
























































Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
wyjaśnić, jakie dwie nieformalne koalicje zawiązały się jeszcze ... na czym polegała rewolucja agrarna ... pozycyjna, wojna błyskawiczna, wojna.
Typologia: Prezentacje
1 / 64
Pobierz cały dokument
poprzez zakup abonamentu Premium
i zdobądź brakujące punkty w ciągu 48 godzin
Poniższy zestaw wymagań edukacyjnych na poszczególne oceny uwzględnia planowane osiągnięcia ucznia w zakresie wiedzy i umiejętności zawarte w rozkładzie materiału i planie wynikowym zintegrowanym z serią Ślady czasu. Zestaw ten to jedynie propozycja. Nauczyciel może wykorzystać przedstawiony podział wymagań w swojej pracy dydaktycznej lub zmodyfikować go tak, by w pełni odpowiadał on specyfice klasy i indywidualnym możliwościom uczniów, z którymi pracuje.
Poziom konieczny ocena dopuszczająca
Poziom podstawowy ocena dostateczna
Uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą, oraz:
Poziom rozszerzający ocena dobra
Uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, oraz:
Poziom dopełniający ocena bardzo dobra
Uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą, oraz:
Poziom wykraczający ocena celująca
Uczeń potrafi to, co na ocenę bardzo dobrą, oraz:
Kongres wiedeński (rozdz.
Uczeń zna: daty: 1814– 1815 postacie: Klemensa von Metternicha, Aleksandra I Romanowa, Charles’a de Talleyranda państwa uczestniczące w kongresie założycieli Świętego Przymierza zmiany terytorialne, które się dokonały w wyniku
Uczeń zna: postacie: Fryderyka Wilhelma III Hohenzollerna, Franciszka I Habsburga zasady ładu wiedeńskiego
Uczeń rozumie: pojęcia: koncert mocarstw/kwintet mocarstw, polityka reakcji, ład
Uczeń zna: postacie: Roberta Stewarta, Ludwika XVIII Burbona
Uczeń rozumie: pojęcia: Związek Niemiecki, Królestwa Niderlandów, Królestwa Szwecji i Norwegii, porządek konstytucyjny,
Uczeń rozumie: dlaczego Wielka Brytania zabiegała o tzw. strategiczne terytoria na mapie świata rolę polityczną, którą miało odgrywać Królestwo Niderlandów dlaczego przyłączono Norwegię do Szwecji
Uczeń rozumie: pojęcie: ekumenizm
Uczeń potrafi: wyjaśnić, jakie dwie nieformalne koalicje zawiązały się jeszcze przed rozpoczęciem obrad kongresu wiedeńskiego wyjaśnić, dlaczego separatyzm regionalny
postanowień kongresu wiedeńskiego
Uczeń rozumie: pojęcia: równowaga sił, legitymizm, restauracja cel powstania Świętego Przymierza
Uczeń potrafi: wyjaśnić główne postanowienia kongresu wiedeńskiego
wiedeński/system wiedeński przyczyny i konsekwencje decyzji podjętych na kongresie wiedeńskim
Uczeń potrafi: wskazać na mapie zmiany terytorialne wprowadzone po kongresie wiedeńskim omówić postanowienia kongresu wiedeńskiego dotyczące ziem polskich
konstytucja oktrojowana dlaczego na kongresie nie reaktywowano Rzeszy Niemieckiej i nie podjęto decyzji o powstaniu zjednoczonych Włoch dlaczego kongres wiedeński nazwano „tańczącym kongresem”
Uczeń potrafi: wyjaśnić rolę władców Rosji, Austrii i Prus w Świętym Przymierzu wyjaśnić wpływ „stu dni” Napoleona na obrady kongresu wiedeńskiego wyjaśnić, co zapoczątkowało erę konstytucyjną wymienić państwa europejskie, które w pierwszej połowie XIX w. przyjęły konstytucję
Uczeń potrafi: wyjaśnić, dlaczego dyplomacji Wielkiej Brytanii zależało na realizacji idei równowagi sił w Europie wyjaśnić, dlaczego przywrócenie wcześniej panujących dynastii na trony europejskie nie oznaczało powrotu do stanu sprzed 1789 r., czyli do feudalnych stosunków społecznych i dawnych systemów politycznych
utrudniał realizację idei zjednoczenia Włoch ocenić, czy słusznie kongres wiedeński jest uważany za najważniejsze spotkanie przywódców XIX-wiecznej Europy rozstrzygnąć, czy Święte Przymierze w rzeczywistości realizowało wartości, do których się odwoływało, i uargumentować swoją decyzję wyjaśnić, dlaczego sojusz Świętego Przymierza stanowił w założeniach swoistą formę ekumenizmu
Cywilizacja przemysłowa w pierwszej połowie XIX w. (rozdz. 2)
Uczeń zna: daty: 1769, 1825 postacie: Jamesa Watta, George’a Stephensona, Samuela Morse’a
Uczeń zna: daty: 1807, 1837 postać: Roberta Fultona
Uczeń zna: datę: 1785 postacie: Edmunda Cartwrighta, rodziny Rothschildów
Uczeń zna: trasę pierwszego rejsu statkiem parowym trasę pierwszej towarowej linii kolejowej
Uczeń potrafi: ocenić konsekwencje rozwoju przemysłu dla środowiska przyrodniczego
Nurty ideowe i kultura w pierwszej połowie XIX w. (rozdz. 3)
Uczeń zna: datę: 1848 postacie: Edmunda Burke’a, Alexisa de Tocqueville’a, Johna Stuarta Milla, Pierre’a Josepha Proudhona, Karola Marksa, Fryderyka Engelsa, Jacques’a-Louisa Davida, Bertela Thorvaldsena, Wolfganga Amadeusza Mozarta, Johanna Wolfganga Goethego, Ludwiga van Beethovena, Fryderyka Chopina, Giuseppe Verdiego, Eugène’a Delacroix, Francisca Goi, George’a Byrona, Adama Mickiewicza, Wiktora Hugo, Hansa Christiana Andersena oraz ich najważniejsze dokonania nowe idee społeczno- polityczne, które narodziły się w pierwszej połowie XIX w. nowe prądy kulturowe pod koniec XVIII i w pierwszej połowie XIX w.
