Model ekonometryczny cen kawy - notatki - Ekonometria - część 1, Notatki z Ekonometria

Pobierz Model ekonometryczny cen kawy - notatki - Ekonometria - część 1 i więcej Notatki w PDF z Ekonometria tylko na Docsity!

Model ekonometryczny cen kawy

Spis treści Wstęp ................................................................................................................................................ 3 Rozdział 1 .......................................................................................................................................... 4 1.1 Międzynarodowa Organizacja Kawy ....................................................................................... 4 1.2 Producenci kawy ...................................................................................................................... 5 Źródło: ........................................................................................................................................... 6 1.3 Historia kawy ........................................................................................................................... 6 1.4 Rodzaje kawy ........................................................................................................................... 8 1.5 Kawiarnie................................................................................................................................. 9 Rozdział II ......................................................................................................................................... 2.1 Cena kawy wg ICO ................................................................................................................. 2.2 Współzależność ....................................................................................................................... 2.3 Trend ...................................................................................................................................... 2.4 Autokorelacja .......................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 2.5 Rząd zintegrowania ................................................................. Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. III. Model ekonometryczny................................................................ Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 3.1. Składowe modelu ekonometrycznego .................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 3.2. Klasyfikacja modeli ekonometrycznych ................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 3.3 Etapy budowy modelu ekonometrycznego ............................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 3.4 Model ekonometryczny cen kawy............................................ Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 3.5 Model ARIMA .................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Model ARIMA.............................................................................. Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 3.4.1 Model ARIMA dla Cen kawy ........................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 4 Wnioski .......................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Bibliografia ....................................................................................... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.

Rozdział 1

1.1 Międzynarodowa Organizacja Kawy ICO jest to Międzynarodowa Organizacja Kawy (International Coffee Organisation ) – organizacja założona w Londynie w 1963 roku pod zwierzchnictwem Organizacji Narodów Zjednoczonych. ICO zrzesza kraje produkujące i konsumujące kawę promując współpracę międzynarodową, która ma prowadzić do poprawy w sektorze kawowym. Polska stała się członkiem Międzynarodowa Organizacja Kawy w 2006 roku. Misją ICO jest wzmocnienie globalnego sektora kawy i promowania zrównoważonego rozwoju w środowisku rynkowych z korzyścią dla wszystkich uczestników w sektorze kawy. „To sprawia, że stanowi praktyczny wkład do rozwoju zrównoważonego sektora kawy na świecie i do zmniejszenia ubóstwa w krajach rozwijających się poprzez:  umożliwienie rządom i sektorowi prywatnemu na wymiany poglądów w sprawach dotyczących kawy, warunków i trendów na rynku i koordynacji polityki w spotkaniach na wysokim szczeblu;  rozwój i poszukiwanie źródeł finansowania dla projektów, które wspierają światową gospodarkę kawy;  promowanie jakości kawy przez Coffee Quality-Improvement Programme;  wspieranie przejrzystości rynku poprzez zapewnienie szerokiego zakresu statystyk sektora kawowego;  rozwój konsumpcji kawy i rynków zbytu kawy poprzez innowacyjne działania na rzecz rozwoju rynku kawowego;  wspieranie rozwoju strategii na rzecz zwiększenia zdolności społeczności lokalnych drobnych rolników;  wspieranie programów szkoleniowych i informacyjnych w celu wsparcia transferu technologii istotnych dla kawy;  ułatwianie dostępu do informacji na temat instrumentów finansowych i usług, aby pomóc producentom;  zapewnienie obiektywnych i wyczerpujących gospodarczych i technicznych i informacji naukowych na temat sektor kawowego na świecie.”^1

Kawa są to owoce i nasiona z krzewu kawowca. Znane jest około 10 gatunków kawy, ale

(^1) Tłumaczenia na podstawie http://www.ico.org/mission07_e.asp?section=About_Us

tylko dwa z nich mają znaczenie gospodarcze – arabika i robusta. Kawa jest jednym z najbardziej popularnych sprzedawanych towarów, a produkowana jest w ponad 60 krajach.

1.2 Producenci kawy

Kawa jest uprawiana na plantacjach głownie w Ameryce południowej Azji i w Afryce. Największym producentem kawy jest Brazylia kolejnymi Wietnam i Indonezja.

