Pobierz Nauka o organizacji i pojęcia i więcej Notatki w PDF z Administracja organizacyjna i biznesowa tylko na Docsity!
Politechnika Opolska | Opole University of Technology | www.po.opole.pl
Pojęcie organizacji
Organizacja jest definiowana jako uporządkowany system, którego zróżnicowane części współprzyczyniają się do powodzenia całości, a powodzenie całości jest istotnym warunkiem powodzenia części. Organizacja społeczna to względnie trwały system zróżnicowanych i skoordynowanych działań ludzkich, wykorzystujących, przekształcających i zespalających celowo ustrukturyzowany zbiór zasobów ludzkich, kapitałowych, ideowych i naturalnych, pozostających we wzajemnym oddziaływaniu z innymi systemami działalności i zasobami otoczenia.
Politechnika Opolska | Opole University of Technology | www.po.opole.pl
Pojęcie organizacji
Organizacje są zespołami ludzi, tworzonymi, utrzymywanymi i zmienianymi dla realizacji określonych celów. Przykładami organizacji są: przedsiębiorstwa, szkoły, szpitale, kościoły, więzienia. Organizacje charakteryzują się:
- Podziałem pracy, władzy i przepływu informacji, w sposób zaplanowany, zmierzający do realizacji określonego celu.
Obecnością jednego lub więcej ośrodków władzy, kontrolujących wyniki uzyskane przez organizację.
Substytucyjnością personelu – osoby niezadowalające mogą być zmienione, przesunięcia personelu mogą mieć także charakter awansu lub przesunięcia poziomego.
Politechnika Opolska | Opole University of Technology | www.po.opole.pl
Struktura celów organizacji
Zamierzenia strategiczne – misja organizacji, zamierzenia do osiągnięcia w konkretnym ekonomicznym, politycznym i społecznym otoczeniu.
- Cele kierunkowe pierwszego stopnia – pożądane stany rzeczy, do jakich dążyć ma organizacja jako całość (np. zysk, udział w rynku).
Cele kierunkowe drugiego stopnia – pożądane stany rzeczy, do jakich dążyć mają poszczególne, wyróżnione części organizacji (np. wydziały, zakłady produkcyjne).
Cele konkretne – formalnie zapisane (wartościowo lub ilościowo) zadania do wykonania w konkretnym czasie.
Politechnika Opolska | Opole University of Technology | www.po.opole.pl
Analiza strategiczna
Analiza strategiczne obejmuje wewnętrzne i zewnętrzne warunki funkcjonowania organizacji w otoczeniu. W ramach otoczenia wyróżnić można otoczenie dalsze i bliższe. Uwarunkowania dalsze z reguły są niezależne od organizacji i musi się ona do nich dostosować. Najczęściej stosowaną metodą analizy otoczenia dalszego jest analiza PEST. W ramach badań otoczenia bliższego najczęściej wykorzystuje się analizę 5 sił Portera. Na podstawie powyższych analiz dokonuje się oceny strategicznej pozycji organizacji, najczęściej wykorzystując analizę SWOT.
Politechnika Opolska | Opole University of Technology | www.po.opole.pl
Analiza 5 sił Portera
O sytuacji w branży decydują:
- Rywalizacja między firmami działającymi w sektorze
- Pozycja i siła dostawców
- Pozycja i siła odbiorców
- Zagrożenia ze strony nowych konkurentów
- Zagrożenia ze strony produktów substytucyjnych
Politechnika Opolska | Opole University of Technology | www.po.opole.pl
Analiza SWOT
- Szanse – zdarzenia w otoczeniu organizacji, które mogą zostać wykorzystane do poprawy sytuacji organizacji.
- Zagrożenia – zdarzenia w otoczeniu organizacji, które mogą spowodować obniżenie stopnia osiągania celów przez organizację.
- Silne strony – cechy organizacji, które w stosunku do organizacji konkurencyjnych mogą być źródłem przewagi konkurencyjnej.
- Słabe strony – cechy organizacji, które obniżają pozycję konkurencyjną organizacji. Szanse i zagrożenia są niezależne od organizacji, na silne i słabe strony organizacja ma wpływ.
Politechnika Opolska | Opole University of Technology | www.po.opole.pl
Organizacja w ujęciu techniczno-ekonomicznym
Organizacja realizuje swoją działalność z uwzględnieniem kalkulacji ekonomicznej. Spośród wielu dostępnych kombinacji zasobów (czynników produkcji), wybiera zestaw najbardziej wydajny lub najoszczędniejszy. W związku z tym organizacja może być postrzegana jako system techniczno- ekonomiczny. Aby osiągnąć założony cel, organizacja musi dokonać transformacji zbioru zasobów produkcyjnych, którymi dysponuje w zbiór dóbr i usług lub innych wartościowych rezultatów. Działalność ta ma się odbywać zgodnie z zasadą racjonalnego gospodarowania.
Politechnika Opolska | Opole University of Technology | www.po.opole.pl
Zasoby organizacji w ujęciu techniczno-ekonomicznym
- Zasoby kapitałowe – budynki, budowle, maszyny, urządzenia, środki transportu, narzędzia, a także środki obrotowe (zapasy, należności, papiery wartościowe, gotówka).