Uczeń rozumie: pojęcia: konserwatyzm, liberalizm, socjalizm, anarchizm, Manifest Komunistyczny,
Uczeń zna: postacie: François René de Chateaubrianda, Claude’a Henriego Saint- Simona, Charles’a Fouriera, Roberta Owena, Louisa Auguste’a Blanqui, Friedricha Schillera, Caspara Davida Friedricha, Ferenca Liszta, Roberta Schumanna, Johannesa Brahmsa, Aleksandra Puszkina, Sándora Petőfiego oraz ich najważniejsze dokonania
cechy sztuki klasycystycznej i romantycznej
Uczeń rozumie: pojęcia: falanstery, feminizm, nacjonalizacja, rewolucja socjalna, neoklasycyzm główne założenia ideologii liberalnej i konserwatywnej przyczyny narodzin socjalizmu
Uczeń potrafi: omówić główne założenia
Uczeń zna: datę: 1818 postacie: Josepha de Maistre’a, Benjamina Constanta, Jeana- Auguste’a- Dominique’a Ingres’a, Antonia Canovy, Felixa Mendelssohna- Bartholdy, Gioacchino Rossiniego, Niccola Paganiniego oraz ich najważniejsze dokonania
Uczeń rozumie: pojęcia: familister, furieryści, sztuka użytkowa przyczyny narodzin ideologii liberalnej i konserwatywnej dlaczego anarchiści domagali się likwidacji państwa różnicę między socjalizmem i komunizmem
Uczeń potrafi: porównać poglądy socjalistów, komunistów i anarchistów rozpoznać dzieła malarstwa, rzeźby, architektury klasycystycznej
Uczeń zna: postacie: Davida Ricardo, Edgara Allana Poe, Jamesa Fenimore’a Coopera oraz ich najważniejsze dokonania cechy stylu biedermeier
Uczeń rozumie: pojęcia: styl biedermeier, marszand dlaczego nastąpił odwrót od klasycyzmu i coraz większą popularnością cieszył się romantyzm przyczyny popularności stylu biedermeier
Uczeń potrafi: omówić przemiany w kulturze europejskiej pierwszej połowy XIX w. wyjaśnić przyczyny rozwoju mecenatu mieszczańskiego
Uczeń rozumie: dlaczego romantyzm wywarł silny wpływ na postawy, zachowania i system wartości Europejczyków i mieszkańców obu Ameryk
Uczeń potrafi: wyjaśnić, dlaczego Pierre’a Josepha Proudhona uważa się za prekursora feminizmu wyjaśnić, dlaczego teorie głoszone przez furierystów nie zyskały szerszego poparcia społecznego rozstrzygnąć, w których kwestiach Burke i Mill byli zgodni, a w których się różnili, oraz uzasadnić odpowiedź wyjaśnić, dlaczego Goethe jest uważany za prekursora romantyzmu
komunizm, klasycyzm romantyzm Uczeń potrafi: podać przykłady dzieł sztuki klasycystycznej i romantycznej
konserwatyzmu i liberalizmu scharakteryzować idee odwołujące się do kwestii robotniczych scharakteryzować sztukę klasycystyczną wymienić główne cechy sztuki romantycznej
rozpoznać cechy romantyzmu w sztuce, architekturze, muzyce i literaturze
wskazać na mapie Missolungi
Wiosna Ludów 1848 – 1849 (rozdz. 5)
Uczeń zna: datę: 1848 postacie: Ludwika Filipa I, Karola Ludwika Napoleona Bonaparte – Napoleona III, Lajosa Kossutha, Józefa Bema
Uczeń rozumie: pojęcia: II Republika Francuska, prezydent, zamach stanu, II Cesarstwo Francuskie, Korona św. Stefana dlaczego krytykowano Ludwika Filipa I dlaczego Karol Ludwik Napoleon Bonaparte wygrał wybory prezydenckie dlaczego Polacy wsparli Węgrów w ich walce o niepodległość
Uczeń potrafi: wyjaśnić cele polityczne różnych narodów i grup społecznych walczących w czasie Wiosny Ludów wskazać na mapie kraje, które objęła Wiosna Ludów
Uczeń zna: daty: II 1848, III 1848, V 1848 postacie: Henryka Dembińskiego, Fryderyka Wilhelma IV, Ferdynanda I, Franciszka Józefa I, Klemensa von Metternicha
