Lektura obowiązkowa "kondrad Wallenrod", Schematy z Język polski

Pobierz Lektura obowiązkowa "kondrad Wallenrod" i więcej Schematy w PDF z Język polski tylko na Docsity!

Konrad Wallenrod

Adama Mickiewicza

KONRAD WALLENROD

POWIEŚĆ HISTORYCZNA

Z DZIEJÓW LITEWSKICH I PRUSKICH

PRZEZ

ADAMA MICKIEWICZA.

Dovete adunque sapere come sono due generazioni da combattere bisogna essere volpe e leone. (^) MACCHIAVELLI.

Z SIEDMIUILLUSTRACYAMIJULIUSZAKOSSAKA.

LWÓW.

NAKLADEM KSIĘGARNI H. ALTENBERGA.

KONRAD WALLENROD.

BONAWENTURZE I JOANNIE

ZALESKIM

NA PAMIĄTKĘ LATA TYSIĄC OŚMSET DWUDZIESTEGO SIÓDMEGO

POŚWIECA

AUTOR.

litewska,rozlanapozbytobszernych ziemiach,straciłaswoją właściwąbarwę. Litwini ujarzmili wiele pokoleń ruskich iweszliwstosunki polityczne zPolską.Sławianie,oddawna już chrześcijanie, stali nawyższym stopniu cywilizacyi; a lubo pobici lub zagrożeni odLitwy, powolnym wpływem odzyskalimoralną przewagę nadsilnymalebarbarzyńskim ciemiężycielemi pochłonęligo,jak Chiny najeźdcówTatar- skich. Jagiellonowiei możniejsi ich wassale stalisięPola- kami; wieluksiążąt^ litewskichna Rusiprzyjęło religię, ję- zykinarodowość Ruską. TymsposobemWielkie^ Księstwo Litewskieprzestało być litewskiem, właściwy^ naród Lite- wski ujrzałsięwdawnych swoichgranicach; jego mowa przestała być językiem dworu i możnych i zachowała się tylkomiędzy pospólstwem. Litwaprzedstawiaciekawy^ wi- dokludu, który wogromie^ swoich^ zdobyczy zniknął, jak strumyk pozbytecznym^ wylewie opadaipłynie węższem niżelipierwejkorytem. Kilka już wieków zakrywa wspomnione tu zdarzenia : zeszły ze sceny życia politycznego i Litwa i najsroższy jej nieprzyjaciel, Zakon Krzyżowy ; stosunki narodów sąsiednich zmieniły się zupełnie ; interes i namiętności, które zapalały ówczesną wojnę, już wygasły, nawet pamiątek nie ocaliły pieśni gminne. Litwa jest już całkiem w przeszłości. Jej dzieje przedstawiają z tego względu szczęśliwy dla poezyi zawód , że poeta opiewający ówczesne wypadki , samym tylko przedmiotem historycznym, zgłębieniem rzeczy i kun- sztownem wydaniem zajmować się musi, nie przywołując na pomoc interesu namiętności lub mody czytelników. Takich właśnie przedmiotów kazał poszukiwać Szyller : "" Was unsterblich im Gesang soll leben, Muss im Lebenuntergehen."

„Coma ożyć w pieśni, zaginąć powinno w rzeczy- wistości."

WSTĘP.

tolat mijało, jak Zakon Krzyżowy Wekrwi pogaństwa północnego brodził: Już Prusak szyję uchylił w okowy, Lub ziemię oddał a z duszą uchodził; Niemiec za zbiegiem rozpuściłgonitwy,

Więził, mordował, aż do granic Litwy.

Niemen rozdziela Litwinów od wrogów:

Po jednej stronie błyszczą świątyń szczyty,

I szumiąlasy, pomieszkania bogów;

Po drugiej stronie, na pagórku wbity

Krzyż, godło Niemców, czoło kryjew niebie, Groźne ku Litwie wyciąga ramiona,

Jak gdyby wszystkie ziemie Palemona

Chciał z góry objąć i zgarnąć pod siebie.

Poszła w niepamięć ; tylko czasem miłość I ludzi zbliża. Znałemludzi dwoje.

O Niemnie! wkrótce runądo twych brodów, Śmierć i pożogę niosące szeregi,

I twoje dotąd szanowane brzegi

Topór z zielonych ogołoci wianków ; Huk dział wystraszy słowiki z ogrodów. Co przyrodzenia związał łańcuch złoty,

Wszystko rozerwie nienawiść narodów ;

Wszystko rozerwie

Złączą się znowu w pieśniach Wajdeloty.

lecz serca kochanków