Ludność i osadnictwo, Notatki z Geografia

Pobierz Ludność i osadnictwo i więcej Notatki w PDF z Geografia tylko na Docsity!

1. Przyczyny wzrostu i spadku liczby ludności: ➢ wzrostu: rewolucja neolityczna, rewolucja przemysłowa, postęp technologiczny i rozwój medycyny ➢ spadku: wojny, epidemie, głód i niedożywienie
2. Liczba ludności na świecie: ➢ 2019 r -> 7,7 mld ➢ co roku wzrasta średnio o 80 mln ➢ najludniejszy region Azja
3. Współczynnik przyrostu naturalnego: ➢ współczynnik urodzeń (urodzeni/ludność x 1000) - współczynnik zmarłych (zmarli/ludność x 1000) ➢ przyrost naturalny przeliczony na tys mieszkańców wyrażany w promilach
4. Kraje słabo i wysoko rozwinięte , wartość współczynnika przyrostu naturalnego, przykłady tych krajów: ➢ słabo: Niger, Czad, Mali -> 30 % ➢ wysoko: kraje europejskie (Niemcy,Polska,Francja)-> 1,9%, 0, -1,8%
5. Model przejścia demograficznego: ➢ przedstawia jak wartości Wu i Wz zmieniają się w czasie ➢ faza 1 - niski poziom rozwoju gospodarczego, wysoki Wu i Wz, plemienia Amazonii, koczownicze plemiona Afryki ➢ faza 2 - spadek Wz, wysoki Wu, większy przyrost ludności, Niger, Mali, Uganda ➢ faza 3 - zmniejsza Wu, spadek Wz, duży wzrost ludności, przyrost naturalny maleje, Afryka, Azja, Ameryka Łacińska ➢ faza 4 - spadek Wu, niski Wz zmniejsza się przyrost naturalny, Azja, Ameryka Poł ➢ faza 5 - większy spadek urodzonych niż zgonów, ubytek ludności, Europa (Niemcy, Włochy, Litwa, Ukraina)
6. Eksplozja demograficzna i przykłady krajów: ➢ szybki wzrost przyrostu naturalnego ➢ Niger, Mali, Uganda, Afryka, Azja, Ameryka Łacińska
7. Implozja i regres demograficzny: ➢ implozja - gwałtowny spadek współczynnika przyrostu naturalnego ➢ regres - współczynnik przyrostu naturalnego przez długi czas ujemny, naturalny ubytek ludności, Europa (Niemcy, Włochy, Litwa, Ukraina)
8. Społeczeństwo stare i młode, przykłady krajów: ➢ stare - mały udział najmłodszych grup wiekowych i duży najstarszych, wysoko rozwinęte, Japonia, Niemcy ➢ młode - duży udział dzieci i młodzieży i mały najstarszych, słabo rozwinięte, Czad, Nigeria
9. Przyczyny starzenia się społeczeństw: ➢ mała liczba urodzeń ➢ powszechność metod planowania rodziny ➢ odkładanie decyzji o potomstwie
10. Czynniki rozmieszczenia ludności na świecie: ➢ przyrodnicze: warunki klimatyczne, jakość gleb, rzeźba terenu, wysokość bezwzględna, dostęp do wody słodkiej, występowanie surowców

➢ pozaprzyrodnicze społeczno-gospodarcze: poziom rozwoju rolnictwa, przemysłu i usług, poziom bezrobocia i możliwość pracy, rozwój gospodarczy, występowanie miast, wielkość przyrostu naturalnego ➢ pozaprzyrodnicze historyczno-polityczne: sytuacja polityczna, konflikty zbrojne, przeszłość kolonialna, przepisy prawa

11. Ekumena, subekumena i anekumena. ➢ ekumena - tereny stale zamieszkałe i zagospodarowane przez człowieka ➢ subekumena - obszary okresowo zamieszkiwane i wykorzystywane gospodarczo ➢ anekumena - obszary bezludne i nie wykorzystywane gospodarczo
12. Bariery osadnicze: ➢ termiczna: zbyt niska lub wysoka temp powietrza ma negatywny wpływ na ludzki organizm oraz rozwój rolnictwa ➢ wysokościowa: wzrost wysokości n.p.m. związany jest ze spadkiem tlenu w powietrzu, co niekorzystnie działa na organizm; ograniczenia w rolnictwie ➢ wodna: brak wody i susze nie sprzyjają rozwojowi rolnictwa, nadmiar wody i wilgoci powodują spadek wydajności organizmu ➢ świetlna: niedobór światła słonecznego na biegunie ma związek z nocą polarną, zły wpływ na zdrowie i samopoczucie
13. Migracje: ➢ migracje -> przemieszczanie się ludzi związane ze stałą lub czasową zmianą miejsca pobytu ➢ imigracja -> napływ ludności na terytorium ➢ emigracja -> odpływ ludności z terytorium ➢ reemigracja -> powrót emigrantów do poprzedniego miejsca ➢ saldo migracji -> różnica między liczbą imigrantów a liczbą emigrantów ➢ współczynnik salda migracji -> stosuje się żeby porównać migracje na różnych obszarach, wyrażany jest w promilach ➢ migracje wewnętrzne -> przemieszczanie ludności w obrębie kraju ➢ zewnętrzne, zagraniczne-> przemieszczenie się ludności poza granice kraju ➢ przyczyny migracji -> lepsza praca, wyższe zarobki, poczucie bezpieczeństwa, wyższy standard życia, rozwój osobisty, przestrzeganie praw człowieka, tolerancja, wolność polityczna, wysokie bezrobocie, głód, wojny, przeludnienie, klęski żywiołowe ➢ skutki pozytywne i negatywne -> p: napływ specjalistów i siły roboczej, spadek bezrobocia, większe wpływy do budżetu państw imigracyjnych, rozwój firm transportu zagranicznego, lepszy standard życia emigrantów, wzrost zróżnicowania kulturowego, odmłodzenie społeczeństwa w państwach imigracyjnych; n: starzenie społeczeństwa państw emigracyjnych, rozpad rodzin, wzrost cen, utrata kapitału ludzkiego, wzrost wydatków państwa, powstawanie izolowanych dzielnic, wzrost napięć między ludnością ➢ uchodźca -> osoba uciekająca ze swojego kraju z powodu zagrożenia życia
14. Odmiany ludzkie: ➢ biała - włosy różne, wąski wystający nos, jasna skóra ➢ żółta - żółta skóra, ciemne proste włosy, małe wąskie oczy, wydatne kości policzkowe ➢ czarna - ciemne kręcone włosy, szerokie wydatne usta, ciemna skóra, szeroki płaski nos, wydatne kości policzkowe
15. Opisać wybraną religie świata: ➢ chrześcijaństwo -> religia monoteistyczna, powstała w I w. n.e., wiara w Boga, zbawienie i życie wieczne dzięki zmartwychwstaniu Jezusa, Biblia ➢ islam -> VII w. n.e., wiara w Allaha, proroków, anioły i życie pozagrobowe, publiczne wyznawanie wiary, modlitwy, postu, jałmużny, min raz w życiu pielgrzymka do Mekki, Koran