Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Najważniejsze mity (Mitologia grecka) – notatki, Notatki z Język polski

Szukasz szybkiego i skutecznego sposobu na opanowanie greckiej mitologii? Te notatki są stworzone właśnie dla Ciebie! Znajdziesz w nich kluczowe mity, takie jak: 1. Mit o Labdakidach 2. Mit o Prometeuszu 3. Mit o Niobe 4. Pojedynek Apollina z Marsjaszem 5. Mit o Demeter i Persefonie (Korze) 6. 12 prac Heraklesa 7. Powstanie świata w mitologii greckiej 8. Mit o Orfeuszu i Eurydyce 9. Mit o wojnie trojańskiej Każdy mit został opisany w przystępny i zwięzły sposób, co ułatwia naukę oraz zapamiętywanie kluczowych szczegółów i znaczeń. To idealne rozwiązanie, które pozwoli Ci błyskawicznie zrozumieć ważne tematy.

Typologia: Notatki

2023/2024

W sprzedaży od 04.11.2024

anna-7sz
anna-7sz 🇵🇱

7 dokumenty

1 / 2

Toggle sidebar

Ta strona nie jest widoczna w podglądzie

Nie przegap ważnych części!

bg1
Prometeusz
Prometeusz był jednym z
tytanów, który sprzyjał ludziom.
W mitologii greckiej uważano go
za stwórcę ludzkości. W
przeciwieństwie do innych
bogów, Prometeusz odczuwał
sympatię do ludzi, dlatego
postanowił ukraść ogień z
Olimpu i dać go ludziom, aby
mogli się ogrzać, gotować
jedzenie i rozwijać cywilizację.
Zeus, władca bogów, był
wściekły, że ludzkość otrzymała
coś, co powinno należeć tylko do
bogów. W ramach kary przykuto
Prometeusza do skały na
Kaukazie, gdzie codziennie orzeł
wyjadał mu wątrobę, która
regenerowała się na nowo każdej
nocy. W końcu Prometeusza
uwolnił Herakles.
Demeter i Persefona (Kora)
Demeter, bogini urodzaju i płodności ziemi, miała
córkę Persefonę, którą bardzo kochała Pewnego
dnia Hades, bóg podziemi, porwał Persefonę i
zabrał ją do swojego królestwa, aby uczynić z
niej swoją żonę. Zrozpaczona Demeter przestała
dbać o ziemię, a wszystkie rośliny zaczęły
usychać, co groziło zagładą ludzkości. Zeus,
zaniepokojony tą sytuacją, interweniował i
nakazał Hadesowi oddać Persefonę. Niestety,
Persefona zjadła w podziemiach nasiona
granatu, co oznaczało, że musi tam wracać co
roku na część roku. Ustalono, że będzie spędzać
jedną trzecią roku w podziemiach (zima), a
resztę z Demeter (wiosna, lato, jesień). To
wyjaśnia mitologiczne pochodzenie cykli
wegetacyjnych i pór roku.
Pojedynek Apollina z Marsjaszem
Marsjasz był satyrem, który znalazł
flet, wyrzucony przez Atenę,
ponieważ flet zniekształcał jej twarz
podczas gry. Marsjasz stał się tak
biegły w grze na flecie, że wyzwał
Apollina, boga muzyki, na
