Pobierz Modernizm - J. Polski Oblicza Epok i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity!
Modernizm
ARTUR SCHOPENHAUER - świat jako wola i przedstawienie, przeznaczeniem człowieka jest cierpienie, człowiek jako marionetka w rękach natury, należy wyzbyć się wszelkich pragnień, wolność to pogodzenie się z tym co nieuchronne, szczęście gwarantuje ucieczka w niebyt, człowiek to byt nienasycony. FRYDERYK NIETZSCHE - pojęcie nadczłowieka - niszczy obowiązujące normy i ustanawia nowe, tradycyjna moralność ogranicza życie, życie jest wartością najwyższą, chrześcijaństwo hamuje rozwój ludzkości, kultura europejska jest zdegradowana, NIHILIZM - odrzucenie wszelkich obowiązujących już wartości. HENRI BERGSON - ewolucja twórcza, narzędziem poznania jest intuicja, intelekt upraszcza rzeczywistość, ÈLAN VITAL - pęd życiowy| siła kosmiczna przenikająca całą naturę, ·
↑iii))))))))))))
1857 1891 1918 1968
w Europie modernism respectat sig 1957 r wydaniem , Pani Bovary" G. Flauberta oraz
tomiku poetyciego,Kwiaty za" Charles'a Baudelaire a
Zakonzy sig^ w^
latach (^70). XXW.
w polsce^ modernizm ropoie siz 1891 r wydaniem I tomu poezji Kazimierza Premuy-Tetmajera
a zakoniczyi sig w 1918r^ odzyskaniem niepoolegiosci.
ZNACLENIE NAZWY EPOKI : Nazwa , Mioda Polska"^ pochodzi od tytuiu cyklu artykitow
Andreja Gorskiego , publikowanych w^ Krakowskim^ ezasopismie^ ,^ Zycie",^ w^ ktrym skrytykowi
on pozytywistow i^ przedstatic program literacti misdych tworcow. Naza nawigzuje
do analogicznych okresien^ funkyonujauch winnych Krajach europy : Moda Franja, Moda
Belgia ita^.
1
Filozofia MODERNIZMU^ :
1
PEHEROIZACJA-predstawience w^ sposol^ depreyonijacy (obniziajal wartos)^ ,
uswyczajniony ,^ cresto^ naturalistyczny postaci^ cry wydazzen uznawanych powszechnie^ ra
prayktad salachetnosci^ i^ rycerskiego mestwa
- (^) Roadziobig nas Kruki (^) ,
wrony"
Andrej Borycke
SYMBOLIZM - kierunek w sztuce i literaturze, który uformował się we Francji w drugiej pol. XIX w. Symbolizm jest protestem przeciwko postawie mimetycznej (naśladowaniu rzeczywistość). Jego zwolennicy dopatrywali się w świecie ukrytych znaczeń, dlatego wypowiadali się o rzeczywiści za pomocą jej obrazowych odpowiedników. IMPRESJONIZM - proba uchwycenia ulotnej chwili, zatrzymania danego momentu i pokazania jego piękna, bogate opisy wrażeń i doznań bohaterów, bogata nastrojowość dzieła, pastelowe i świetliste kolory w malarstwie EKSPRESJONIZM - jego założenia zostały sformułowane w 1910 r w Niemczech, twórcy wyrażali przekonanie, że świat zbudowany jest na koncepcji dualistycznej (ziemskiej i duchowej) i nieustannie uwidaczniali konflikt między nimi, wyrażenie wewnętrznego świata człowieka, jego emocji, namiętności i przeżyć, twórcy stosowali mocne wyraziste środki wyrazu oraz mocne kontrasty barw w malarstwie.
2 Kierunki WSITUCE :
* Wesele * Kraak^ drikiej nozy
* descr^ jesierny
- melodia^ mgici (^) no crych
NATURALIZM-Kieranek w literature i^ stuce zaktadajacy maksymalne zolizenie
wykreaurnego predstavienia^ do^ swiata^ i^ siglia,^ pokazywanie^ reczywistas^ bes^ graniczen
moralnych i^ estetycznych.^ W^ literature^ narrator^ prayjmuje postale beastronnego observatora
a (^) sceny so luino (^) ze (^) sobe powicane.
FRANCISZKANIZM - postava swiatapogladova myrazajaca siz ufna mitoscio do^ Boga
ludri i^ swiata natury , podjeciem dobrowanego ubostwa i girboko pokona. Francisckanizm
powraca do^ znodei^ viary chrescijanskiej , by a^ drieciece^ prostate giosic rados^ istnienia
i nastadavai^ Jerusa. Zaktada takze , ze dobroc iovicka^ jest pryrodzona i^ ze
wystarczy pomocra^ dion^ dragiej^ osoby^ ,^ by ja^ wydobyc
DEKADENTYLM- (fr. decadence-schytek, upadek) charakteryzuje go pesymizm , melancholia
zniecheenie,^ nieviara^ w^ sens^ dziatania, preswiadcrenie o^ Kryzycie cywilizayi , ucieczka
ad blu istnienia wsatucane raje". Nie uciekaja siz do samobojstwa-traja w cierpieniu
FIN DE SIECLE^ - Schilek wieku , Koniec wieku, pocrucle schyckowasc i nieustannie
zblizajaej sie^ katastrfy
Tematem opowiadania jest heroiczna postawa, okrutna śmierć i losy pośmiertne ciała powstańca, Andrzeja Boryckiego, znanego pod nazwiskiem Szymon Winrych. Istotna jest tutaj śmierć głównego bohatera i to, jak zachował się w obliczu śmierci. Pomimo heroicznej walki za wolność kraju, na koniec bohater próbował zdać się na łaskę Rosjan i błagał ich o litość. Jest on zły na ludzi, którzy prezentują wycofaną postawę i obojętność wobec walki za kraj. Utwór ten to tragifarsa (dramat łączący elementy tragedii i farsy). Stanowi on swoista krytykę mieszczaństwa, które nakierowane jest na obłudę, fałsz i dbałość o pozory. W utworze tym autorka podkreśla podwójną moralność szczególnie Pani Dulskiej, która dba jedynie o to co myślą o niej inni. Zupełnie inaczej prezentuje ona obraz swojej rodziny przed innymi niż on faktycznie się prezentuje. Jest to dramat historyczny, narodowy, który stanowi interpretację dziejów zrywu narodowowyzwoleńczego. Autor za pomocą postaci mitologicznych ukazuje motywy działań dowódców i przyczyny niepowodzeń powstańców. Niektórzy dowódcy zostali ukazani w sposób kompromitujący dla nich, co budziło kontrowersje w tamtych czasach. Powstańcy prowadzą heroiczne walki i są gotowi oddać życie za ojczyznę. Nike, Ares czy Atena poniekąd kierują ludnością i mają wpływ na bieg wydarzeń.
