Lalka - analiza postaci Stanisława Wokulskiego, Notatki z Język polski

Pobierz Lalka - analiza postaci Stanisława Wokulskiego i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity! Bolesław Prus - Lalka: Analiza i interpretacja powieści Bolesław Prus "Lalka" - Historia miłości Stanisława i Izabeli Początki miłości Wokulskiego do Izabeli Bohater poznaje Łęcką w teatrze. Od razu wie, że ta kobieta nie jest mu obojętna - to miłość od pierwszego wejrzenia. Od tego momentu Stanisław rozpoczyna nowy etap swojego życia. Wyjeżdża za granicę, gdzie pomnaża swój majątek. Planuje w krótkim czasie wzbogacić się, jego sklep się rozwija. Wokulski jest przekonany, że dopiero, gdy będzie bogaty, może zacząć starać się o Izabelę. Zmienił się od chwili, gdy pierwszy raz zobaczył Izabelę. Rzecki, jego przyjaciel, stwierdza, że Wokulski stał się zamyślony, mniej obchodzą go sprawy sklepu. Dziwiło go nagłe zainteresowanie Stanisława wyścigami, muzyką. Wokulski żył spotkaniami z ukochaną. Lubił przebywać w jej towarzystwie, a gdy był sam, analizował słowa Izabeli, jej zachowanie i gesty, szukając dowodów na to, że ukochana przekonuje się do niego. Początkowo Wokulski miał pewne wyobrażenie o Izabeli, stanowiła ona dla niego ideał. Wydawało mu się, że doskonale ją zna i na podstawie kilku rozmów przewidywał jej dalsze zachowanie. Wpływ miłości na Wokulskiego Miłość sprawiła, że Wokulski zmienił stosunek do innych ludzi. Każdy, kto przyszedł do niego, otrzymywał pomoc. Bohater wydawał mnóstwo pieniędzy dla innych, w tym dla Izabeli, chcąc ją zdobyć. Jednak nie pomogło mu to w zdobyciu szczęścia - wartości, której nie można kupić. Wokulski w imię miłości rezygnuje z kariery naukowej i sławy. Będąc w Paryżu, miał możliwość pracy nad wynalazkami, ale wolał jechać do Polski, gdzie mógł spotkać Izabelę. Dla niej uczy się angielskiego, poświęca swój czas. Jest gotów wiele stracić, by zyskać ukochaną. Uczucie, jakim Wokulski darzy Izabelę, jest silne. Daje mu wiarę, możliwość zmiany. Miłość ma ogromny wpływ na życie i postępowanie bohatera. Charakterystyka Stanisława Wokulskiego Wokulski to postać niejednoznaczna, posiadająca cechy ukształtowane przez epokę romantyzmu oraz typowo pozytywistyczne. • • • • • • • • • • • • Posiada wykształcenie, które zdobył pomimo niezwykle trudnych warunków finansowych, jest człowiekiem przedsiębiorczym, uczciwym, odważnym, o niezłomnym charakterze, konsekwentnym w podjętych działaniach. Jego spojrzenie na rzeczywistość charakteryzuje się trzeźwą oceną, refleksyjnością i realizmem. Oprócz cech racjonalistycznych Wokulski posiada romantyczną uczuciowość, skłonność do idealizowania miłości. Wokulski był uczestnikiem powstania styczniowego, za co zesłano go na Syberię. Po powrocie do ojczyzny pracuje usilnie, pragnie przyczynić się do rozwoju kraju przez swoją wiedzę i naukowe zainteresowania. Jest zwolennikiem nauki, postępu technicznego i zmian w strukturze społecznej. Fascynują go utopijne badania profesora Geista. W Wokulskim spotkało się dwóch ludzi: romantyk sprzed 1863 roku oraz pozytywista wierzący w naukę i postęp, praktyczny realista, zapalony społecznik. Charakterystyka Izabeli Łęckiej Izabela żyła w świecie salonów, pięknych dam i panów. Wszyscy jej dogadzali, każdy jej kaprys był natychmiast spełniany. Wiedziała o istnieniu świata, gdzie