arzywnictwo – dział nauki i produkcji rolniczej zajmujący się warzywami:
1. dział ogrodnictwa obejmujący uprawę warzyw (roślin zielnych)[1][2]. Obejmuje produkcję
prowadzoną w różnych warunkach: w gruncie, pod szkłem (szklarnie, inspekty) i w
tunelach foliowych[3],
2. nauka o uprawie i hodowli roślin warzywnych. Jest przedmiotem badań i nauczania i
szkołach wyższych i jednostkach badawczych. W Polsce w szczególności jest
przedmiotem badań w Instytucie Ogrodnictwa (kontynuuje tradycje istniejącego w latach
1964–2011 Instytutu Warzywnictwa im. Emila Chroboczka)[3].
3. olnictwo można podzielić na rolnictwo ekstensywne (zwane drobnotowarowym lub
tradycyjnym) i rolnictwo intensywne (znane też jako wysokotowarowe lub
uprzemysłowione) w zależności od jego cech: wysokości nakładów, ilości plonów, a
także średniej powierzchni gospodarstw rolnych i powierzchni obszaru rolniczego
kraju.
4. Rolnictwo ekstensywne występuje tam, gdzie wykorzystuje się jeszcze tradycyjne
formy uprawy, a państwo jest słabo rozwinięte (np. kraje Afryki). Są jednak wyjątki,
np. Egipt – przez kontrolowane wylewy Nilu (dzięki tamie w Asuanie) plony uzyskuje
od 2 do 4 razy w roku, więc są one dosyć wysokie, lecz samo rolnictwo ma charakter
ekstensywny. W strefie klimatów umiarkowanych w klimacie ciepłym i w strefie
klimatów podzwrotnikowych o typie śródziemnomorskim rolnictwo jest bardziej
intensywne wtedy, jeśli na terenie kraju występują uprawy pszenicy, ziemniaków i
buraków cukrowych przynoszących znaczące plony. Rolnictwo intensywne występuje
w szczególności w krajach wysoko rozwiniętych, lecz które nie mają zbyt dużej
powierzchni (np. Stany Zjednoczone charakteryzują się rolnictwem ekstensywnym ze
względu na dużą powierzchnię obszaru rolniczego i wysoką średnią powierzchnię
gospodarstw rolnych pomimo wysokich nakładów na nawożenie i nawadnianie), będą
to więc wysoko rozwinięte kraje zachodniej Europy (np. Holandia, Włochy i
wspomniana wcześniej Francja).
5. Badaniem rolnictwa zajmuje się dział nauk rolniczych, m.in. agrotechnika,
zootechnika, agronomia, agrobiologia, agrochemia, agroekologia, agrogeologia,
agrometeorologia, agroklimatologia itp.
6. Początki rolnictwa datuje się na neolit – 10 000 do 3000 lat p.n.e., chociaż pojawiają
się doniesienia o przypadkach wcześniejszego pojawienia się upraw[2]. Przejście od
łowiectwa i zbieractwa do uprawy roli stopniowo przyniosło rewolucyjne zmiany
gospodarcze i społeczne (tzw. rewolucja neolityczna), przy czym za początkową fazę
rozwoju rolnictwa uważa się gospodarkę kopieniaczą polegającą na tworzeniu
przydomowych ogrodów, które służyły jako tymczasowe zabezpieczenie dla
społeczeństw zbieracko-łowieckich na wypadek nieurodzaju. Zmienił się tryb życia
ludzi z koczowniczego na osiadły, powstały bardziej złożone formy społeczne, doszło
do rozwoju bogatej kultury. Zmienił się stosunek człowieka do przyrody, którą zaczął
człowiek zmieniać na coraz szerszą skalę i dostosowywać do własnych potrzeb.
7. Pierwsza systematyczna uprawa roli rozpoczęła się ok. 8000 r. p.n.e. na Bliskim
Wschodzie (żyzny półksiężyc – Mezopotamia, Egipt), a wkrótce niemal jednocześnie
w trzech oddalonych od siebie częściach świata na obszarach współczesnych: Indii,
Chin, Meksyku i Peru. Pierwszymi roślinami uprawnymi były różne rodzaje pszenicy i
jęczmienia (Bliski Wschód). W Azji Południowo-Wschodniej były to groch, bób, ryż i
proso, natomiast w Ameryce Środkowej i Południowej – dynia, fasola i kukurydza. I
tak dzięki uprawie roślin mogły się rozwinąć wielkie cywilizacje starożytne,
