Pobierz matura angielski jezyk i więcej Egzamin maturalny w PDF z Język angielski tylko na Docsity! Miejsce na identyfikację szkoły LISTOPAD 2019 PESEL ZDAJĄCEGO Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy KOD ZDAJĄCEGO Arkusz opracowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON. Kopiowanie w całości lub we fragmentach bez zgody wydawcy zabronione. Za rozwiązanie wszystkich zadań można otrzymać łącznie 70 punktów. Zadania 1., 2. – 20 pkt Zadanie 3. – 50 pkt ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM JĘZYK POLSKI POZIOM PODSTAWOWY Czas pracy: 170 minut Instrukcja dla zdającego 1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 12 stron. Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin. 2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy każdym zadaniu. 3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl. 5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie. 6. Możesz korzystać ze słownika poprawnej polszczyzny i słownika orto- graficznego. Życzymy powodzenia! Język polski. Poziom podstawowy Próbna Matura z OPERONEM 2 Przeczytaj uważnie teksty, a następnie wykonaj zadania umieszczone pod nimi. Odpowiadaj tylko na podstawie tekstów i tylko własnymi słowami – chyba że w zadaniu polecono inaczej. Udzielaj tylu odpowiedzi, o ile Cię poproszono. Zadanie 1. Aneta Załazińska Jak przekonać słuchacza, że mówi się właśnie do niego Odbiorca jest egoistą. Lubi, gdy go zauważasz, uwielbia, gdy mówisz właśnie do niego. O tych upodobaniach odbiorcy powinieneś pamiętać, gdy planujesz jakąś mowę. Ale nie tylko wtedy. Zawsze gdy zwracasz się do drugiego człowieka, on chce odczuć to, że jest dla ciebie ważny jako odbiorca, że interesuje cię, co sądzi, że liczysz się z jego zdaniem i traktujesz go jak równoprawnego partnera komunikacji. Podpowiemy ci zatem, jak pamiętać o słuchaczu i co zrobić, aby on też nie zapomniał, że słucha, a nie tylko słyszy. Czyli – jak sprawić, by słuchający stał się słuchaczem. Powiedzmy teraz o regule rządzącej wprawdzie całą wypowiedzią retoryczną, ale ściśle zwią- zanej z istnieniem odbiorcy. Zanim zaczniesz mówić, powinieneś wyrobić w sobie przekonanie, że otwierasz usta po to, aby ktoś został poinformowany, ktoś został przekonany, ktoś został za- uważony. Ktoś – czyli odbiorca. Nazwijmy tę postawę nastawieniem na odbiorcę. Po prostu nie możesz jako mówca zapomnieć, że zawsze mówisz do kogoś. Nie rzucaj słów na wiatr. Czasami mówiący zakładają przypadkowość odbioru – sądzą, że ich wypowiedź zawsze do kogoś trafi. Nie jest to jednak taktyka, ale lenistwo retoryczne (!), które ma niepożądane skutki […]. Twoja wypowiedź nie może być zatem tekstem zawieszonym w próżni – bez odbiorcy, miejsca, czasu. Wypowiadane przez ciebie słowa zawsze wypowiadane są w czyjejś obecności, w danym miejscu i o danej porze. Zyskują więc naturalne zakotwiczenie w miejscu i czasie. I niektórym wy- daje się, że to wystarczy. Tymczasem sztuką jest umieć te naturalne własności czasowo-przestrzen- ne wykorzystywać w mowie. Twoja mowa powinna więc mieć takie zakotwiczenie i zaadresowa- nie – czasem bardziej, a czasem mniej bezpośrednie i widoczne. Przez zakotwiczenie rozumiemy umieszczenie w niej takich elementów, które nawiążą do konkretnej sytuacji wypowiedzi: miejsca i czasu; zaś przez zaadresowanie rozumiemy skierowanie mowy do konkretnych odbiorców. Pomyśl: jeśli ta sama mowa, bez jakichkolwiek przeróbek, może być wygłoszona przed róż- nymi odbiorcami, w różnych miejscach i w różnym czasie, oznacza to, że nie ma ani owego zakotwiczenia, ani adresu. Zatem nieskuteczne retorycznie jest wygłaszanie takiego samego kazania do dorosłych i do dzieci; nieskuteczne jest też przedstawianie własnych kwalifikacji i zdolności w czasie rozmowy o pracę u różnych pracodawców. Dlaczego? Poza oczywistymi względami (inaczej mówi się do dzieci, inaczej do dorosłych, inaczej do właściciela firmy kom- puterowej poszukującego wspólnika, a inaczej do kadrowej w wielkiej firmie, która rekrutuje programistów do pracy w zespole) istnieje uniwersalna zasada, opierająca się na psychologii ludzkich działań. Nazwijmy ją odpowiedzialnością słuchania. Michał Rusinek, Aneta Załazińska, Jak się dogadać, czyli retoryka codzienna, Kraków 2018, s.79–80. Zadanie 1.1. (0–1) Co, według autorki przytoczonego artykułu, jest jednym z warunków skutecznej komunikacji? .