Matura Jezyk Polski., Notatki z Język polski

Pobierz Matura Jezyk Polski. i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity!

Rodzaj

dokumentu:

Zasady oceniania rozwiązań

zadań

Egzamin:

Egzamin maturalny

Arkusz pokazowy

Przedmiot: Język polski

Poziom: Poziom rozszerzony

Formy arkusza:

MPOP-R0-100, MPOP-R0- 200 ,

MPOP-R0- 300 , MPOP-R0-400,

MPOP-R0-660, MPOP-R0- 700 ,

MPOP-R0-Q

Data publikacji

dokumentu:

4 marca 2022 r.

Arkusz pokazowy z egzaminu maturalnego z języka polskiego Wypracowanie (0– 35 ) Wybierz jeden z poniższych tematów i napisz wypracowanie.

• W pracy rozważ problem podany w temacie.
• W rozważaniach przedstaw argumenty , odwołując się do utworów literackich wskazanych w temacie oraz do wybranego kontekstu (np. historycznoliterackiego, literackiego, biograficznego, kulturowego, mitologicznego, biblijnego, religijnego, historycznego, filozoficznego, egzystencjalnego, politycznego, społecznego.
• Jednym z utworów literackich musi być lektura obowiązkowa wybrana spośród lektur wymienionych w arkuszu egzaminacyjnym.
• Utwory literackie przywołane w wypracowaniu muszą reprezentować co najmniej dwie epoki literackie.
• W wypracowaniu przedstaw swoje zdanie i je uzasadnij.
• Twoja praca powinna liczyć co najmniej 500 wyrazów. Temat 1. Gry z historią. Opowieść o przeszłości w dziełach literatury polskiej. Omów tematy, problemy, sposoby kreowania świata przedstawionego. W pracy odwołaj się do:
• wybranej lektury obowiązkowej
• utworów literackich z dwóch różnych epok
• wybranego kontekstu. Temat 2. Kształtowanie własnej tożsamości […] wiąże się z poczuciem odkrywania „ja” i własnego miejsca na świecie, poczuciem bycia całością oraz tworzeniem fundamentów do dalszego rozwoju. Poszukiwanie tożsamości jest jednym z najistotniejszych i najtrudniejszych zadań w ciągu całego życia człowieka. To, kim się czujemy, z jakimi wartościami się utożsamiamy, wpływa na nasze wybory życiowe, pełnione funkcje w społeczeństwie, wchodzenie w nowe role i determinuje naszą przyszłość. (Mirosław Babiarz, Paweł Garbuzik) Tożsamość jednostki. Rozważ, jaką rolę w fabule dzieła literackiego pełni kreacja bohatera literackiego. Punktem wyjścia do rozważań uczyń fragment tekstu Mirosława Babiarza oraz Pawła Garbuzika. W pracy odwołaj się do:
• Hamleta Williama Szekspira
• utworów literackich z dwóch różnych epok
• wybranego kontekstu.

Arkusz pokazowy z egzaminu maturalnego z języka polskiego

1. Spełnienie formalnych warunków polecenia (maksymalnie 1 punkt)

Sprawdzając wypracowanie zdającego w tym kryterium, egzaminator będzie oceniał, czy:

• nie występuje w nim błąd kardynalny
• w wypracowaniu zdający odwołał się do lektury obowiązkowej wybranej z listy lektur zamieszczonej w arkuszu egzaminacyjnym
• w wypracowaniu zdający przywołał utwory literackie reprezentujące dwie epoki literackie
• wypowiedź w co najmniej jednym fragmencie dotyczy problemu wskazanego w poleceniu
• napisane wypracowanie jest w jakiejkolwiek części wypowiedzią argumentacyjną.
• W wypracowaniu nie występuje błąd kardynalny. ORAZ
• W wypracowaniu jest odwołanie do utworów literackich reprezentujących dwie epoki literackie oraz do lektury obowiązkowej z listy lektur zamieszczonej w arkuszu egzaminacyjnym. ORAZ
• Wypracowanie przynajmniej częściowo dotyczy problemu wskazanego w poleceniu. ORAZ
• Wypracowanie przynajmniej częściowo jest wypowiedzią argumentacyjną. 1 pkt
• Wypracowanie nie spełnia któregokolwiek z warunków określonych w kategorii „1 pkt”. ALBO
• Wypowiedź jest napisana w formie planu albo w punktach. 0 pkt Uwaga: jeżeli w kryterium Spełnienie formalnych warunków polecenia przyznano 0 pkt, we wszystkich pozostałych kryteriach przyznaje się 0 pkt. Wyjaśnienia (kryterium 1. – SFWP )

