Pobierz Krzywa możliwości produkcyjnych. Podział rynków. Krzywa popytu i podaży. Prawo i krzywa Engla i więcej Opracowania w PDF z Microeconomia tylko na Docsity!
MIKROEKONOMIA
Dr hab. Prof. UW Marek Bednarski
EKONOMIA to nauka zajmująca się badanie zachowań podmiotów gospodarczych w dziedzinie wykorzystywania ograniczonych zasobów, które mogą być w rozmaity sposób zastosowane w sferze produkcji, podziału, wymiany i konsumpcji.
PODMIOTY GOSPODARCZE:
- przedsiębiorstwo
- konsument
- rząd
REGULATOREM GOSPODARKI JEST RYNEK.
Adam Smith – liberalizm gospodarczy
Każdy, myśląc egoistycznie, działa na rzecz dobra społecznego.
Gospodarka rynkowa rozwija się w sposób cykliczny.
John M. Keynes – interwencjonizm państwowy
Stagflacja = stagnacja + inflacja
M. Thatcher/R. Reagan – doktryny neoliberalne
Philton Friedmann – monetaryzm
Karol Marks – państwo jak przedsiębiorstwo
Relacje między przedsiębiorstwami są rynkowe. Wewnątrz przedsiębiorstw funkcjonuje zarządzanie administracyjne.
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Inwestycje netto Inwestycje brutto = inwestycje netto + odtworzeniowe Amortyzacja – odtworzenie wykorzystanych zasobów
Żeby wytwarzać dobra i usługi, potrzebne są 3 podstawowe czynniki produkcji:
Dobra wolne – dobra nieograniczone
Ceny są wyrazem ograniczoności zasobów. Ziemia – renta gruntowa Kapitał – procent Praca – płaca
Regulować gospodarkę to wpływać na odpowiedź na 3 pytania:
- Co produkować?
- Jak produkować?
- Dla kogo produkować?
Rynek wymusza decyzje na podmiotach gospodarczych poprzez ceny. Rynek jest źródłem cen. Cena jest zewnętrzna.
Krzywa możliwości produkcyjnych Dobro A inwestycje
Dobro B konsumpcja
PODZIAŁ RYNKÓW:
- Ze względu na to, co się na nich znajduje:
- dóbr i usług
- czynników produkcji
- Ze względu na stopień koncentracji:
- monopolistyczne
- oligopolistyczne
- konkurencji monopolistycznej
- konkurencji doskonałej
RYNEK KONKURENCJI DOSKONAŁEJ:
- wielu producentów
- pełna i darmowa informacja
- wszystkie produkty są identyczne
- cenę podaje rynek
RYNEK jest to proces, w którym uczestnicy próbują przedstawić konkurencyjne oferty. Uczestnicy: strona popytowa, strona podażowa.
Popyt doskonale nieelastyczny względem ceny.
Popyt doskonale elastyczny względem ceny.
POPYT jest to odwrotnie proporcjonalna zależność między ceną a ilością kupionych dóbr, ceteris paribus.
Wielkość popytu – ile konsument jest skłonny kupić za daną cenę.
Substytucja Komplementarność – popyt na dobra komplementarne i substytuty jest od siebie zależny.
PODAŻ jest to funkcja, która pokazuje wprost proporcjonalną zależność między ceną a wskaźnikiem produkcji.
Niska cena wyklucza producentów. Przesunięcie krzywej podaży – zmiana kosztów produkcji.
TEORIA ZACHOWAŃ KONSUMENTA
Konsument idealny (doskonały) – konsument, który jest: a) racjonalny (wybiera w sposób racjonalny, zgodny ze swoim interesem); b) suwerenny (posiada pełną i prawdziwą informację o produkcie, potrafi ocenić, na czym polegają jego korzyści); c) nienasycony; d) posiada zdolność do zaspokajania własnych potrzeb; e) jego preferencje są kompletne (uporządkowane) f) jego preferencje podlegają zasadzie przechodniości g) umie dokonywać wewnętrznie spójnych wyborów h) dąży do maksymalizacji zadowolenia (użyteczności)
Zasada przechodniości: A > B i B > C => A > C
Prawo malejącej użyteczności krańcowej Wraz ze wzrostem konsumpcji danego dobra, jego użyteczność krańcowa maleje.
Krzywa użyteczności krańcowej
Krzywa użyteczności całkowitej
Krzywa obojętności – krzywa łącząca wszystkie koszyki mające taką samą użyteczność.
Stopa wymiany ulega nieustającej zmianie.
Cechy krzywych obojętności:
- nieskończona liczba
- nie mogą się przecinać
- są nachylone negatywnie
- wypukłe do środka układu współrzędnych
Wszystkie koszyki na krzywej mają taką samą użyteczność. Różnią się jednak ceną.
Linia budżetu jest to prosta pokazująca, ile można kupić produktów przy danej cenie i sumie do wydania.
Prawo Engla Wraz ze wzrostem dochodów udział w ogólnych wydatkach wydatków na żywność maleje.