Historia kawy w Brazylii rozpoczęła się w 1727 roku za sprawą Francisco di Melo Palhety, oficera armii brytyjskiej, który przemycił 7 jej sadzonki z Gujany Francuskiej. Stały się one początkiem dzisiejszej potęgi kawowej Brazylii. Wielkość zborów i eksportu jest ściśle określona przez Secreteria National de Economia po tym jak po II wojnie światowej niekontrolowana produkcja doprowadziła do powstania olbrzymich zapasów kawy sięgających 78 jeden cent amerykański worków. Nikt nie chciał jej kupić. Kawą opalano lokomotywy, palono w kotłach elektrowni, a wiele milionów worków po prostu zatopiono w oceanie^2. Kawa produkowaną w Brazylii jest ona specjalnie znakowana, aby łatwo odróżnić. Nazywana jest Brazils Milds i jest kawą średniej jakości.

Drugim co do wielkości producentem kawy jest Kolumbia, w której historia kawy rozpoczęła się w 1808 roku za sprawą francuskiego duchownego z Antylii. Kawa Kolumbijska jest wysokiej jakości przez to ze jest produkowana w małych gospodarstwach chłopskich, a nazwa pochodzi od nazwy miast lub ośrodków gdzie jest sprzedawana.

(^2) Ilustrowany leksykon kawy s 54

ludy Izraela znały kawę. Pierwsza plantacja kawy powstała w 800r p.n.e w Jemenie, a w VI wieku n.e. zaczęto uprawiać Coffea arabica dzięki czemu Jemen stał się głównym producentem kawy. Popularność w krajach arabskich kawa zawdzięcza Mahometowi który w 625 r. n.e. zakazał muzułmanom spożywać alkohol co przyczyniło się do rozpowszechnienia kawy w 1200 pozycja kawy umocniła się za sprawą nowej techniki spożywania - ziarna zaczęto wyłuskiwać, a następnie gotować. Dopiero w XIV wieku zaczęto palić kawę na gorących kamieniach czemu zawdzięcza znany dziś aromatyczny smak. Następnie kawy była eksportowana do sąsiednich regionów przez port Mokka drogą morską. Arabowie otoczyli produkcję kawy tajemnicą państwową i utrzymali monopol na jej produkcję do XVII wieku.

Kawa w europie W 1598 roku Papież Klemens VIII zwołał sąd nad kawą aby ostatecznie rozstrzygnąć czy może być pita przez chrześcijan. Po spróbowaniu kawy pobłogosławił ją i tym samym zezwolił na jej picie przez zachodnich chrześcijan, wschodni mogli ją pijać już od dawna.

W XVI wieku kawa pojawiła się po raz pierwszy w Anglii następnie w Ameryce północnej, Wenecji ,Francji, Niemczech ,Austrii i w Holandii, gdzie w krótkim czasie zostały otwarte pierwsze kawiarnie, a popularność kawy rosła w bardzo szybkim tempie. Kawiarnie stały się miejscem spotkań tzw. śmietanki towarzyskiej, przez co i król Anglii Karol II Stuard obawiając się głosicieli antypaństwowych idei zakażał działalności kawiarni w 1675 roku, który po 11 dniach został anulowany, a wizerunek króla mocno nadszarpnięty. W Polsce pierwszą kawiarnię otworzono w 1700 roku w Gdańsku.

We Francji w 1723 roku wydano ustawę nakazującą każdemu mieszkańcowi koloni francuskiej uprawę kawy, każdy obywatel musiał posadzić 200 sadzonek kawy, a za nie przestrzeganie dekretu lub zniszczenie choćby jednego drzewka groziła kara śmierci. Na Początku XIX wieku w Niemczech powstały „Kaffeeklatsche” czyli spotkania przy kawie, które stały się początkiem wyzwolenia kobiet i pomogły im wyjść z zaklętego kręgu domu, męża i dzieci do świata wolnych myśli i idei.

Wiek XVIII i XIX były bardzo ważne dla upraw kawy - zaczęto otwierać coraz więcej upraw kawy w krajach strefy równikowej w Ameryce, Afryce i Azji i znacząco wzrósł import kawy

do krajów Europejskich. Zdarzenia te miały niebagatelne znaczenia dla popularyzacji picia kawy i powstania dużej ilości kawiarni i palarni kawy w Europie.

Na początku XX wieku w Niemczech została wyprodukowana pierwsza kawa bezkofeinowa.

Kawa w Ameryce północnej W Ameryce północnej kawa pojawiła się w pierwszej połowie XVI wieku. W 1983 roku otworzono pierwszy rynek zielonej kawy, który okazał się początkiem giełdy nowojorskiej. Pierwsza kawiarnia została otwarta w Nowym Jorku w 1693. Sława kawy bardzo szybko zaczęła się rozprzestrzeniać na cały kraj i zaczęto otwierać kawiarnie na całym jego terenie. Do popularyzacji kawy z znaczny stopniu przyczynił się Jan III król Anglii który w 1773 roku nałożył wysokie cło na herbatę, a koloniści buntując się zaczęli powszechnie pić kawę. Lata 1900-2004 przyniosły kawę rozpuszczalną , filtry i ekspresy do kawy które znacznie podniosły jakość parzonej kawy a także duże koncerny specjalizujące się w prażeniu i sprzedaży kawy. Liczne klęski w uprawie kawy m.in. szkodniki i wahania temperatur miały znaczący wpływ na ceny kawy a także rozpoczęto badania na temat kawy i próby wyhodowania bardziej odpornych jej gatunków.