1. Błąd kardynalny to błąd rzeczowy świadczący o:
   1. nieznajomości treści lektury obowiązkowej, do której odwołuje się zdający, w zakresie: a) fabuły, w tym głównych wątków utworu; b) losów głównych bohaterów, w tym np. łączenie biografii różnych bohaterów; LUB
   2. całkowicie nieuprawnionej interpretacji lektury obowiązkowej będącej całkowitą falsyfikacją danego utworu.
2. W przypadku lektur obowiązkowych błąd kardynalny może dotyczyć wyłącznie lektur obowiązkowych wskazanych w podstawie programowej jako lektury do omówienia w całości (nie we fragmentach).
3. W wypracowaniu zdający musi odwołać się do lektury obowiązkowej – w zależności od tematu – wskazanej w poleceniu albo wybranej z listy lektur zamieszczonej w arkuszu egzaminacyjnym. Odwołanie się zdającego do lektury oznacza, że co najmniej jedno zdanie o tej lekturze ma charakter analityczny, a nie tylko informacyjny. a) Przykład zdania analitycznego: Sposób dzielenia się własnymi życiowymi doświadczeniami zależy nie tylko od samego autora – jego intencji, chęci czy stylu, ale również od charakteru filozofii i światopoglądu epoki, w jakiej tworzył. b) Przykład zdania informacyjnego: Innym tekstem, tym razem pochodzącym z epoki

Zasady oceniania rozwiązań zadań renesansu, są Treny Jana Kochanowskiego. Za zdania informacyjne uznaje się również sformułowania będące wyłącznie przepisanymi fragmentami polecenia lub parafrazą polecenia.

4. Jeśli jedyna lektura obowiązkowa jest przywołana lakonicznie, bardziej w kontekście / w nawiązaniu do innego utworu literackiego, który zdający szerzej omawia w wypracowaniu, wówczas traktujemy przywołanie tej lektury jako spełnienie formalnych warunków zadania, ale oceniając KLiK, nie uwzględniamy tej lektury jako kontekst.
5. Wypracowanie przynajmniej częściowo dotyczy problemu wskazanego w poleceniu, jeżeli: a) zawiera fragmenty odnoszące się do zakresu merytorycznego zagadnienia, którego omówienie jest wymagane ORAZ b) utwory literackie uwzględnione w wypracowaniu reprezentują co najmniej dwie różne epoki.
6. Wypracowanie przynajmniej częściowo jest wypowiedzią argumentacyjną, jeżeli zawiera co najmniej jeden akapit argumentacyjny.

2. Kompetencje literackie i kulturowe (maksymalnie 16 punktów)

Sprawdzając wypracowanie zdającego w tym kryterium, egzaminator będzie oceniał, czy w wypracowaniu zdający:

• wykorzystał znajomość – odpowiednio – wskazanej w poleceniu lub wybranej lektury obowiązkowej oraz innych utworów literackich – reprezentujących różne epoki literackie – w sposób funkcjonalny, tzn. np. czy przywołał w pracy takie konwencje, omówił takie motywy literackie, które w sposób istotny wspierają jego tok rozumowania albo dobrze ilustrują to, o czym pisze
• funkcjonalnie wykorzystał kontekst, wybrany spośród: historycznoliterackiego, literackiego, biograficznego, kulturowego, mitologicznego, biblijnego, religijnego, historycznego, filozoficznego, egzystencjalnego, politycznego, społecznego
• przedstawił bogatą argumentację, świadczącą o jego erudycji
• wykazał się wiedzą i umiejętnościami z zakresu kształcenia literackiego i kulturowego oraz kształcenia językowego
• nie popełnił błędów rzeczowych zarówno w odniesieniu do przywołanych tekstów literackich oraz kontekstów, jak i terminologii historycznoliterackiej oraz/lub teoretycznoliterackiej.

Zasady oceniania rozwiązań zadań drugi – niefunkcjonalnie, trzeci – niefunkcjonalnie albo brak. ALBO

• Trzy utwory wykorzystane częściowo funkcjonalnie. ALBO
• Dwa – częściowo funkcjonalnie, a trzeci – niefunkcjonalnie albo brak.
• Jeden utwór – częściowo funkcjonalnie, drugi – niefunkcjonalnie, trzeci – niefunkcjonalnie albo brak.
• Żaden utwór nie został wykorzystany przynajmniej w części funkcjonalnie. 0 pkt Uwaga: jeżeli ostateczna liczba punktów przyznana w kryterium Kompetencje literackie i kulturowe , tj. liczba punktów po odjęciu punktów za błędy rzeczowe (jeżeli wystąpiły w pracy), wynosi 0 pkt, wówczas w pozostałych kryteriach ( Kompozycja wypowiedzi oraz Język wypowiedzi ) przyznaje się 0 pkt. Wyjaśnienia (kryterium 2. – KLiK )

1. Poprzez wykorzystanie utworu rozumie się wykorzystanie znajomości problematyki utworu, elementów poetyki tekstu.
2. Zdający powinien funkcjonalnie wykorzystać w wypracowaniu znajomość trzech utworów reprezentujących różne epoki literackie, w tym lektury obowiązkowej / lektur obowiązkowych, innego utworu literackiego / innych utworów literackich. Funkcjonalne wykorzystanie znajomości tekstu oznacza przywołanie w wypracowaniu:

1. takich elementów jego struktury, jak np. kreacja świata przedstawionego, motywy, tematy, toposy, aluzje obecne w dziele literackim,
2. problematyki utworów, w tym np.: ich związku z tradycją literacką, programami epoki, grupy literackiej itp., które istotnie wspierają tok rozumowania zdającego, albo dobrze ilustrują to, o czym zdający pisze. Funkcjonalność wykorzystania znajomości tekstów ocenia się w odniesieniu do tematu pracy. Jeżeli w części zasadniczej pracy w charakterze argumentów/przykładów wykorzystane są elementy struktury dzieła literackiego lub motywy, konwencje, aluzje literackie, które nie są spójne np. ze stanowiskiem zdającego wyrażonym we wstępie do pracy – wówczas uwzględnia się tę niespójność w ocenie spójności.

3. Utwór literacki nie jest wykorzystany funkcjonalnie, jeżeli zdający wyłącznie streszcza ten utwór lub wybrane jego wątki, nie wyciągając żadnego wniosku, nie wprowadzając

Arkusz pokazowy z egzaminu maturalnego z języka polskiego żadnej refleksji związanej ze streszczonym utworem.