ludzie pracują i cierpią, traktowała go jednak jak obrazek, scenę rodzajową. Pomagała biednym, ale cały czas przekonana o swojej wyjątkowości. Do małżeństwa Izabela podchodziła racjonalnie, uważając, że nie jest ono sprawą miłości, ale urodzenia i majątku. Izabela uważała siebie za ideał, który inni mężczyźni powinni czcić. Wielokrotnie odnosiła się do mężczyzn z pogardą, prowadziła różne gierki. Nigdy nie była tak naprawdę zakochana, jest osobą niezdolną do miłości. Ostatecznie kończy źle - wszyscy konkurenci się od niej odsuwają, Wokulski ginie bez wieści, ojciec umiera, a dziewczyna wstępuje do klasztoru. Pozostali bohaterowie Ignacy Rzecki - romantyczny idealista, zagubiony w rzeczywistości lat siedemdziesiątych XIX wieku, wielka miłość i przyjaźń do Wokulskiego. Baronostwo Krzeszowscy - typowe małżeństwo łączące majątek z tytułem, on - zbankrutowany arystokrata, ona - zgorzkniała kobieta. Szuman - lekarz, Żyd, przyjaciel Wokulskiego, potrafiący trzeźwo ocenić sytuację. Henryk Szlangbaum - Żyd, subiekt w sklepie Wokulskiego, piętnowany przez innych ze względu na swoje pochodzenie. Pani Stawska - kobieta szlachetna i piękna, żyjąca w ubóstwie z córką i teściową. Tomasz Łęcki - bankrut i utracjusz, przekonany o własnej wielkości, naiwny i skłonny do manipulowania. Julian Ochocki - przedstawiciel najmłodszej generacji idealistów, krytyczny wobec własnej sfery. • • • • • • • • • • • • • • • • • Postać Wokulskiego Wokulski idealizuje Izabelę, łudząc się, że odwzajemni ona jego uczucia Podejmuje różnorodne działania, by zdobyć Izabelę (nawiązuje kontakty w Resursie Kupieckiej, uczestniczy w kweście wielkanocnej, zaproszony zostaje na sesję u księcia, kupuje powóz, uczy się angielskiego, uczestniczy w wyścigach, pojedynkuje się) Dostrzega różnice między swoim światem a światem Izabeli: "Co się tu łudzić: ona i ja to dwa różne gatunki istot, naprawdę jak motyl i robak." Odczuwa wyrzuty sumienia z powodu zdrady młodzieńczych ideałów, niechęć i pogardę wobec siebie Postać Izabeli Izabela okazuje się wyrachowaną, zubożałą panną, która z konieczności ma wyjść za niekochanego człowieka Nie docenia i nie rozumie Wokulskiego, widzi w nim pokornego sługę, który musi nadskakiwać księżniczce Jest zadufana w sobie: "Z salonów Kwirynału do sklepu to już nie upadek, to hańba" Małżeństwo z Wokulskim byłoby dla niej zbyt wielkim poświęceniem Znaczenie tytułu Początkowo krytycy interpretowali tytuł jako odnoszący się do postaci Izabeli Łęckiej Prus wyjaśnił, że tytuł ma bezpośrednio odnosić się do historii procesu między baronową a Stawską, która stała się pobudką do napisania całej powieści Prus żałował, że nie zatytułował powieści "Trzy pokolenia", gdyż tytuł ten pełniej oddawałby sens utworu Interpretuje się tytuł również jako odwołanie do tradycji XIX-wiecznych tekstów dydaktyczno-satyrycznych lub jako wyraz przekonania, że świat to teatr marionetek Intencja autora Intencją Prusa było pokazanie idealistów polskich na tle społecznego rozkładu, których jest w powieści trzech Bolesław Prus - Lalka Geneza utworu Początkowo "Lalka" ukazywała się w odcinkach w warszawskim "Kurierze Codziennym" (1887-1889). Prus pisał ją na bieżąco. Wydanie książkowe opublikowano w 1890 roku. Pomysł fabuły autor zaczerpnął z notatki prasowej o procesie młodej kobiety oskarżanej o kradzież