pojedynek muzyczny. Apollo grał na
lirze, a Marsjasz na flecie.
Zwycięzcą miał być ten, kogo
muzyka bardziej zachwyci bogów.
Początkowo pojedynek wydawał się
wyrównany, ale Apollo zmusił
Marsjasza do gry na instrumencie
do góry nogami, czego flet nie
pozwalał zrobić, więc Marsjasz
przegrał. W gniewie Apollo skazał
go na straszliwą karę - został
żywcem obdarty ze skóry.
12 prac Heraklesa - Herakles, syn Zeusa i Alkmeny, był
najpotężniejszym z herosów. Hera, żona Zeusa,
nienawidziła Heraklesa i sprowadziła na niego szaleństwo,
podczas którego zabił swoją rodzinę. Aby odpokutować za
swoje czyny, Herakles musiał wykonać dwanaście niemal
niemożliwych zadań, na rozkaz króla Eurysteusza. Oto te
prace:
1. Zabicie Iwa nemejskiego, którego skóra była
niezniszczalna.
2. Zabicie hydry lernejskiej, wielogłowego potwora, który
odrastał każdą uciętą głowę.
3. Schwytanie łani kerynejskiej, niezwykle szybkiej i świętej
dla Artemidy.
4. Schwytanie dzika erymantejskiego.
5. Oczyszczenie stajni Augiasza, które nie były czyszczone
przez 30 lat zrobił to, zmieniając bieg rzeki.
6. Przepędzenie ptaków stymfalijskich, które żywiły się
ludzkim mięsem.
7. Schwytanie byka kreteńskiego.
8. Pojmanie klaczy Diomedesa, które zjadały ludzi.
9.Zdobycie pasa Hippolity, królowej Amazonek.
10. Złapanie stada Geriona, olbrzyma z trzema ciałami.
11. Przyniesienie złotych jabłek z ogrodu Hesperyd.
12.Sprowadzenie Cerbera – psa strzygiącego bram do
Hadesu.
Powstanie świata w mitologii greckiej
Na początku był Chaos, prymitywna i bezkształtna materia. Z Chaosu wyłoniły
się pierwotne bóstwa: Gaja (Ziemia), Tartaros (otchłań) i Eros (miłość). Gaja
zrodziła Uranosa (Niebo), z którym miała tytanów, cyklopów i gigantów. Uranos
był tyranem i więził swoje dzieci w głębinach ziemi, ale jeden z tytanów,
Kronos, zbuntował się, pokonał ojca i przejął władzę. Kronos, obawiając się, że
jego własne dzieci go obalą, połykał je zaraz po narodzeniu, ale jego żona,
Rea, ocaliła najmłodszego - Zeusa. Zeus dorósł, pokonał ojca i uwolnił
rodzeństwo, rozpoczynając panowanie bogów olimpijskich.
Mit o Niobe
Niobe była królową Teb, która
miała siedmiu synów i siedem
córek. Przechwalała się, że
jest lepsza od bogini Leto,
ponieważ ta miała tylko dwoje
dzieci Apollina i Artemidę. W
odpowiedzi na tę pychę, Leto
rozkazała swoim dzieciom
zabić potomstwo Niobe.
Apollo zabił jej synów, a
Artemida córki. Zrozpaczona
Niobe została zamieniona w
kamień, z którego nieustannie
płynęły łzy symbol wiecznego
cierpienia.
Wybrane Mity
pf2

