Podstawy Prawoznawstwa: Wprowadzenie do Nauki o Państwie i Prawie, Notatki z Prawoznawstwo

Pobierz Podstawy Prawoznawstwa: Wprowadzenie do Nauki o Państwie i Prawie i więcej Notatki w PDF z Prawoznawstwo tylko na Docsity!

Kwestie z prawoznawstwa ( prof. Dąbrowski)

1. Przedmiot prawoznawstwo Jest nauką o państwie, prawie oraz poglądach na państwo i prawo. Termin nauka ma wiele znaczeń. W tym przypadku nauka to zespół twierdzeń o rzeczywistości, o sposobach jej poznawania i praktycznego przekształcania przez człowieka; twierdzeń prawdziwy lub prawdopodobną bądź uznawanych za prawdziwe, twierdzeń usystematyzowanych w określony sposób, sprawdzonych i należycie uzasadnionych.
2. Czasopisma prawnicze w Polsce: Państwo i prawo, Czasopismo prawo historyczne, Podatki i prawo w praktyce, Prawa człowieka, Prawo kanoniczne, Prawo pracy, Przegląd sejmowy , Radca prawny, Studia prawnicze, Kwartalnik prawa prywatnego, Orzecznictwo Sądu Najwyższego 3.Definicje prawa Prawo- jest rozumiane jako reguły i normy postępowania skierowane do ludzi ale także rozumiane jako naukowy opis prawidłowości zachodzących w przyrodzie i stosunkach międzyludzkich Rozróżniamy podstawowe prawa:

• prawo podmiotowe
• prawo przedmiotowe Prawo podmiotowe
• przysługujące uprawnienia danemu podmiotowi, uprawnienie do działania, żądanie tego co mu się należy Prawo przedmiotowe
• to system norm postępowania pochodzacy od panstwa zagwarantowanych przymusem państwowym. Składa się z reguł i norm postępowania pochodzacych od państwa( w określonych warunkach). Państwo może sankcjonować zwyczajową normę lub ją znosić. Przestrzeganie norm p rawnych jest zagwarantowane i strzeżone przez państwo. Prawo jest zjawiskiem społecznym Ubi societas ibi ius - gdzie społeczność tam prawo 4.Terminy ius i fas Ius i Fas - określenie prawa w prawie rzymskimIus- odnosił się do prawa ludzkiego( wiąże się z wyrazem iustria- sprawiedliwość lub iussum- rozkaz/polecenie, iungere- zespolić/ złączyć)Fas- określa prawo boskie

5. Fontes iuris existendiŹródło istnienia prawa
6. Fontes iuris cognoscendi Źródło poznania prawa 7.Prawo pozytywne Przedstawicielem tej koncepcji był Austin J. (1790-1859) Reprezentowali trzy koncepcje:

• prawa
• państwa
• przymus uzakładano niezależność prawa i moralności konsekwencją tego prawa było uznanie wszystkich norm prawnych nawet nie etycznych jeżeli były ustanowione przez legalną władzę państwową.

8. Koncepcja prawa natury Oprócz prawa pozytywnego są również normy niezależne od jakiejkolwiek władzy sa to normy ludzkie. Najkorzystniejsze prawo rządzące społeczeństwem to prawo natury. Ma ona swe korzenie w czasach starożytnych.Arystoteles: Sprawiedliwość może być pozytywna ale także przyrodzona Tomasz z Akwinu:

Do przykazań prawa natury które rozum praktyczny uznaje za dobre dla człowieka

9. Prawo zwyczajowe Ustawiczna praktyka postępowania w określony sposób, forma zachowania się przyjęta w danej społeczności. Walor długo trwały stosunkowo i walor akceptowany społecznie> Normy zwyczajowe są wynikiem przyjmowania pewnej zwyczajowości społecznej. Normy zwyczajowe to co przekazuje nam tradycja.Normy prawne stykają się z normami zwyczajowymi np. dni kościelne wolne od pracy 10.Prawo stanowione
10. Precedens prawotwórczy To decyzja organu sądowego będąca podstawą rozstrzygania w przyszłości podobnych przypadków.Znaczenie poznawcze- źródła istnienia tego prawa to efekty zachowane w spisach, normach prawnych.
11. Jak rozumieć prawo prymitywne To pierwotne wzorce zachowań akceptowane przez ogół ludzi, naruszenie ich spotykało się z ujemną oceną. Sankcje w pierwotnym społeczeństwie wykonywał ród, wykluczenie spod rodu równało się karze śmierci. W miarę upływu lat ustępowało to aparatowi realizacji prawa.
12. Pojęcie kodyfikacji Kodyfikacja prawa (w wyniku której powstaje kodeks) pojęcie to sformułował Jeremiasz Benthan to również usystematyzowany zbiór przepisów i norm prawa obejmujący zasady i instrukcje prawa oraz podstawowe normy danej gałęzi prawa. Kodyfikacje składają się z części i rozdziałów, przy czym w częściach grupuje się osobno normy ogólne danej gałęzi prawa, osobno zaś normy szczegółowe tejże dziedziny ujęte zasadniczo przedmiotowo. Kodyfikacje mogą obejmować zarówno normy ustawowe (kodeks karny, cywilny, rodzinny, opiekuńczy) jak również rozporządzeniowe (kodeks drogowy). Tę działalność prowadzi tylko państwo.
13. Najsławniejsze kodyfikacje świata Kodeks cywilny 1804 Napoleon Kodeks procedury cywilnej 1806 Napoleon Kodeks handlowy 1807 Napoleon Kodeks procedury karnej 1808 Napoleon Kodeks karny 1810 Napoleon
14. Nauki pomocnicze historii pozwalające poznać źródła prawa Paleografia- nauka o dawnym piśmie i jego zmianach ( palaiss- stary/ grafo- pisać) Epigrafika ( gr. epigrafe- napis) nauka o piśmie na materiale twardym Brachygrafia- nauka o skrótach Chronologia ( gr. hronos- czas) - nauka o mierzeniu czasu
15. Budowa dokumentu średniowiecznego Dawny dokument składał się z 3 części:

• wstępna protokół ( zawiera wezwanie imienia bożego, godności wystawcy oraz adres albo godność odbiorcy)
• treść właściwa kontekst ( zawiera motyw wystawienia dokumentu, ogłoszenie nowego stanu prawnego, powołanie się na pieczęć , świadków i podpisy)
• zakończenie eschatokół ( zawiera listę świadków podpisy wystawcy lub urzędów kancelaryjnych, datę a także aprekacje czyli końcowe życzenie wieczności dla zdziałanej czynności prawnej np. Amen)

• cząstkowe
• etapowe
• wewnętrzna
• zewnętrzna
• gospodarsko organizacyjna
• kulturalno-wychowawcza
• socjalna

24. Funkcje państwa Funkcją państwa- nazywa się ogólne działania w określonej swerze jego życia i społeczeństwaFunkcja wewnętrzna zapewnia porządek i bezpieczeństwo w krajuFunkcja zewnętrzna zapewnia bezpieczeństwo wewnątrz kraju ( ze strony innych krajów by nie było zagrożenia), chęć podporządkowania sobie innych państw, ekspansja. Państwa różnie rywalizują ze sobą Funkcja gospodarczo-organizatorska- Państwo nie tylko organizacja polityczną ale także najważniejszą organizacją społeczeństwa. O pozycji państwa decyduje jego gospodarka. Funkcja kulturalno-wychowawcza- każde państwo przekazuje swoim obywatelom swoje myśli odnośnie państwa, idee i ideologie. Państwo zwalcza też te idee które mu zagrażają. Dobre popiera- złe zwalcza Funkcja socjalna- państwo interesuje się tą funkcją żeby nie powstawały bunty. Pilnuje by ludzie byli zdrowi, zapewnia nam godziwe wynagrodzenia za pracę , ochrona środowiska. Współdziała z organizacjami popierającymi te działania 25.Aparat państwowy Na aparat państwowy, składa się ogół odpowiednio ze sobą powiązanych organizacyjnie organów państwowych wraz z obsługującymi je urzędami i oddanymi do ich dyspozycji formacjami zbrojnymi oraz ogół zakładów i przedsiębiorstw państwowych. Aparat ten obejmuje swoją działalnością ogół ludność kraju i całe terytorium państwa. Ma też swoje jednostki organizacyjne poza terytorium państwa.
25. Organy państwa