Uczeń rozumie: pojęcia: monarchia lipcowa, rewolucja lutowa, Zgromadzenie Prawodawcze, powszechne głosowanie, kadencja, plebiscyt, parlament frankfurcki, abdykacja przyczyny rywalizacji między Berlinem i Wiedniem o kształt przyszłych Niemiec dlaczego Fryderyk Wilhelm IV nie przyjął korony niemieckiej oferowanej przez parlament frankfurcki przyczyny uwłaszczenia chłopów w Austrii przyczyny abdykacji Ferdynanda I symbolikę węgierskiej flagi
Uczeń zna: daty: 22 II 1848, III 1848 – VIII 1849, 1850, 1852 postacie: Józef Wysocki, Iwana Paskiewicza, Josepha Radetzkiego, Ludwika Mierosławskiego, Giuseppe Mazziniego, Giuseppe Garibaldiego, Adama Mickiewicza
Uczeń rozumie: pojęcia: bankiety polityczne, warsztaty narodowe, rewolucja marcowa, uwłaszczenie chłopów, legion Mickiewicza znaczenie powiedzenia: „Widać, że cesarz nie zamarzł pod Moskwą” dlaczego powstanie węgierskie zakończyło się klęską Uczeń potrafi: opisać przebieg Wiosny Ludów
Uczeń zna: postacie: Wojciecha Chrzanowskiego, króla Sycylii Karola Alberta, papieża Piusa IX
Uczeń rozumie: pojęcia: Landtag, patent, rząd republiki rzymskiej
Uczeń potrafi: wyjaśnić stanowisko polityczne władcy Sardynii Karola Alberta i papieża Piusa IX w czasie Wiosny Ludów wskazać na mapie Frankfurt, Preszburg, Custozę, Novarę wymienić państwa europejskie, w których nie doszło w latach 1848 – 1849 do wystąpień rewolucyjnych i wyjaśnić, dlaczego tak się stało scharakteryzować udział Polaków w europejskiej Wiośnie Ludów
Uczeń potrafi: porównać sytuację polityczną we Francji w okresie II Republiki i II Cesarstwa rozstrzygnąć, czy słuszne jest stwierdzenie, że Wiosna Ludów podważyła ład wiedeński, i uzasadnić swoją decyzję dokonać bilansu wystąpień rewolucyjnych w czasie Wiosny Ludów w Europie opisać rolę prasy w propagowaniu haseł Wiosny Ludów
Uczeń potrafi: scharakteryzować ogólnoeuropejskie tendencje sprzyjające wybuchowi Wiosny Ludów omówić wydarzenia rewolucji lutowej we Francji wymienić przyczyny wybuchu Wiosny Ludów w Niemczech i monarchii Habsburgów wyjaśnić, dlaczego obrady parlamentu we Frankfurcie zakończyły się niepowodzeniem
w Niemczech, Austrii i na Węgrzech wyjaśnić, dlaczego Rosja podjęła interwencję przeciwko powstaniu węgierskiemu wyjaśnić cele Polaków walczących we Włoszech w legionie utworzonym przez Adama Mickiewicza
Ameryka Północna i Południowa w pierwszej połowie XIX w. (rozdz. 6)
Uczeń zna: datę: 1823 postać: Jamesa Monroego tzw. amerykańskie cechy: etos pracy, duch pionierski, kult wzajemnej pomocy i indywidualnego sukcesu nowe państwa powstałe na półkuli zachodniej w pierwszej połowie XIX w.
Uczeń rozumie: pojęcia: kampania wyborcza, farmy, stany, Jankesi, gringo, doktryna Monroego, izolacjonizm
Uczeń zna: daty: 1804, 1812–1814, 1816, 1819 postać: François Toussainta Louverture’a czas powstania hymnu narodowego i flagi Stanów Zjednoczonych Haiti – drugie (po USA) niepodległe państwo na półkuli zachodniej
Uczeń rozumie: pojęcia: mormoni, amerykańska tożsamość, Kreole, Indianie, Metysi, autochtoni
Uczeń zna: daty: 1821, 1822, 1836, 1845, 1850 postacie: Simóna Bolívara, José de San Martína
Uczeń rozumie: pojęcia: junty, Latynowie, Ameryka Łacińska, Wielka Kolumbia, Wielka La Plata dlaczego Simónowi Bolívarowi nadano przydomek El Libertador
Uczeń zna: postacie: Pedra I, Pedra II, Augustína de Iturbide
Uczeń rozumie: pojęcia: wicekrólestwa, kapitanie że rozrost terytorialny USA dokonywał się kosztem ludności autochtonicznej – Indian
Uczeń potrafi: scharakteryzować rozwój terytorialny
Uczeń rozumie: dlaczego Polacy wysłani na Santo Domingo w celu tłumienia powstania niewolników przyłączali się do miejscowej ludności
Uczeń potrafi: porównać proces demokratyzacji USA z procesem demokratyzacji w państwach europejskich w pierwszej połowie XIX w.