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Najważniejsze mity (Mitologia grecka) – notatki i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity!

Prometeusz

Prometeusz był jednym z

tytanów, który sprzyjał ludziom.

W mitologii greckiej uważano go

za stwórcę ludzkości. W

przeciwieństwie do innych

bogów, Prometeusz odczuwał

sympatię do ludzi, dlatego

postanowił ukraść ogień z

Olimpu i dać go ludziom, aby

mogli się ogrzać, gotować

jedzenie i rozwijać cywilizację.

Zeus, władca bogów, był

wściekły, że ludzkość otrzymała

coś, co powinno należeć tylko do

bogów. W ramach kary przykuto

Prometeusza do skały na

Kaukazie, gdzie codziennie orzeł

wyjadał mu wątrobę, która

regenerowała się na nowo każdej

nocy. W końcu Prometeusza

uwolnił Herakles.

Demeter i Persefona (Kora)

Demeter, bogini urodzaju i płodności ziemi, miała

córkę Persefonę, którą bardzo kochała Pewnego

dnia Hades, bóg podziemi, porwał Persefonę i

zabrał ją do swojego królestwa, aby uczynić z

niej swoją żonę. Zrozpaczona Demeter przestała

dbać o ziemię, a wszystkie rośliny zaczęły

usychać, co groziło zagładą ludzkości. Zeus,

zaniepokojony tą sytuacją, interweniował i

nakazał Hadesowi oddać Persefonę. Niestety,

Persefona zjadła w podziemiach nasiona

granatu, co oznaczało, że musi tam wracać co

roku na część roku. Ustalono, że będzie spędzać

jedną trzecią roku w podziemiach (zima), a

resztę z Demeter (wiosna, lato, jesień). To

wyjaśnia mitologiczne pochodzenie cykli

wegetacyjnych i pór roku.

Pojedynek Apollina z Marsjaszem

Marsjasz był satyrem, który znalazł

flet, wyrzucony przez Atenę,

ponieważ flet zniekształcał jej twarz

podczas gry. Marsjasz stał się tak

biegły w grze na flecie, że wyzwał

Apollina, boga muzyki, na

pojedynek muzyczny. Apollo grał na

lirze, a Marsjasz na flecie.

Zwycięzcą miał być ten, kogo

muzyka bardziej zachwyci bogów.

Początkowo pojedynek wydawał się

wyrównany, ale Apollo zmusił

Marsjasza do gry na instrumencie

do góry nogami, czego flet nie

pozwalał zrobić, więc Marsjasz

przegrał. W gniewie Apollo skazał

go na straszliwą karę - został

żywcem obdarty ze skóry.

12 prac Heraklesa - Herakles, syn Zeusa i Alkmeny, był

najpotężniejszym z herosów. Hera, żona Zeusa,

nienawidziła Heraklesa i sprowadziła na niego szaleństwo,

podczas którego zabił swoją rodzinę. Aby odpokutować za

swoje czyny, Herakles musiał wykonać dwanaście niemal

niemożliwych zadań, na rozkaz króla Eurysteusza. Oto te

prace:

1. Zabicie Iwa nemejskiego, którego skóra była

niezniszczalna.

2. Zabicie hydry lernejskiej, wielogłowego potwora, który

odrastał każdą uciętą głowę.

3. Schwytanie łani kerynejskiej, niezwykle szybkiej i świętej

dla Artemidy.

4. Schwytanie dzika erymantejskiego.

5. Oczyszczenie stajni Augiasza, które nie były czyszczone

przez 30 lat zrobił to, zmieniając bieg rzeki.

6. Przepędzenie ptaków stymfalijskich, które żywiły się

ludzkim mięsem.

7. Schwytanie byka kreteńskiego.

8. Pojmanie klaczy Diomedesa, które zjadały ludzi.

9.Zdobycie pasa Hippolity, królowej Amazonek.

10. Złapanie stada Geriona, olbrzyma z trzema ciałami.

11. Przyniesienie złotych jabłek z ogrodu Hesperyd.

12.Sprowadzenie Cerbera – psa strzygiącego bram do

Hadesu.

Powstanie świata w mitologii greckiej

Na początku był Chaos, prymitywna i bezkształtna materia. Z Chaosu wyłoniły

się pierwotne bóstwa: Gaja (Ziemia), Tartaros (otchłań) i Eros (miłość). Gaja

zrodziła Uranosa (Niebo), z którym miała tytanów, cyklopów i gigantów. Uranos

był tyranem i więził swoje dzieci w głębinach ziemi, ale jeden z tytanów,

Kronos, zbuntował się, pokonał ojca i przejął władzę. Kronos, obawiając się, że

jego własne dzieci go obalą, połykał je zaraz po narodzeniu, ale jego żona,

Rea, ocaliła najmłodszego - Zeusa. Zeus dorósł, pokonał ojca i uwolnił

rodzeństwo, rozpoczynając panowanie bogów olimpijskich.

Mit o Niobe

Niobe była królową Teb, która

miała siedmiu synów i siedem

córek. Przechwalała się, że

jest lepsza od bogini Leto,

ponieważ ta miała tylko dwoje

dzieci Apollina i Artemidę. W

odpowiedzi na tę pychę, Leto

rozkazała swoim dzieciom

zabić potomstwo Niobe.