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. Zadanie 1.2. (0–1) Na czym polega różnica między słuchaniem a słyszeniem w zdaniu: „[…] jak pamiętać o słu- chaczu i co zrobić, aby on też nie zapomniał, że słucha, a nie tylko słyszy”? .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. Język polski. Poziom podstawowy Próbna Matura z OPERONEM 5 Zadanie 2.1. (0–1) Dlaczego lektura dobrej powieści sprawia przyjemność i radość? Podaj dwie przyczyny wska- zane przez Olgę Tokarczuk. 1. .......................................................................................................................................................... 2. ......................................................................................................................................................... Zadanie 2.2. (0–1) Co skłania Olgę Tokarczuk do nazwania Lalki Bolesława Prusa arcydziełem? Na podstawie zacytowanego tekstu sformułuj argument potwierdzający tezę autorki. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. Zadanie 2.3. (0–2) Porównaj projekt fabularny „współczesnej” Lalki z jej oryginałem. Podaj fakty z powieści Bo- lesława Prusa. „Współczesna” Lalka Lalka Bolesława Prusa Wokulski mógłby się dorobić swo- ich pieniędzy w Niemczech. Izabela mogłaby być córką amba- sadora Łęckiego. Odkrycia Geista miałyby związek z fizyką kwantową. Zadanie 2.4. (0–1) Zacytuj dwie opinie Olgi Tokarczuk na temat Wokulskiego, z których wynika, że każdy może się identyfikować z tym bohaterem. 1. .......................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................. 2. ......................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................. Zadanie 2.5. (0–2) a) Jaka cecha narracji w Lalce fascynuje Olgę Tokarczuk? .............................................................................................................................................................. b) Jaki efekt, według autorki, uzyskał Bolesław Prus dzięki zastosowaniu charakterystycznej narracji? .............................................................................................................................................................. Język polski. Poziom podstawowy Próbna Matura z OPERONEM 6 Zadanie 2.6. (0–1) Wyjaśnij, na czym polega proces „wymiany” między powieścią a czytelnikiem, który dokonuje się podczas lektury. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. Zadanie 2.7. (0–3) Napisz streszczenie tekstu liczące 40–60 słów. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. Zadanie 3. (0–50) Wybierz jeden temat i napisz wypracowanie. Temat 1. Czy powrót do domu uszczęśliwia? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwo- łując się do fragmentu Traktatu o łuskaniu fasoli Wiesława Myśliwskiego oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 wyrazów. Wiesław Myśliwski Traktat o łuskaniu fasoli – Miałem wówczas mniej więcej tyle lat, co pan, gdy ojciec z wojny wrócił. Na szczęście czy nieszczęście nie dostał się do niewoli. Ukrywał się przez jakiś czas, tak że nie od razu wrócił. Nie spodziewaliśmy się go już. A tu nieoczekiwanie, przebrany w cywilne ubranie, zarośnię- ty, wymizerowany, wrócił. Tym bardziej można by więc sądzić, że nic bardziej radosnego nie mogło się zdarzyć. Tak na ogół się sądzi, gdy ktoś z wojny wraca… I słusznie. Każdy powrót z wojny ma tę radość wpisaną niejako w swoją naturę. Chyba, że ktoś wraca do pustego domu, do ruin. Niech pan zauważy, co znaczył zawsze powrót z wojny. Ktoś wrócił, ktoś nie wrócił, już samo to wyznacza skalę naszemu doświadczeniu. Ktoś wrócił, ktoś nie wrócił, już samo Język polski. Poziom podstawowy Próbna Matura z OPERONEM 7 to urasta