główne postanowienia zawarte w konstytucji Królestwa Polskiego zasięg terytorialny i położenie na mapie Wielkiego Księstwa Poznańskiego, Wolnego Miasta Krakowa/Rzeczpospolitej Krakowskiej, Królestwa Polskiego/Kongresowego
Uczeń rozumie: pojęcia: Wielkie Księstwo Poznańskie, Wolne Miasto Kraków/Rzeczpospolita Krakowska, Królestwo Polskie/Kongresowe, autonomia, namiestnik, Kresy, konstytucja oktrojowana, Rada Stanu, immunitet parlamentarny, Rada Administracyjna, Uniwersytet Warszawski/ Aleksandryjski dlaczego nadzieje Polaków na restytucję Rzeczpospolitej podczas kongresu wiedeńskiego nie zostały spełnione rolę Franciszka Ksawerego Druckiego- Lubeckiego w rozwoju gospodarczym Królestwa Polskiego
Filomatyczne i Towarzystwo Filaretów, Bank Polski, Giełda Kupiecka, polityka etatystyczna, Kanał Augustowski, Towarzystwo Przyjaciół Nauk różnicę w sytuacji politycznej ziem zabranych i Królestwa Polskiego dlaczego Liceum Krzemienieckie nazywano „wołyńskimi Atenami” dlaczego ukaz carski zabronił działalności Towarzystwa Filomatycznego i Towarzystwa Filaretów
Uczeń potrafi: omówić kompetencje władcy w świetle konstytucji Królestwa Polskiego w 1815 r. wymienić swobody obywatelskie, które konstytucja gwarantowała mieszkańcom Królestwa Polskiego wyjaśnić, jaką rolę w zachowaniu polskiej kultury na ziemiach zabranych odegrało Liceum Krzemienieckie
Sejm Stanowy, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Uniwersytet Lwowski, komisarze państw zaborczych, landrat, Uniwersytet Wileński, Towarzystwo Kredytowe Ziemskie w Warszawie w czym przejawiała się autonomia Wielkiego Księstwa Poznańskiego w ramach Królestwa Prus na czym miała polegać „opieka trzech mocarstw” nad Rzeczpospolitą Krakowską
Uczeń potrafi: scharakteryzować sytuację polityczną ziem polskich wchodzących w skład zaboru pruskiego wymienić postanowienia władz pruskich dotyczące organizacji Wielkiego Księstwa Poznańskiego ocenić działalność Franciszka Ksawerego Druckiego- Lubeckiego w dziedzinie
wyznań i oświecenia publicznego, Łódzki Okręg Przemysłowy, lojalizm dlaczego Galicja do lat
Uczeń potrafi: wyjaśnić, w jaki sposób herb Królestwa Polskiego ukazuje zależność Królestwa Kongresowego od Imperium Rosyjskiego wyjaśnić znaczenie Lwowa jako stolicy Królestwa Galicji i Lodomerii wskazać na mapie Wielkie Księstwo Poznańskie, Wolne Miasto Kraków/Rzeczpospolitą Krakowską, Królestwo Polskie/Kongresowe, Królestwo Galicji i Lodomerii, okręg tarnopolski, Wieliczkę, obwód białostocki,
kulturalnego i patriotycznego przyczyny prowadzenia polityki etatystycznej przez władze Królestwa Polskiego
Uczeń potrafi: wyjaśnić, dlaczego o pierwszych latach Królestwa Polskiego możemy mówić, że były miodowym miesiącem w relacjach z Rosją omówić sytuację polityczną Rzeczpospolitej Krakowskiej ocenić stosunek Polaków do cara Aleksandra I ocenić politykę cara Aleksandra I wobec Królestwa Polskiego porównać sytuację polityczną i gospodarczą Polaków na ziemiach Królestwa Kongresowego, Wielkiego Księstwa Poznańskiego, Rzeczpospolitej Krakowskiej, Królestwa Galicji
dlaczego Uniwersytet Warszawski nazywano Aleksandryjskim
Uczeń potrafi: omówić postanowienia kongresu wiedeńskiego w sprawie podziału Księstwa Warszawskiego opisać ustrój Królestwa Polskiego
omówić sytuację chłopów w Królestwie Polskim wyjaśnić, dlaczego polskim elitom Królestwa Kongresowego zależało na powołaniu wyższej uczelni w Warszawie
gospodarki w Królestwie Polskim
Lwów, Krzemieniec, Wilno, Łódzki Okręg Przemysłowy, Kanał Augustowski
i Lodomerii oraz na ziemiach zabranych w latach 1815– 1830
Powstanie listopadowe (rozdz. 8)
Uczeń zna: daty: 29/30 XI 1830, X 1831 postacie: Mikołaja I, Piotra Wysockiego, Józefa Chłopickiego, Jana Skrzyneckiego, Józefa Sowińskiego, Emilii Plater przyczyny wybuchu powstania listopadowego miejsca najważniejszych bitew w czasie powstania listopadowego konsekwencje powstania
Uczeń rozumie: pojęcia:, konspiracja, działalność spiskowa, sprzysiężenie Wysockiego, Szkoła Podchorążych Piechoty, noc listopadowa, zesłania, konfiskaty, emigracja, stan wojenny, Cytadela
Uczeń zna: daty: XII 1828, 25 I 1831 postacie: Waleriana Łukasińskiego, Nikołaja Nowosilcowa, Adama Jerzego Czartoryskiego, gen. Ignacego Prądzyńskiego, Jana Krukowieckiego, Joachima Lelewela
Uczeń rozumie: pojęcia: Wolnomularstwo Narodowe, Towarzystwo Patriotyczne, masoneria, dyktator, detronizacja, Rząd Narodowy, kunktator, naczelny wódz międzynarodowy kontekst sytuacji politycznej w Królestwie Polskim w 1830 r.