Apollo zabił jej synów, a

Artemida córki. Zrozpaczona

Niobe została zamieniona w

kamień, z którego nieustannie

płynęły łzy symbol wiecznego

cierpienia.

Wybrane Mity

Orfeusz i Eurydyka Orfeusz, tracki śpiewak, trafił do krainy cieni. Był mężem pięknej nimfy drzewnej, Eurydyki. Kiedy Eurydyka uciekała przed Aristajosem, który się w niej zakochał, śmiertelnie ukąsiła ją żmija. Orfeusz był pogrążony w ogromnym smutku, ale postanowił odszukać i odzyskać swoją ukochaną. Swoją grą na lutni oczarował Charona i Cerbera, którzy wpuścili Orfeusza do krainy podziemi, a sam Hades postanowił oddać Eurydykę Orfeuszowi. Zabronił mu jednak oglądać się za siebie w trakcie wyjścia z krainy. Niestety Orfeusz był tak stęskniony za żoną, że nie mógł się powstrzymać i złamał zakaz władcy podziemi. Wtedy Hermes, który wyprowadzał ich z podziemi, zatrzymał Eurydykę, a Orfeusz wrócił sam na ziemię. Zginął rozszarpany przez menady, a jego głowa popłynęła do morza i zatrzymała się na wyspie Lesbos. Tam też powstała wyrocznia. Wojna Trojańska Założycielem Troi był Ilos i to od jego imienia pochodzi druga nazwa Troi, czyli Ilion. Priam, jeden z bohaterów Iliady, był wnukiem Ilosa i to właśnie jemu Herakles oddał tron i pozwolił odbudować miasto. Jednym z najmłodszych synów Priama był Parys. Przed jego narodzeniem matce przyśniła się płonąca pochodnia, co uznano za symbol nieszczęścia zagrażającego miastu, dlatego postanowiono go zabić. Parysa przygarnął jednak pasterz mieszkający na stokach góry Ida, dlatego udało się mu przeżyć, wychować się wśród pasterzy i wyrosnąć na pięknego, młodego mężczyznę. Otrzymał od Dzeusa funkcję arbitra pomiędzy Herą, Ateną i Afrodytą. Cały spór rozpoczął się od wesela Peleusa i Tetydy, na które nie zaproszono bogini Niezgody - Eris. Mimo tego zjawiła się na uroczystości i rzuciła między zebranych jabłko z napisem „dla najpiękniejszej". Trzy najpiękniejsze boginie zaczęły spierać się o jabłko. Rozjemcą w tym sporze został Parys. Każda z bogiń obiecała się odwdzięczyć: Hera obiecała mu królestwo całej Azji, Atena - sławę i mądrość, natomiast Afrodyta - najpiękniejszą kobietę świata. Ostatnia propozycja była dla Parysa korzystna, toteż wybrał piękną Helenę – żonę króla Sparty Menelaosa. Parys powrócił na dwór swojego ojca, którego Priam przyjął z radością. Niedługo później Parys przybył w gościnę do Sparty i korzystając z nieobecności króla Menelaosa, porwał jego żonę Helenę i przewiózł ją do Troi. Menelaos i Odyseusz przybyli do Troi i zażądali natychmiastowego wydania Heleny oraz skarbów, które razem z nią wywiózł. Jako że król Priam odmówił wydania wybranki Parysa, wojna stała się nieunikniona. Na czele wojsk greckich stanął Agamemnon - król Myken, brat Menelaosa. W walkach po stronie Greków najbardziej zasłużył się Achilles, który uznawany był za najodważniejszego z rycerzy achajskich. Bez niego zwycięstwo nad Troją byłoby niemożliwe. Jednak Achilles miał jedno słabe miejsce na ciele, w które można było zranić go śmiertelnie. Była to pięta. Mit o Labdakidach Lajos, mąż Jokasty, był władcą Teb. Wyrocznia przepowiedziała