Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Lektura Balladyna J.Słowackiego - notatki, Notatki z Język polski

Notatki z lektury Balladyna Juliusza Słowackiego. Opis wydarzeń, postaci i inne. Omówienie gatunku.

Typologia: Notatki

2022/2023

Załadowany 19.12.2023

katarzyna-foginska
katarzyna-foginska 🇵🇱

1 dokument

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Lektura Balladyna J.Słowackiego - notatki i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity! 1. „Balladyna” Juliusza Słowackiego jako utwór sceniczny. 2. W baśniowej scenerii, w legendarnym czasie… 3. Balladyna i Alina – obie Kirkorowe kochanie. 4. Na czym polega dramat Balladyny? Analiza motywów zbrodni. 5. „Balladyna” czyli baśń o władzy. Słowacki napisał Balladynę jesienią 1834 roku w Genewie, ale drukiem poeta ogłosił go latem (w lipcu) 1839 roku w Paryżu. Słowackiemu przyszedł do głowy pomysł napisania dzieła o niezbyt konkretnie sprecyzowanych realiach historycznych, które ukazałoby „optymistyczną” przeszłość kraju i odkryło ogólnohistoryczne przeznaczenie Polski – dzieło, które wsączyłoby w dusze Polaków nadzieję i przypomniało o naczelnych wartościach, tradycji, ale w sposób niekonwencjonalny, lekko satyryczny. W liście do matki z 18 grudnia 1834 roku poeta pisał: „Od ostatniego mego listu (...) w przeciągu miesiąca upłynionego, napisałem nową sztukę teatralną – niby tragedię pod tytułem „Balladina”. Z wszystkich rzeczy, które dotychczas moja mózgownica urodziła, ta tragedia jest najlepszą – zwłaszcza, ze otworzyła mi nową drogę, nowy kraj poetyczny, nietknięty ludzką stopą, kraj obszerniejszy niż ta biedna ziemia, bo idealny. Zobaczysz kiedyś, Mamo kochana, co to za dziwna kraina – i czasy. Tragedia cała podobna do starej ballady, ułożona tak, jakby ją gmin układał, przeciwna zupełnie prawdzie historycznej, czasem przeciwna podobieństwu prawdy. Ludzie jednak, starałem się, aby byli prawdziwymi i aby w sercu mieli nasze serca.” Kompozycja Balladynę Słowackiego zalicza się do kanonu dramatów romantycznych, gatunkowo zaś jest tragedią, czyli utworem o silnie zaakcentowanym wątku konfliktu między dążeniami i działaniami bohaterów a mocami wyższymi – siłami nadprzyrodzonymi i światem wartości moralnych. Tragedia zazwyczaj kończy się katastrofą, ponieważ dążenia bohaterów są sprzeczne z normami etycznymi, ogólnie przyjętym i respektowanym etosem. Jednostka musi ponieść klęskę, przypominając tym samym o odwiecznych konfliktach między dobrem a złem, nieprawością a sprawiedliwością, kłamstwem a prawdą. Hierarchia zasad zajmuje czołowe miejsce i w żaden sposób nie może zostać zdeformowana bohater zaś wypełnia swój tragiczny los. W Balladynie tytułowa bohaterka zostaje skazana na porażkę. Żądza władzy, która ją ogarnia oraz kroki, które podejmuje, pnąc się po „szczeblach kariery” w żaden sposób nie mogą zostać zaakceptowane. Zbrodnia nie może przyczynić się ani do szczęścia osobistego, ani być „fundamentem” dobra społecznego. Zło musi zostać ukarane, lecz karę niekoniecznie wymierza człowiek, nad wszystkim bowiem „czuwają” nieśmiertelne wartości moralne „zarejestrowane” w tradycji i ludzkim sumieniu oraz Moce Nadprzyrodzone - Bóg tożsamy ze światem przyrody – widzialnym „elementem” Jego nieodgadnionej postaci. Za tragedią przemawia drastyczny finał