Uczeń potrafi:
Uczeń zna: daty: 1819, 1821, II 1831 postacie: Bonawentury i Wincentego Niemojowskich, Józefa Zaliwskiego, Iwana Dybicza, Józefa Bema, Iwana Paskiewicza, Józefa Dwernickiego
Uczeń rozumie: pojęcia: cenzura, opozycja legalna, „kaliszanie”, belwederczycy przyczyny narastania nastrojów opozycyjnych w Królestwie Polskim w latach 1819– 1830 przyczyny klęski opozycji sejmowej
Uczeń zna: daty: 20 XII 1830, V 1831 postacie: Stanisława Potockiego, Maurycego Mochnackiego, Macieja Rybińskiego
Uczeń rozumie: pojęcia: morale wojskowych, rebelia, Statut organiczny, noc paskiewiczowska, unifikacja dlaczego wojskowi spiskowcy nie chcieli uczestniczyć w wykonaniu wyroku na wielkiego księcia Konstantego dlaczego o sukcesie nocy listopadowej przesądziło zdobycie Arsenału
Uczeń zna: postacie: Dezyderego Chłapowskiego, Wacława Tokarza
Uczeń rozumie: znaczenie powstania listopadowego dla polskiej literatury i sztuki doby romantyzmu
Uczeń potrafi: ocenić postawę przywódców i elit politycznych w trakcie powstania rozstrzygnąć, czy powstanie listopadowe miało szanse powodzenia, oraz uzasadnić swoją decyzję zaprezentować oceny polskiej historiografii dotyczące powstania
państwa, w których osiedliło się najwięcej powstańców wybitnych twórców kultury polskiej przebywających na emigracji po powstaniu listopadowym
Uczeń rozumie: pojęcia: Wielka Emigracja, Hotel Lambert, emisariusze, legiony, promocja kultury, mecenat artystyczny, Biblioteka Polska, trójzaborowe powstanie, uwłaszczenie chłopów dlaczego emigracja po powstaniu listopadowym nosi nazwę Wielkiej
Uczeń potrafi: wyjaśnić, jaką rolę w kształtowaniu życia Polaków na emigracji odegrał Hotel Lambert
Demokratyczne Polskie, Centralizacja, agenci dyplomatyczni, Wielki manifest
Uczeń potrafi: wyjaśnić, jaką działalność prowadził Komitet Narodowy Polski scharakteryzować program polityczny środowiska skupionego wokół księcia Adama Jerzego Czartoryskiego omówić wizję Polski przedstawioną w Wielkim manifeście Towarzystwa Demokratycznego Polskiego
wpływ pochodzenia społecznego przywódców na programy ugrupowań Wielkiej Emigracji
Uczeń potrafi: opisać rolę Paryża jako centrum życia kulturalnego Polaków na emigracji wskazać na mapie główne ośrodki Wielkiej Emigracji
Uczeń potrafi: wyjaśnić ideę polskiego mesjanizmu
ocenić, który z programów polskich ugrupowań politycznych działających na emigracji miał największe szanse powodzenia i uzasadnić swoją decyzję
Powstanie krakowskie. Wiosna Ludów na ziemiach polskich (rozdz. 10)
Uczeń zna: daty: 1846, 1848 postacie: Szymona Konarskiego, Ludwika Mierosławskiego, Jakuba Szeli, Edwarda Dembowskiego, Józefa Bema, Adama Mickiewicza
Uczeń zna: daty: II–III 1846, III 1848, III–V 1848 postacie: Piotra Ściegiennego, Wiktora Heltmana, gen. Henryka Dembińskiego Polaków, którzy uczestniczyli w Wiośnie
Uczeń zna: datę: V 1848 postacie: Jana Tyssowskiego, Wojciecha Chrzanowskiego, Józefa Lompy, Karola Miarki
Uczeń rozumie:
Uczeń zna: postacie: Franza Stadiona, Aleksandra Fredry, Emanuela Smołki, Józefa Szafranka
Uczeń rozumie: pojęcia: Towarzystwo Naukowej Pomocy dla
Uczeń zna: postacie: Floriana Ceynowy, Hieronima Derdowskiego, Pawła Stelmacha, Andrzeja Cinciały
Uczeń rozumie: dlaczego wśród niemieckich
przyczyny wybuchu powstania krakowskiego i rabacji galicyjskiej miejsca, w których doszło do wystąpień na ziemiach polskich w czasie Wiosny Ludów następstwa wystąpień niepodległościowych Polaków w 1846 i 1848 r.
