Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Mikoekonomia pytania i odpowiedzi - Notatki - Ekonomia - Część 1, Notatki z Ekonomia

Notatki omawiające stwierdzenia z zakresu ekonomii: pytania i odpowiedzi.

Typologia: Notatki

2012/2013

Załadowany 07.03.2013

Misio_88
Misio_88 🇵🇱

4.7

(136)

367 dokumenty

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Mikoekonomia pytania i odpowiedzi - Notatki - Ekonomia - Część 1 i więcej Notatki w PDF z Ekonomia tylko na Docsity! 1. Na czym polega ekonomiczny aspekt ludzkiej działalności? Gospodarczy charakter działalności ludzi jest jednym z wielu jej aspektów, choć czasem może mieć znaczenie pierwszoplanowe (praca najemna, własna firma). Aspekt ten dotyczy natury gospodarowania, które obejmuje dużą grupę zachowań ludzkich, których efektem jest wytwarzanie potrzebnych, a nie dostarczonych bezpośrednio przez przyrodę dóbr. Trudno jednak określić, co jest najważniejsze: wytwarzanie, pomnażanie dochodu i majątku, wymiana dóbr, czy sposób podejmowania decyzji. Gospodarowanie jest procesem historycznym i w różnych okresach na pierwszy plan wybijały się inne pytania, w zależności od sposobów gospodarowania i pojmowania świata (np. nowożytna ekonomia rozwinęła się w równolegle do gospodarki rynkowej). 2. Jakie jest pochodzenie nazwy “ekonomia“? Stworzył ją Arystoteles. Pochodzi ze złożenia dwóch greckich słów: oikos (gospodarstwo domowe) i nomos (prawo). Oznaczała, że ekonomia jest wiedzą o działalności w oikosie, dającą się ująć w postaci praw naukowych. 3. Czym zajmuje się ekonomia? Celem ekonomii jest poznanie rzeczywistości gospodarczej, opisanie jej i wyjaśnienie przyczyn i natury zjawisk oraz procesów zachodzących w gospodarce rynkowej, w których podmiotem jest człowiek. Za podstawowy problem badawczy uważa się pytanie o sposób dokonywania wyborów ekonomicznych przez uczestników życia gospodarczego oraz o ich skutki w skali gospodarki. 4. Czym zajmuje się mikroekonomia, a czym makroekonomia? Mikroekonomia zajmuje się badaniem zjawisk i procesów gospodarczych zachodzących w poszczególnych obszarach gospodarki, obserwowanych i wyjaśnianych z punktu widzenia działalności gospodarczej poszczególnych podmiotów gospodarczych: nabywców, konsumentów, sprzedawców i producentów. Makroekonomia zajmuje się badaniem zjawisk i procesów zachodzących w całej gospodarce. 5. Co stanowi kryterium podziału ekonomii na pozytywną i normatywną? Kryterium podziału ekonomii na pozytywną i normatywną są sądy. Jeśli ekonomia zajmuje się tylko wyjaśnianiem zjawisk, zachowań i procesów gospodarczych, to określa się ją jako pozytywną. Jeżeli zaś wydaje sądy i formułuje zdania o powinnościach, to ma charakter normatywny. 6. Na czym polegają sądy oceniające w ekonomii? Sądy oceniające w ekonomii: a) o wartości etycznej - orzekają, że jakiś czyn, zjawisko gospodarcze lub cały system ma wartość dodatnią lub ujemną; są to sądy a priori; b) o słuszności - orzekają, czy co konkretny czyn spowodował i czy był w danej sytuacji najlepszy z możliwych; c) o moralności - dotyczą intencji czynu i woli zachowania się nienagannego pod względem etycznym. 7. Na czym polega metoda indukcyjna, a na czym metoda dedukcyjna? docsity.com Metoda indukcyjna polega na empirycznym badaniu pewnej klasy zjawisk i formułowaniu na jego podstawie hipotez. Metody tej nie stosuje się już raczej w mikroekonomii, gdyż dziedzina ta jest zbyt skomplikowana. Metoda dedukcyjna polega na dedukcyjnym wnioskowaniu i odkrywaniu zależności z modelu o zredukowanej liczbie zmiennych. Jest to najpopularniejsza metoda ekonomii, wykorzystująca zasadę ceteris paribus. 