4) , ROZDZIOBIA NAS KRUKI , WRONY ... "S. ZEROMSKI
- MORALNOSC^ PANI^ DULSKIE] "GABRIELA^ ZAPOLSKA^ :
DULSZCLYZNA - okrestence utworzone ad nazwiska glownej Gohaterki-Anieli Dulskiej.
Jest toaespoi cech^ i^ posto charakteryzujuycn sig podwojna monalnosig.^ Silvie^ wissie
siz z^ postala filistra i^ koltuna-standi^ poniekqo roscerzenie^ tych definigi.^ Odnosi^ sie
alonia do^ mieszczaristia,^ ktore^ charakteryzuje^ siz^ obtuda , zaktamaniem^ i^ dbaniem^ o
wiasne (^) , dobre^ imig.
KOtTUNERIA - postawa Ludzi majaych waskie norgzonty umystone , Tqurauch myslows
pustke z^ obtudnym postpowaniem.
KOTTUN - innymi
stowy filister^ ,^
miesaczuch, catwick o waskich horyzortach
umystowych , zacofany i^ graniczony
- NOC^ LISTOPADONA"St^.^ WYSPLANSK1^ :
MIT ELEUZYJSKI - nieste pressanie historiano fricane prelana powstaniu Krew
zadvauje wolnoscig^ alla^ prysziych pokoeri^ ,^ niesie^ zapowieda^ sycia odradzajuego sie^ prez
smierc , zapoviada pryszie adrodzenie , zmartwychwstanie narodu
Utwór ten jest swoistym odzwierciedleniem stanów i odczuć poetów Młodej Polski. Podmiot liryczny obserwuje krople padające na okna jego domu i snuje przygnębiające rozważania. Opowiada o samotności i o stracie ważnej dla niego osoby. Wspomina o nieustannej ciemności, która nie ginie nawet po wschodzie słońca. Pojawia się także motyw szatana, który idzie przez ogród podmiotu lirycznego. W wierszu mamy ukazany motyw przyrody tatrzańskiej, do której sięgali poeci młodopolscy. Jest on bardzo barwny i muzyczny. Pojawia się w nim wiele epitetów kolorystycznych i wyrazów dźwiękonaśladowczych. Autor próbuje uchwycić przemijającą chwile, ze względu na dynamikę zmieniającego się tatrzańskiego krajobrazu. Bogate opisy mają formę impresjonistyczną i zawierają emocjonalny opis pejzażu. Dzieło Baudelaire’go epatuje erotyką, brzydotą i złem - jest to wyraz pewnego buntu przeciwko tradycji, religii i obowiązującym kanonom piękna. W utworze „Padlina” piękno, młodość i miłość zostaje zestawione z brzydotą i rozkładem. Podmiot liryczny pomimo pożądania swojej pięknej miłości, przypomina jej iż kiedyś skończy ona podobnie i umrze jak każdy inny człowiek. Epopeja to dzieło ukazujące losy społeczności w czasie przełomowych wydarzeń. „Chłopi” zawierają panoramiczne obrazy polskiej wsi przełomu XIX i XX w. Autor zagłębia się także dokładnie w charakterystykę życia mieszkańców wsi Lipce i obowiązujące tam stosunki. Utwór zamiera również wszechstronne opisy - szczególnie prac polowych i obyczajów wsi a także wszechwiedzącego narratora.
Wymo I^ SRODKI^ STYLISTYCINE^ :
1) DESIC2 JESIENNY"LEOPOLD STAFF :
Synestezja (jak^ scklany
Instrumentalicaja gioskowa
Onomatopeja (deszer^ dzwonic^
Wyliczenie (enumeraga)^ lo^ sayby deszez^ dzwonic
Personifikaa
skiadniauy
- MELODIA MGIEt NOCNYCH" K (^). PRZERWA-TETMAJER :
Epitety
Personifikaga
Synestezja (wehianiajmy^ samer
skiadniowy
- PADLINA" (^) CHARLES BAUDELAIRE
TURPIZM - Clac. turpis-Grayokic to nurt westetyce - Apostrofa -^ Portwnania
polegajoy na^ wiczeniu^ do^ stuki^ motywow braydoty
Kolokwializmy
Grudu, Kalectwa , rozktadu^. Artyscs podejmug tematyke - Metafory - Wulganyamy
turpistycane nie^ tylko , by scokova,^ de^ roserac^ def.^ piekna-^ Wykryknienia
5 Dlacyego , CHIOP1"TO EPOPEJA :