Uczeń rozumie: pojęcia: emisariusz, świadomość narodowa, rabacja galicyjska, Wolne Miasto Kraków, Rząd Narodowy w Krakowie, procesja, powstanie krakowskie, powstanie wielkopolskie, nacjonalizm, uwłaszczenie chłopów, gubernator znaczenie hasła „z polską szlachtą polski lud” dla rozwoju walki o niepodległość znaczenie hasła „za naszą i waszą wolność”
Uczeń potrafi: wyjaśnić, na czym polegała działalność emisariuszy scharakteryzować okoliczności wybuchu i skutki rabacji galicyjskiej
Ludów poza ziemiami polskimi
Uczeń rozumie: pojęcia: cyrkuł, Towarzystwa Demokratyczne Polskie, Wielkie Księstwo Krakowskie, Komitet Narodowy w Poznaniu, Legion Mickiewicza, obywatelskie komitety narodowe, gwardie narodowe, Komitet Narodowy w Krakowie, odrodzenie narodowe, Kaszubi, Śląsk Cieszyński dlaczego emisariusze propagowali hasło „przez lud dla ludu” dlaczego urzędnikom austriackim udało się podburzyć chłopów galicyjskich przeciwko szlachcie dlaczego Edwarda Dembowskiego nazywano „czerwonym kasztelanicem”
Uczeń potrafi: opisać działalność konspiracyjną na ziemiach polskich przed Wiosną Ludów przedstawić przyczyny wybuchu, przebieg
pojęcia: Stowarzyszenie Ludu Polskiego, Centralizacja Poznańska, Związek Plebejuszy, egoizm narodowy, Główna Rada Ruska we Lwowie, antagonizmy narodowościowe dlaczego powstanie chłopów z Chochołowa było przeciwieństwem rabacji galicyjskiej
Uczeń potrafi: wyjaśnić, z którym ugrupowaniem emigracyjnym była związana działalność Szymona Konarskiego wyjaśnić rolę Edwarda Dembowskiego w powstaniu krakowskim wyjaśnić, na jakich zasadach przeprowadzono uwłaszczenie chłopów w Galicji wyjaśnić, w jaki sposób Polacy odwoływali się do haseł europejskiej Wiosny Ludów opisać przejawy odrodzenia
Młodzieży Prus Zachodnich grę polityczną, którą wobec polskich oddziałów w Wielkopolsce prowadziły władze pruskie w 1848 r. w jaki sposób Austriacy wykorzystali Rusinów do osłabienia polskiego ruchu narodowego w czasie Wiosny Ludów
Uczeń potrafi: omówić przebieg Wiosny Ludów na ziemiach polskich wyjaśnić, w jaki sposób Polacy odwoływali się do haseł europejskiej Wiosny Ludów wyjaśnić, jaką rolę w węgierskiej kulturze pamięci odgrywa generał Józef Bem wyjaśnić, dlaczego w czasie Wiosny Ludów wzrosły antagonizmy społeczne i narodowościowe w Galicji ocenić rolę Ludwika Mierosławskiego w Wiośnie Ludów na ziemiach polskich i w innych państwach
liberałów i demokratów zwyciężył egoizm narodowy i nastroje nacjonalistyczne dlaczego Wiosna Ludów odegrała ważną rolę w budzeniu polskiej świadomości narodowej na Śląsku, Śląsku Cieszyńskim i Pomorzu
Uczeń potrafi: ocenić postać Jakuba Szeli przedstawić różne postawy polskich chłopów w Galicji wobec sprawy odzyskania niepodległości rozstrzygnąć, czy pozycja prawna chłopów galicyjskich miała wpływ na ich postawę względem szlachty, oraz uzasadnić swoją decyzję wymienić działaczy, którzy krzewili polskość Śląska, Śląska Cieszyńskiego i Pomorza
Społeczeństwo i gospodarka na ziemiach polskich w pierwszej połowie XIX w. (rozdz. 11)
Uczeń zna: daty: 1842, 1848, 1851 postacie: Dezyderego Chłapowskiego, Hipolita Cegielskiego główne ośrodki przemysłowe na ziemiach polskich największe miasta na ziemiach polskich w pierwszej połowie XIX w. zmiany w rolnictwie na ziemiach polskich w pierwszej połowie XIX w.
Uczeń rozumie: pojęcia: industrializacja, Zagłębie Dąbrowskie, Huta Bankowa, Zagłębie Staropolskie, Bank Polski, granica celna, Kolej Warszawsko- Wiedeńska, burżuazja, inteligencja, proletariat, manufaktura, praca organiczna, organicznicy znaczenie rozwoju kolei dla rozwoju gospodarczego ziem polskich wpływ uwłaszczenia chłopów na migrację ludności ze wsi do miast
Uczeń potrafi:
Uczeń zna: daty: 1823, 1834 postacie: Andrzeja Zamoyskiego, Karola Marcinkowskiego instytucje na terenie Wielkopolski wspierające polską działalność gospodarczą i polską kulturę
Uczeń rozumie: pojęcia: galanteria metalowa, klemensowczycy, latyfundia rolno- spożywcze, Ziemstwo Kredytowe, Bazar wpływ inwestora państwowego na rozwój przemysłu w Królestwie Polskim wpływ industrializacji na zmiany społeczne
Uczeń potrafi: scharakteryzować strukturę społeczną Królestwa Polskiego w pierwszej połowie XIX w. przedstawić najważniejsze inwestycje gospodarcze w Królestwie Polskim przedstawić warunki panujące na galicyjskiej
Uczeń zna: daty: 1816, 1846 postać: Jana Koźmiana