8. Co to jest teoria ekonomiczna? Teorią ekonomiczną nazywamy zbiór twierdzeń wyjaśniających zjawiska i procesy ekonomiczne ujmowane w modelu ekonomicznym. Nie każdy jednak zbiór twierdzeń jest teorią naukową, która musi mieć następujące cechy: zgodność z obserwacjami, niesprzeczność logiczna, płodność poznawcza, prostota i elegancja. 9. Wymień i omów ważniejsze trudności myślenia ekonomicznego. 1) Zdarzenia gospodarcze są sprzężone zwrotnie. 2) To, co jest prawdziwe w mikroskali, nie musi być prawdziwe w makroskali. 3) Częste uleganie złudzeniu, że w danej sytuacji występują zależności przyczynowo-skutkowe. 4) Subiektywizm i stereotypowość badającego. 5) Mierzenie zdarzeń gospodarczych (wiele z nich ma naturę jakościową) jest trudne, a ma bardzo duży wpływ na wynik badań (wybór sposobu pomiaru i miernika). 10. Co to jest model ekonomiczny? Modele teoretyczne to konstrukcje myślowe mające na celu wyjaśnienie obserwowanych zjawisk. Służą do wyizolowania badanych zjawisk, po to aby wyraziście ujawniły się badane zależności. Teoretyczny model ekonomiczny składa się z pewnej liczby założeń, w których: a) odrzuca się pewne zjawiska uznane za przypadkowe lub nieistotne, b) przyjmuje się, że badane zjawiska, przedmioty i osoby mają określone cechy. Model ekonomiczny jest więc zbiorem założeń tworzącym uproszczony, schematyczny obraz pewnego fragmentu gospodarki, w którym można badać istotne zależności. 11. Jak można sprawdzić teorie ekonomiczne? Metody sprawdzania teorii: a) weryfikacja - przez porównanie teorii z wynikami obserwacji empirycznych, b) falsyfikacja - obalanie tezy przez znalezienie przypadku, w którym hipotetyczne zależności nie zachodzą. Obecnie w ekonomii przyjmuje się, że teorię można obalić, o ile istnieje od niej lepsza. II. PROCES GOSPODAROWANIA 1. Jaki jest naturalny cel gospodarczej działalności człowieka? Naturalnym celem gospodarczej działalności ludzi jest zaspokajanie potrzeb. 2. Co to są potrzeby? Jaka jest ich struktura? Potrzeba to subiektywne odczuwanie braku, niezaspokojenia lub pożądania określonych warunków lub rzeczy, które człowiek uważa za niezbędne do utrzymania go przy życiu, umożliwienia mu rozwoju, realizowania ról społecznych itp. Cechami potrzeb są indywidualizm i subiektywizm. docsity.com Konsumenci decydują o tym, jakie dobra konsumpcyjne, w jakiej ilości i do kogo nabywać, a producenci - co, ile, jak i dla kogo produkować. Zależność między tymi decyzjami wynika z faktu, że producenci muszą brać pod uwagę wybory konsumentów. 2. Na czym polega statyczna, a na czym dynamiczna analiza decyzji ekonomicznych? Statyczna analiza decyzji ekonomicznych opiera się na założeniu, że danym czasie pewne czynniki są stałe. W przypadku producenta mówi się wtedy o stałych i zmiennych czynnikach produkcji oraz o decydowaniu ile i czego produkować. W analizie dynamicznej wszystkie czynniki są zmienne, a do decyzji dochodzi pytanie jak produkować. 3. Jakie zależności występują między czynnikami produkcji? Czynniki produkcji mogą być komplementarne (uzupełniają się w celu spełnienia określonej funkcji) lub substytucyjne (można je sobą zastępować). 4. Jak obliczamy produkt marginalny? Produkt marginalny obliczamy jako stosunek przyrostu całkowitego produktu do odpowiedniego przyrostu zmiennego czynnika produkcji: . 