Metody pozyskiwania substancji leczniczych, Prezentacje z Chimica Farmaceutica

Pobierz Metody pozyskiwania substancji leczniczych i więcej Prezentacje w PDF z Chimica Farmaceutica tylko na Docsity!

Nowoczesne metody projektowania leków

- chemia kombinatoryczna

Lek naturalny

Lek

biotechnologiczny

Lek syntetyczny

I zolacja z surowców naturalnych –jak np. rośliny, tkanki zwierzęce

Biosynteza z wykorzystaniem mikroorganizmów, hodowli komórkowych, hybryd

Biotransformacja - enzymatyczna transformacja ksenobiotyku do farmakologicznie czynnego produktu

Synteza totalna

Modyfikacja chemiczna substancji uzyskanej na drodze biosyntezy

 Wybór jednostki chorobowej

Określenie miejsca działania leku

Określenie testu biologicznego

Znalezienie struktury wiodącej

Określenie zależności między budową a działaniem biologicznym (SAR)

Identyfikacja grupy farmakoforowej

Poprawienie oddziaływania między strukturą a miejscem działania

Poprawienie własności farmakokinetycznych

Patentowanie

Badanie metabolizmu

Badanie toksyczności

Opracowanie procesu technologicznego

Badania kliniczne

Wprowadzenie do obrotu

Zadania dla

syntetyka

Struktura wiodąca- związek chemiczny który wykazuje

pożądane właściwości biologiczne, czyli określony

kierunek działania.

Stanowi punkt wyjścia do poszukiwania nowego leku,

nie musi działać silnie, może wykazywać działania

niepożądane.

Procentowy rozkład aktywności (n = 268) w przypadku ekstraktów z morskich promieniowców z rodzaju Streptomyces. ( wg O Kayser )

Poszukiwanie nowych struktur wiodących w środowisku

naturalnym - przykład

Izoniazyd – lek przeciwgruźliczy

2. Związki syntetyczne:

Związki otrzymane w zespołach naukowych, zakupione

przez firmy farmaceutyczne lub przez nie syntezowane,

często otrzymywane jako produkty pośrednie, lub w

zamyśle przeznaczone do dalszych badań chemicznych

Prometazyna lek przeciwhistaminowy o stwierdzonym działaniu uspokajającym

Chloropromazyna, związek o podwyższonej aktywności uspokajającej , neuroleptyk

v v

5-hydroksytryptamina (5-HT)

4. Naturalne ligandy i modulatory

Sumatriptan - agonista receptora 5-HT

Izoprenalina - neurotransmiter

Propranolol - nieselektywny antagonista receptorów b- adrenergicznych,

Acebutolol – kardioselektywny b1-bloker

W trakcie poszukiwań czystych antagonistów receptorów

b-adrenergicznych zaplanowano ciąg syntez w których substratem był

b-naftol.

Ze względu na brak w magazynie b-naftolu do syntezy wykorzystano a-

naftol uzyskując propranolol, (czysty antagonista , 20 razy bardziej

aktywny od znanego wówczas pronetalolu)

Otrzymana póżniej analogiczna do propranololu pochodna b-naftolu okazała się znacznie mniej aktywna

Chemia medyczna - podstawowe zagadnienia, G.L. Patrick, Wydawnictwo Naukowo TechniczneWarszawa 2003, wyd.

Sposoby projektowania leków:

1. Zmiana „kształtu” potencjalnego leku, aby mógł się lepiej

„dopasować” do receptora

2. Zmiana własności fizycznych leku, wpływających na

dystrybucję, metabolizm i oddziaływanie z receptorem Wymaga to syntezy szeregu analogów danego związku

Przykładowe wyniki analizy zależności struktura-aktywność dla b-blokerów - aryloksypropanolamin

Struktura wiodąca - izoprenalina

Propranolol - zależności struktura /aktywność w grupie arylopropanolamin

Odpowiadają za aktywność wewnętrzną

Chemia medyczna - podstawowe zagadnienia, G.L. Patrick, Wydawnictwo Naukowo TechniczneWarszawa 2003, wyd.

Metoda zakłada możliwość określenia przewidywanej

aktywności biologicznej cząsteczki na podstawie odpowiednich

parametrów fizykochemicznych wynikających z jej struktury.

Zależności te określane są ilościowo.

Najczęściej brane są pod uwagę : hydrofobowość, właściwości

elektronowe i steryczne – te parametry można stosunkowo

łatwo zmierzyć.

Sprawdza się dla niektórych klas związków.

Metodą tradycyjną w ciągu miesiąca jeden chemik może

otrzymać około 4 struktur, metodą kombinatoryczną można

otrzymać około 3300 związków.

Jest to synteza tzw. bibliotek związków

Synteza tradycyjna a synteza kombinatoryczna