala zachować większą ruchomość kręgosłupa oraz zmniejsza ryzyko bólu pleców w przyszłości. Czasami metoda ta pozwala również na większą korekcję skrzywienia niż podczas operacji z dostępu tylnego. Wadą jest fakt, że może być stosowana tylko przy skrzywieniach odcinka lędźwiowo-piersiowego, a większość skrzywień występuje w odcinku piersiowym. Zagrożenia i powikłania Operacyjne leczenie skrzywienia kręgosłupa może czasami spowodować ucisk na rdzeń kręgowy i naczynia krwionośne. Zdarza się to niezwykle rzadko i zachodzi zwłaszcza przy dużych i twardych skrzywieniach. Jeżeli chirurg przeczuwa, że taki ucisk ma miejsce, powinien bezzwłocznie usunąć pręty i haki. Zdarza się też czasami, że kręgosłup nie usztywnia się w wymaganej strefie i powstaje staw rzekomy (pseudoartroza). Ma to miejsce u 3–5 na 100 pacjentów i w takich przypadkach może być konieczne ponowne usztywnienie tej części kręgosłupa. Inne rodzaje ryzyka to zagrożenia związane z każdą interwencją chirurgiczną i należą do nich głównie powikłania anestezjologiczne i zakażenia. Skutki nieprawidłowego lub braku leczenia Skoliozy niewłaściwie leczone mogą doprowadzić do ograniczenia wydolności fizycznej pacjenta, nasilenia zaburzeń neurologicznych, trwałego kalectwa, a w skrajnych przypadkach do niewydolności krążeniowo-oddechowej i przedwczesnej śmierci chorych. Duże skrzywienia powodują zmniejszenie pojemności życiowej płuc. Jest to wynikiem zmniejszenia pojemności klatki piersiowej po stronie wypukłej skrzywienia i ucisku, który może spowodować, że płuco będące po tej stronie zostanie prawie całkowicie wyeliminowane z oddychania, a nawet ulegnie marskości. Funkcję uciśniętego płuca przejmuje wtedy płuco po stronie wklęsłej, ulegając częściowej rozedmie. Znaczne skrzywienia powodują również przemieszczenie serca i dużych naczyń krwionośnych, co może powodować zaburzenia ich funkcji. Zmniejszona pojemność jamy brzusznej, będąca wynikiem obniżenia się przepony, powoduje stłoczenie i ucisk znajdujących się tam narządów. Zniekształcenie tułowia jest również bardzo istotnym problemem psychologicznym i kosmetycznym w przypadku pojawienia się garbu na plecach. Pierwsze wzmianki dotyczące leczenia bocznych skrzywień kręgosłupa datowane są na ok. 4500 lat p.n.e. i pochodzą z Egiptu, Babilonii i Indii. Już Hipokrates (460–377 p.n.e.) zauważył zależność między stopniem deformacji kręgosłupa a wiekiem, w którym się uwidoczniła oraz fakt, że ciężkie kifo-skoliozy skracają życie chorego. W dziele „Corpus Hippocraticum” opisał sposoby leczenia zniekształceń ludzkiego ciała. W okresie starożytnym skoliozy były badane również przez Pawła z Eginy i Galena. W dziele „Ars Parva” Galen dokonał systematyki deformacji i wprowadził do terminologii medycznej pojęcia skoliozy, kifozy, lordozy i kolana koślawego. W 1000 roku w dziele „Qa'nun” Avicenna z Bagdadu zostały opisane i zilustrowane manipulacje kręgosłupa. Leczenie to było stosowane do ok. 1700 roku. Pierwszą osobą, która podała kliniczny opis skoliozy był Ambroży Pare (1510–1590). Używał on do korekcji bocznego skrzywienia kręgosłupa metalowego gorsetu. W XVII wieku Glisson z Cambridge przedstawił pętlę, która służyła jako wyciąg za głowę i miała na celu rozciągnąć kręgosłup szyjny i mięśnie obręczy barkowej. Wydał on też dzieło „Rachitis”, które stało się podstawą leczenia skoliozy. Mery w 1706 roku twierdził, że niektóre skoliozy są wrodzone. Jego koncepcja została potwierdzona w 1774 roku przez Roya. W 1741 roku została wydana przez Mikołaja Andry'ego książka „L'Orthopedie”, w której pisał, że przyczyną skoliozy są zmiany mięśniowe i dlatego kładł nacisk na kształtowanie prawidłowej postawy. W 1764 r. Lavarcher zaprojektował ortezę zaopatrzoną w wysięgnik, który umożliwiał wyciąg za głowę. W 1780 r. Tissot wydał książkę „La gymnastique médicale et chirurgicale”, w której podał zasady ćwiczeń fizycznych w chirurgii, ortopedii i korekcji zniekształceń kręgosłupa u dzieci. Ogromny postęp w leczeniu zachowawczym skolioz dokonał się w latach 1780-1880. We Florencji, Bolonii, Paryżu, Montpellier, Lozannie oraz Birmingham powstały w tym okresie pierwsze instytuty ortopedii. Leczenie w tych latach opierało się głównie na gorsetach i różnego rodzaju urządzeniach i przyrządach. W 1772 r. Lewacher z Paryża skonstruował ortezę, która była pierwowzorem dla obecnie stosowanego gorsetu Milwaukee. W 1825 r. Shaw opisał w książce „Curvature of the Spine” program ćwiczeń ruchowych. Według niego ćwiczenia powinny oddziaływać korygująco na kręgosłup, żebra oraz kończyny. W następnym etapie ćwiczeń powinno się utrwalać uzyskaną korekcję wzmacniając mięśnie grzbietu. W tym samym czasie dzięki Pravazowi został otworzony Instytut Ortopedyczno-Pneumatyczny w Lyonie. Polecał on gimnastykę jako podstawowy środek dynamicznego przeciwdziałania skoliozie. Delpech z Montpellier w pracy „L'orthomorphie” (1828) pisał o roli krążka międzykręgowego i asymetrycznego wzrostu kręgosłupa w progresji skrzywienia. Stosował ćwiczenia bierne i czynne na różnych przyrządach oraz odciążające pozycje horyzontalne i pływanie. Utworzył też ośrodek dla dziewczyn ze skoliozą. W 1874 r. Sayre użył do korekcji bocznego skrzywienia kręgosłupa opatrunku gipsowego. Jego następcami byli Bradford i Brackett, którzy zakładali gipsy w pozycji leżącej na specjalnym stole, stosując jednocześnie wyciąg wzdłużny. W XIX wieku powstało wiele ośrodków leczenia skolioz ćwiczeniami ruchowymi. H. Ling ze Szwecji (1776–1839) opracował system ćwiczeń z wykorzystaniem przyrządów gimnastycznych, mających korygować wady postawy i zniekształcenia kręgosłupa. Ćwiczenia te opierały się na wzmacnianiu siły mięśniowej i nie przyniosły spodziewanych efektów. W 1886 r. Lorentz stwierdził, że w terapii skolioz najważniejsze nie jest uzyskanie maksymalnej siły mięśniowej, a odzyskanie fizjologicznego przebiegu osi kręgosłupa w płaszczyźnie czołowej i gimnastyce szwedzkiej przypisywał znaczenie profilaktyczne. W 1840 r. został otworzony oddział ortopedyczny w Poznaniu, który specjalizował się w leczeniu skolioz i wad postawy. W 1892 r. H. Kuczalska otworzyła w Warszawie zakład gimnastyki leczniczej, a 14 lat później szkołę gimnastyki zdrowotnej i leczniczej oraz masażu. Wzorowała się na systemie H. Linga. W okresie do I wojny światowej powstawały różnego rodzaju ramy stosowane do osiągania trakcji kręgosłupa w pozycji pionowej i poziomej. Edville Gerhardt Abbott (1871-1928) z Portland, Maine był pierwszym, który zastosował w nich derotację w celu korekcji garbu żebrowego. Po I wojnie światowej tworzyły się liczne zespoły gimnastyki