Pobierz Materialne Środowisko Pracy - Notatki - Ergonomia - Część 1 i więcej Notatki w PDF z Ergonomia tylko na Docsity!
Skutki działania czynników materialnego
środowiska pracy na człowieka i pośrednio na
jego pracę zależą od :
rodzaju działającego czynnika ( np. hałas,
oświetlenie, itp. ),
czasu i okresów działania tych czynników,
nasilenia ( stężenia, natężenia ),
uciążliwości pracy,
indywidualnej odporności i wrażliwości
człowieka na dany czynnik oraz stanu zdrowia i
aktualnej jego kondycji.
Czynnik uciążliwy to czynnik którego
oddziaływanie na pracującego może spowodować
złe samopoczucie lub nadmierne zmęczenie, nie
prowadząc do trwałego pogorszenia stanu
zdrowia człowieka
Czynnik szkodliwy to czynnik, którego
oddziaływanie może powodować stopniowe
pogorszenie stanu zdrowia (choroby zawodowe)
Hałasem przyjęto określać wszelkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe, uciążliwe lub szkodliwe dźwięki oddziałujące na narząd słuchu i inne zmysły oraz elementy organizmu człowieka. Wielkości charakteryzujące ekspozycję ( narażenie ) na hałas w środowisku pracy: poziom dźwięku A, LA , w dB – poziom ciśnienia akustycznego skorygowany według charakterystyki częstotliwościowej A; maksymalny poziom dźwięku A, LAmax , w dB – maksymalna wartość skuteczna poziomu dźwięku A, występująca w czasie obserwacji; szczytowy poziom dźwięku C, Lcpeak , w dB – maksymalna wartość chwilowa poziomu dźwięku C, występująca w czasie obserwacji; równoważny poziom dźwięku A ( wielkość stosowana do scharakteryzowania hałasu zmieniającego się w czasie
Szkodliwy wpływ hałasu na narząd słuchu powodują nastepujące jego cechy i okoliczności narażenia: równoważny poziom dźwięku A ( dla hałasu nieustalonego ) lub poziom dźwięku A ( dla hałasu ustalonego ) przekraczający 80dB; długi czas działania hałasu – skutki działania hałasu kumulują się w czasie; zależą one od dawki energii akustycznej, przekazanej do organizmu w określonym przedziale czasu; ciągła ekspozycja na hałas jest bardziej szkodliwa niż przerywana – nawet krótkotrwałe przerwy umożliwiają procesy regeneracyjne słuchu; hałas impulsowy jest szczególnie szkodliwy; widmo hałasu z przewagą składowych o częstotliwościach średnich i wysokich – wynika to z charakterystyki czułości ucha ludzkiego, która jest największa w zakresie częstotliwości 3 – 5 kHz; szczególna, indywidualna podatność na uszkadzający wpływ działania hałasu
Ze względu na zakres częstotliwości rozróżnia się: hałas infradźwiękowy, w którego widmie występują składowe o częstotliwościach infradźwiękowych od 2 do 16 hz i o częstotliwościach słyszalnych do 50 Hz, hałas słyszalny, w którego widmie występują składowe o częstotliwościach słyszalnych od 16 do 16000 Hz; hałas ultradźwiękowy , w którego widmie występują składowe o wysokich częstotliwościach słyszalnych i niskich ultradźwiękowych od 10 do 100 kHz,
Źródła hałasu infradźwiękowego Naturalne SZTUCZNE wybuchy wulkanów sprężarki tłokowe trzęsienia ziemi młoty kuźnicze turbulencje powietrzne i wodne wysokoprężne silniki spalinowe i odrzutowe testowane w hamowniach wodospady formierki, kraty wstrząsowe gwałtowne wiatry piece hutnicze załamanie fal morskich przy brzegu wyrzutnie rakietowe samoloty odrzutowe śmigłowce urządzenia energetyczne elektrowni cieplnych i wodnych środki komunikacji i transportu długie mosty obciążone
