Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Motywy maturalne z lektur na język polski, Notatki z Język polski

W dokumencie zostały opisane motywy w następujących lekturach: Król Edyp, Dzieje Tristana i Izoldy, Zemsta, Pan Tadeusz, Dziady cz. III, Lalka, Zbrodnia i kara, Wesele, Ludzie Bezdomni, Ferdydurke, Sklepy Cynamonowe, Granica

Typologia: Notatki

2020/2021

Załadowany 30.12.2022

Jakubsz
Jakubsz 🇵🇱

5

(1)

3 dokumenty

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Motywy maturalne z lektur na język polski i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity! ● Sofokles ,,Król Edyp’’ Gatunek: tragedia antyczna. Czas i miejsce akcji: przed pałacem królewskim w Tebach (wspomniane miejsce: wyrocznia w Delfach, Korynt). Bohaterowie: Edyp, Jokasta i Lajos (prawdziwi rodzice), Polybos i Merope (przybrani rodzice), Tyrezjasz (wróżbita), Kreon, Chór Teban, posłaniec z Koryntu, sługa Lajosa. - cierpienie jako kara Edyp, król Teb, poszukując zabójcy swojego poprzednika, odkrywa, że wbrew swojej woli wypełnił słowa straszliwej przepowiedni. Nieświadomie zabił ojca i ożenił się z własną matką. Poznana prawda jest dla Edypa źródłem olbrzymiego cierpienia, spotęgowanego wiadomością o samobójczej śmierci Jokasty (matki i żony jednocześnie). Sam wymierza sobie karę: oślepia się i opuszcza Teby. - władca mądry i sprawiedliwy ● Joseph Bedier ,,Dzieje Tristana i Izoldy’’ Gatunek: romans rycerski (tekst legendy zrekonstruował Joseph Bedier). Czas i miejsce akcji: wczesne średniowiecze, Kornwalia zamek Tyntagiel, Irlandia, las moreński, Galia na ziemi diuka Żylenia, Bretania zamek Karheń u diuka Hoela. Bohaterowie: Tristan, Izolda Jasnowłosa, Król Marek, Izolda o Białych Dłoniach, Kaherdyn, Ogryn (pustelnik), Brangien, karzeł Frocyn, Morhołt z Irlandii (wuj Izoldy), Łapaj (pies Tristana), olbrzym Urgan, zaczarowany pies Miluś. - miłość (krzak głogu symbol wiecznej, prawdziwej, niezniszczalnej miłości) magiczny napój miłosny powoduje, że ich uczucie jest potężne, trwałe i niezniszczalne. Miłość jest silniejsza od wszelkich zobowiązań, podporządkowuje sobie całe ludzkie życie, pokonuje czas, a nawet śmierć. (kochankowie wbrew swojej woli stają się niewolnikami miłości. Jest niemożliwa do spełnienia, staje się przekleństwem, fatum ciążącym nad ich całym życiem) - rycerz (Tristan był oddany swemu seniorowi, walczył w jego szeregach, wiernie mu służył. Stanął bez wahania do boju z niezwyciężonym Morhołtem z Irlandii, który zaproponował, by zamiast płacenia lenna któryś z rycerzy podjął z nim walkę. Jest bardzo dzielny pokonał wielu wrogów. Zabił smoka, olbrzyma Urgana Włochatego. Był oddany i bezinteresowny. Wyruszył do wrogiej Irlandii w celu znalezienia właścicielki złotego włosa, przyniesionego przez jaskółki. Ponadto czyn ten dowodził, iż dla szczęścia króla i spokoju w królestwie gotów był zrezygnować z tronu, który miał odziedziczyć po Marku - w tej sytuacji tron odziedziczyłby potomek Marka i Izoldy. Nie bał się śmierci, z godnością jej oczekiwał, czy to po zabiciu Morhołta, gdy raniony zatrutym ostrzem prosił o spuszczenie go w łodzi na morze, czy później gdy oczekiwał cierpliwie na przybycie ukochanej. [przed wypiciem napoju] - zdrada ideałów (miłość zmieniła go, zmusiła do wyrzeczenia się honoru i zasad. Kłamie, udaje, oszukuje króla, którego kocha i któremu jako rycerz i wasal przysięgał wierność i opiekę, spotyka się z królową mimo składanych przyrzeczeń. Cudzołoży i uważa się za niewinnego.W jego oczach usprawiedliwia go wypicie napoju miłosnego, jest przekonany o przychylności Boga dla zakochanych. ● Aleksander Fredro ,,Zemsta’’ Gatunek: komedia. Czas i miejsce akcji: XVIII i XIX wiek, zamek dzielony przez Cześnika i Rejenta. Bohaterowie: Cześnik Raptusiewicz, Rejent Milczek, Józef Papkin, Wacław, Klara, Podstolina, Dyndalski Bohaterami historii miłosnej na miarę Szekspirowskiego Romea i Julii są kochankowie wrogich sobie klanów: Klara będąca pod opieką Cześnika Raptusiewicza i Wacław – syn Rejenta Milczka. Szlachcice