mu, że zginie z rąk własnego syna, który poślubi jego żonę, a swoją matkę. Dlatego też, kiedy urodził się chłopiec, przebito mu stopy i porzucono w górach. Uratowali go pasterze i nadali mu imię Edyp, co oznacza „człowiek o spuchniętych nogach". Oddali go na wychowanie królowej Koryntu. Gdy Edyp dorósł, usłyszał w wyroczni, że on również zabije swojego ojca. Uciekł więc z Koryntu, ponieważ był przekonany, że ci, którzy go wychowali, są jego rodzicami. Przed fatum jednak nie można było uciec. W drodze Edyp spotkał grupkę ludzi, wszedł z nimi w spór i w czasie pojedynku zabił człowieka, który był jego ojcem. Później udał się do Teb, gdzie pokonał Sfinksa (potwora, który porywał ludzi), poślubił królową Jokastę i objął panowanie. Z tego kazirodczego związku narodziło się czworo dzieci: Polinejkes, Eteokles, Antygona i Ismena. Jako że miasto zaczęły nawiedzać coraz liczniejsze nieszczęścia, Edyp zasięgnął rady u wieszcza Terezjasza. Ten wyjaśnił, że powodem tych nieszczęść jest kara boska, bowiem poprzedni król (Lajos) został zabity, a jego śmierć niepomszczona, dodatkowo w mieście ma znajdować się jego zabójca. Edyp przyrzeka odnalezienie królobójcy i rozpoczyna dochodzenie, w wyniku którego okazuje się, że to on sam zabił Lajosa, tym samym przepowiednia, przed którą starał się uciec - wypełniła się. Na wieść o tym Jokasta powiesiła się, zaś Edyp wykuł sobie oczy i odszedł do Kolonu, gdzie chciał umrzeć. Eteokles i Polinejkes mieli dzielić się władzą i panować po jednym roku. Eteokles nie chciał jednak oddać władzy, więc Polinejkes postanowił odebrać ją siłą. Obaj bracia polegli w czasie bratobójczej wojny, zaś Kreon, nowy władca Teb, ogłosił Polinejkesa zdrajcą i zabronił pogrzebania jego zwłok. Sprzeciwiła się mu Antygona, która pochowała brata, ponieważ nie chciała, aby jego dusza błąkała się po świecie. Została za to żywcem zamurowana w grocie. To właśnie Parys wystrzelił grot, który trafił w to miejsce Achillesa. W dziesiątym roku walk zaraza zaczęła dziesiątkować Greków, co było ingerencją bogów w losy bogów. Apollo chciał zemścić się za to, że Agamemnon porwał córkę jego kapłana. Presja, jaka spadła na Agamemnona, spowodowała, że oddał brankę, ale odebrał Achillesowi Bryzeidę, jego niewolnicę. Kiedy Patroklos zginął z rąk Hektora, doszło do pojedynku między Achillesem i Hektorem, który był bardzo zawzięty. Achilles zadał Hektorowi cios w szyję, zdarł z niego zbroję, przywiązał ciało do rydwanu i ciągnął za sobą w prochu. Priam, ojciec Hektora, przybył do obozu Greków i prosił Achillesa o wydanie zwłok Hektora. Achilles wykazał się wrażliwością i namaszczone ciało Hektora wydał Priamowi. Achilles zginął od strzały Parysa. Po śmierci Parysa Helena poślubiła Deifoba (brata Parysa). Grecy odstąpili, a w Troi zapanowała radość. Poza bramami znajdował się duży, drewniany koń, którego, mimo przestróg Kasandry i Laokoona, wprowadzono do miasta. Koń był kryjówką dla dwunastu Greków, którzy w nocy wyszli z jego wnętrza i wpuścili do miasta swoich towarzyszy. Doszło do wielkiej rzezi w Troi, a Menelaos odzyskał piękną Helenę.