



Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
W pierwszej części znajduje się stworzenie świata, natomiast w drugiej atrybuty bogów
Typologia: Notatki
Załadowany 29.03.2025
1 / 5
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
Na początku był Chaos – boska bezkształtna istota lub wielka otchłań wypełniona twórczą siłą. Z Chaosu zrodziły się bóstwa – Uranos (Niebo) i Gaja (Ziemia). Ich dziećmi byli tytani, w tym Okeanos, bóg opływającej świat rzeki, cyklopi (potężni i jednoocy) i hekatonchejrowie (silni i sturęcy). Uranos strącił wszystkich do Tartaru, z którego nie można było się wydostać, a który był bardzo głęboko pod ziemią i przerażał bezkresną ciemnością. Gaja znienawidziła męża za to, co zrobił ich dzieciom. Knuła więc przeciw niemu. Najmłodszy z tytanów – Kronos – który wciąż był wolny, okaleczył ojca i zrzucił go z tronu w niebiosach. Z jego krwi powstały Erynie – wężowłose boginie zemsty. Wraz z bogami rodził się świat – ziemia, słońce, rośliny, zwierzęta. Rządy nad światem przejął Kronos wraz z Reją, małżonką. Bał się on klątwy ojca, więc każde swoje dziecko zaraz po narodzinach połykał. Przy szóstym dziecku Reja posunęła się do podstępu – podała mężowi kamień zawinięty w pieluszki. Ocaliła w ten sposób Dzeusa. Ukryła go na Krecie, w grocie. Dziecko wykarmiła koza Amaltea. Dzeus bardzo ją kochał. Gdy złamała róg, uczynił go rogiem obfitości – wystarczyło sobie czegoś zażyczyć i się to otrzymywało. Gołębie przynosiły Dzeusowi ambrozję, a orzeł nektar. Płacz dziecka zagłuszały głośne tańce kapłanów Rei. Gdy bóg dorósł, nakazał matce, by podała Kronosowi środek wymiotny. W ten sposób z Kronosa "wydostały się" połknięte wcześniej przez niego dzieci
Gaja, w odwecie za śmierć gigantów, wydała na świat potwora Tyfona (upierzone i owłosione ciało olbrzyma z wężami zamiast nóg). Bogowie uciekli do Egiptu i zmienili się w zwierzęta. Dzeus pokonał go sam żelaznym sierpem. Góry zabarwione krwią Tyfona nazwano Hajmos, a drżenie sycylijskiej ziemi Ludzie byli już na świecie, gdy bogowie toczyli boje. Być może wyszli prosto z ziemi, być może pochodzili od bogów, ale najczęściej wierzono w historię o czterech wiekach ludzkości. Najpierw był wiek złoty. Panował wtedy Kronos, a ludziom żyło się naprawdę dobrze – nie starzeli się i cały czas spędzali na zabawie. Potem przyszedł wiek srebrny. Ludzie długo się rozwijali, a potem mieli krótkie i trudne życie. Nie chcieli składać bogom ofiar. Dzeus ich wytępił. W wieku brązowym ludzie lubili wojnę i mieli twarde serca. Wszystko robili z brązu. Był to czas życia Heraklesa, Tezeusza, bohaterów spod Teb i Troi. Wiek żelazny był kolejny i trwa do tej pory. Człowieka mógł też stworzyć Prometeusz. Ulepił go z gliny zmieszanej ze łzami. Duszę zrobił mu z iskier rydwanu słońca. Ludzie byli słabi. Wyglądem przypominali bogów, ale byli bezradni. Prometeusz przyniósł im ogień. Dzeus kazał Hefajstosowi stworzyć cudowną kobietę - Pandorę. Bogowie obdarzyli ją talentami, wdziękiem, pochlebczym charakterem, darem wymowy. W posagu dostała glinianą beczkę ( puszkę ) z nieznaną