5. Jak zmienia się produkt marginalny w wyniku zwiększania nakładu zmiennego czynnika produkcji? Produkt marginalny (po przekroczeniu pewnego nakładu początkowego) maleje wraz ze wzrostem nakładu jednego czynnika produkcji (przy stałej ilości innych czynników i niezmiennej technice produkcji). 6. Wyjaśnij prawo malejącego produktu marginalnego. Zmniejszanie się produktu marginalnego wynika z tego, że przy powiększaniu nakładu jednego czynnika produkcji, stosunek stałych czynników do niego stale się zmniejsza. 7. W jaki sposób buduje się granicę możliwości produkcyjnych? Wyznaczają ją alternatywne kombinacje dwóch dóbr, które można wytworzyć w przedsiębiorstwie w danym czasie, jeśli wykorzystuje się do tego w całości i w jak najlepszy sposób posiadane czynniki produkcji. 8. Wyjaśnij, dlaczego granica możliwości produkcyjnych jest wklęsła względem początku układu współrzędnych? Wklęsłość granicy możliwości produkcyjnych jest przejawem kosztu alternatywnego rosnącego przy każdej kolejnej zmianie zastosowania czynników produkcji (w celu uzyskania dodatkowych ilości jednego dobra trzeba poświęcać kolejno coraz większe ilości dobra drugiego). 9. Co oznacza punkt na granicy możliwości produkcyjnych, wewnątrz granicy możliwości produkcyjnych, na zewnątrz granicy możliwości produkcyjnych? docsity.com Na granicy możliwości produkcyjnych znajdują się punkty oznaczające wykorzystanie w całości i w najlepszy sposób posiadanych czynników. Wewnątrz granicy możliwości produkcyjnych znajdują się kombinacje dóbr, które można wytworzyć przy niepełnym wykorzystaniu czynników produkcji (bezrobocie czynnika, nieefektywność wykorzystania). Na zewnątrz granicy możliwości produkcyjnych znajdują się kombinacje, których producent uzyskać nie jest w stanie w danym czasie. 10. Co oznacza przesunięcie granicy możliwości produkcyjnych? Przesunięcie granicy możliwości produkcyjnych jest przejawem zmian w procesie produkcyjnym. Przesunięcie w prawo świadczy albo o innowacjach technicznych, albo o zwiększeniu zasobów czynników produkcji i oznacza relatywne zmniejszenie rzadkości produkowanego dobra. Przesunięcie granicy możliwości produkcyjnych w lewo oznacza zmniejszenie produkcyjnych możliwości przedsiębiorstwa w wyniku zdarzeń takich jak wojna, kataklizmy, czy nieutrzymywania urządzeń w sprawności. 11. Czy postęp technologiczny może sprzyjać zmniejszeniu znaczenia problemu rzadkości? Postęp technologiczny przyczynia się do zwiększenia możliwości produkcyjnych, co z kolei czyni produkowane dobro relatywnie mniej rzadkim. 12. Jakie korzyści powoduje powiększanie skali produkcji? Możliwe są trzy rodzaje korzyści skali: a) stałe - produkcja rośnie w tym samym stopniu co nakłady, b) rosnące - produkcja rośnie w większym stopniu niż nakłady, c) malejące - produkcja rośnie w mniejszym stopniu niż nakłady. IV. METODY DOKONYWANIA WYBORÓW EKONOMICZNYCH 1. Jak jest podstawowa, wspólna dla wszystkich podmiotów gospodarczych właściwość wyborów ekonomicznych? Co jest przyczyną tej właściwości? Podstawowa właściwość wyborów ekonomicznych mówi o tym, że każdy wybór przynoszący korzyści wymaga poniesienia nakładów i rezygnacji z innych możliwości. Wynika ona z faktu gospodarowania w warunkach posiadania rzadkich zasobów. 