MECHANIZMY WYJAŚNIAJĄCE ZWIĄZEK STRESU Z ..., Ćwiczenia z Psychologia

Pobierz MECHANIZMY WYJAŚNIAJĄCE ZWIĄZEK STRESU Z ... i więcej Ćwiczenia w PDF z Psychologia tylko na Docsity!

Mechanizmy wyjaśniające

związek stresu z zaburzeniami

w stanie zdrowia

CZYM JEST STRES?

 Pojęcie to wprowadził w 1926 r. lekarz i naukowiec Hans Selye.

 Stres - niespecyficzna reakcja organizmu na bodźce środowiskowe zwane stresorami albo czynnikami stresogennymi.

Stres zwiększa ryzyko zaburzeń w stanie zdrowia

POŚREDNIO BEZPOŚREDNIO podejmowanie zachowań niekorzystnych dla zdrowia

uruchamianie procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie.

Głównymi układami uczestniczącymi

w reakcji stresu są:

układ nerwowy

układ immunologiczny

układ endokrynny (hormonalny)

W stresie szczególne znaczenie (choć nie

wyłączne) ma układ współczulny.

Jego pobudzenie powoduje:

 rozszerzenie źrenic  pobudzenie gruczołów potowych  przyspieszenie akcji serca  rozszerzenie naczyń krwionośnych mięśni szkieletowych  zwężenie naczyń krwionośnych skóry  rozszerzenie oskrzeli (przyspieszony oddech)  w wątrobie: rozkład glikogenu i uwolnienie glukozy  hamowanie perystaltyki żołądka i jelit

Oś I: NERWOWA bezpośrednie pobudzenie narządów wewnętrznych przez AUN

Oś II

Adrenalina i noradrenalina powodują:  wzrost ciśnienia tętniczego  wzrost pojemności minutowej serca  wzrost w osoczu krwi wolnych kwasów tłuszczowych, trójglicerydów, cholesterolu  wzrost napięcia mięśniowego

Oś II: NEUROHORMONALNA (podwzgórzowo- nadnerczowa)

Ciało migdałowate Podwzgórze (^) NADNERCZYRDZEŃ

Skutki bardziej długotrwałe!

Skutki działania glukokortykoidów (np. kortyzolu) to:

 wzrost ilości wytwarzanej glukozy  wzrost ilości wolnych kwasów tłuszczowych w krwiobiegu  hamowanie funkcji immunologicznej (!)

Oś III: HORMONALNA (podwzgórzowo- przysadkowo- nadnerczowa

wskaźniki fizjologiczne

 przyśpieszony puls,

 rozszerzenie źrenic,

 wzmożona potliwość,

 kołatanie serca,

 napięcie mięśni rąk i nóg, sztywność karku,

 suchość w jamie ustnej, ucisk w gardle,

 pobudzenie psychoruchowe,

 naprzemienne uczucie gorąca i zimna,

 gonitwa myśli;

płaszczyzna wskaźników fizjologicznych

wskaźniki psychologiczne

 rozdrażnienie,

 podejrzliwość, wrogość,

 odczuwanie nieokreślonego lęku,

 ataki złości,

 apatia, przygnębienie,

 poczucie osamotnienia,

 trudności z podejmowaniem decyzji,

 zachwiane poczucie własnej wartości;

płaszczyzna wskaźników psychicznych

Długotrwały, bądź silny stres może prowadzić do trwałego uszkodzenia narządu końcowego lub całego układu. Związek ten jest jednak wynikiem działania wielu dodatkowych czynników, jak:

 skłonności genetyczne

 rodzaj stresora

 wyuczone nawyki reagowania w określony sposób

Wszystkie te elementy łącznie decydują o tym, czy choroba wystąpi i jaka to będzie choroba.

Stres jako mechanizm pośredniczący w

etiopatogenezie chorób

Reakcje na stres uwarunkowane są różnicami indywidualnymi i zależą od wrodzonej podatności stresowej. Wrodzona podatność stresowa (Bishop)- może być fizyczna i/lub psychiczna MODEL ETIOPATOGENEZY CHOROBY

Zaburzenia psychosomatyczne - choroby wywoływane

przez czynniki psychologiczne

Już żyjący na przełomie XIX i XX wieku Zygmunt Freud twierdził, że nieświadome myśli i uczucia mogą zostać zamienione w objaw fizyczny (somatyczny). W XX wieku rozpoczęto badania nad wpływem czynników psychicznych na powstawanie określonych chorób. W przypadku niektórych zaburzeń komponenta emocjonalna jest bezpośrednią przyczyną powstawania problemu, w innych – jest tylko składową kilku różnych czynników.

Objawy zaburzeń psychosomatycznych:

 wymioty,

 bóle brzucha,

 przewlekłe zaparcia

 nudności,

 wzdęcia,

 biegunki,

 mrowienie palców,

 zamglone widzenie,

 szumy i dzwonienie w uszach,

 moczenie mimowolne

 samouszkodzenia, samobójstwa