METODY BADANIA DYSPOZYCJI EMOCJONALNYCH.
Emocje to stan znacznego poruszenia umysłu. Charakteryzują się tym, że
pojawiają się nagle i zawsze łączą się z pobudzeniem somatycznym. Mogą osiągnąć
dużą intensywność, ale są przejściowe. Są to zarówno radość, podniecenie, jak i
strach, gniew czy złość. Z pewnością można stwierdzić, że emocje odgrywają bardzo
ważną rolę w ludzkim życiu. Wskazują nam to co jest dla nas dobre, a co nie,
ostrzegają, a nierzadko chronią przed podjęciem błędnych decyzji.
Charakterystyczną ich cechą jest to, że pojawiają się nagle, wywołane zazwyczaj
jakimś bodźcem, którym może być jakieś wydarzenie, ale i myśli skoncentrowane
wokół jakiejś tematyki. Emocje wywołują w nas również otaczający nas ludzie. Można
więc powiedzieć, że emocje są odpowiedziami na to, co spotykamy w swoim życiu.
Uczucia informują bowiem, czy to, co nas otacza jest istotne czy nieważne, korzystne
czy przynosi straty, bezpieczne czy zagrażające. Emocje motywują do działania oraz
tworzą i umacniają więzi między ludźmi. Są stanem umysłu, który wpływa na
organizm, dlatego czujemy je nie tylko w głowie, ale też w ciele.
Jednym z klasycznych sposobów metody badania dyspozycji emocjonalnych
to odwołanie się do wymuszonego wyboru reakcji z repertuaru zaproponowanego
przez badacza. Zadaniem badanego jest określenie, jak często i/lub intensywnie
opisana reakcja występuje u niego. Badacz zakłada więc, że dana emocja może
wystąpić w określonej przez niego sytuacji i np. w proponowanych odpowiedziach na
pytanie sugeruje badanemu to, co może odczuwać. W ten sposób nie możemy
poznać struktury doświadczenia emocjonalnego, tj. stopnia jego zróżnicowania czy
integracji. Poznawane są tylko różnice w treści przeżywanych emocji. Nie wiadomo
też, czy wybory nie narzucone, a spontanicznie wyrażane przez badanych, byłyby
takie same.
Kolejną metodą pomiaru doświadczenia emocjonalnego, jest odwołanie się do
samo- opisu i refleksji badanego nad własną emocjonalnością. W tym przypadku
odwołujemy się do wiedzy badanych o swoich emocjach i zakładamy, że oddaje ona
trafnie zachodzące zmiany. Wiadomo jednak, jak różnie mogą przebiegać procesy
spostrzegania własnych stanów. Na twierdzenie kwestionariusza: „Trudno mi znaleźć
właściwe określenie dla swoich uczuć” można z łatwością udzielić nietrafnej