• jednoosobowe ( prezydent, minister, wojewoda)
• kolegialne ( składające się z 3 osób)
• według kompetencji ogólnych
• według kompetencji branżowych ( np. dyrektor wydziału, komendant policji )
• centralne ( kompetencje rozkładają się na całe państwo
• rejonowe ( ich obszar jest w rejonie np. sądy itp.)

27. Państwo a partie polityczne i organizacje społeczne Partie polityczne - to dobrowolna organizacja ludzi, którzy mają wspólny, co do spraw podstawowych, programkierowania społeczeństwem i zmierzają do realizacji tego programu drogą opanowania aparatu państwowego lub wywierania na niego wpływu w kierunku dla siebie pożądanym. Partia dąży do kierowania społem bądź to samodzielnie bądź w koalicji z innymi partiami. Partie wyrażają interesy określ klas społecznych, warstw, narodowości. Opowiadają się za określsystem społeczny, gospodarczy i polityczny.Partie są organizacjami, które wypracowują i propagują określone programy polityczne. Są mechanizmami służącymi do wyłaniana tzw. elit politycznych rządzących państwem.Są mechanizmami kształtowania opinii publicznej, czyli poglądów społeczeństwa na sprawy będące przedmiotem publicznego zainteresowania.Są

mechanizmami integracji społecznej w sferze życia politycznego.Są ciałami pośredniczącymi między jednostkami a państwem. Organizacje społeczne - zaspakajają jakieś potrzeby swoich członków, a niekiedy także i nieczłonków. Każda organizacja społeczna ma swoje cele, dysponuje określonymi środkami działania, ma swoją organizację wewnętrzną. Ich różnorodna aktywność wzbogaca życie społeczeństwa.Zaspokajają one potrzeby, których nie może czy też nie chce zaspokoić państwo.Istnieją również organizacje niepożądane przez państwo. Niektóre z nich z różnych względówpaństwo toleruje, tzn. przystaje na ich działalność, choć ich zakres ogranicza dostępnymi środkami prawnymi.Ale są też organizacje zabronione przez państwo, nie legalne. Państwo zwalcza tego rodzajuorganizacje wszystkim i sobie dostępnymi środkami.W każdym kraju istnieją organizacje przestępcze, powstałe dla popełniania czynów kryminalnych np. Organizacje producentów i sprzedawców narkotyków, fałszerzy pieniędzy, złodziei samochodów.