utworu: wszystkie główne postaci giną, realizując swoje tragiczne przeznaczenie – fatum. Fatum to świat boskich sił, „fantastycznych osób”, które wpływają na losy ludzi, plączą je i prowadzą ku zagładzie. Dramat romantyczny – ukształtował się w epoce romantyzmu jako opozycyjny do dramatu antycznego (klasycystycznego). Nie obowiązywała zasada trzech jedności: miejsca, czasu, akcji (jeden wątek fabularny, brak wątków pobocznych). Kompozycja była raczej luźna - poszczególne sceny nie musiały łączyć się ze sobą. Utwór mógł podejmować rozmaitą problematykę, zarówno poważną, jak i błahą. Taki układ tematyczny mógł występować obok siebie. Łączono kategorie estetyczne: patos z ironią, groteską, tragizm z komizmem, a fantastykę z realizmem. Był to swoisty synkretyzm. Wiązano ponadto konwencje gatunkowe, stylistyczne, dramaturgiczne. Romantyczne adaptacje sceniczne były trudne w realizacji, dlatego pisarze tworzyli często „sztukę dla sztuki”, sztuki samej w sobie, nie bacząc na możliwość inscenizacji. Dramat był wówczas dramatem w sensie „warsztatu pisarskiego”, a nie realizacji scenicznej. Cechy kompozycyjne „Balladyny”: Balladyna składa się na pięć aktów. Kompozycja jest zamknięta. Postacie dzielą się na „osoby” – ludzi i „osoby fantastyczne”. Obydwa światy: świat fantastyki i świat ludzi przenikają się, wzajemnie na siebie „działają”, nie zaciera się granica między nimi – są niejako płynne. Każdy z bohaterów uosabia określoną postawę, ideę lub typ ludzki. Bohaterowie nie są jednoznaczni moralnie. Głowna bohaterka to postać tragiczna uwikłana w konflikt własnej osobowości i nie odkrytej tożsamości – konflikt między namiętnościami, żądzą władzy a wewnętrzną moralnością i sumieniem. Czas akcji Legendarny – „mityczny” odwołujący się do mitu o Lechu – założycielu państwa polskiego i dynastii Popiellidów. Czas akcji w dramacie obejmuje okres czterech dni. Filon zeznając przed sądem, mówi o domniemanym czasie zabójstwa Aliny: „Trzy razy księżyc i gwiazdy pobladły (Przed Apollinem)”. Między Aktem I i II upływa noc (wtedy, gdy w chacie Wdowy zatrzymuje się na nocleg Kirkor, tego samego wieczoru Balladyna idzie na spotkanie z Grabkiem). Zabójstwa dokonano drugiego dnia rankiem. Wkrótce potem odbył się ślub starszej siostry z Kirkorem. Akt III zaczyna się od trzeciego dnia rano. Wdowa z Balladyną przenoszą się do zamku. Noc tego samego dnia obejmuje Akt IV – w zamku odbywa się uczta, Balladyna zabija Grabca, a Fon Kostryn odnajduje świętą koronę Lecha. Akt V ukazuje walki pod murami Gniezna, „zwycięstwo” i sąd Balladyny. Jest to dzień czwarty. Miejsce akcji Akcja tragedii rozgrywa się w rejonach jeziora Gopło, oraz pod murami Gniezna (walki Kirkora i jego żołnierzy z obozem „samozwańca”) – pierwszej stolicy Polski, obecnej siedziby biskupów gnieźnieńskich. Gopło – jezioro położone na Pojezierzu Gnieźnieńskim, (obecnie województwo kujawsko – pomorskie). Rzeka Noteć łączy je z Wisłą i Odrą. Zdarzenia „umiejscawiane” są w otwartych przestrzeniach: tereny nadgoplańskie, gdzie „wałęsa się” „wiedźma goplańska z diablików orszakiem”, mieszka stara Wdowa i jej dwie córki, w lesie (chata Pustelnika, zabójstwo Aliny), rzadziej w przestrzeniach zamkniętych: ubogi dom Wdowy i bogate, przestronne sale twierdzy Kirkora oraz na zamku w Gnieźnie (sąd Balladyny).