mieszkają w podzielonym na dwie połowy zamku, o który toczą nieustanny spór. Zawiłe perypetie w przewrotny sposób prowadzą do szczęśliwego, jak na komedię przystało, finału i symbolicznej zgody pomiędzy rodami. ● Adam Mickiewicz ,,Pan Tadeusz’’ Gatunek: epopeja narodowa. Czas i miejsce akcji: rok 1811 (lato) i 1812 (wiosna), trwa kampania napoleońska, dworek szlachecki w Soplicowie na Litwie, a także najbliższa okolica: zrujnowany zamek Horeszków, karczma Jankiela, zaścianek w Dobrzynie. Bohaterowie: Jacek Soplica (Ksiądz Robak), Stolnik Horeszko (ojciec Ewy), Ewa Horeszkówna, Sędzia Soplica (młodszy brat Jacka Soplicy), Hrabia (spadkobierca rodu Horeszków), Gerwazy (wierny sługa rodziny Horeszków), Tadeusz Soplica, Zosia (córka Ewy), Telimena (krewna Sopliców, opiekunka Zosi), Asesor i Rejent (kłótnia który chart jest lepszym psem myśliwskim), Podkomorzy (miał rozsądzić zwaśnione rody Sopliców i Horeszków) Tragiczna historia miłości Jacka Soplicy i Ewy Horeszko (Stolnik odmówił ręki swojej córki zakochanemu w niej z wzajemnością młodzieńcowi) znajduje swój szczęśliwy finał w związku ich dzieci – Tadeusza i Zosi (zaręczyny). ● Adam Mickiewicz ,,Dziady’’ część III Gatunek: dramat romantyczny. Czas i miejsce akcji: rok 1823 (1 listopada - dzień Wszystkich Świętych i 24 grudnia - Wigilia Bożego Narodzenia) Wilno, w celi Gustawa-Konrada w zamienionym na więzienie klasztorze ojców Bazylianów, wiejski domek pod Lwowem, salon warszawski, Rosja (droga na zesłanie, Petersburg). Bohaterowie: Gustaw-Konrad, Ksiądz Piotr, Jan Sobolewski (opowiada, że był świadkiem wywożenia na Syberię młodzieży ze szkół litewskich i żmudzkich, Janczewski - który przez rok pobytu w więzieniu zmienił się tak bardzo, że w niczym nie przypominał dawnego wesołego chłopaka. Skazaniec pocieszał towarzyszy niedoli, żegnał z uśmiechem zebranych ludzi. Na kibitce zakrzyknął trzy razy „Jeszcze Polska nie zginęła!”, Wasilewski - który został w czasie śledztwa tak skatowany, że nie mógł iść o własnych siłach, + najmłodszy z nich miał około dziesięciu lat i nie mógł dźwigać łańcucha), Adolf (w salonie warszawskim opowiada historię Cichowskiego), Cichowski (został aresztowany przez tajną policję, która starała się upozorować jego śmierć. Przez pięć lat więziono go, torturowano i przesłuchiwano, ale nikogo nie wydał), Wysocki (porównuje naród do wulkanicznej lawy, która z wierzchu jest zimna i odrażająca, ale w głębi rozżarzona. To metafora społeczeństwa, którego elity zatraciły sumienie, są skorumpowane i współpracują z Rosjanami, ale jego właściwa tkanka jest patriotyczna), Rollison (straszliwie skatowany w czasie śledztwa, wypchnięty z okna na polecenie Senatora), Pani Rollison, Ewa, Senator Nowosilcow, Doktor [zginął od uderzenia piorunem, widmo, które palą żarzące się w głowie dukaty i stopione srebro na dłoniach] i Pelikan [spoliczkował Księdza Piotra] i Bajkow [uderzył w twarz Księdza Piotra, widmo ścigają psy, które rozrywają jego ciało na części] (zausznicy senatora), Guślarz i Kobieta ● Bolesław Prus ,,Lalka’’ Gatunek: powieść społeczno-obyczajowa. Czas i miejsce akcji: XIX wiek Warszawa, Paryż, Zasławek. Bohaterowie: Stanisław Wokulski, Ignacy Rzecki, Wdowa po kupcu Janie Minclu, Małgorzata (żona Wokulskiego, odziedziczył po niej sklep i sporą sumę pieniędzy), Julian Ochocki, baron Krzeszowski, Izabela Łęcka, prezesowa Zasławska, Kazimierz Starski (kuzyn Izabeli), Geist (badania nad zmniejszeniem ciężaru gatunkowego ciał), pani Wąsowska, Doktor Szuman (zasymilowany Żyd), Helena Stawska (kobieta wyemancypowana, pozbawiona oparcia mężczyzny musi sama zapewnić sobie i dziecku utrzymanie), Marianna (prostytutka, kobieta upadła, dzięki nowej pracy od Wokulskiego wraca do społeczeństwa. Dzięki wstawiennictwu Wokulskiego, dostała się do „domu poprawy” prowadzonego przez siostry zakonne. Tam Mariannie udało się zerwać ze swoim dotychczasowym życiem, zmienić swoje postrzeganie świata i doskonale wyuczyć się zawodu szwaczki.), baronowa Krzeszowska ● Fiodor Dostojewski ,,Zbrodnia i kara’’