28. Norma prawa ( definicja, części normy prawnej) Norma prawna- to wynikająca z przepisów norma prawna wydana i ustanowiona przez państwo, zagwarantowana przymusem państwowym. W normie prawnej wyróżniamy 3 części:
29. H Hipoteza to ta część normy prawnej która określa adresata oraz warunek i okoliczności w jakich jest mu nakazane, zakazane i dozwolone. Wskazuje jak w danej sytuacji adresat ma się zachować
30. D Dyspozycja określa wzór zachowania się. Stanowi nakaz bądź zakaz jest najważniejszą częścią normy, wyznaczającą sposób postępowania w sytuacji gdy zostały spełnione warunki zawarte w hipotezie
31. S Sankcja określa skutki prawne które występują jeżeli adresat wskazany w hipotezie nie zachowa się tak jak wskazuje dyspozycja. Sankcja to ta część normy, która mówi jak zachowa się państwo jak ktoś nie zachowa się zgodnie z dyspozycją.
32. Normy imperatywne i normy dyspozytywne Normy imperatywne (bezwzględnie obowiązujące - łac. ius conges ) zalicza się też normy prawa karnego, konstytucyjnego itp.) Wszystkie normy można podzielić na II podziały. Zawierają nakaz państwa od którego nie można się uchylić Normy dyspozytywne- ( względnie obowiązujące adresat ma prawo wyboru. Zalicza się tu normy prawa cywilnego, handlowego- łac. ius dispositrum ) swoboda działania, wyboru. Normy te są bardziej elastyczne
33. Normy uprawniające i normy wolnościoweNormy usprawniające podział obowiązków, nadanie uprawnienia ( dają możliwość podjęcia lub nie podejmowania działania) Normy wolnościowe ( przyznają adresatowi swobodę działania w jakimś obszarze stosunków społecznych)
34. Normy indywidualne i normy generalne Normy indywidualne takie które określają adresata imiennie np. Lech Wałęsa Normy generalne wskazują adresata rodzajowo np. każdy żołnierz, każdy student
35. Określenie przepisu prawnegojest to jednostka techniczna aktu normatywnego ( fragment)
36. Norma prawna a przepis prawny Są przepisy prawne, które nie wyrażają żadnej normy prawnej bo nie określają żadnych norm postępowania

wyrażoną w ustawie, które są ogłaszane w trybie ustaw. Jednak jeśli nie da się pogodzić ustawy z umową to ta druga ma pierwszeństwo. Kontrola zgodności ustawy z umową w ramach konstytucyjności należy do Trybunału Konstytucyjnego. Określają one zadania organów w każdej gałęzi prawa. Są to np.: sprawy z zakresu spraw celnych, wizowych, kontroli granicznej, prawa pocztowego, telekomunikacji, ochrony środowiska, służby zdrowia. Mogą też dotyczyć współpracy regionalnych gmin nadgranicznych.Rozporządzenie jest aktem normatywnym Prezydenta, naczelnych i centralnych organów administracji państwowej. Rozporządzenia mogą być wydawane wyłącznie na podstawie upoważnienia. Organ upoważniony nie może przekazać swych kompetencji innemu organowi ani zaniechać wydania. Badanie konstytucyjności i legalności rozporządzeń należy do Trybunału Konstytucyjnego.Rozporządzenia regulują tylko te rzeczy, które ściśle wynikają z upoważnienia ustawowego. Jest ono ściśle związane z ustawą. Są też rozporządzenia z mocy ustawy (mowa o nich w art. 234 Konstytucji R. P. ). Wydaje je Prezydent na wniosek Rady Ministrów, dotyczą one stosunków nadzwyczajnych ( art., 228 konstytucji R. P.).Do aktów normatywnych zaliczyć możemy zawarte w nich prawo konsensualne czyli umowne. Umowy te nie tworzą jednak prawa rangi ustawowej bezpośrednio lecz pośrednio. Umowy zawierane są z Kościołami, które określają pozycję i zadanie owej instytucji. Układy zbiorowe też znajdują się w ramach hierarchii aktów normatywnych obowiązujących na terenie Państwa. Powstają w drodze porozumień między związkami zawodowymi a pracodawcami. Wprowadzają one unormowania w obrębie współdziałania stron. Układy maja charakter : Zakładowy gdzie stronami są pracodawca i zakładowa organizacja związkowa Ponadzakładowy gdzie występują organy administracji pracodawców, minister, przewodniczący Zarządu Gminy, ogólnokrajowi przedsiębiorcy w imieniu różnych kategorii pracodawców a związek zawodowy.