1.4 Rodzaje kawy

Do najbardziej popularnych odmian kawy należą Arabika i Robusta

Coffea arabica - kawa Arabica Kawa Arabika rośnie na dużych ciemnozielonych krzewach o owalnych liściach. Owoce mają kształt owalny i dojrzewają 7 do 9 miesięcy, zawierają zazwyczaj dwa płaskie ziarna (kiedy rozwija się tylko jedno ziarno, nazywane jest ziarnem perłowym). Kawa Arabika rośnie w Ameryce Łacińskiej, w Afryce środkowej i wschodniej, Indiach i do pewnego stopnia w Indonezji.

Rysunek 2. Ziarna kawy arabiki i robusty 4

(^4) www.illyusa.com

Ekspres ciśnieniowy- jest to popularne urządzenie służące do zaparzania kawy. Pierwszy ekspres skonstruował w 1818r. dr Romershausen, ale nie działał on poprawnie. Dopiero w 1901r. Włoch Luigi Bezzera skonstruował działającą do dziś i spopularyzowaną w kawiarniach wersję ekspresu ciśnieniowego

Najbardziej popularne rodzaje kawy : Espresso jest to popularny napój o średnio 60 mg zawartości kofeiny, którego nazwa wywodzi się od sposobu przygotowania kawy w specjalnym ekspresie. Espresso jest podstawą do przygotowywania innych znanych odmian napoi kawowych

Latte jest to napój składający się ze świeżo zaparzonego espresso i lekko spienionego mleka o temperaturze 70^0 C. Najczęściej Caffee Latte podawane jest w wysokich szklankach

Cappucino zostało wymyślone we Włoszech a jego nazwa pochodzi od słowa cappuccini co oznacza mnichów kapucynów, składa się z espresso, gorącego mleka i mlecznej pianki.

Rozdział 2

2.1 Cena kawy wg ICO Na cenę kawy wg ICO składa się 4 czynniki:

 Wskaźnik cen dla Kolumbińskiej Arabiki (INDICATOR PRICE FOR COLOMBIAN MILD ARABICAS GROUP)-dla ułatwienia obliczeń będziemy go nazywać X  Wskaźnik cen dla łagodnej Arabiki (INDICATOR PRICE FOR OTHER MILD ARABICAS GROUP) - będziemy go nazywać X  Wskaźnik cen dla Brazylijskie oraz pozostałych kaw Arabika ( INDICATOR PRICE FOR BRAZILIAN AND OTHER NATURAL ARABICAS GROUP)- będziemy go nazywać X  Wskaźnik cen dla Robusty (INDICATOR PRICE FOR ROBUSTAS GROUP) - będziemy go nazywać X

2.2 Współzależność

Korelacje Tabela 1

x1 x2 x3 x

x1 Korelacja Pearsona 1 ,983() ,911() ,717(**)

Istotność (dwustronna) ,000 ,000 , N 354 354 353 354

x2 Korelacja Pearsona ,983() 1 ,907() ,728(**)

Istotność (dwustronna) ,000 ,000 , N 354 380 378 380

x3 Korelacja Pearsona ,911() ,907() 1 ,839(**)

Istotność (dwustronna) ,000 ,000 , N 353 378 378 378

x4 Korelacja Pearsona ,717() ,728() ,839(**) 1

Istotność (dwustronna) ,000 ,000 , N 354 380 378 380

** Korelacja jest istotna na poziomie 0.01 (dwustronnie) Źródło: Obliczenia na podstawie programu SPSS.

Analizując tabelę korelacji powyżej możemy stwierdzić następujące zależności:  Współczynnik korelacji pomiędzy x1 a x2 wynosi 0,94. Możemy stwierdzić, że zachodzi silna zależność korelacyjna między x1 a x2 czyli wraz ze wzrostem x2 wzrośnie x1.  Współczynnik korelacji pomiędzy X1 a x3 wynosi 0,911. Możemy stwierdzić, że zachodzi silna zależność korelacyjna między X1 a x3 czyli wraz ze wzrostem x3 wzrośnie X1.