2. Na czym polega dokonywanie wyborów w gospodarce tradycyjnej, nakazowej, rynkowej? Lp. Pytanie Gospodarka tradycyjna Gospodarka nakazowa Gospodarka rynkowa 1. Jak są określane cele? przez zwyczaj, tradycję, moralność itp. odgórnie (klasa rządząca) racjonalnie 2. Jak są ustalane środki realizacji celów? przez zbiorowe doświadczenie, oceniające środki metodą prób i błędów odgórnie (klasa rządząca) w myśl zasady maksymalizacji funkcji celu 3. Jakie są ograniczenia działalności osób gospodarujących? tradycja ogranicza pole wyborów do metod wykonują decyzje pod groźbą przemocy i ich wybory ograniczają jedynie prawa rynku docsity.com sprawdzonych przymusu 3. Czy twierdzenie, że rynek stwarza przymus dla podmiotów gospodarczych, jest prawdziwe? Uznając za przymus presję jednych osób na drugie w celu wymuszenia określonego zachowania, nie możemy stwierdzić, że rynek stwarza przymus. Po prostu rynek podlega pewnym prawom i koniecznością ekonomicznym, do których chcąc nie chcąc podmioty gospodarcze muszą się stosować. 4. Na czym polega racjonalność działania? Na czym polega racjonalność działania gospodarczego? Racjonalność polega na wykorzystaniu zasad poprawnego myślenia i skutecznego działania dla osiągnięcia preferowanego celu. W gospodarowaniu oznacza to takie działania, które przy danym nakładzie środków pozwalają osiągnąć w maksymalnym stopniu cel lub odwrotnie: przy założonym stopniu osiągnięcia celu pozwalają użyć minimalnego nakładu środków. 5. Czym różni się racjonalność proceduralna od racjonalności rzeczowej? Jeżeli działanie gospodarcze posiada następujące cechy: a) prawdziwa i pełna wiedza oraz informacje dotyczące przedsięwzięcia, b) logiczne rozumowanie i wykorzystanie wiedzy, c) umiejętność realizacji decyzji, to określamy je jako rzeczowo racjonalne. Jeśli informacje i wiedza są niepełne a logika wnioskowania została zachowana to mówimy o racjonalności proceduralnej. 6. Sformułuj w języku matematycznym problem ograniczonej maksymalizacji celu podmiotu gospodarczego. Zadaniem podmiotu gospodarczego jest maksymalizacja pewnej funkcji celu , gdzie zmienne x wyrażają nakłady środków potrzebne do osiągnięcia celu. Jak wiadomo podmiot gospodarczy dysponuje ograniczonymi nakładami środków: , które z założenia są wartościami nieujemnymi (warunek brzegowy): , gdzie (i = 1, 2, ..., n). W związku z powyższym maksymalizacja funkcji celu polegać będzie na znalezieniu maksimum warunkowego tej funkcji. 7. Dlaczego mikroekonomia nie zajmuje się wyborami w sytuacji liniowego przebiegu funkcji celu oraz funkcji kosztów? W takim przypadku decyzje mogą być tylko dwie: przestać produkować lub produkować coraz więcej. Liniowość zaprzeczałaby rzadkości dóbr. 8. Uzasadnij warunek maksymalizacji nadwyżki korzyści nad kosztami poniesionymi w celu uzyskania korzyści, gdy funkcja celu jest nieliniowa. Warunkiem maksymalizacji nadwyżki korzyści nad kosztami jest maksimum TB - TC. Jeżeli różnicę tę potraktujemy jako funkcję nieliniową (wynika to z nieliniowości funkcji TB i TC) to maksimum znajdować się będzie w punkcie, w którym pierwsza pochodna przyjmie wartość zero, więc: docsity.com Efekt Veblena (efekt prestiżowy) polega na tym, że niektóre gospodarstwa domowe nabywają tym większe ilości danego dobra, im jest ono droższe. Korzyść konsumpcyjna polega wówczas na demonstrowaniu swoich możliwości konsumpcyjnych. Efekt snobizmu polega na tym, że niektóre gospodarstwa domowe mniej cenią te dobra, które konsumują inni, a zatem nabywają ich mniej lub w ogóle ich nie kupują. Efekt owczego pędu polega na tym, że pewne gospodarstwa domowe tym wyżej cenią pewne dobra i tym więcej ich nabywają, im bardziej je cenią i więcej ich nabywają inne gospodarstwa domowe (np. moda). 