wyrównawczej dla dzieci ze skoliozą i wadami postawy. Po II wojnie światowej metoda Abbotta była stosowana przez Cotrela. Ulepszeniem tej metody była korekcja skrzywienia na tzw. ramie Rissera. W okresie powojennym rozwinęło się wiele instytutów ortopedii i rehabilitacji, m.in. w Berg Plage i Lyonie. W 1946 został wprowadzony do użytku gorset Milwaukee-Blounta, który najlepiej sprawdzał się w leczeniu dzieci młodszych. Pierwszy zabieg operacyjny skoliozy został wykonany w USA w 1891 r. i polegał na drutowaniu wyrostków kolczystych w obrębie skrzywienia pierwotnego. Volkmann (w 1889) był pierwszą osobą, która przeprowadziła resekcję garbu żebrowego dla uzyskania efektu estetycznego. Hibbs jako pierwszy zastosował w leczeniu operacyjnym „wióry” pobrane z kości gąbczastej. Metoda ta było częściowo stosowana przez Rissera i Fergussona. Operację poprzedzało leczenie za pomocą gorsetu gipsowego Rissera. W 1956 r. polski ortopeda Gruca zastosował w leczeniu skoliozy sprężyny umieszczone po stronie wypukłej skrzywienia, które miały zastąpić osłabione mięśnie. Technika operacyjna została zrewolucjonizowana przez Harringtona, który w 1962 r. użył do korekcji metalowego pręta. W 1978 r. Zelke jako pierwszy zastosował metodę derotacji z dostępu przedniego. W 1982 r. Cotrel i Dubousset zmodyfikowali metodę Harringtona, dzięki czemu skoliozę można teraz korygować w trzech płaszczyznach. W Polsce ich metoda została rozpowszechniona przez Przybylskiego. Odcinek piersiowy kręgosłupa rzadko bywa dobrze zdiagnozowany tak jak u mnie Odcinek piersiowy kręgosłupa obejmuje 12 kręgów, które oprócz połączenia między sobą, są również połączone z klatką piersiową, stawami głowy żebra i stawami żebrowo-poprzecznymi. Ze względu na te połączenia, odcinek ten posiada niewielką, w porównaniu do innych odcinków ruchomość. Ruch wyprostu jest dodatkowo ograniczony poprzez dachówkowate ułożenie wyrostków kolczystych, natomiast ruchy rotacji występują tylko do około 3-4 kręgu piersiowego. W związku z tym na zwyrodnienia najbardziej narażone są właśnie te 4 pierwsze kręgi oraz znajdujące się poniżej dziewiątego, z uwagi na stopniowe przechodzenie ustawienia powierzchni stawowych. Ponadto otwory międzykręgowe są na tyle duże, że rzadko dochodzi do ich uciśnięcia na tym poziomie. Jeśli jednak taka sytuacja będzie miała miejsce może dojść do podrażnienia nerwów międzyżebrowych i pojawienia się następujących objawów: -bóle w klatce piersiowej, -trudności w oddychaniu i towarzyszący mu ból, -bóle żeber, mostka, -kłucie i ból w okolicy serca, często mylony z zawałem, -bóle innych narządów wewnętrznych, -bóle zlokalizowane bezpośrednio w okolicy kręgosłupa. Do sytuacji takich częściej dochodzi na skutek zablokowania stawów kręgosłupa. Zablokowaniu mogą ulec zarówno stawy międzywyrostkowe, jak i wspomniane wcześniej żebrowo- poprzeczne. Charakterystycznym mechanizmem prowadzącym do zablokowania, jest nagły skręt tułowia, ewentualnie z dodatkową komponentą wyprostu. Osoba np. czymś przestraszona lub zaciekawiona odwraca się i nagle okazuje się , że powrót sprawia jej ból i pojawiają się np. problemy z wdechem. Od stanu kręgosłupa zależy cała mechanika pracy klatki piersiowej i odwrotnie. W związku z tym bardzo często ból mostka, sugeruje przeciążenie odcinka piersiowego.