Pobierz Materiały dla uczniów Język polski kl. 4 04-08.05.2020 i więcej Ćwiczenia w PDF z Język polski tylko na Docsity!
Materiały dla uczniów
Język polski kl. 4
Temat: Orzeczenie i podmiot w zdaniu. Jak rozpoznać orzeczenie i podmiot? Ćwiczenia utrwalające.
( w sumie 5 godzin)
Obejrzyjcie krótki film.
https://www.youtube.com/watch?v=9Emx39cDa2c
Zapamiętaj!
Zdania składają się z tzw. części. Najważniejszymi częściami zdania są: orzeczenie i podmiot.
Orzeczenie to czasownik najczęściej w formie osobowej, np. Mary zajrzała przez mur do ogrodu. Klucz pasował do zamka w furtce.
Podmiot to wykonawca czynności wyrażonej orzeczeniem, np. Mary zajrzała przez mur do ogrodu. Klucz pasował do zamka w furtce.
Zapamiętaj!
Forma orzeczenia dostosowuje się do formy podmiotu: zajrzała – r. ż., l. poj. bo: Mary; pasował – r. m., l. poj. bo: klucz.
Istnieją zdania, w których nie występuje podmiot. Mówimy wówczas o podmiocie domyślnym. Np. Wyszedłem. – w domyśle: ja. Zjadł obiad. – w domyśle: on.
Ale bez orzeczenia nie ma zdania!
Jak zapytać o orzeczenie?
Tak samo jak o czasownik:
co robi? co się z nim dzieje?
Orzeczenie określa:
czynność Pytamy: co robi?
_- Magda pisze wypracowanie.
- Samochód ojca stoi zaparkowany przed domem._
stan Pytamy: co się z nim dzieje? , w jakim stanie się znajduje?
_- Kwiaty pięknie kwitną tej wiosny.
- Wszyscy popadli w stan głębokiego przygnębienia._
cechę Pytamy: jaki jest?, czym jest? , kim jest?
_- Ta droga jest wyboista.
- Majka jest bardzo zarozumiała._
Wykonaj ćwiczenie – orzeczenie i podmiot Podkreśl w zdaniach jedną linią podmiot, a dwiema liniami orzeczenie. Zimą siostrzeńcy cioci Magdy pojechali na obóz narciarski. W sierpniu wujek marek wyrusza samotnie w góry. Moi kuzyni codziennie jeżdżą rowerami do szkoły. Cała rodzina bardzo lubi aktywnie spędzać czas. Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
Strona 1/
Test
Podmiot i orzeczenie – najważniejsi mieszkańcy zdania
imię i nazwisko ……………………………………… klasa ……………………………………… data
Zadanie I
W podanych zdaniach podkreśl podmioty. Jaką częścią mowy zostały wyrażone?
a) Gdzie dwóch się bije, tam trzeci korzysta. …………………………….. b) Wczoraj już nie wróci. …………………………….. c) W autobusie stojący zazdroszczą siedzącym. …………………………….. d) Zawodnicy wybiegli na boisko. …………………………….. e) Przyjemnie jest chodzić boso po łące. …………………………….. f) Ty jesteś wspaniałym tancerzem. ……………………………..
b) Mój brat został lekarzem.
c) Po ulewnym deszczu przybyło wody w rzece.
Zadanie V
W podanych zdaniach nazwij ich części.
a) Kasia oddała swojej koleżance kilka pożyczonych książek.
b) Spływająca nagle woda wydawała groźne i donośne dźwięki.
c) Po lekcji dziewczynki i chłopcy porządkowali lektury w szkolnej bibliotece.
Klucz
Zadanie I
a) dwóch – liczebnik, trzeci – liczebnik,
b) wczoraj – przysłówek,
c) stojący – imiesłów przymiotnikowy czynny,
d) zawodnicy – rzeczownik,
e) chodzić – czasownik,
f) ty – zaimek rzeczowny, osobowy,
Zadanie II
a) Zdolny, miły uczeń odpowiada.
b) Uczeń strasznie dużo i długo odpowiada.
Zadanie III
a) Moja siostra przyniosła wczoraj zakupy.
b) Koledzy Jarek, Krzysiek i Wacek są radośni nad zarybioną rzeką.
Zadanie IV
W podanych zdaniach podkreśl podmiot i orzeczenie.
a) osób – podmiot, czekało – orzeczenie,
b) brat – podmiot, został lekarzem – orzeczenie,
c) wody – podmiot, przybyło – orzeczenie.
Zadanie V
a) Kasia – podmiot gramatyczny,
Oddała – orzeczenie czasownikowe,
Swojej – przydawka przymiotna,
Koleżance – przydawka przymiotna,
Kilka – przydawka liczebna,
Pożyczonych – przydawka przymiotna,
Książek – dopełnienie bliższe.
b) spływająca – przydawka przymiotna,
nagle – okolicznik sposobu,
woda – podmiot gramatyczny,
wydawała – orzeczenie czasownikowe,
groźne i donośne – przydawka przymiotna,
dźwięki – dopełnienie bliższe,
c) po lekcjach – okolicznik czasu,
dziewczynki i chłopcy – podmiot szeregowy,
porządkowali – orzeczenie czasownikowe,
lektury – dopełnienie bliższe,
w bibliotece – okolicznik miejsca,
szkolnej – przydawka przymiotna.
Budowa zdania – sprawdzian wiadomości w kl. IV.
- Zakończ każde zdanie odpowiednim znakiem interpunkcyjnym, a następnie określ jego rodzaj ze
względu na cel wypowiedzi.
a) Kiedy pojedziemy na wycieczkę - ………………………………….. b) Jutro pojedziemy na wycieczkę - …………………………………...
c) Pożycz mi książkę - ………………………………….. 3p.
a) Kutry rybackie przybiły do portu.
b) Odjazd autobusu o godzinie 15.30. c) Nie byłam w szkole, bo chorowałam. 0,5p.
- W podanych związkach wyrazowych podkreśl wyraz nadrzędny.
a) czytam cicho b) piękne kwiaty
c) pozmywam naczynia 1,5p.
Wyraz nadrzędny to taki, który…………………………………………………….... 0, 5p.
- Podane zdania uzupełnij przecinkami.
a) W ogrodzie zakwitły piękne wiosenne kwiaty. b) Monika jest zdolna ale leniwa.
c) W niedzielę Jacek pójdzie do kina albo zwiedzi wystawę obrazów. d) Książki leżały na stole biurku i na półce. 2p.