Uczeń rozumie: pojęcia: edykt królewski, akt regulacyjny, edykt regulacyjny, sprzężaj, pruska droga do kapitalizmu przyczyny zmian w strukturze wielkości gospodarstw chłopskich w Wielkopolsce znaczenie rozwoju gospodarczego zaboru pruskiego dla utrzymania polskości tych ziem wpływ wprowadzenia powszechnego obowiązku szkolnego w Prusach na likwidację problemu analfabetyzmu w zaborze pruskim i rozwój cywilizacyjny tych ziem
Uczeń potrafi: porównać rozwój przemysłu ciężkiego w Zagłębiu Dąbrowskim i Zagłębiu Staropolskim
Uczeń rozumie: wpływ budowy Cytadeli w Warszawie na kierunki rozwoju miasta
Uczeń potrafi: scharakteryzować rozwój Warszawy w pierwszej połowie XIX w. wyjaśnić znaczenie Kolei Warszawsko- Wiedeńskiej dla mieszkańców i rozwoju gospodarczego ziem polskich scharakteryzować narodziny idei pracy organicznej omówić, w jaki sposób w Wielkopolsce realizowano ideę pracy organicznej analizować źródła statystyczne dotyczące demografii, urbanizacji, gospodarki, poziomu życia na ziemiach polskich w pierwszej połowie XIX w. wskazać na mapie Zagłębie Dąbrowskie, Będzin, Czeladź, Dąbrowę – Hutę Bankową, Zagłębie Staropolskie, Kielce, Suchedniów, rzekę
Uczeń potrafi: ocenić zasługi Andrzeja Zamoyskiego dla rozwoju nowoczesnej myśli ekonomicznej na ziemiach polskich przedstawić rolę klemensowczyków w przemianach na polskiej wsi w pierwszej połowie XIX w. porównać warunki uwłaszczenia chłopów w Galicji i Wielkim Księstwie Poznańskim przedstawić dokonania gospodarcze i społeczne przedsiębiorczych Wielkopolan w pierwszej połowie XIX w. porównać poziom rozwoju gospodarczego ziem polskich w poszczególnych zaborach
wyjaśnić, w jakim celu powołano do życia poznański Bazar
wsi w pierwszej połowie XIX w.
wyjaśnić wpływ zniesienia granicy celnej między Królestwem Polskim a Cesarstwem Rosyjskim na rozwój gospodarczy Królestwa Polskiego scharakteryzować proces uwłaszczenia chłopów na terenie Wielkiego Księstwa Poznańskiego wyjaśnić, na czym polegała pruska droga do kapitalizmu
Kamienną, Warszawę, Żyrardów, Częstochowę, Sosnowiec, Szczebrzeszyn (Klemensów)
Kultura na ziemiach dawnej Rzeczpospolitej w pierwszej połowie XIX w. (rozdz. 12)
Uczeń zna: daty: 1800, 1822 postacie: Stanisława Staszica, Fryderyka Chopina, Stanisława Moniuszki, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego, Joachima Lelewela, Cypriana Kamila Norwida, Aleksandra Fredry – ich dzieła i dokonania
Uczeń rozumie: pojęcia: klasycyzm, romantyzm, wieszcz
Uczeń potrafi:
Uczeń zna: daty: 1807– 1814 postacie: Izabeli Czartoryskiej, rodziny Raczyńskich, Samuela Bogumiła Lindego, Juliana Ursyna Niemcewicza, Wojciecha Bogusławskiego, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Narcyzy Żmichowskiej – ich dzieła i dokonania
Uczeń rozumie: pojęcia: mecenat artystyczny, Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Teatr Narodowy, Biblioteka Raczyńskich
Uczeń zna: datę: 1818 postacie: Heleny Radziwiłłowej, Józefa Elsnera, Seweryna Goszczyńskiego, Jakuba Kubickiego, Alojzego Felińskiego
Uczeń rozumie: dlaczego Puławy nazywano polskimi Atenami znaczenie opracowania i publikacji Słownika języka polskiego przez
Uczeń zna: postacie: Kajetana Koźmiana, Jana Pawła Woronicza, Piotra Michałowskiego, Henryka Rodakowskiego – ich dzieła i dokonania
Uczeń rozumie : jak klęska powstania listopadowego wpłynęła na kulturę polską
Uczeń potrafi: omówić znaczenie rezydencji Czartoryskich w Puławach dla
Uczeń zna: postacie: Kazimierza Brodzińskiego, Abrahama Sterna
Uczeń rozumie : rolę prac Joachima Lelewela w polskiej historiografii
Uczeń potrafi: wskazać różnice między sztuką klasycystyczną a romantyczną na ziemiach polskich wyjaśnić, na czym polegał spór klasyków z romantykami
Uczeń rozumie: pojęcia: cenzura, cieśniny czarnomorskie, strefa zdemilitaryzowana, autonomia, agitacja, dywersja, odwilż posewastopolska, poddaństwo, uwłaszczenie, samodzierżawie, szpitale polowe
Uczeń potrafi: wymienić przyczyny wybuchu wojny krymskiej wyjaśnić skutki wojny krymskiej
autokratyczny sposób rządzenia dlaczego Mikołaja I nazywano „żandarmem Europy” cele polityki imperialnej Rosji jak zmieniłaby się pozycja Turcji, gdyby spełniła ona żądania Rosji dlaczego Wielka Brytania, Francja, papiestwo i Królestwo Sardynii zdecydowały się na udział w wojnie krymskiej wpływ wojny krymskiej na Święte Przymierze
Uczeń potrafi: wyjaśnić genezę wojny krymskiej scharakteryzować interesy państw uczestniczących w wojnie krymskiej przedstawić główne reformy Aleksandra II wymienić postanowienia kongresu paryskiego 1856 r.
