Mochnacki - Notatki - Historia literatury polskiej, Notatki z Filologia polska

Pobierz Mochnacki - Notatki - Historia literatury polskiej i więcej Notatki w PDF z Filologia polska tylko na Docsity! MOCHAŃSKI – O LITERATURZE W WIEKU XIX Wystąpił po stronie romantyków. Maurycy Mochnacki "O literaturze polskiej w wieku XIX" Mochnacki interpretuje rozwój literatury romantycznej jako erupcję ducha, odkrycie narodowej tradycji, piękna kultury ludowej, znaczenia wyobraźni. W piśmie "O literaturze polskiej...", przedstawił takie myśli: elementy z życia Polaków; literaturę klasycystyczną uważał za złą, bowiem była na wzór innych utworów, innych narodów; osłabiała ducha narodu. (zwycięstwa i klęski), uczuć narodowych. gdyż krępują one twórcę; literaturę czynią pozbawioną spontaniczności. ć za pewny oznaczony rodzaj poezji lub za jakąś część literatury, nigdy nie poznalibyśmy jej najpiękniejszych przymiotów. Maurycy Mochnacki: O literaturze polskiej w wieku XIX. - książka powszechnie uznawana za najpiękniejszą tego typu prozę romantyczną - jedyny zwarty p r o g r a m polskiego romantyzmu - pierwsza próba syntetycznego ujęcia dziejów rodzimej literatury ze stanowiska antagonisty pseudoklasyków - zależało Mochnackiemu na sprawdzeniu użyteczności najnowszych osiągnięć filozofii na polskim gruncie → postawa zakładająca ścisły związek literatury i krytyki z filozofią - p r o b l e m a t y k a : 1) problem stosunku literatury do natury (gdzie „literatura”= poezja, utożsamiana z romantyzmem) - irracjonalne podłoże twórczości poetyckiej - poezja wyrasta z uczucia n i e s k o ń c z o n o ś c i, zbliża do a b s o l u t u, unaoczniając czytelnikowi swoją słowną formą, jego obecność i tajemnicę - istota poezji jest n i e u c h w y t n a i n i e w y r a ż a l n a - poezja zespala naturę ziemską i niebiańską poety - ból istnienia czyni poezja mniej dotkliwym - jej rola jest rolą k r e a c y j n ą 2) świat stanowi „ciąg nieprzerwany jestestw”, zaczyna się od materii nieożywionej, przechodząc następnie do ożywionej- w dalszym ciągu nieświadomej, a kończy się na świadomej i mającej świadomość własnego jestestwa → pierwiastek duchowy natury znosi opozycje przyrody i kultury: obie są skutkiem tej samej siły sprawczej 3) poezja n a ś l a d u j e naturę, lecz nie kopiuje jej; jest m i k r o m o d e l e m procesów zachodzących w przyrodzie 4) poezja jest nieustannym wchodzeniem na coraz wyższe stopnie świadomości 5) poezja ma być „r u c h o m y m z w i e r c i a d ł e m” rzeczywistości; jako taka rozpatrywana, osadzona zostaje głęboko w kontekście historycznym, w uwarunkowaniach ideowych, religijnych i politycznych 6) poezja jest inną rzeczywistością niż rzeczywistość natury, rządzi się swoimi prawami- analogicznymi do praw natury 7) t e u r g i a → biegunowość, dwoistość decydująca o dynamicznym docsity.com charakterze życia i poezji; wszystko „na dwoje się roznosi” w naturze- u podstaw poezji leży jedność → te jedność odbudowuje poeta poprzez harmonijne współdziałanie z pierwiastkiem boskim 8) poezja= ocalenie całościowej wizji świata, postulowane przez romantyków (wszechogarnianie syntezowanie, …) 9) dzieło literackie jako organiczna całość → z jednej strony wyraz indywidualności twórcy, z drugiej- czynników zewnętrznych ją kształtujących 10) utwór literacki nie „jest”, lecz „staje się” w umyśle odbiorcy, który rozpoznaje się w nim, określa swoje miejsce, lokuje swoja podmiotowość 11) poezja odbija poszczególne stany ducha narodu, stany w ujęciu czasoprzestrzennym → „architektonika idealna w systemie poetyckiej literatury polskiej” 12) duch polskiego narodu doskonali się w f a n t a z j i, najwyższej władzy umysłu, wyrażającej dynamizm ducha 13) wszystkie utwory romantyczne uczestniczą w procesie „uznawania siebie w swoim jestestwie” - „O literaturze polskiej ...” to wielki wkład Mochnackiego w tworzenie polskiej terminologii krytycznoliterackiej, filozoficznej i estetycznej - cel utworu jest: zbadać, która z władz umysłowych literatura polska doprowadziła do doskonałości - próba sprecyzowania swoistości polskiej tradycji literackiej (tradycję w rozumieniu Mochnackiego kształtować zaczęli dopiero romantycy) Treść: Przedmowa: (Warszawa 14 grudnia 1830 r <!>) - czas przestać pisać o sztuce - najistotniejszym „improwizowanym poematem” jest n a r o d o w e p o w s t a n i e → „Życie nasze już jest poezją” - „Nie literatura polska, ale polski kraj” - zapowiedź dwutomowości dzieła (niezrealizowanej) - podkreślenie faktu zakończenia działalności pisarskiej na kilka dni przed 29 listopada 1830 roku - świadomość bezużyteczności dzieła do czasu odzyskania przez Polskę bytu politycznego Rozdział pierwszy:  Założenie autora: - dzisiejsze piśmiennictwo w większym stopniu rozwija formę , niż treść- która to treść była domeną wielkich literatur przeszłości - zaciera się właściwość indywidualna narodów; z coraz większym trudem udaje się odnaleźć to, o charakterystyczne dla narodu w jego „rodzimej osiadłości” - w zamęcie codzienności słabnie dążenie człowieka do zrozumienia tego, co faktycznie istotne - „Zamiarem moim jest: zbadać ducha i przeniknąć do istoty polskiego narodu w ojczystej literaturze” + literatura powinna być obrazem narodu + obraz narodu jest także obrazem czasu + czas, natomiast, nigdy nie jest rzeczywiście, zawsze staje się, nie ma, zatem, teraźniejszego czasu → zatem pisanie o „literaturze współczesnej” wyposaża Mochnacki w łacińskie motto: docsity.com