Krzywa Engla
Dochodowa elastyczność popytu – relacja procentowej zmiany popytu do procentowej zmiany dochodu. Doch. el. popytu = % zm. wlk. popytu / % zm. wlk. dochodu
dobra dobra podstawowe dobra luksusowe podrzędne
popyt nieelastyczny względem popyt elastyczny dochodu
popyt doskonale nieelastyczny
CENA A ZACHOWANIA KONSUMENTA
Efekty zmiany ceny (zmiana kąta nachylenia linii budżetu) :
- Efekt dochodowy – zmiana ceny powoduje zmianę dochodu;
- Efekt substytucyjny.
Paradoks Giffena – gdy dane dobro podrzędne drożeje, popyt na nie rośnie. Paradoks Veblena – gdy dane dobro luksusowe drożeje, popyt na nie rośnie. Efekt owczego pędu – cena na dane dobro spada w niewielkim stopniu, a popyt na nie rośnie gwałtownie. Efekt snoba – spadek ceny na dane dobro powoduje niewspółmierny wzrost konsumpcji, gdyż snob opuszcza rynek.
\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\
TEORIA PRODUCENTA
Produkcja jest to łączenie nakładów czynników produkcji. / jest to transformowanie nakładów w produkt lub usługę.
Technologia produkcji jest to sposób łączenia czynników produkcji.
Zysk = przychód – koszty
Efektywność = efekt/nakład
Funkcje produkcji – zależności między wielkością produkcji a nakładami. Q = f(n1, n2,..., nn) Produkcję można badać jako:
- całkowitą;
- przeciętną (PP = PC/L, gdzie L – zmienny czynnik produkcji);
- krańcową (marginalną) (PK = deltaPC/deltaL);
Wykres produkcji całkowitej:
Nadmiar jednego czynnika produkcji względem innych prowadzi do spadku produkcji.
Miarą produkcji przeciętnej jest tangens kąta nachylenia prostej przechodzącej przez środek układu współrzędnych do pewnego punktu produkcji całkowitej. Produkcja przeciętna jest najwyższa, gdy ta prosta jest styczna do wypukłej części wykresu.
Izokwanty – funkcje stałej produkcji. Tę samą produkcję można utrzymywac różnymi kombinacjami czynników produkcji.
Izokoszty – funkcje stałych kosztów.
KOSZTY Koszty księgowe (faktyczne) Koszty alternatywne – utrata korzyści związanych z zastosowaniem naszych zasobów w innej działalności gospodarczej (najlepszej z możliwych).
kp = kf + ka
Zp – Kp > 0 – dokonanie najlepszego wyboru
Zysk ekonomiczny – zyk najwyższy z możliwych.
k = f(Q)
Podział kosztów:
- stałe;
- zmienne;
- całkowite;
- całkowite;
- przeciętne (KC/Q);
- krańcowe (deltaKC/deltaQ).
Okres krótki – okres działania przy danym aparacie produkcyjnym.
FUNKCJE KOSZTÓW
Koszty stałe całkowite:
Koszty stałe przeciętne:
Koszty zmienne całkowite:
KSC
KSP
Q
RYNKI
RYNEK KONKURENCJI DOSKONAŁEJ
Optymalizacja możliwa tylko poprzez zmianę produkcji. Popyt na produkt jest doskonale elastyczny.
O – optimum na rynku konkurencji doskonałej (bez gwarancji zysku, gdyż nie uwzględnia kosztów stałych), Cena = koszt krańcowy
MONOPOL
Jeden producent (dobro bez substytutów), wielu konsumentów.
Q
P
O
Monopson – wielu producentów, tylko jeden nabywca.
Działania prowadzące do monopolu:
- dumping cenowy;
- wykupywanie przedsiębiorstw;
- wysokie (prohibicyjne) cła;
Bariery wejścia na rynek:
- techniczne;
- ekonomiczne;
- administracyjne (akcyza, państwowe monopole)
Jeżeli zwiększymy stopę opodatkowania, dochody państwa będą rosły tylko do pewnego momentu.
Optimum monopolu: koszt krańcowy = utarg krańcowy
P
Q
3. Asymetria informacji : Pokusa nadużycia – jedna ze stron zmienia swoje zachowanie po zawarciu transakcji; Selekcja negatywna – wycofywanie się lepszych produktów z rynku; Problem agencji (pryncypała i agenta) – asymetria informacji na korzyść agenta, dodatkowe koszty: ekstra kontrola agenta, zapłata agenta za uwiarygodnienie. 4. Monopol
\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\
WYMAGANIA EGZAMINACYJNE
- Kwestie wstępne (definicje, zagadnienia ogólne);
- Podstawowe wiadomości o rynku konkurencji doskonałej (krzywe, punkty równowagi);
- Teoria zachowań konsumenta (konsument idealny, krzywa obojętności, linia budżetu, optimum konsumenta, determinanty popytu konsumenta, dochód, rodzaje dóbr, krzywa Engla, prawo Engla, cena a popyt, efekt dochodowy i substytucyjny zmiany cen, paradoks Giffena, paradoks Veblena, efekt owczego pędu, efekt snoba);
- Teoria producenta (jednoczynnikowe funkcje produkcji, dwuczynnikowe funkcje kosztów);
- Rynek konkurencji doskonałej (cechy, równowaga);
- Monopol (cechy, równowaga);
- Zawodności rynku.