4. Jeżeli zdający w wypracowaniu napisze więcej niż o trzech utworach literackich (np. o trzech lekturach obowiązkowych i o dwóch innych tekstach literackich), o różnym stopniu funkcjonalności, do oceny stopnia realizacji kryterium bierze się pod uwagę trzy utwory wykorzystane w sposób najbardziej funkcjonalny, z których jeden musi być lekturą obowiązkową. Pozostałe utwory mogą być traktowane jako kontekst literacki.
5. Argumentacja to udowodnienie tezy/opinii/stanowiska przedstawionego przez zdającego przy pomocy argumentów.
   1. Bogata argumentacja – to argumentacja rzeczowa, pogłębiona, poparta trafnymi przykładami i szeroka/wieloaspektowa , uwzględniająca kontekst, stanowiąca – jako całość – wnikliwą analizę problemu sformułowanego w poleceniu; zawiera elementy refleksji / głębszego namysłu nad problemem. W sytuacji gdy znajomość problematyki utworów literackich oraz elementów poetyki tekstu została wykorzystana częściowo funkcjonalnie, mówimy o argumentacji trafnej.
   2. Zadowalająca argumentacja – to argumentacja rzeczowa, pogłębiona, poparta trafnymi przykładami.
   3. Powierzchowna argumentacja – to argumentacja oparta na uogólnieniach, niewnikająca w istotę rzeczy, poprzestająca na pobieżnych obserwacjach, mało dokładna, czasami niepoparta przykładami; również argumentacja, w której zdający podejmuje próbę zbudowania argumentu, dobierając jedynie środki językowe typowe dla struktur argumentacyjnych, np. Moim pierwszym argumentem jest...
6. Kontekst należy rozumieć jako odniesienie się przez zdającego w pracy do na przykład :
   1. historii literatury
   2. teorii literatury
   3. charakteru epoki
   4. biografii autora
   5. innego utworu literackiego niż wskazany w poleceniu
   6. filmu, spektaklu teatralnego
   7. utworu muzycznego, dzieła plastycznego
   8. mitologii
   9. Biblii
   10. religii
   11. historii
   12. filozofii
   13. kwestii politycznych
   14. kwestii społecznych, wybrane przez zdającego w sposób celowy, przydatne do osadzenia omawianego utworu w szerszej perspektywie i pogłębionego odczytania sensów utworu literackiego, do którego zdający odwołuje się w wypracowaniu. Funkcjonalne wykorzystanie kontekstu polega na trafnym jego doborze ze względu na rozważany problem; kontekst pogłębia i rozwija omawiane zagadnienie. Pogłębienie i omówienie danego zagadnienia poprzez konteksty nie oznacza konieczności dogłębnej analizy samych kontekstów jako takich; w szczególności nie może

Arkusz pokazowy z egzaminu maturalnego z języka polskiego bohatera, którego da się w jednoznaczny sposób zidentyfikować, a opisane w wypracowaniu fakty świadczą o znajomości lektury) powtórzony kilkakrotnie jest liczony jako jeden błąd.

7. Jeżeli dane sformułowanie stosowane/uznawane jest w nauczaniu zwyczajowo za „termin” (np. apokalipsa spełniona ), ale nie jest terminem w rozumieniu encyklopedycznym oraz/lub nie jest wymienione w podstawie programowej, to błędu w takim sformułowaniu (np. * apokalipsa przepowiadana ) nie traktuje się jako błędu rzeczowego.

3. Kompozycja wypowiedzi: struktura, spójność i styl (maksymalnie 7 punktów)

Sprawdzając wypracowanie zdającego w tym kryterium, egzaminator będzie oceniał, czy:

1. w zakresie struktury wypowiedzi:

• kompozycja wypowiedzi jest funkcjonalna, tzn. czy układ i sposób przedstawienia treści pomaga w zrozumieniu wypowiedzi
• podział wypowiedzi – zarówno w skali ogólnej (wstęp, część zasadnicza, zakończenie), jak i w zakresie struktury akapitów – jest poprawny i funkcjonalny

2. w zakresie spójności wypowiedzi:

• wypowiedź jest spójna, tzn. złożona z elementów, które tworzą logiczną i uporządkowaną całość
• w wypowiedzi spójność jest zachowana zarówno wewnątrz zdań, jak również między zdaniami i akapitami
• w wypowiedzi użyte zostały odpowiednie środki językowe, np. wskaźniki zespolenia tekstu, struktury metatekstowe, leksykalne wykładniki spójności, które ułatwiają śledzenie toku rozumowania autora

3. w zakresie stylu wypowiedzi:

• styl wypowiedzi jest stosowny, tzn. czy zdający konsekwentnie posługuje się jednym, wybranym stylem, a jeżeli miesza różne style w wypowiedzi – to czy jest to uzasadnione (czy czemuś to służy, jest funkcjonalne) oraz czy zdający nie napisał wypowiedzi, stosując słownictwo charakterystyczne dla stylu potocznego w odmianie mówionej.

