Kulturowa wartość Europy - Notatki - Historia, Notatki z Historia

Pobierz Kulturowa wartość Europy - Notatki - Historia i więcej Notatki w PDF z Historia tylko na Docsity! Kulturowa wartość Europy -próba definicji. Opracowanie na podstawie: Nobis A., Być Polakiem a być Europejczykiem, (w:) „Kultura i Społeczeństwo” Adam Nobis podjął się przeprowadzenia badań wśród licealistów, aby określić poziom i sposób myślenia o Europie jako wartości. Przeprowadzając owe badania w oparciu o teorię samoorganizacji próbuje zanalizować procesy kulturowe zachodzące w jednoczącej się Europie. Problem ten wydaje się mało istotny. Okazuje się jednak, że jest to temat bardzo intrygujący. Ankietowani, których poproszono o zdefiniowanie tego, czym jest Europa jako wartość nie potrafili zgodnie przedstawić odpowiedzi. Większość nie była przygotowana na określenie czegoś, co wydało się im obce. Wyniki badań potwierdzają brak jakichkolwiek ustalonych struktur w sferze myślenia o Europie i wyznaczania „komponentu” określającego. Brak ustalonej struktury myślenia o Europie zmusza do autonomicznego definiowania nowej sytuacji, co napotyka się ze sporym zróżnicowaniem, czyli chaosem w ujęciu makro. Chaos, który pojawia się w tym obszarze warunkuje zachodzenie w/w procesów samoorganizacji. Ten nieporządek umożliwia kształtowanie się prostych form nowego układu- porządku, określa kierunek i charakter rozwoju tego układu. Analiza pierwszego etapu badań związanych z określaniem Europy pozwoliła stwierdzić, że jest ona uważana przez rozmówców za lepszą niż inne kontynenty oraz w samej Europie wyodrębnili jej lepsze i gorsze ingredienty. Wśród znaczeń wypowiedzi rozmówców determinujących Europę (jej wartość) jako lepszą niż pozostałe kontynenty Adam Nobis wyróżnił cztery grupy. Wypowiedzi wskazujące na wyższość Europy z powodów: a) kulturowych, b) cywilizacyjnych, c) historycznych, d) znaczenia dla świata. Pod czas prowadzenia badań ujawniły się również wyraźne różnice w wartościowaniu samych Europejczyków. Różnice te widoczne, ale wymieszane z sobą polegały na dwojakim wartościowaniu Europejczyka ( dwa sposoby ustanawiania zawartości treściowej „lepszego” Europejczyka wśród Europejczyków). „Pierwszy sposób odwoływał się do samej Europy i argumentował wartość Europejczyka wartością Europy. Jest to typ myślenia kategoriami autonomicznymi i autogennymi. Sposób drugi odwoływał się do treści argumentacji heterogenicznych rozmaitego rodzaju: moralnych, cywilizacyjnych, prawnych, politycznych.” (cyt. A. Nobis…) Ankietowani opisując wyższość Europejczyków nad innymi wykorzystywali pierwszy, jaki i drugi sposób wartościowania. Tutaj autor odwołując się do swoich przypuszczeń w oparciu o badania nad procesami samoorganizacji zakłada, że w procesach interakcji struktury autogenne i autonomiczne powstające w samym myśleniu o Europie i Europejczyku będą wypierać układy heterogenne, czyli struktury określające Europejczyka szerszymi kategoriami (moralnymi, politycznymi, ekonomicznymi itd.). Mimo, iż rezultat badań wskazuje na niewielką dominację struktur heterogenicznych nad autogennymi, to nie jest on w sprzeczności z przypuszczeniem, jakie wysnuł autor. Wynik dotyczy pewnego procesu (wypierania), jaki wyrasta z procesu samoorganizacji, - będzie prowadzić do eliminacji jednego typu przez inny. Konkludując wyniki badań można stwierdzić, że Europa jako wartość w porównaniu z innymi kontynentami oraz jej „wnętrze” nie ma ściśle określonych struktur wartościujących. Podobnie się ma to w przypadku wartościowania samego Europejczyka. Brak stabilnych układów wartościujących nie przeszkadza wyłanianiu się dominujących struktur wartościujących. Stąd w przypadku określania Europy jako lepszej od innych kontynentów dominowały dwuelementowe układy wartościujące głównie ( historia + kultura). Podobnie podczas wartościowania „wnętrza” Europy pojawiły się dwie odmienne struktury (kultura Południe i cywilizacja – polityka Zachód), gdzie dominował układ wartościujący kultura Południe, co zdaje się potwierdzać wartościowanie Europy lepszej od innych kontynentów właśnie ze względów kulturowych i historycznych. Dualny charakter wartościowania pojawił się również w przypadku wartościowania Europejczyka. Pierwszy autonomiczny i autogenny sposób odwoływał się do samej Europy i argumentował wartość Europejczyka wartością Europy. Drugi, przeważający bazował na określeniach i argumentach heterogenicznych różnego pochodzenia. W tej sytuacji, czyli wartościowania Europejczyka widać odmienność, która przejawia się brakiem odwołania wyłącznie do treści historycznych i kulturowych Europy. Sądzę, że badania, które przeprowadził Adam Nobis należałoby powtarzać cyklicznie, aby uchwycić tendencje i tempo zmian zachodzących w wartościowaniu omawianych zagadnień. Pokuszę się o stwierdzenie - notabene zbieżne z wynikami badań, że w przypadku wartościowania Europy w stosunku do innych kontynentów jak i jej wnętrza ustabilizuje się układ wartościowania (kultura + historia). Układ ten jest niepodważalny -, trudno podważyć tezę, że Europa to kolebka kultury i cywilizacji świata. Natomiast, jeśli chodzi o strukturę wartościowania Europejczyka, to będzie ona w permanentnej zmianie. Nie sądzę, aby ustabilizował się jakikolwiek układ, pomijając czy będzie to hetero-, czy autogeniczny. Zmiany, jakie dokonują się w społeczeństwie bombardowane są „stymulantami zmian”, celowymi i niecelowymi. Owe, „stymulanty”, jak ja je nazwałem, to nic innego jak: polityka, gospodarka, ścierające się kultury, religie (niejednokrotnie prowadzące do starć zbrojnych), odkrycia naukowe ( na wszelkich płaszczyznach) i wreszcie agresywny wszechobecny biznes. Wszelkiego rodzaju w/w stymulanty zmian maja wpływ na wartościowanie Europejczyka i wraz ze zmianą natężenia i kierunku tych symulantów struktura wartościowania będzie ulegać ponownej samoorganizacji, nawet bez wyraźnych układów dominujących. Bibliografia: Nobis A., Być Polakiem a być Europejczykiem, (w:) „Kultura i Społeczeństwo”