lalki. Kobieta została uniewinniona, na • • • • • • • • • • • • • • • • podstawie zeznań sprzedawcy, który potwierdził, że kupiła zabawkę w jego sklepie. Nawiązując do tej anegdoty, Prus zatytułował swoje dzieło "Lalka", choć przyznał, że bardziej pasowałby tytuł "Trzy pokolenia". Gatunek "Lalka" uważana jest za najwybitniejsze osiągnięcie polskiej prozy dojrzałego realizmu, określanego terminem "późny pozytywizm". Jest to powieść społeczno-obyczajowa, przedstawiająca polskie społeczeństwo końca lat 70. XIX wieku. Ze względu na wnikliwą analizę przeżyć i emocji bohaterów, "Lalka" jest również wybitną powieścią psychologiczną, zawierającą analizę zjawiska "miłosnego opętania". Główny wątek utworu to historia miłości kupca, Stanisława Wokulskiego, do arystokratki Izabeli Łęckiej, rozgrywająca się na tle realistycznie ukazanej Polski u schyłku XIX wieku. Kompozycja Kompozycja "Lalki" jest oryginalna, nietypowa dla XIX-wiecznej powieści realistycznej. Mamy tu do czynienia z dwoma narratorami: główna fabuła została zaprezentowana przez trzecioosobowego, wszechwiedzącego narratora, a rozdziały zatytułowane "Pamiętnik starego subiekta" są pisane w pierwszej osobie. Obok scen utrzymanych w stylu obrazków obyczajowych znajdziemy opisy postaci lub wydarzeń, które stają się punktem wyjścia do bardziej ogólnej refleksji. Prus często stosuje technikę kilkukrotnego przedstawienia tych samych sytuacji lub motywów z rozmaitych punktów widzenia. Część wydarzeń pozostaje w sferze niedomówień. Czas i miejsce akcji Akcja rozgrywa się w latach 1878-1879, przede wszystkim w Warszawie, choć wraz z głównym bohaterem przenosimy się również na krótko do Paryża oraz na polską prowincję (Zasławek). W "Pamiętniku starego subiekta" Rzecki wspomina wydarzenia rewolucji węgierskiej (1848), w której brał udział, oraz początki kariery Wokulskiego (powstanie styczniowe, konspiracja niepodległościowa, wojna Rosji z Turcją). Bohaterowie Stanisław Wokulski - 45-letni kupiec wywodzący się z zubożałej szlacheckiej rodziny. Jako młody subiekt marzył o zdobyciu wykształcenia, co było niemal nieosiągalne dla ludzi w jego położeniu. Wziął udział w powstaniu styczniowym, po klęsce został zesłany na Syberię. Po powrocie zdecydował się na małżeństwo z Małgorzatą Minclową, właścicielką odziedziczonego po mężu sklepu. Po śmierci • • • • • • • • • • • • • żony, która oprócz sklepu zostawiła mu sporą sumę pieniędzy, wydawał się być pogodzony ze swoim losem kupca, aż do momentu, gdy zobaczył w teatrze Izabelę Łęcką i się w niej zakochał. Aby móc się do niej zbliżyć, postanowił zdobyć wielki majątek - zajął się dostawami wojskowymi podczas wojny rosyjsko-tureckiej i swój majątek powiększył dziesięciokrotnie. Motyw Warszawy w "Lalce" Sklep Wokulskiego: Znaczenie symboliczne - miejsce spotkań ludzi różnych światów i kultur (arystokracja, kupcy, Żydzi, subiekci, mieszczaństwo) Funkcja: centrum powieściowej przestrzeni Język ezopowy - ze względu na cenzurę nie można było pisać o powstaniu styczniowym, więc pisarze konstruowali wypowiedź w taki sposób, że każdy czytelnik mógł się domyślić, o jakie wydarzenie chodzi. Indywidualizacja języka, np. charakterystyczne powiedzonka - Książę: "nieszczęśliwy kraj", radca Wroński: "Mój Boże". Stylizacja środowiskowa: Germanizmy w języku Mincla, "do zupe" zamiast "do zupy", "to