Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Mikołaj Sęp Sarzyński, Notatki z Filologia polska

notatki z zajęć Historii Literatury, średniowiecza i renesansu

Typologia: Notatki

2018/2019

Załadowany 29.05.2019

jagoda-rokita
jagoda-rokita 🇵🇱

5

(1)

1 dokument

1 / 2

Toggle sidebar

Ta strona nie jest widoczna w podglądzie

Nie przegap ważnych części!

bg1
HISTORIA
(28.03.2019 rok)
Mikołaj Sęp Szarzyński (wczesny barok)
1. Kiedy żył, gdzie studiował, czym się zajmował:
(Mikołaj-najstarszy z trzech synów Joachima Szarzyńskiego Sępa.)
Żył ok. 1550-181.
1565- student uniwersytetów w Wittenberdze, Lipsku a później najprawdopodobniej w
Bazylei, w Rzymie.
2. Jaki dorobek po sobie pozostawił, kto po raz pierwszy wydał jego utwory?
1601 rok: brat Mikołaja, Jakub Szarzyński Sęp – Zebrał utwory brata, a następnie dał je
nieznanemu wydawcy (najprawdopodobniej dominikanin Antonin z Przemyśla), który wydał
tomik „Rytmy abo wiersze polskie”.
Do naszych czasów ocalał „Sliva rerum” -Kodeks zamojskich.
Zachowało się około 6 wierszy łacińskich i 72 polskich.
3. czym traktuje przedmowa do tej pierwszej edycji; jakie tam są wskazane powody druku
tych tekstów:
Osoby, które znały Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, a także miały możliwość czytać jego
dzieła,naciskały na Jakuba Sępa Szarzyńskiego, aby zebrał utwory brata i je wydał, aby
większa liczba ludzi mogła się w nich zaczytywać.
4. jak zatytułowany jest zbiorek i jakie rodzaje utworów obejmuje.
Tytuł : „Rytmy abo wiersze polskie. Po jego śmierci zebrane i wydane...” (?)
BUDOWA TOMIKU:
1 część:
*otwierają go sonety (5)
* następnie psalmy (6) LIRYKA RELIGIJNA
*pieśni 9-preludium do psalmów, przypominają charakterem „Czego chcesz od nas panie”,
ale równocześnie wprowadzają nowe motywy
2 część:
*około dwudziestu utworów: przeważnie epigramów na herby,nagrobków i wierszy
przygodnych
LUŹNEINFO:
pf2

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Mikołaj Sęp Sarzyński i więcej Notatki w PDF z Filologia polska tylko na Docsity!

HISTORIA

(28.03.2019 rok) Mikołaj Sęp Szarzyński (wczesny barok)

1. Kiedy żył, gdzie studiował, czym się zajmował: (Mikołaj-najstarszy z trzech synów Joachima Szarzyńskiego Sępa.)

  • Żył ok. 1550-181.
  • 1565- student uniwersytetów w Wittenberdze, Lipsku a później najprawdopodobniej w Bazylei, w Rzymie.

2. Jaki dorobek po sobie pozostawił, kto po raz pierwszy wydał jego utwory?

  • 1601 rok: brat Mikołaja, Jakub Szarzyński Sęp – Zebrał utwory brata, a następnie dał je nieznanemu wydawcy (najprawdopodobniej dominikanin Antonin z Przemyśla), który wydał tomik „Rytmy abo wiersze polskie”.
  • Do naszych czasów ocalał „Sliva rerum” -Kodeks zamojskich.
  • Zachowało się około 6 wierszy łacińskich i 72 polskich. 3. czym traktuje przedmowa do tej pierwszej edycji; jakie tam są wskazane powody druku tych tekstów:
  • Osoby, które znały Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, a także miały możliwość czytać jego dzieła,naciskały na Jakuba Sępa Szarzyńskiego, aby zebrał utwory brata i je wydał, aby większa liczba ludzi mogła się w nich zaczytywać. 4. jak zatytułowany jest zbiorek i jakie rodzaje utworów obejmuje. Tytuł : „Rytmy abo wiersze polskie. Po jego śmierci zebrane i wydane...” (?)
  • BUDOWA TOMIKU: 1 część: *otwierają go sonety (5)
  • następnie psalmy (6) LIRYKA RELIGIJNA *pieśni 9-preludium do psalmów, przypominają charakterem „Czego chcesz od nas panie”, ale równocześnie wprowadzają nowe motywy 2 część: *około dwudziestu utworów: przeważnie epigramów na herby,nagrobków i wierszy przygodnych LUŹNEINFO:

Przyjaciele do których kierował wierszyki i epigramaty: Stanisław Starzechowski (podkomorzy lwowski) Tomicki (?) Wszedł w stosunki z rodami: Tarłami i Kostkami.

  • Mikołaj najprawdopodobniej pod wpływem kontaktów z Kostkami przeszedł z protestantyzmu na katolicyzm. 5. Problem autorstwa erotyków.
  • Aleksander Bruckner w 1891 roku odkrył w Bibliotece Ordynacji Zamojskich, rękopis z XVI wieku zawierający wiersze tzw. Anonima Protestanta.
  • W zbiorze znajdowały się wiersze i erotyki, które odkrywca przypisał Szarzyńskiemu.
  • Kwestią sporną jest to czy erotyki rzeczywiście należą do Szarzyńskiego.
  • Tadeusz Sinko w swoim dziele „Problemy Sępowe” : Sinko uważał, że język w Rytmach i erotykach różni się od siebie i tym samym kwestionował przynależność erotyków do Sępa.
  • W Rytmach Tadeusz Sinko zauważył, że Sęp ma trudności w jasnym wyrażaniu swoich myśli, nieporadność techniczna; natomiast erotyki są technicznie doskonalsze i są na wyższym poziomie literackim 6. Co oznacza termin „poezja metafizyczna”. Jak Czesław Hernas sytuuje poezję Sępa w obrębie baroku.
  • poezja metafizyczna: nurt lirycznej poezji barokowej. Termin jest używany przede wszystkim w odniesieniu do twórczości angielskich poetów końca XVI oraz XVII wieku, którzy, łamiąc wcześniejsze reguły, wprowadzili do liryki język nauki, filozofii i teologii. Wiersze tego typu mieszały tematykę religijną, filozoficzną i erotyczną, przy czym znakomicie wyrażały atmosferę sceptycyzmu i niepewności, charakterystyczną dla czasów po gwałtownym zmierzchu renesansu. (Z INTERNETU)
  • Na założeniach katolickiej metafizyki opierają się dwie wersje nowej filozofii człowieka: humanizm heroiczny Mikołaja Sępa Szarzyńskiego i humanizm kwietystyczny Sebastiana Grabowieckiego
  • twórczość jego znalazła się w cieniu poezji czarnoleskiej.
  • Stoickie potoczne poglądy, które niepokoiły Kochanowskiego u schyłku życia (Treny), stały się przedmiotem polemiki Sępów ej. Nie udowadnia on potrzeby odnowienia dyskusji o celach życia, lecz po prostu odnawia ją, tworząc inny niż w renesansie pogląd na człowieka.