Zasady oceniania rozwiązań zadań

3a. Struktura wypowiedzi

Uporządkowanie elementów treściowych wypowiedzi Podział wypowiedzi Liczba punktów Elementy treściowe wypowiedzi w całości lub w przeważającej części pracy są zorganizowane problemowo. Poprawny zarówno w skali ogólnej (wstęp, część zasadnicza, zakończenie), jak i w zakresie struktury akapitów; sposób podziału tekstu pomaga w zrozumieniu tez zdającego. Dopuszczalna 1 usterka. 3 pkt A Usterki w podziale tekstu w skali ogólnej (wstęp, część zasadnicza, zakończenie) ALBO w zakresie struktury akapitów. 2 pkt B Usterki w podziale tekstu w skali ogólnej (wstęp, część zasadnicza, zakończenie) ORAZ w zakresie struktury akapitów. 1 pkt C

• W pracy podjęta jest próba organizacji elementów treściowych wypowiedzi problemowo.
• Elementy treściowe wypowiedzi zorganizowane w pracy częściowo problemowo, częściowo wyłącznie pod względem formalnym.
• Elementy treściowe wypowiedzi w całości lub w przeważającej części pracy zorganizowane wyłącznie pod względem formalnym, np. wg kolejno omawianych tekstów literackich. Poprawny zarówno w skali ogólnej (wstęp, część zasadnicza, zakończenie), jak i w zakresie struktury akapitów; sposób podziału tekstu pomaga w zrozumieniu tez zdającego. Dopuszczalna 1 usterka. 2 pkt D Usterki w podziale tekstu w skali ogólnej (wstęp, część zasadnicza, zakończenie) ALBO w zakresie struktury akapitów. 1 pkt E Usterki w podziale tekstu w skali ogólnej (wstęp, część zasadnicza, zakończenie) ORAZ w zakresie struktury akapitów. 0 pkt F Elementy treściowe wypowiedzi niezorganizowane; wypowiedź stanowi zbiór w znacznej mierze niezależnych elementów. 0 pkt G

Zasady oceniania rozwiązań zadań

3b. Spójność wypowiedzi

Wypowiedź jest w całości spójna lub występują w niej nie więcej niż 2 zaburzenia w spójności (tj. logice, uporządkowaniu) na poziomie poszczególnych akapitów LUB całej wypowiedzi. 3 pkt W wypowiedzi występuje 3–5 zaburzeń w spójności (tj. logice, uporządkowaniu) na poziomie poszczególnych akapitów LUB całej wypowiedzi. 2 pkt

• W wypowiedzi występuje 6–8 zaburzeń w spójności (tj. logice, uporządkowaniu) na poziomie poszczególnych akapitów LUB całej wypowiedzi. LUB
• Wstęp pracy jest treściowo niespójny z częścią zasadniczą pracy ALBO z zakończeniem pracy. ALBO
• Zakończenie pracy jest treściowo niespójne z wstępem ALBO częścią zasadniczą pracy. 1 pkt
• W wypowiedzi występuje 9 lub więcej zaburzeń w spójności (tj. logice, uporządkowaniu) na poziomie poszczególnych akapitów LUB całej wypowiedzi. LUB
• Wstęp pracy jest treściowo niespójny z częścią zasadniczą pracy ORAZ z zakończeniem pracy. ALBO
• Zakończenie pracy jest treściowo niespójne z wstępem ORAZ częścią zasadniczą pracy. 0 pkt

Wyjaśnienia (kryterium 3b – Spójność wypowiedzi )