jest 'taki kora'" zamiast "taka kora" Język Żydów Elementy gwarowe w mowie postaci pochodzących ze wsi, np. lokaj Wokulskiego: "czo" zamiast "co", "Łęczki" zamiast "Łęcki" Rola mniejszości narodowych w życiu społeczeństwa polskiego (Żydzi, Niemcy). Czym Wokulski może nam zaimponować?: Wytrwałością (dążenie do celu) Umiejętnością prowadzenia interesu Zainteresowaniem nauką Pomaganiem innym (dał pieniądze Ochockiemu) Motyw plotki (niesprawdzona wiadomość przekazywana z ust do ust), np. cztery wersje finału losów Wokulskiego. Geneza utworu: Pierwszy pomysł tytułu: "Trzy pokolenia" Czas pisania i druku w "Kurierze Codziennym" (1887-1889) Techniki pisarskie: Realizm, np. opis Warszawy Symbolizm, np. Powiśle jako symbol ludzkiego upadku Naturalizm, np. Powiśle Znaczenie tytułu: Proces o lalkę Lalka jako Izabela Wokulski może być marionetką, lalką w rękach Izabeli Świat jako teatr, człowiek jest autorem (Rzecki nakręca pozytywki i kojarzy je z ludźmi) Retrospekcje - "Pamiętniki subiekta" Trzy pokolenia idealistów: Rzecki - idealista pracy Ochocki - idealista nauki Wokulski - idealista miłości 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. ◦ ◦ ◦ ◦ 25. 26. ◦ ◦ ◦ Prowadziła różne gierki, marzyło się jej, że będzie mieć jednocześnie bogatego, dobrze urodzonego męża oraz kochanków. Nigdy nie była tak naprawdę zakochana, jest osobą niezdolną do miłości. Ostatecznie kończy źle, wszyscy konkurenci się od niej odsuwają, Wokulski ginie bez wieści, ojciec umiera, a dziewczyna wstępuje do klasztoru. Julian Ochocki „Młody człowiek nie doszedł jeszcze lat trzydziestu i rzeczywiście odznaczał się niezwykłą fizjonomią. Zdawało się, że marysy Napoleona Pierwszego, przysłonięte jakimś obłokiem marzycielstwa". Jest to czołowy przedstawiciel pozytywistycznego kultu nauki. Sympatyczny młodzieniec, mimo że ma na koncie kilka wynalazków, postawił sobie cel ambitniejszy – wynalezienie maszyny latającej. Idea ta zaprzątała wszystkie jego myśli. Wokulskiemu przypomina on samego siebie w młodzieńczych latach – on jednak porzucił naukę, a Ochocki wszystko jej poświęca. Mimo że Ochocki nie ma planów matrymonialnych związanych z panną Izabelą, Wokulski szczerze go polubił i przeznaczył mu bardzo dużą sumę na badania. Ochocki rzeczywiście nie jest zainteresowany Łęcką, a w Łazienkach opowiada Wokulskiemu, że już kilka razy rozczarował się w miłości. Jemu potrzebna byłaby kobieta o podobnych ideałach, z którą mógłby całe dni spędzać w laboratorium, a takich w jego otoczeniu niestety nie ma. Jest powszechnie lubiany. Sam wnikliwie analizuje otaczających go ludzi i stawia trafne diagnozy. To on negatywnie ocenia Starskiego, zaś Wokulskiego wartościuje bardzo wysoko. Jak przystało na pozytywistę jest wnikliwym obserwatorem rzeczywistości. Kazimiera Wąsowska - 30-letnia bogata wdowa Kobieta około 30 lat, zwracająca uwagę urodą, piękną figurą, a także wyjątkowymi zaletami moralnymi: brakiem egoizmu, dobrocią, życzliwością. Mąż kilka lat temu wyjechał z kraju, oskarżony o zabicie lichwiarza i nie wrócił. Mieszka z córeczką i matką, dorabiając dorywczymi pracami. W nią podkochuje się Rzecki i mimo to planuje wydać ją za Wokulskiego. Jednak ten, mimo że lubi spędzać z nią czas, nie decyduje się na małżeństwo. Kobieta wychodzi ostatecznie za mąż za Mraczewskiego, potwierdzając tradycyjne