Rzymu, mir, Hospodarstwo Mołdawskie, Hospodarstwo Wołoskie, Księstwo Rumunii rolę idei Trzeciego Rzymu w polityce Rosji dlaczego Mikołaj I nazwał Turcję „konającym człowiekiem” rolę floty czarnomorskiej w basenie Morza Czarnego dlaczego Rosja szerzyła ideę panslawizmu jaką rolę odgrywało prawosławie w zbliżeniu Rosji i Słowian na Bałkanach
Uczeń potrafi: przedstawić przebieg wojny krymskiej wyjaśnić, na jakich zasadach przeprowadzono uwłaszczenie chłopów w Rosji przedstawić wpływ wojny krymskiej na dążenia
cele polityczne Aleksandra Hercena znaczenie oblężenia Sewastopola dla rezultatu wojny krymskiej
Uczeń potrafi: wyjaśnić, jakie nadzieje wiązali Polacy z wybuchem wojny krymskiej scharakteryzować zasługi Florence Nightingale dla rozwoju pielęgniarstwa wskazać na mapie Sewastopol, Mołdawię, Wołoszczyznę, Synopę, Bosfor, Dardanele
pojęcia: Dywizja Kozaków Sułtańskich, Pułk Kozaków Sułtańskich, kondotierzy dlaczego porażka sprawy polskiej w czasie wojny krymskiej osłabiła Hotel Lambert
Uczeń potrafi: omówić sposoby zaangażowania Polaków po stronie mocarstw zachodnich i Turcji omówić, w jaki sposób wojna krymska przyczyniła się do poprawy standardów opieki medycznej wyjaśnić, jak współcześnie jest w brytyjskiej armii rozumiane określenie „cienka czerwona linia”
niepodległościowe ludów bałkańskich
Wojna secesyjna (rozdz. 14)
Uczeń zna: daty: 1860, 1865 postacie: Abrahama Lincolna, Jeffersona Davisa, rodziny Rockefellerów przyczyny wybuchu wojny secesyjnej skutki wojny secesyjnej
Uczeń rozumie: pojęcia: Unia, państwo federacyjne, stan, abolicja, secesja, jankesi, konfederaci, amnestia, XIII poprawka do konstytucji, segregacja rasowa, rezerwaty wpływ problemu niewolnictwa na wybuch wojny secesyjnej w USA różnice społeczno- gospodarcze między Północą i Południem
Uczeń potrafi: wskazać walczące strony w czasie wojny secesyjnej wymienić konsekwencje wojny secesyjnej
Uczeń zna: daty: 1862, 1863 postacie: Roberta Lee, Thomasa Jacksona, Ulyssesa Granta, Williama Shermana
Uczeń rozumie: pojęcia: stany wolne, stany niewolnicze, republikanie, demokraci, Konfederacja, unioniści, Proklamacja emancypacji dlaczego Południe sprzeciwiało się zniesieniu niewolnictwa dlaczego Abraham Lincoln jest postrzegany jako męczennik walki o prawa człowieka
Uczeń potrafi: wyjaśnić przyczyny wojny secesyjnej scharakteryzować przebieg walk w trakcie wojny domowej w USA przedstawić główne założenia konstytucji Skonfederowanych Stanów Ameryki
Uczeń zna: datę: 1861 postacie: Davida Portera, Johna Wilkesa Bootha
Uczeń rozumie: pojęcia: Amerykańskie Stowarzyszenie Antyniewolnicze, Skonfederowane Stany Ameryki, taktyka spalonej ziemi, złoty wiek Ameryki, magnaci prasowi, lobbing, rekin biznesu, kongresmen dlaczego po zakończeniu wojny secesyjnej rozpoczął się okres zwany złotym wiekiem Ameryki
Uczeń potrafi: omówić znaczenie wojny secesyjnej dla zniesienia niewolnictwa w Stanach Zjednoczonych
Uczeń zna: datę: 1867 postacie: rodziny Morganów, Carnegie, Nathana Bedforda Forresta
Uczeń rozumie: pojęcia: Ku Klux Klan, rasizm, lincz, karabin wielostrzałowy dlaczego wojna secesyjna pochłonęła aż 600 tys. ofiar, a ok. 1 mln żołnierzy zostało rannych
Uczeń potrafi: wyjaśnić, jak wojna secesyjna wpłynęła na kondycję gospodarki amerykańskiej podać przykłady segregacji rasowej w USA wyjaśnić, w jakim celu biali Amerykanie utworzyli Ku Klux Klan wskazać na mapie Richmond, Gettysburg, Appomattox, Galveston, West Point, terytorium Konfederacji i Unii
Uczeń zna: postacie: Winfielda Scotta, Williama Henry’ego Sewarda, Harriet Beecher Stowe
Uczeń rozumie: pojęcie: plan anakondy, system łupów zależność między światem polityki i przemysłowcami oraz czołowymi rodzinami bankierskimi w USA
Uczeń potrafi: podać przykłady działalności filantropijnej amerykańskich milionerów wyjaśnić, w jaki sposób Alaska została przyłączona do USA omówić politykę władz Stanów Zjednoczonych względem rdzennej ludności