38. Akty normatywne Unii Europejskiej ( rozporządzenia, dyrektywy, decyzje) AKTY NORMATYWNE rozporządzenia europejskie są to akty wtórne , adresatem są wszyscy czyli państwa i obywatele tych państw. mają charakter abstrakcyjny, podlegają bezpośrednio, są opublikowane w Dzienniku Unii Europejskiej Legis ma 21 dnidyrektywy są adresowane do państw członkowskich Podlegają implementacjidecyzje są adresowane, głównie do podmiotów swojej treści. konkretnie wyrażają, postulaty -wyrażają zadowolenie lub nie zadowolenie. Nie mają charakteru wiążącego, akty prawne nie mające odpowiednika w prawie polskim
39. Ogłaszanie aktów normatywnych

• obowiązek ogłoszenia aktów normatywnych w dziennikach urzędowych,
• akty normatywne ogłaszane w dziennikach urzędowych co do zasady wchodzą w życie po 14 dniach od ich ogłoszenia, chyba że akt określa inny termin,
• akty wydawane na podstawie ustaw obowiązek ogłoszenia do dnia wejścia ustawy w życie.

40. Określenie wykładni prawa Wykładnia prawa (inaczej interpretacja) proces myślowy zmierzający do ustalenia rzeczywistego, autentycznego znaczenia intencji prawodawcy wyrażonej w przepisach prawnych oraz zakresu treści merytorycznej normy, a także znaczenia użytych w niej sformułowań słownych. Cel wykładni prawa: odczytanie intencji prawodawcy, precyzowanie niezbyt ścisłych sformułowań w

przepisach prawa, ograniczanie lub usuwanie dowolności w stosowaniu prawa, utrwalanie praworządności.

41. Główne racje wykładni prawa
42. Może być tak, że interpretator ma wątpliwości, trudności ze zrozumieniem języka tekstu prawnego
43. Mogą być inne wątpliwości niezależne od treści, jaki jest zakres zastosowania normy lub zakres normowania.
44. Podział wykładni prawa ze względu na moc wiążącą Wykładnie prawnie wiążącą dzieli się według liczby osób i organów państwa nią związanych na: wykładnia wiążąca wszystkich adresatów wykładnia wiążąca tylko pewną grupę osób i organów państwa

• wykładnia legalna wykładnia wiążąca organy państwowe w poszczególnej sprawie
• wykładnia praktyczna

43. Podział wykładni prawa ze względu na metodę

• wykładnia słowna (polega na ustaleniu znaczeniu norm prawnych poprzez analizę struktur językowych przepisów, znaczenia poszczególnych wyrazów i zwrotów)
• wykładnia celowościowa (ustalenie znaczeniu n.p. poprzez określenie celu, dla którego normy te zostały wydane)
• wykładnia systematyczna (ustalenie poprzez określenie miejsca jakie dana norma zajmuje w ramach aktu normatywnego czy w ramach całego ustawodawstwa)
• wykładnia historyczna (ustalenie za pomocą materiałów historycznych

44. Podział wykładni prawa ze względu na zakres Porównując wnioski płynące z wykładni dokonywanej w różny sposób możemy nieraz stwierdzić, że są one niezgodne a nawet rozbieżne. Wtedy należy dokonać wyboru spośród rozmaitych właściwych znaczeń przepisu. W ten sposób mamy: a) wykładnia literalna (dosłowna) ma miejsce gdy spośród różnych znaczeń uzyskanych za pomocą odmiennych wykładni wybierzemy te, które zostały ustalone dzięki zastosowaniu reguł znaczeniowych i konstrukcyjnych języka b) wykładnia rozszerzająca wychodzi ona poza zakres znaczenia ustalonego w wyniku przeprowadzenia wykładni literalnej c) wykładnia zwężająca przyjmuje ona węższe rozumienie przepisu niż wynikałoby to z wykładni literalnej
45. Dyrektywy wykładni prawa