ruchem lokomotywy spalinowe ODDZIAŁYWANIE INFRADŹWIĘKÓW NA CZŁOWIEKA: PERCEPCJA SŁUCHOWA – (duże różnice osobnicze) PERCEPCJA PRZEZ RECEPTORY WIBRACJI REZONANS STRUKTUR WEWNĘTRZNYCH ORGANIZMU UCZUCIE WIBROWANIA POWYŻEJ 100 dB DZIAŁANIE NISZCZĄCE POWYŻEJ 140 dB Dominującym efektem wpływu infradźwięków na organizm w ekspozycji zawodowej jest ich działanie uciążliwe ( zmęczenie, senność, dyskomfort, zaburzenia równowagi ) występujące już przy niewielkich przekroczeniach progu słyszenia
STOSOWANIE AKTYWNYCH METOD REDUKCJI
HAŁASU
Przemysłowe źródła hałasu ultradźwiękowego
1. Technologiczne urządzenia ultradźwiękowe: płuczki, zgrzewarki, drążarki, lutownice ręczne, wanny **lutownicze,
- Inne maszyny i urządzenia:** narzędzia pneumatyczne, palniki, sprężarki, zawory
- hałas ultradźwiękowy pochodzenia aerodynamicznego, frezarki, strugarki, szlifierki, piły, niektóre maszyny włókiennicze
- hałas ultradźwiękowy pochodzenia mechanicznego
Charakterystyczne cechy hałasu ultradźwiękowego WYSOKIE CZĘSTOTLIWOŚCI, KRÓTKIE FALE, BRAK WRAŻEŃ SŁUCHOWYCH U CZŁOWIEKA, ZNACZNIE LEPSZE TŁUMIENIE W OŚRODKACH, W TYM RÓWNIEŻ W POWIETRZU, NIŻ HAŁASU INFRADŹWIĘKOWEGO I HAŁASU SŁYSZALNEGO; KIERUNKOWOŚĆ ROZPRZESTRZENIANIA
Aktywne metody ograniczania hałasu Cecha charakterystyczna tych metod to kompensowanie hałasu dźwiękami z dodatkowych, zewnętrznych źródeł energii sterowanych sygnałami o odpowiednio ukształtowanych charakerystykach amplitudowych i fazowych. Dobierając parametry sterowania, układami aktywnymi można dostarczać lub absorbować energię wibroakustyczną w okreslony sposób z dowolnych miejsc układu. Zastosowania metod aktywnej redukcji hałasu Stosowane w praktyce układy, w których wykorzystuje się metody aktywnej redukcji hałasu, można podzielić na następujące grupy: Lokalnej kompensacji poziomu hałasu docierającego bezpośrednio do uszu człowieka Redukcji poziomu dźwięku w polu akustycznym powstałym w wyniku odbicia fali akustycznej od powierzchni, np. ścian pomieszczenia ( pole fal odbitych ) Redukcji poziomu hałasu emitowanego przez maszyny i urządzenia Redukcji poziomu hałasu w falowodach ( np. w przewodach dolotowych maszyn przepływowych).
Systemy redukcji mogą się różnić sposobami umieszczenia elementów pomiarowych i wykonawczych, złożonością zastosowanych źródeł kompensujących, sposobami sterowania, itd. Najczęściej stosowane w praktyce są aktywne tłumiki hałasu maszyn przepływowych. Liczną grupę zastosowań stanowi wykorzystanie metod aktywnych do redukcji hałasu wytwarzanego przez silniki. Kolejną grupę zastosowań stanowia aktywne słuchawki i ochronniki słuchu. Układy aktywne są wykorzystywane przede wszystkim do poprawy skuteczności tłumienia hałasu w zakresie niskich częstotliwości akustycznych, a więc w zakresie, w którym z uwagi na sposób stosowania tych ochron wykorzystywanie metod pasywnych jest nieefektywne a czasem wręcz niemożliwe. Oddzielna grupa zastosowań to redukcja hałasu w przestrzeni. ( badania początkowe) Współczesny , nowoczesny układ aktywnej redukcji hałasu to układ adaptacyjny. Jako element sterujący stosuje się filtry cyfrowe, projektowane za pomocą odpowiednich algorytmów adaptacyjnych.
