Pobierz Młoda Polska: Literatura, Filozofia i Sztuka - Podręcznik dla Studenta i więcej Prezentacje w PDF z Filozofia tylko na Docsity!
M Ł O D A P O L S K A
Kolorem niebieskim oznaczono materiał dodatkowy, nadobowiązkowy, nieomówiony na lekcjach.
Literatura epoki
- Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Nie wierzę w nic
- Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Koniec wieku XIX
- Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Evviva l`arte!
- Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Melodia mgieł nocnych
- Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Lubię, kiedy kobieta…
- Kazimiera Zawistowska, Herodiada
- Leopold Staff, Deszcz jesienny
- Leopold Staff, Kowal
- Leopold Staff, Przedśpiew
- Jan Kasprowicz, Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach
- Jan Kasprowicz, Dies irae
- Jan Kasprowicz, *** [Witajcie, kochane góry]
- Joseph Conrad, Jądro ciemności
- Władysław Stanisław Reymont, Chłopi [t. I]
- Stanisław Wyspiański, Wesele
Filozofia - schopenhaueryzm (Arthur Schopenhauer)
- nietzscheanizm (Friedrich Nietzsche)
Gatunki literackie
- sonet
- hymn
- long short story
- powieść młodopolska
- dramat realistyczno-symboliczny
Style w literaturze i sztuce
- realizm
- naturalizm
- impresjonizm
- symbolizm
- ekspresjonizm
Motywy
Chłopi Władysława S. Reymonta: motywy wsi, ziemi, pracy, siewcy, wesela, tańca, przyrody, czasu, przemijania, śmierci, femme fatale , miłości, konfliktu pokoleniowego, rodziny Wesele Stanisława Wyspiańskiego: motywy wsi, wesela, tańca, chłopa-Piasta, artysty, poezji, Żyda, zjawy, snu, miłości, ojczyzny, powstania, rzezi, przywódcy, wieszcza, rycerza, błazna, zdrajcy Jądro ciemności Josepha Conrada: motywy ciemności, światła, centrum, podróży, katabasis , dżungli, natury, cywilizacji, Innego, arlekina, przemiany
Problemy, tematy
Chłopi Władysława S. Reymonta:
- obraz gromady wiejskiej; mechanizmy tworzące hierarchię wiejską
- patriarchalny charakter rodziny chłopskiej
- system wartości chłopów
- konflikt pokoleniowy (na przykładzie Antka i Macieja Borynów)
- związek człowieka z naturą
- koncepcja ludzkiego losu
- moralność, wierzenia i obyczajowość chłopów
- mądrość ludowa wyłaniająca się z ludowych przysłów i sentencji
- mityzacja czasu, przestrzeni i bohaterów
- rola dialektyzacji w powieści Wesele Stanisława Wyspiańskiego:
- zbiorowy portret chłopów
- zbiorowy portret inteligencji
- relacje między chłopami a inteligencją; przyczyny braku porozumienia
- symbolika dramatu (rekwizyty, osoby dramatu, chocholi taniec, chata bronowicka)
- znaczenie chochoła, Widma, Stańczyka, Rycerza, Hetmana, Upiora, Wernyhory
- wpływ historii (przeszłości) na postawy współczesnych
- przyczyny zaprzepaszczenia szansy na powstanie
- rozprawa z mitami narodowymi (np. z mitem jedności narodowej, chłopa-kosyniera, inteligencji jako przewodniej siły narodu) Jądro ciemności Josepha Conrada:
- zderzenie dwóch kultur: białej Europy i czarnej Afryki
- ekstremalne warunki jako próba człowieczeństwa, moralności
- konflikt natury i kultury
Pojęcia kluczowe
Młoda Polska, modernizm, fin de siècle, neoromantyzm, dekadentyzm, nirwana, mizoginizm, femme fatale, psychizacja pejzażu, cyganeria artystyczna (bohema), dandyzm, „sztuka dla sztuki”, filister, synestezja, oniryzm, katastrofizm, klasycyzm, franciszkanizm, katabasis , mityzacja, chłopomania (ludomania), kompozycja szkatułkowa
Konteksty literackie
- Wisława Szymborska, Schyłek wieku
- Wisława Szymborska, Wieczór autorski
- Irving Stone, Pasja życia [fragm.]
- Edward Redliński, Konopielka [fragm.]