6. Jaki jest związek między popytem indywidualnym a popytem rynkowym? Popyt rynkowy jest sumą popytów indywidualnych wszystkich nabywców występujących na rynku. 7. Co to jest podaż? Podaż to ilość dobra oferowanego na sprzedaż w danym czasie uzależniona od czynników cenowych i niecenowych. 8. Jakie czynniki kształtują podaż określonego dobra? Podstawowym czynnikiem jest cena danego dobra. Do czynników niecenowych należą: ceny czynników produkcji, poziom techniczny produkcji i inne. 9. Jak ilustrujemy zmianę ilości dobra oferowanego na sprzedaż, spowodowaną: a) zmianą ceny tego dobra, b) oddziaływaniem czynników niecenowych? Zmiana ceny danego dobra powoduje przesunięcie wzdłuż jego krzywej podaży, a zmiany czynników niecenowych powodują przesunięcie całej krzywej podaży. 10. Jaką prawidłowość ilustruje krzywa podaży i co uzasadnia jej kształt? Krzywa podaży ilustruje prawo podaży, mówiące o tym, że wraz ze wzrostem ceny danego dobra ceteris paribus rośnie ilość oferowana tego dobra i odwrotnie. 11. Co to jest typowa krzywa popytu i typowa krzywa podaży? Typowe krzywe popytu i podaży odpowiadają prawom popytu i podaży. Wiadomo jednak, że w każdej regule istnieją wyjątki. Niektóre dobra mają to do siebie, że ich ilość nabywana i oferowana zmieniają się pod wpływem ceny inaczej niż mówi o tym prawo popytu i podaży. Wyznaczone dla nich krzywe popytu i podaży będą miały zatem nachylenie dość nietypowe. VII. RÓWNOWAGA RYNKOWA 1. Jak interpretujemy równowagę rynkową na rynku danego dobra? Równowagę rynkową na rynku danego dobra interpretuje się jako punkt przecięcia krzywych popytu i podaży tego dobra, wyznaczający jedyną możliwą cenę, przy której ilość nabyta będzie równa ilości oferowanej na sprzedaż. 2. W jaki sposób L. Walras wyjaśnia działanie mechanizmu równoważenia rynku? U Walrasa zmiany cen spowodowane są różnicami pomiędzy ilością nabywaną i oferowaną na rynku. Jeżeli QD - QS < 0 P (nadwyżka), a jeżeli QD - QS > 0 P (niedobór). Punkt równowagi: PD = PS. 3. W jaki sposób A. Marshall uzasadnia kształtowanie się równowagi rynkowej? docsity.com Marshall uzależnia ilość oferowaną na rynku od rynkowej ceny danego dobra. Jeżeli PD - PS > 0 QS (producenci zachęceni zyskiem będą produkować więcej), a jeżeli PD - PS < 0 QS (strata zmusi sprzedawców i producentów do zmniejszenia oferty). Następuje tutaj wyrównywanie się korzyści nabywców i sprzedawców. Punkt równowagi: QD = QS. 4. Co oznacza stabilność rynku? Stabilność rynku oznacza, że jest on w stanie powracać do równowagi bez względu na to, jakie początkowe wartości miały jego zmienne. 5. Jaki jest warunek stabilności rynku L. Walrasa, jaki zaś A. Marshalla? (patrz: 3.) 6. W jakich formach działa mechanizm równoważenia rynku w praktyce? Wyraźnie widać go na giełdach i przy zastosowaniu zasady rekontraktu. Po zebraniu ofert sprzedaży i kupna dokonuje się wtedy ustalenia nowej ceny równowagi. 7. Co może spowodować “wytrącenie“ rynku ze stanu równowagi i jaki mechanizm umożliwia stabilizację rynku? Rynek może zostać wytrącony z równowagi zmianą któregokolwiek z niecenowych czynników podaży lub popytu, zmieniającą położenie tych krzywych. Stablizację umożliwia mechanizm równowagi rynkowej wyjaśniony przez Walrasa (QD - QS) i Marshalla (PD - PS). 