zawartością. Prometeusz nie przyjął niewiasty, ale uczynił to jego brat - Epimeteusz. Drugim nieszczęściem było otwarcie puszki – na ludzkość spadły choroby i nieszczęścia. Prometeusz odpłacił bogom podstępem. Zabił wołu i podzielił go w następujący sposób – mięso owinął skórą, a kości tłuszczem. Dzeus wybrał na ofiarę dla bogów część z tłuszczem. Od tej pory składano im w ofierze gorsze części zwierząt. Dzeus w ramach zemsty kazał przykuć Prometeusza do skał Kaukazu – orzeł codziennie wyjadał mu wątrobę, która odrastała. Bez Prometeusza ludzie stali się źli i grzeszni. Gdy król Lykaon poczęstował Dzeusa ludzkim mięsem, bogowie postanowili wytępić ludzi potopem. W małej łódce dryfowali staruszkowie – Deukalion (syn Prometeusza) i Pyrra (córka Epimeteusza i Pandory). Wylądowali na szczycie Parnasu. Gdy wody ustąpiły, staruszkowie od wyroczni dowiedzieli się, że mają za siebie rzucać kości rodziców. Deukalion uznał, że chodzi o kamienie. Z nich zrodzili się nowi ludzie. Nie byli lepsi od poprzednich, ale Dzeus już ich nie karał potopem.
Dionizos – syn Zeusa i śmiertelniczki Semele. Bóg dzikiej natury, płodności, winnej latorośli oraz wina. Na jego cześć organizowano Dionizje, a kult sprawowały bachantki. Demeter – córka Kronosa i Rei, kochanka Zeusa (miała z nim córkę Korę- Persefonę). Bogini płodności ziemi, urodzaju, zbóż, rolnictwa i ziemi uprawnej. Hestia – córka Kronosa i Rei, ślubowała dziewictwo. Opiekunka domowego ogniska, nowożeńców, sierot i podróżnych. Nigdy nie schodziła na Ziemię (pozostawała na Olimpie, choć niektóre wersje podają, że oddała swoje miejsce na Olimpie Dionizosowi, by otoczyć opieką święty ogień na Ziemi). Wyróżniała się pokojową postawą, nie uczestniczyła w boskich sporach.
Zeus – jego atrybuty to: pioruny, dąb, orzeł i tarcza zwana egidą. Hades – jego atrybuty to: berło, klucze, róg obfitości (symbol władzy nad surowcami) i psia czapka. Często ukazywany z Cerberem (trójgłowym psem) przy swym boku. Posejdon – jego atrybut to trójząb. Boga często przedstawiano na rydwanie ciągniętym przez hippokampy (mityczne stworzenia morskie – pół konie, pół ryby, z parą końskich nóg), towarzyszyli mu ichtiocentaurzy i trytoni. Hera – jej atrybuty to: pawie i krowa. Hermes – jego atrybuty to: podróżny kapelusz ze skrzydłami (petasos), skrzydlate sandały, kaduceusz. Hefajstos – jego atrybuty to: młot, kleszcze i kowadło. Atena – jej atrybuty to: włócznia i tarcza. Jej święte zwierze to sowa. Ares – jego atrybuty to: miecz, tarcza i zbroja. Boskimi zwierzętami Aresa są: pies, koń, wilk, sęp i jastrząb. Artemida – jej atrybuty to: łuk, strzały i kołczan. Często przedstawiana z łanią. Apollo – jego atrybuty to: liść laurowy, lutnia, łuk i strzały. Afrodyta – jej atrybuty to: jabłko, róża, mitr oraz rydwan zaprzężony w gołębie.
Dionizos – jego atrybuty to: rydwan zaprzężony w lwy, tyrs (gałąź opleciona bluszczem i zwieńczona szyszkami), gałąź winorośli, mitr, kozioł i byk. Demeter – jej atrybuty to: wieniec kłosów na głowie, sierp, pochodnia, kosz owoców. Hestia – jej atrybuty to: pochodnia i ognisko.