wyobrażenie o kobiecie potrzebującej męskiej opieki. Baron Krzeszowski i baronowa Krzeszowska Baron Krzeszowski to człowiek próżny, śmieszny, ale antypatyczny. Sprzedał żonie swoją ulubioną klacz, którą potem kupił Wokulski. Gdy klacz wygrała na wyścigach, wpadł we wściekłość i nawymyślał Izabeli, przez co został przez Wokulskiego wyzwany na pojedynek. Baronowa Krzeszowska to nieszczęśliwa kobieta, której życie nie należy do najłatwiejszych (mimo przynależności do arystokracji). Kobieta wrogo nastawiona do innych, konfliktowa - chciała odkupić kamienice od Łęckiego, ale została przez Wokulskiego przelicytowana. Po śmierci córki rozstała się z mężem. Fanatycznie przywiązana do zmarłego dziecka, oskarżyła Stawską o kradzież lalki z pokoju córki. Po powrocie męża się zmieniła – stała się spokojniejsza. Inni bohaterowie Pani Meliton – swatka, pomagająca Wokulskiemu zdobyć rękę Izabeli, dostarcza mu informacji o Łęckiej. Klejn – subiekt w sklepie Wokulskiego, socjalista. Lisiecki - subiekt w sklepie Wokulskiego, antysemita. Szuman – lekarz, Żyd, zajmujący się badaniem włosów, po trosze dziwak, przyjaciel Wokulskiego. W młodości kochał się z wzajemnością, ale żona mu umarła. Człowiek potrafiący trzeźwo ocenić sytuację, od początku widzi, że przyczyną rozstrojenia Wokulskiego jest miłość do Izabeli. Molinari- wspaniały skrzypek, Łęcka wykorzystała Wokulskiego aby móc poznać go osobiście. Wokulski uważa,że jest nędznym skrzypkiem, arystokracja też nie ma o nim dobrej opinii. Molinari uwodzi Łęcką. Henryk Szlangbaum – Żyd, subiekt w sklepie Wokulskiego. Nie był przystojny. Z powodu rosnącego antysemityzmu zmienił nazwisko i żył jako katolik, uważał się za Polaka. Jednak Polskie społeczeństwo go odrzuciło. Stary Szlangbaum – ojciec Henryka, Żyd, lichwiarz, współpracownik Wokulskiego. To on wylicytował w jego imieniu kamienicę, a potem odkupił od niego sklep i cały dobytek. Tomasz Łęcki – ojciec Izabeli, bankrut i utracjusz. Człowiek przekonany o własnej wielkości, nieznający się na interesach, naiwny i skłonny do manipulowania nim. Postacie z powieści "Lalka" Bolesława Prusa Panna Florentyna Kuzynka Łęckich, mieszkająca z nimi Zajmuje się działalnością charytatywną na pokaz Hrabina Joanna Karolowa Siostra Łęckiego, ciotka Izabeli Zajmuje się działalnością charytatywną na pokaz • • • • • • • • • • • • Mraczewski Subiekt w sklepie Wokulskiego Elegancki, przystojny młodzieniec, bawidamek Podrywał kobiety, w tym Izabelę i panią Stawską Z powodu dwuznacznych uwag w stosunku do Izabeli został zwolniony przez Wokulskiego Później za sprawą panny Wokulskiej dostał pracę w Moskwie Podczas pobytu w Moskwie stał się socjalistą, ale później porzucił te poglądy Stawska odrzuciła jego miłość, ale później przyjęła jego oświadczyny Collins Nauczyciel angielskiego Wokulskiego Prezesowa Zasławska Szlachetna matrona, bogata arystokratka W młodości kochała się z wzajemnością w stryju Wokulskiego Sprzyja staraniom Wokulskiego o rękę Izabeli Książę Arystokrata, idealista, patriota Z jego inicjatywy Wokulski organizuje spółkę do handlu ze wschodem Wierzy w wyższość swojej klasy społecznej Maruszewicz Młody cwaniaczek, znajomy Krzeszowskich Człowiek próżny i oszust, ukradł Krzeszowskiemu 200 rubli Suzin Przyjaciel Wokulskiego jeszcze z Syberii Prowadził z nim interesy w Paryżu Liciński