8. Jakie są założenia modelu pajęczyny? Najważniejszym założeniem w tym modelu jest stwierdzenie, że nabywcy reagują w tym samym okresie, w którym następuje zmiana sytuacji rynkowej, sprzedawcy zaś reagują z opóźnieniem (dostosowanie ekstrapolacyjne). Zakłada się również, że krzywe popytu i podaży mają charakter liniowy oraz że wcześniej rynek został wytrącony ze stanu równowagi. 9. Jakie rodzaje wahań cen i ilości na rynku możemy zilustrować za pomocą modelu pajęczyny? Za pomocą modelu pajęczyny możemy zilustrować trzy rodzaje wahań cen i ilości: a) oscylacje tłumione (rynek wraca do stanu równowagi), b) oscylacje stałe (wahania na rynku mają charakter ciągły i cykliczny), c) oscylacje wybuchowe (rynek jest niestabilny, a amplituda wahań wzrasta). 10. Jaki jest warunek stabilności rynku w modelu pajęczyny? W modelu pajęczyny rynek jest stabilny tylko wtedy, gdy absolutna wartość stosunku nachylenia linii popytu do nachylenia linii podaży jest większa od jedności (bezwzględna wartość nachylenia popytu jest większa od bezwzględnej wartości nachylenia linii podaży). 11. Jaką rolę na charakteryzującym się występowaniem wahań cyklicznych rynku odgrywają spekulanci? Racjonalne spekulacje wywołują niekiedy względną stabilizację ceny i podaży (wyrównują cykle rynkowe). VIII. ELASTYCZNOŚĆ POPYTU I PODAŻY 1. Jaki jest cel mierzenia elastyczności funkcji? Elastyczność mierzy się w celu badania wpływu zmiany różnych czynników na funkcję. Elastyczność służy zatem do mierzenia reakcji zmiennej zależnej y na zmianę jednej ze zmiennych niezależnych. docsity.com 2. W jakich jednostkach miary wyrażamy łukową elastyczność funkcji? Elastyczność jest wielkością niemianowaną, ale możemy wyrazić ją w procentach. Będzie nam wtedy mówiła o ile procent zmieniła się zmienna zależna y, gdy zmienna niezależna zmieniła się o 1%. 3. Jakie znasz miary elastyczności popytu? Jaki jest cel ich wyznaczania i jakie wartości może przyjmować każda z nich? Wyróżnia się trzy miary elastyczności popytu: a)elastyczność cenową - mówi o wpływie zmian ceny na ilość nabywaną danego dobra i przyjmuje wartości w przedziale [-∞, 0] b) elastyczność mieszaną - mówi o wpływie zmiany ceny dóbr zależnych na ilość nabywaną danego dobra i przyjmuje wartości w przedziale [-∞, ∞] c) elastyczność dochodową - mówi o wpływie zmiany dochodu nabywcy na ilość nabywaną danego dobra i przyjmuje wartości w przedziale [-∞, ∞] 4. Jak mierzymy punktową elastyczność popytu? 5. Dlaczego na ogół stosuje się bezwzględną wartość elastyczności cenowej popytu? Wartość bezwzględna cenowej elastyczności popytu pomaga uniknąć wartości ujemnych, co odpowiada potocznym wyrażeniom o większej lub mniejszej elastyczności oraz ułatwia wszelkie porównania z cenową elastycznością podaży. 6. Jaki związek występuje między elastycznością cenową popytu a przychodami producentów? zmiana ceny e = 1 e > 1 e < 1 zmiana TR = 0 zmiana TR < 0 zmiana TR > 0 zmiana TR = 0 zmiana TR > 0 zmiana TR < 0 7. Jaka jest różnica między elastycznością łukową a elastycznością punktową? Elastyczność łukowa dotycząca nieciągłych zmian i obliczana na podstawie tabeli popytu (podaży) odnosi się do pewnego odcinka krzywej popytu (podaży). Elastyczność punktowa dotycząca zmian ciągłych i obliczana geometrycznie z krzywej popytu (podaży) odnosi się do poszczególnych punktów krzywej. 8. Czy elastyczność funkcji popytu w danym punkcie może być utożsamiana z wartością nachylenia krzywej (linii) popytu w tym punkcie? docsity.com