Motyw cierpienia w literaturze i sztuce średniowiecza, Schematy z Język polski

Pobierz Motyw cierpienia w literaturze i sztuce średniowiecza i więcej Schematy w PDF z Język polski tylko na Docsity!

Motyw cierpienia w literaturze i sztuce

średniowiecza

Lekcja dotyczy motywu cierpienia w literaturze i sztuce średniowiecza na przykładzie tematyki pasyjnej oraz piety. W nawiązaniach odwołano się do wierszy Tadeusza Różewicza.

Motyw cierpienia w literaturze i sztuce średniowiecza

Motyw cierpienia w literaturze i sztuce

średniowiecza

Motywy cierpienia w literaturze i sztuce

średniowiecza

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

zna testLamentu świętokrzyskiego, wymienia podstawowe treści ideowe rzeźb gotyckich:Krucyfiks mistyczny z Wrocławia, Pieta z Lubiąża (ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie).

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

zinterpretować fragmentLamentu świętokrzyskiego, a także wiersze Tadeusza RóżewiczaDrewno, Gotyk 1954 w odniesieniu do sztuki dawnej, wyjaśnić zróżnicowanie sposobów ujęcia motywów pasyjnych i motywu cierpienia Matki Boskiej w rzeźbie gotyckiej, scharakteryzować pod względem formy i stylu przykłady rzeźby średniowiecznej.

2. Metoda i forma pracy

Praca z tekstem i interpretacja reprodukcji

Przekład intersemiotyczny

Heureza

Wykład

3. Środki dydaktyczne

1. Materiały ilustracyjne

1. Kolejne ćwiczenie to intuicyjna interpretacjaPiety z Lubiąża. Uczniowie samodzielnie wskazują najważniejsze cechy tematu ikonograficznego piety. Przypominają znane ujęcia motywu piety (np.Pieta watykańska Michała Anioła jako odmienna wersja tematu). Nauczyciel podkreśla znaczenie ekspresji wyrażonej przez brzydotę cierpienia, brak nadziei, a także inspirację ludową, która pozwala zestawić pietę zLamentem (przekład intersemiotyczny).
2. Dodatkowym kontekstem interpretacyjnym jestKrucyfiks mistyczny z Wrocławia. Nauczyciel poleca, by uczniowie samodzielnie wskazali dominanty kompozycyjne i ideowe.

Może podać pytania pomocnicze, np.:

W jaki sposób artysta ujął cierpienie Chrystusa?

Jak przedstawiono ciało Ukrzyżowanego?

Z jakiego materiału wykonano rzeźbę?

Wniosek: Chrystus na krzyżu jest cierpiącym człowiekiem, a nie triumfującym Bogiem.

Uczniowie pod kierunkiem nauczyciela wypełniają graf zamieszczony w karcie pracy.

3. Po wykonaniu zadania prowadzący wygłasza krótki wykład dotyczący alegorycznego charakteru motywu tzw. krucyfiksu mistycznego, jego związku z kultem prywatnym rozpowszechnionym w późnym średniowieczu i z mistyką (przytoczenie cytatu z Henryka Suzo), kontemplacją etapów męki Chrystusa (compassio – współprzeżywanie, imitatio – naśladowanie). Wyjaśnia również symbolikę.
4. Następnie prosi jedną osobę o odczytanie wierszy Tadeusza RóżewiczaDrewno, Gotyk
   1954. Uczniowie wskazują związki wierszy ze sztuką gotycką oraz badają Różewiczowską ocenę średniowiecza.

Wniosek: Motyw cierpienia człowieka został ukazany w kontekście desakralizacji Chrystusa.

Uczniowie samodzielnie wypełniają graf zamieszczony w karcie pracy.

c) Faza podsumowująca

Uczniowie podają wnioski dotyczące ogólnej charakterystyki średniowiecznych realizacji tematu cierpienia w sztuce i literaturze (można je zapisać w zeszytach). Na zakończenie nauczyciel przeprowadza krótką rozmowę inicjowaną pytaniem: W jaki sposób poznane utwory trafiają do wrażliwości współczesnego czytelnika?

Lekcję kończy podanie tematu pracy domowej: „Porównaj w formie tabeli wizerunki Maryi zawarte wBogurodzicy iLamencie świętokrzyskim”.

5. Bibliografia

1. Adamczyk M., Chrząstowska B., Pokrzywniak J. T.,Język polski, Starożytność – Oświecenie, podręcznik, klasa 1 szkoła średnia, WSiP, Warszawa 1988.
2. Białostocki J.,Sztuka cenniejsza niż złoto. Opowieść o sztuce europejskiej naszej ery. Wydanie zmienione, PWN, Warszawa 2001, s. 200‐201. 3.Jezusa Judasz przedał. Polskie pieśni pasyjne. Collegium Vocale Bydgoszcz; Ars Nova. Kierownictwo artystyczne: Jacek Urbaniak (płyta CD), DUX, Warszawa 2004.
3. Markowski A. i in., „Pamiętajcie o ogrodach…”. Literatura – kultura – język, cz. 1, Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum, WSiP, Warszawa 2003. 5.Wisłocki M., Krucyfiks mistyczny z kościoła Bożego Ciała,

http://miasta.gazeta.pl/wroclaw/1,35762,259006.html?as= 6.111 arcydzieł Muzeum Narodowego w Warszawie, pod red. D. Folgi‐Januszewskiej; Warszawa 2000, Muzeum Narodowe w Warszawie, s. 68‐69.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

Graf przedstawiający symbolikęKrucyfiksu mistycznego z Wrocławia

rana w boku Chrystusa winne grono ofiara eucharystyczna układ ramion Chrystusa – krzyż widlasty wg apokryfu konary Drzewa Wiadomości, którego nasiona otrzymał Adam w raju, zmarł na wzgórzu nazwanym później Golgotą paralela teologii odkupienia:

antytezy: Adam (upadek, śmierć) – Chrystus (życie wieczne)

Drzewo Wiadomości – Drzewo Życia

Graf ilustrujący interpretację liryków Różewicza z użyciem słów – kluczy

b) Zadanie domowe

Porównaj w formie tabeli wizerunek Maryi wBogurodzicy iLamencie świętokrzyskim.

7. Czas trwania lekcji

2 x 45 minut

8. Uwagi do scenariusza