1. Wypowiedź jest spójna, jeżeli elementy, które ją tworzą, stanowią logiczną i uporządkowaną całość.
2. Wywód jest uporządkowany, jeśli każdy kolejny akapit wynika z poprzedniego, a np. przestawienie akapitów zaburzyłoby tok rozumowania przyjęty przez zdającego.
3. Zaburzenia w spójności mogą wynikać m.in. z: a) błędów logicznych, w tym ze zbyt daleko idących uogólnień, nieuzasadnionych wniosków (np. wnioski w zakończeniu pracy nie wynikają z przeprowadzonego rozumowania), sprzecznych stwierdzeń b) odstępstw od podporządkowania wywodu myśli przewodniej, np. wypracowanie zawiera niefunkcjonalne fragmenty stanowiące niezwiązane z tematem wątki poboczne c) zredagowaniu wstępu lub rozwinięcia, lub zakończenia, lub akapitu, które nie pasują logicznie do pozostałej części wypracowania, nie łączą się logicznie z poprzedzającą je częścią / poprzedzającym je akapitem d) rozwijania jednocześnie więcej niż jednego wątku („zazębiania” się wątków) e) pomijania pośrednich ogniw rozumowania, tzw. skróty myślowe f) wprowadzenie treści nieistotnych, zbędnych dla pracy, bez związku/pozostających w wątpliwym związku z tematem/wywodem g) wprowadzania dygresji stosowanych niefunkcjonalnie h) przerywania toku myślenia zbędnymi zdaniami.

Arkusz pokazowy z egzaminu maturalnego z języka polskiego

4. Błędy w spójności wewnątrz akapitów oznaczają np. nielogiczne połączenia zdań w akapicie oraz brak zastosowania w nim wskaźników zespolenia.
5. Błędy w spójności między akapitami oznaczają nielogiczne powiązanie danego akapitu z poprzednim lub poprzednimi akapitami oraz brak zastosowania wskaźników zespolenia między akapitami.
6. Błąd w składni prowadzący do błędu w spójności jest traktowany zarówno jako błąd językowy, jak i błąd w spójności.

3c. Styl wypowiedzi

Styl w całości lub w przeważającej części stosowny, tj. adekwatny do odmiany pisanej języka oraz do sytuacji komunikacyjnej (jednorodny albo funkcjonalnie niejednorodny). 1 pkt Wypracowanie nie spełnia warunków określonych w kategorii „1 pkt”. 0 pkt

Wyjaśnienia (kryterium 3c – Styl wypowiedzi )

1. Styl wypowiedzi – co do zasady – powinien być: jasny, prosty (nie: zawiły, pretensjonalny), zwięzły, jednolity. Dodatkowo może być żywy, obrazowy.
2. Wypracowanie powinno być napisane stylem stosownym do sytuacji komunikacyjnej, jaką jest egzamin maturalny, co oznacza, że nie należy redagować go, stosując słownictwo charakterystyczne dla stylu potocznego w odmianie mówionej. Styl uznaje się za stosowny w przeważającej części, jeżeli jest stosowany w orientacyjnie 2/ pracy. Styl jest niestosowny do sytuacji komunikacyjnej, jeżeli orientacyjnie ok. 2/ wypracowania zredagowane jest przy użyciu struktur językowych charakterystycznych dla stylu potocznego w odmianie mówionej.
3. Styl wypracowania jest jednorodny, jeśli zdający konsekwentnie posługuje się jednym, wybranym stylem, odpowiednim dla treści i formy wypowiedzi, lub miesza różne style w wypowiedzi, ale jest to uzasadnione i celowe.
4. Indywidualne upodobania stylistyczne egzaminatora nie mogą wpływać na ocenę stylu pracy zdającego.