- Zasoby pracy wykonawczej – pozwalające tworzyć nową wartość i transformować pozostałe zasoby w dobra i usługi możliwe do zbycia na rynku.
- Zasoby menedżerskie, dzielone na zasoby „przedsiębiorczości” (twórcy wizji i rozwoju) oraz zasoby „administracyjne” (gwarantujące organizację, koordynację i kontrolę działania.
- Zasoby wiedzy – pozwalające wykorzystać osiągnięcia nauki, technologii, stanowić pomoc w osiąganiu powodzenia przez organizację.
Politechnika Opolska | Opole University of Technology | www.po.opole.pl
Aspekt kulturowy organizacji
Kultura organizacyjna to wspólne przekonania i wartości uczestników organizacji, pozwalające wytworzyć system znaczeń oraz reguł zachowań organizacyjnych. Założenia kultury organizacyjnej są uporządkowane według pięciu podstawowych problemów:
- Założenia dotyczące otoczenia – czy otoczenie jest zagrażające, wyzywające czy sprzyjające organizacji?
- Pojmowanie prawdy – czym organizacja kieruje się oceniając prawdziwość lub fałszywość twierdzenia? Czy kierujemy się tradycją, autorytetami, wiedzą, czy uzależniamy podjęcie decyzji od powszechnej akceptacji?
Politechnika Opolska | Opole University of Technology | www.po.opole.pl
Aspekt kulturowy organizacji
- Założenia dotyczące natury człowieka – czy pracownicy stronią od pracy czy chętnie podejmują wyzwania i przyjmują odpowiedzialność? Czy są zdolni do rozwoju, czy określają ich predyspozycje?
- Założenia dotyczące natury ludzkiego działania – czy ludzie są aktywni i wykazują inicjatywę, czy raczej czekają na decyzję i przystosowują się?
- Założenia dotyczące stosunków międzyludzkich – co preferuje się w organizacji: wiek, pochodzenie, sukces? Jaki jest stosunek do emocji – czy są dopuszczalne czy niepożądane? Organizacja nastawia się na współpracę, czy współzawodnictwo? Sukces zespołowy, czy indywidualny?
Politechnika Opolska | Opole University of Technology | www.po.opole.pl
Typologia kultur organizacji
- Analityczna kultura przedsięwzięć – koncentracja na podjęciu właściwych decyzji, błędne decyzje stanowią zagrożenie dla dalszego funkcjonowania. Otoczenie traktowane jako zagrażające. Opieranie się na analizach i długookresowym prognozowaniu, zaufanie do naukowo-technicznej racjonalności. Podstawowym rytuałem jest narada. Perspektywa czasowa – długi termin. Stopniowa kariera, ubiór dyskretny, język uprzejmy, źle widziane okazywanie emocji.
- Kultura procesu – perfekcyjna realizacja zadań, skupienie na eliminacji błędów. Dominuje porządek hierarchiczny, ściśle określone zasady ubierania się, sposobu bycia, wynagrodzeń. Język poprawny i drobiazgowy. Skłonność do intryg i rozpowszechniania plotek.
Politechnika Opolska | Opole University of Technology | www.po.opole.pl
Majątkowe zasoby organizacji
Biorąc pod uwagę ekonomiczną rolę w procesie gospodarczym składniki majątkowe dzielą się na:
- Aktywa trwałe – środki gospodarcze, które zachowują swoją pierwotną postać powyżej roku, zbiór różnorodnych dóbr materialnych niezbędnych w procesie reprodukcji.
Aktywa obrotowe – składniki majątku, które są zużywane lub zamieniane na środki pieniężne w ciągu jednego roku, ich cechą charakterystyczną jest ciągłe krążenie, któremu towarzyszy zmiana postaci.
Politechnika Opolska | Opole University of Technology | www.po.opole.pl Środki trwałe jako zasoby organizacji Właściwości środków trwałych:
- Są użytkowane przez dłuższy czas, zachowują swoją pierwotną postać materialną, uczestniczą w wielu cyklach produkcyjnych.
- Przenoszą stopniowo swoją wartość na wytwarzane wyroby w postaci kosztu amortyzacji.
- Zużywają się stopniowo w zależności od warunków i intensywności eksploatacji oraz cech fizycznych.
- Wielkość i struktura środków trwałych regulowana jest przez inwestycje, likwidację, sprzedaż, przekazanie, leasing.
Politechnika Opolska | Opole University of Technology | www.po.opole.pl Środki obrotowe jako zasoby organizacji Aktywa obrotowe obejmują: aktywa rzeczowe, aktywa finansowe, należności krótkoterminowe, rozliczenia międzyokresowe. Aktywa rzeczowe obejmują: materiały, produkcję nie zakończoną, produkty gotowe i towary. Materiały to zapasy nabytych surowców i przedmiotów pracy, które będą przetworzone na produkty lub zużyte w procesie produkcji. Produkcja nie zakończona obejmuje produkty, które nie przeszły jeszcze wszystkich etapów przetwarzania i oczekują na dalszą obróbkę. Produkty gotowe to zapasy wyrobów własnych przeznaczonych na sprzedaż, roboty i usługi zakończone, lecz jeszcze nie sprzedane. Towary to produkty nabyte w celu dalszej odsprzedaży w stanie nie przetworzonym.