Hrabia-Anglik Postacie z powieści „Lalka" Kazimierz Starski Krewny Zasławskiej, kuzyn Izabeli Łęckiej Flirtuje z wieloma mężczyznami, nie chce się związać na stałe • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Rozdział VI: - Izabela rozmawia z ojcem o położeniu materialnym rodziny, a także otrzymuje list od hrabiny Karolowej, która chce jej pomóc - Izabela uważa Wokulskiego za gbura i prostaka Rozdział VII: - Izabela umyślnie kokietuje subiekta Mraczewskiego, ignorując Wokulskiego, który czuje niechęć do niej Rozdział VIII: - Wokulski wspomina swoją przeszłość, wyzysk u Hopfera, zesłanie na Syberię, małżeństwo z Minclową - Dowiadujemy się o jego zauroczeniu Izabelą i planach zbliżenia się do niej poprzez zdobycie wielkiego majątku Rozdział IX: - Wokulski spotyka Izabelę i Karolową kwestujące przy grobie, a następnie pomaga Marii, dawnej prostytutce Rozdział XI: - Wokulski poznaje prezesową Zasławską, która wypytuje go o jego stryja Stanisława Wokulskiego - Wokulski poznaje też Ochockiego, początkowo jest wobec niego niechętny, ale z czasem nabiera sympatii Rozdział XII: - Wokulski dowiaduje się o licytacji kamienicy Łęckich i postanawia ją kupić, a także wygrywa wyścigi konne, na których startowała klacz Sułtanka Rozdział XIII: - Wokulski przekazuje pieniądze z wygranej na cele charytatywne w ręce Izabeli, a następnie wyzwał na pojedynek barona Krzeszowskiego. Rozdział XVI Obiad u Łęckich Podczas obiadu u Łęckich Stanisław Wokulski łamie etykietę, jedząc rybę nożem i widelcem. Florentyna Łęcka widząc to prawie omdlewa, a Tomasz Łęcki robi to samo. Izabela Łęcka ironicznie komentuje tę sytuację. Wokulski wychodzi z tej sytuacji zwycięsko, opowiadając, że angielscy lordowie w niektórych okolicznościach tak jedzą, co imponuje Izabeli. Wokulski zostaje zaproszony na kolejne odwiedziny oraz wyjazd do Paryża. Wyjazd ten jest od niego uzależniony, ponieważ po sprzedaży kamienicy Łęckich to on zarządza ich finansami, oddając im tylko procent od tej kwoty. Pomoc innym Gdy Wokulski wrócił do domu, postanowił w „hołdzie" Izabeli pomóc kilku osobom: darował Obermanowi zgubienie 400 rubli, umieścił Marianę w domu u Wysockich, kupił jej maszynę do szycia i inne potrzebne sprzęty. Postanowił też pomóc wyjść z długu Krzeszowskiemu, ale ten udawał chorego, gdyż uważał, że Wokulski zrobił mu świństwo, kupując klacz od jego żony za 600 rubli, gdy ona zapłaciła za nią 800. Transakcja z Szlangbaumem Wokulski udał się do adwokata, gdzie ustalili, że Szlangbaum kupi kamienicę, podpisze pożyczkę na 90 tysięcy rubli pod hipotekę domu. Jeśli w ciągu roku jej nie zwróci, dom będzie należał do Wokulskiego. Reakcja Rzeckiego Rzecki jest załamany, że Wokulski nie dba o interesy, a codziennie spędza czas w teatrze. Raz nawet zmusił Ignacego do pójścia na Makbeta w wykonaniu Rossiego i wręczenia arystokracie albumu o Warszawie. Rzecki zauważa, że Wokulski wpatruje się w Łęcką jak zahipnotyzowany, a ta zaś tak samo patrzy na Rossiego. Licytacja kamienicy Następnego dnia Ignacy udaje się na licytacje, gdzie dom kupuje Szlangbaum za 90 tysięcy rubli, co niezadowala baronową i Tomasza Łęckiego, którzy myśleli, że mogą za kamienicę otrzymać 120 tysięcy rubli. Około godziny 13 Ignacy wraca do sklepu, gdzie czeka na niego Mraczewski z informacją, że Wokulski, rezygnując z interesów z