Arkusz pokazowy z egzaminu maturalnego z języka polskiego

Wyjaśnienia (kryterium 4a)

1. Nie każde nieprecyzyjne sformułowanie jest niepoprawne językowo (stanowi błąd językowy); może być przejawem nieporadności językowej. Błędem jest nieporadność językowa będąca oczywistym nieuzasadnionym naruszeniem obowiązującej normy językowej.
2. Indywidualne upodobania językowe egzaminatora nie mogą wpływać na ocenę poprawności środków językowych w pracy zdającego.
3. W wypracowaniu występuje zróżnicowana składnia, jeżeli w pracy zdający wykorzystał poprawnie co najmniej 4 różne struktury składniowe, np.: zdanie pojedyncze, zdanie złożone, zdanie wielokrotnie złożone, równoważnik zdania, imiesłowowy równoważnik zdania, strona bierna, paralelizm składniowy, poprawne wprowadzanie cytatu, zdanie pytające, zdanie wtrącone.
4. W wypracowaniu występuje zróżnicowana leksyka, jeżeli w pracy zdający np. stosuje wyrazy/wyrażenia synonimiczne, stosuje bogatą frazeologię, używa precyzyjnego słownictwa, w tym np. terminologii.
5. W ocenie zróżnicowania leksyki nie uwzględnia się nieuzasadnionych powtórzeń wyrazów, zwrotów. Nieuzasadnione powtórzenia są uwzględniane w liczbie błędów językowych.

4b. Poprawność ortograficzna

Praca jest bezbłędna. 2 pkt Praca zawiera 1–2 błędy ortograficzne. 1 pkt Praca zawiera 3 lub więcej błędów ortograficznych. 0 pkt Uwaga: Ten sam wyraz zapisany niepoprawnie ortograficznie, powtórzony w wypracowaniu, jest liczony jako jeden błąd ortograficzny.

4c. Poprawność interpunkcyjna

Praca jest bezbłędna albo zawiera nie więcej niż 3 błędy interpunkcyjne. 2 pkt Praca zawiera 4–7 błędów interpunkcyjnych. 1 pkt Praca zawiera 8 lub więcej błędów interpunkcyjnych. 0 pkt

Zasady oceniania rozwiązań zadań

Uwagi

1. Jeżeli wypowiedź jest nieczytelna (w rozumieniu czytelności zapisu), egzaminator oceni ją na 0 pkt.
2. Jeżeli wypowiedź nie zawiera w ogóle rozwinięcia (np. zdający napisał tylko wstęp), egzaminator przyzna 0 pkt w każdym kryterium.
3. Jeżeli wypowiedź zawiera mniej niż 500 wyrazów, jest oceniana wyłącznie w kryteriach: Spełnienie formalnych warunków polecenia oraz Kompetencje literackie i kulturowe. W pozostałych kryteriach egzaminator przyzna 0 punktów.
4. Jeżeli wypowiedź jest napisana niesamodzielnie, np. zawiera fragmenty odtworzone z podręcznika, zadania zawartego w arkuszu egzaminacyjnym lub innego źródła, w tym internetowego, lub jest przepisana od innego zdającego, wówczas egzamin z języka polskiego, w przypadku takiego zdającego, zostanie unieważniony.
5. Zabronione jest pisanie wypowiedzi obraźliwych, wulgarnych lub propagujących postępowanie niezgodne z prawem. W przypadku takich wypowiedzi zostanie podjęta indywidualna decyzja dotycząca danej pracy, np. nie zostaną przyznane punkty za styl i język lub cała wypowiedź nie będzie podlegała ocenie.