 Współczynnik korelacji pomiędzy X1 a x4 wynosi 0,717. Możemy stwierdzić, że zachodzi silna zależność korelacyjna między X1 a X4 czyli wraz ze wzrostem x4 wzrośnie X1.  Współczynnik korelacji pomiędzy x3 a x2 wynoszą w obu przypadkach 0,907. Możemy stwierdzić, że zachodzi silna zależność korelacyjna między x2 a x3, czyli wraz ze wzrostem x2 wzrośnie x3 i na odwrót.  Współczynnik korelacji pomiędzy X4 a pozostałymi zmiennymi wynosi więcej niż 0,7. Możemy stwierdzić, że zachodzi silna zależność korelacyjna między X4 a pozostałymi zmiennymi, czyli wzrost X4’u będzie miał znaczący wpływ na pozostałe zmienne.

2.3 Trend

Pośród modeli określających zmiany poziomu badanego zjawiska w czasie znajdują się modele trendu w których w miejscu zmiennej egzogenicznej znajduje się zmienna czasowa t.

Do modeli trendu zaliczamy:

 model trendu wielomianowego  model trendu logarytmicznego  model trendu potęgowy  model trendu logistyczny  model trendu wykładniczy

Współczynniki

Tabela 4

Współczynniki niestandaryzowane

Współczynniki standaryzowane

B Błąd standardowy Beta t Istotność

Sekwencja obserwacji ,289^ ,147^ ,790^ 1,962^ , Case Sequence2 -,005 ,001 -5,567 -5,767 , Case Sequence3 1,24E-005 ,000 4,837 8,026 , (Stała) 128,933 6,484 19,886 ,

Źródło: Obliczenia na podstawie programu SPSS.

Z powyższej tabeli możemy wywnioskować ze model trendu kwadratowego będzie przedstawiał się następująco:

Y= 128,933 +, 289 t-, 005 t2 +^ 1,24E-005 t^3

Natomiast jego wykres:

Wykres 2

Źródło: Obliczenia własne na podstawie programu Excel.

Model trendu dla Wskaźnika cen dla Kolumbińskiej Arabiki

Podsumowanie modelu

Tabela 5

R R-kwadrat

Skorygowane R kwadrat

Błąd standardowy oceny

,615 ,378 ,372 42,

Źródło: Obliczenia na podstawie programu SPSS.

Z danych zawartych na rysunku możemy zauważyć że współczynnik korelacji wynosi ,615 – istnieje duża zależność pomiędzy zmienną zależna, a zmiennymi niezależnymi, a model wyjaśnia zmiany cen kawy w czasie w 37,8%. Błąd standardowy oszacowania wynosi 42, co oznacza że wartości teoretyczne modelu odchylają się przeciętnie od wartości rzeczywistych o 42,165.

0

50

100

150

200

250

300

Tytuł osi

trend sześcienny

trend sześcienny dolna linia górna linia cenakawywgICO

Wykres 3

Współczynniki

Tabela 7

Współczynniki niestandaryzowane

Współczynnik i standaryzowa ne

B t Istotność

Błąd standardowy Beta Sekwencja obserwacji ,592^ ,210^ 1,213^ 2,825^ , Case Sequence**2 -,008 ,001 -6,149 -5,942 ,

Case Sequence**3 1,75E- 005 ,000^ 5,187^ 8,008^ ,

(Stała) 146,038 9,196 15,881 ,

Źródło: Obliczenia na podstawie programu SPSS.

Z powyższej tabeli możemy wywnioskować ze model trendu kwadratowego będzie przedstawiał się następująco:

Y= 146,038 + 0, 592 t-, 008 t2 +^ 1,75E-005 t^3

Natomiast jego wykres:

Wykres 4

Źródło: Obliczenia własne na podstawie programu Excel.

Model trendu dla Wskaźnika cen dla łagodnej Arabiki

Podsumowanie modelu

Tabela 8

R R-kwadrat

Skorygowane R kwadrat

Błąd standardowy oceny

,589 ,346 ,341 38,

Źródło: Obliczenia na podstawie programu SPSS.

Na podstawie danych zawartych w tabeli możemy zauważyć że współczynnik korelacji wynosi 0,589 - istnieje duża zależność pomiędzy zmienną zależna a zmiennymi niezależnymi a model wyjaśnia zmiany x2 w czasie w 34,6%. Błąd standardowy oszacowania wynosi 38,342co oznacza że wartości teoretyczne modelu odchylają się przeciętnie od wartości rzeczywistych o 38,342.

0

100

200

300

400

sty 80 sty 83 sty 86 sty 89 sty 92 sty 95 sty 98 sty 01 sty 04 sty 07 sty 10

Tytuł osi

Trend dla x

x trend dolna linia górna linia