• Jeżeli przepis stanowi, że dany czyn podlega karze czyli rozumiemy, że jest to zakaz podejmowania takich czynów (organy państwowe mają nakaz karania tych ludzi, którzy podjęli czyn)
• W jakimś przepisie jest opisane zachowanie (jest opisane jakieś zdarzenie), tzn. że ktoś ma nakaz wykonania takiej czynności- Jeżeli przepis zawiera nakaz dokonania czynności, która ma duże znaczenie prawne tzn. że nakłada się na kogoś jakąś kompetencje

46. Luki prawne pojęcie Luka prawna -jest to niedobór prawa tzn. sytuacja gdzie dany stan faktyczny nie jest regulowany przez prawo, ale po analizie dochodzi się do wniosku, ze powinien być przez nie regulowany
47. Przyczyny luk prawnych

• zmiany stosunków społecznych, obyczajowych
• nie możność przewidzenia wszelkich ewentualności przez ustawodawcę

a) Socjologiczna (realistyczna, behawiorystyczna) obowiązują te normy prawne które są stosowane w praktyce, na podstawie których zapadają rozstrzygnięcia indywidualne (desuetudo odwyknienie prawa; norma nie jest od dłuższego czasu stosowana w prawie utrata mocy obowiązywania). Za obowiązek uznaje się tylko normy przestrzegane przez władze; jeśli jednostki łamią nakazy i zakazy odmawia się normom obowiązywania. b) Aksjologiczna obowiązuje tylko to prawo, które jest uznane za dobre, sprawiedliwe, respektujące normy, słuszne uwzględnia system, normy moralne (walory jakościowe; systemy prawa zwyczajowego) c) Formalna (tetyczna) formalna koncepcja praworządności, (co to znaczy, że prawo obowiązuje ).Prawo jest wtedy, gdy spełnia wymogi formalne: podstawa, kompetencja organów, właściwa procedura, właściwa systematyka wewnętrzna aktu, podpis, właściwa publikacja.

56. Koncepcja obowiązywania prawa Dana norma obowiązuje, gdy mamy taką sytuację iż norma została ustanowiona i do tej pory nie została uchylona przez kompetentny organ państwa.
57. Obowiązywanie norm prawnych w czasie Istotne dla stosowania prawa jest ustalenie momentu początkowego i momenty końcowego obowiązywania danej normy prawnej.Akt prawotwórczy, a więc i normy w nim zawarte, obowiązuje od chwili, jaką sam wskazuje jako początek swego obowiązywania. Może to być data ustanowienia danego aktu, data jego publikacji w urzędowym organie publikacyjnym. W zasadzie nie może to być data wcześniejsza od daty publikacji a tym bardziej od daty jego ustanowienia. Akt prawotwórczy nie działa wstecz - lex retro non agit. Jeśli akt prawotwórczy nie określa daty początkowej jego obowiązywania, przyjmuje się, że jest nią data jego publikacji w oficjalnym organie publikacyjnym. W Polsce - data na stronie tytułowej Dziennika Ustaw czy Monitora Polskiego. Data końcowa obowiązywania danego aktu prawotwórczego: akt prawotwórczy obowiązuje do daty, jaką sam wskazuje jako datę końcową swego obowiązywania.Przyjmuje się również że akt prawotwórczy przestaje obowiązywać, jeżeli jego przepisy przezdłuższy czas nie znajdują zastosowania, gdy wytwarza się przekonanie, że nie stosuje się ich, bo przestały obowiązywać wskutek zmiany sytuacji. Dzieje się tak gdy dany akt nie został uchylony innym aktem prawotwórczym. Mówi się wtedy o wyjściu danego aktu z użycia, tzn. desuetudo.
58. Obowiązywanie norm prawnych w przestrzeni Przyjęta jest zasada, że akt prawotwórczy wydany przez centralny organ państwa obowiązuje na całym terytorim danego państwa, chyba że sam zakreśla wężej granice przestrzenne swegoobowiązywania.Terytorium państwa to wycinek kuli ziemskiej podlegający zwierzchnictwu danego państwa. Obejmuje ono ląd, wodę i powietrze. Do terytorium państwa należy wszystko to, co jest podpowierzchnią lądu i wód, oznaczonych granicami i to aż do granic technicznej możliwościeksploatacji. Terytorium państwa to również obszar powietrzny oraz część morza przylegająca do wybrzeży należących do danego państwa.Niektóre normy maja zastosowanie również do działań i zdarzeń, jaki mają miejsce na statkach morskich i powietrznych żeglujących pod banderą danego państwa, niezależnie od miejsca ich aktualnego pobytu, od tego czy znajdują się na wodach terytorialnych danego państwa, czy na obszarze innego państwa