Zasady oceniania rozwiązań zadań

Przykładowe realizacje

Temat 1. Gry z historią. Opowieść o przeszłości w dziełach literatury polskiej. Omów tematy, problemy, sposoby kreowania świata przedstawionego. W pracy odwołaj się do:

• wybranej lektury obowiązkowej
• utworów literackich z dwóch różnych epok
• wybranego kontekstu. Realizacja 1. Błędy rzeczowe, błędy w kompozycji Błędy językowe (w tym stylistyczne), ortograficzne i interpunkcyjne

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

Położenie geograficzne Polski sprawia, że w swojej ponad tysiącletniej historii była ona sceną, na której rozgrywały się znaczące wydarzenia nie tylko dla losów Rzeczpospolitej, ale i całej Europy. Nasz kraj na wspomnianej scenie bywał głównym bohaterem, często postacią drugoplanową, czasem statystą. Owe powikłane dziejowe perypetie stały się tematem wielu utworów rodzimej literatury. Tym chętniej podejmowanym, że dającym autorowi możliwość wykazania się inwencją twórczą. Świetnym przykładem połączenia historycznej refleksji z bogactwem wyobraźni artystycznej jest „Kordian” Juliusza Słowackiego, a szczególnie scena „Przygotowanie” będąca nadzwyczaj krytyczną oceną postawy wodzów powstania listopadowego. Świadczy o tym kreacja świata przedstawionego. Scena o charakterze fantastycznym ma miejsce na Łysej Górze, gdzie według podań ludowych odbywały się sabaty czarownic, a i w dramacie spotykają się tu ciemne moce. Okazją do zlotu jest nadchodzące dziewiętnaste stulecie, stąd wspomniana w didaskaliach data 31 grudnia 1799 r. Szatan ze swoimi wspólnikami pragnie zawczasu uczynić jak najwięcej zła. Jego szczególna uwaga skupia się na narodzie, który wkrótce podejmie walkę równą tej, jaką diabły stoczyły z Bogiem. To dla Polaków ciemne moce

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

Arkusz pokazowy z egzaminu maturalnego z języka polskiego

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

w ogromnym kotle warzą przywódców zrywu niepodległościowego. Polecenia wydawane diabłom przez Szatana oraz składniki wrzucane do kotła pozwalają czytelnikowi rozpoznać, o jakie historyczne postaci chodzi. Z napoleońskich szpilek powstaje generał Chłopicki, gdyż był zafascynowany cesarzem Francuzów, ale brakowało mu rozumu Bonapartego. Nadto wbrew nazwisku, nie bratał się z ludem, lecz zachowywał wyniośle. Diabły tworzą jeszcze Skrzyneckiego, Krukowieckiego, Czartoryskiego, a ze sposobu, w jaki powstają wodzowie, wynika, że krytykuje się ich za tchórzostwo, ugodowość, brak zdecydowania, konformizm. Surowych ocen nie szczędzi się też wybitnym przedstawicielom życia publicznego (Joachim Lelewel wyszydzany za pustosłowie i niezdolność do działania) oraz artystycznego (Julian Ursyn Niemcewicz wyśmiewany ze względu na swe konserwatywne poglądy oraz miernej jakości twórczość poetycką). Jak widać, Słowacki formułuje ostre sądy o wydarzeniach historycznych, posługując się aluzją oraz ironią, zabawą słowami (magiczne formuły Szatana), odwołaniem do tradycji literackiej (czarownice na wrzosowisku w „Makbecie”). Wciąga przy tym w tę grę czytelnika, który może odczuwać satysfakcję, gdy odgaduje zagadki i rozpoznaje tropy kulturowe obecne w scenie dramatu. Jednocześnie poeta dokonuje rozrachunku z powstaniem listopadowym na warunkach postawionych przez autora „Kordiana”. Zdecydowanie mniej krytyczny wobec polskiej historii jest Henryk Sienkiewicz w „Potopie”. Należy pamiętać, że powieść powstawała w długim cieniu klęski dwóch zrywów niepodległościowych, jakie miały miejsce w XIX w. Za udział w powstaniach listopadowym i styczniowym spotykały Polaków rozmaite represje ze strony władz zaborczych: więzienie, konfiskata majątku, wywózki na zesłanie, emigracja. W tej sytuacji, zdaniem pisarza, należało dodawać rodakom otuchy, szukać w dziejach Rzeczpospolitej tych momentów, które pokazywały, że trudności są do przezwyciężenia, a odrodzenie

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________

_________