do rangi naszego rozdarcia. Jakby los ludzki nieustannie się huśtał między radością a bólem. Jeśli spojrzeć na wojny z tej perspektywy mogłoby się wydawać, że jedynie dla takich powrotów toczone są wojny. Jakby nie było wyższej miary dla radości człowieka. Czy dla więk- szego bólu, jeśli ktoś nie wrócił. Powrót z wojny mógłby zatem stanowić najdobitniejszy dowód, że możliwy jest tryumf życia nad śmiercią. […] Toteż gdy ktoś wrócił nawet kaleką, bez rąk, nóg, oczu, z samej natury powrotu wynika, że powinien być witany z radością. On wnosi tę radość w próg domu, wnosząc swoje ocalałe życie. Niestety, nasza radość z powrotu ojca nie miała się nawet kiedy uzewnętrznić. Gdy wszedł, popatrzył na nas zimnymi oczyma. A gdy matka, wybuchając płaczem, chciała mu się rzucić w objęcia, powstrzymał ją. Tak samo mnie i mojego młodszego brata, gdyśmy przylgnęli do niego, odsunął od siebie. A przynajmniej brata powinien unieść na rękach i powiedzieć, aleś urósł, synku. To przecież należy do pierwszej zasady powrotu. Zwłaszcza, że gdy szedł na wojnę, brat dopiero uczył się chodzić. Poprosił matkę o szklankę wody. […] Nie powiedział nic. Spojrzał tylko na nas tymi zimnymi oczyma i śmiech w nas zamarł. Od- dał matce szklankę i bez słowa przeszedł do salonu. Zapadł ciężko w fotelu. Matka zaczęła go pytać, czy nie zmęczony, może się położy, a może wykąpie, przebierze. […] Siedział bez słowa, gdzieś w głąb siebie zapadnięty. A może nie wierzył, że jest w domu, wrócił. Matka, bezradna, nie wiedziała już, co robić, co mówić. […] – Pójdę się przespać. […] Ciężkim krokiem, omal z wysiłkiem siebie dźwigając, powlókł się do swojego gabinetu, nie do sypialni. […] Spał odtąd już w tym gabinecie, na kanapie. […] Nie jadł też z nami. […] Któregoś dnia matka wychodząc od niego i niosąc na tacy znów niezjedzony obiad, z ocza- mi pełnymi łez rzuciła w moją stronę: – Ojciec cię prosi do siebie. Nie odczułem radości, proszę mi wierzyć. Nawet ulgi. Z bijącym sercem zapukałem do drzwi. Siedział na kanapie, w piżamie, w rozścielonej pościeli, w kapciach, przygarbiony, jakby samo siedzenie było dla niego męką. […] – Chciałem się, synu, wyspowiadać przed tobą – powiedział. – Przed tobą, nie przed Bo- giem. – Dreszcz mnie przeszedł, chociaż z tych pierwszych jego słów niewiele zrozumiałem. – Bóg za łatwo przebacza. – Słowa niemal wydzierał z siebie. Miałem wrażenie, że mówi nie ustami, mówi całym swoim zmęczonym wojną ciałem […]. – Ojcowie powinni się przed synami spowiadać, jeśli pamięć ma trwać. Nie chcę, żebyś mi przebaczył. Chcę, żebyś pamiętał. Niech twoja pamięć będzie moją pokutą. – Zmęczył się, spuścił głowę i dłuższą chwilę tak trwaliśmy, ja stojąc przed nim, zesztywniały, niczym od rozkazu na baczność, on na tej kanapie, jakby miał za chwilę polecieć głową w dół. Z wysiłkiem podniósł ma mnie oczy. Już nie były zimne, martwe, jakby nie wierzyły, że to ja przed nim stoję. Patrzył na mnie długo. Patrzył i jakby wciąż nie wierzył, że to ja. – Dostałem rozkaz, żeby sprawdzić, czy ktoś się tam gdzieś jeszcze nie skrył. W sadzie między domem a stodołą był dół na kartofle. Kopią tam takie doły, coś w rodzaju piwnicy. Podbiegłem, szarpnąłem za drzwiczki i zobaczyłem ciebie. […] Zobaczyłem twoje przerażone oczy. […] Ten moment uświadomił mi, że nie mam prawa żyć. […] Z wście- kłością zatrzasnąłem drzwiczki i odkrzyknąłem, że nikogo nie ma. – Zmęczył się, najwyraźniej brakowało mu powietrza, lecz po chwili ujął moją głowę w obie ręce i położył ją na swoim ramieniu. Ciało jego dygotało. – Byłoby dla nas wszystkich lepiej, gdybym zginął – usłyszałem przy jego uchu szept. Wiesław Myśliwski, Traktat o łuskaniu fasoli, Kraków 2007, s. 264–270. Język polski. Poziom podstawowy Próbna Matura z OPERONEM 10 .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. Język polski. Poziom podstawowy Próbna Matura z OPERONEM 11 .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. Język polski. Poziom podstawowy Próbna Matura z OPERONEM 12 BRUDNOPIS (nie podlega ocenie) 788378 7992219 ISBN 978-83-7879-922-1