Suzinem, traci nie 10, a 50 tysięcy rubli. Rozmowa Rzeckiego i Wokulskiego Wiadomość ta zdziwiła Rzeckiego, który postanowił się rozmówić ze Stanisławem. Doszło między nimi do sprzeczki, w której Rzecki powiedział, że też kiedyś kochał, ale został zdradzony i uczucia trzeba lokować bezpiecznie. Reakcja Izabeli Łęcka wyczekuje pojawienia się jej dawnego adoratora, Kazimierza Starskiego. Izabela odbiera list od baronowej Krzeszowskiej, która informuje ją, że to Wokulski odkupił kamienicę, przepłacając. Gdy w jej domu pojawia się Stanisław, robi mu wyrzuty, ale przerywa im Starski, którego Łęcka niedbale przedstawia. Młodzi zaczynają rozmawiać po angielsku, a Iza lekceważąco wypowiada się o Stachu i kokietuje Kazimierza. Wokulski, oburzony, wychodzi, chłodno się żegna i informuje, że dziś w nocy jedzie do Paryża. Rozdział II Administrowanie kamienicą Na prośbę przyjaciela Rzecki zajmuje się administrowaniem kamienicy. Poznaje kolejno: rządcę Wirskiego, który okazuje się być dawnym żołnierzem Napoleona (bitwa pod Magnetą 1859 r.), studenta, który opowiada o pozostałych lokatorach - Melskim i Patkiewiczu, oraz baronową Krzeszowską, która prosi o usunięcie studentów i Stawskiej z kamienicy. Rzeckiego wzrusza historia Heleny Stawskiej, mieszkającej z córką i matką, i obiecuje pomoc w zdobyciu informacji na temat jej męża. Ignacy obniża Stawskiej czynsz. Rozdział III Wokulski w Paryżu Wokulski jedzie pociągiem do Paryża i popada w apatię. Na miejscu czeka na niego Suzin, który wychwala uroki miasta, jednak do Wokulskiego one nie przemawiają. Idzie odpocząć, lecz nie może zasnąć, bo cały czas myśli o Izabeli. Podczas spaceru Paryż go zachwyca, jednak nadal nie może zapomnieć o Łęckiej - wydaje mu się, że wszędzie ją widzi. W hotelu Wokulskiego odwiedzają naciągacze, wynalazcy, a nawet baronowa, która chce mu za 20 tysięcy sprzedać tajemnicę o nim samym. Rozdział IV Propozycja Geista Pewnego dnia Wokulskiego odwiedza profesor Geist, proponując, aby ten dofinansował badania nad metalem lżejszego od powietrza. Wokulski otrzymuje list od Rzeckiego, gdzie ten prosi go o pomoc w odnalezieniu Ludwika Stawskiego. Udaje się w tym celu do baronowej, która przyjmuje zlecenie. Wokulski wybiera się do Geista, a ten informuje go, że sprzedał armii materiał wybuchowy, więc na kilka lat ma pieniądze na doświadczenia. Wokulski nie wie, co ma robić, czyta fragment sonetów A. Mickiewicza o miłości i zarzuca poecie fałszowanie i idealizowanie tego uczucia. Na jego decyzję o powrocie wpłynął list od prezesowej, która prosi o jego powrót i pogodzenie się z Izabelą. Rozdział V Powrót do Warszawy Po powrocie do Warszawy Wokulski przyjął od Suzina propozycję dotyczącą współpracy zimą. W pociągu do Zasławka nawiązuje rozmowę z baronem Dalskim, który okazuje się być od 5 tygodni narzeczonym Eweliny Janockiej (wnuczki prezesowej). Dalski jest przeszczęśliwy, ale i naiwny, gdyż kobieta słynie z zamiłowania do kosztowności i na pewno nie wiąże się z baronem z miłości. Wokulski, oglądając gospodarstwo prezesowej, zauważa, że wszystkim tu dobrze. Starski wygłasza przemowę o konieczności żenienia się, uwzględniając pozycję, z czym Wokulski się nie zgadza, co popiera prezesowa i Wąsowska. Wąsowska zabiera Wokulskiego na konie, rozmawiają o miłości - ona go kokietuje, lecz rozstają się jako przyjaciele.