Akt prawotwórczy pochodzący od kompetentnego organu terenowego obowiązuje na częściterytorium państwa, która jest podporządkowana władzy danego organu, chyba że sam akt prawotwórczy ogranicza swoje obowiązywanie jedynie do części tego obszaru.

59. Personalny zakres obowiązywania prawa Prawo danego państwa obowiązuje wszystkie osoby, które znajdują się na terytorium danego państwa. Przy tym jest obojętne obywatelstwo tych osób. Istnieją jednak wyjątki. Dotyczą one osób korzystających z tzw. przywilejów dyplomatycznych. Są one wyłączone spod jurysdykcji państwa przyjmującego. Immunitet parlamentarny, sędziowski czy też inny- państwo gwarantuje na pewien czas nietykalność. Prawo danego państwa obowiązuje wszystkich jego obywateli niezależnie od miejsca ich pobytu.Nie każda norma prawna obowiązuje wszystkich obywateli przebywających na danym terytorium państwa. Są normy które obowiązują jedynie pewne kategorie osób np. wojskowych, marynarzy...
60. Stosowanie prawa pojęcia Stosowanie prawa jest procesem decyzyjnym obejmującym wiele czynności podmiotów uprawnionych lub zobowiązanych do urzeczywistnienia normy prawa w określonej dziedzinie stosunków społecznych.
61. Etapy stosowania prawa
62. ustalenie stanu faktycznego (udowodnienie)
63. wybór przepisu i ustalenie normy prawnej
64. subsumpcja
65. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych Występuje u osoby prawnej łącznie. Osoby prawne nie mają całego szeregu praw i obowiązków o charakterze cywilnym, występujących powszechnie u osób fizycznych. Osoby prawne tracą i uzyskują w tym samym momencie. Przy zarejestrowaniu nabywa się prawa i obowiązki.
66. Stosunek prawny definicja Stosunek prawny jeden z rodzajów stosunku społecznego, który zachodzi między co najmniej dwiema osobami, z których przynajmniej jedna oddziałuje na drugą. Stosowanie prawa jest procesem zmierzającym do podjęcia decyzji rozstrzygającej w oparciu o normy prawa jakiegoś problemu z zakresu określonej dziedziny życia społecznego. W procesie tym następuje swoista synteza normy prawa z konkretnym zachowaniem człowieka, zwanym zdarzeniem lub faktem prawnym.
67. Rodzaje stosunków prawnych Stosunki prawne są dwustronne lub wielostronne.
68. Treść stosunku prawnego Treść stosunku prawnego uprawnienia i obowiązki podmiotów stosunku prawnego
69. Elementy stosunku prawnego Struktura stosunku prawnego obejmuje:
    • podmioty (osoby fizyczne i prawne), osoby, które w nim występują jako uprawnione lub zobowiązane do określonego zachowania się względem innych osób, uczestników tego samego stosunku prawnego

• przedmiot stosunku prawnego może nim być określone zachowanie lub przedmiot materialny albo niematerialny (prawa autorskie)
• treść stosunku prawnego uprawnienia i obowiązki podmiotów stosunku prawnego

67. Katalog konstytucyjnych zasad ustroju RP