Docsity
Zaloguj sięZarejestruj się
Docsity
Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity

Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium

Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki
Sprzedaj na Docsity
Sprzedaj na Docsity
Zaloguj sięZarejestruj się

Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity

Znajdź dokumenty

Przygotuj się do egzaminów dzięki dokumentom udostępnionym na Docsity przez studentów, takich jak ty

Szukaj dokumentów Store

Najlepsze dokumenty w sprzedaży, umieszczone przez studentów, którzy ukończyli studia

Przeszukaj wszystkie materiały do ​​nauki
Docsity AINEW

Streszczaj swoje dokumenty, zadawaj im pytania, przekształcaj je w quizy i mapy myśl

Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium

Udostępniaj dokumenty
download point icon20 Punktów

Za każdy zamieszczony dokument

Wszystkie sposoby na zdobycie darmowych punktów
Zdobądź punkty już teraz

Wybierz plan Premium z odpowiednią dla Ciebie ilością punktów

Możliwości studiowania

Wybierz swój przyszły program studiów

Dotrzyj do najlepszych uniwersytetów na świecie już teraz. Szukaj wśród tysięcy uczelni i oficjalnych partnerów

Społeczność

Ranking uczelni

Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity

Bezpłatne poradniki

Nasze e-booki ratujące uczniów i studentów!

Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity

Nierównowaga finansów publicznych, Publikacje z Finanza Pubblica

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie (UEK)Finanza Pubblica

Opracowanie z zakresu tematu

Typologia: Publikacje

2019/2020

Załadowany 19.08.2020

Konrad_88
Konrad_88 🇵🇱

4.6

(101)

304 dokumenty

1 / 4

Toggle sidebar

Pobierz cały dokument

poprzez zakup abonamentu Premium

i zdobądź brakujące punkty w ciągu 48 godzin

bg1
Bank i Kredyt 40 (3), 2009, 119–122
www.bankandcredit.nbp.pl
www.bankikredyt.nbp.pl
Polska literatura przedmiotu określanego jako finanse publiczne wzbogaciła się ostatnio o nową, in-
teresującą pozycję, rekomendowaną przez prof. dr. hab. Stanisława Owsiaka z UE w Krakowie oraz
prof. dr. hab. Bogusława Pietrzaka z SGH w Warszawie. Opinie obu wymienionych profesorów,
umieszczone między wprowadzeniem a rozdziałem pierwszym, zawierają sformułowania wska-
zujące na aktualność oraz szczególną wagę podjętego przez Autorkę tematu. Prof. Owsiak eksponuje
zwłaszcza pionierski charakter recenzowanego dzieła, pisząc: „Książkę trzeba… uznać za pierwsze
w Polsce dzieło monograficzne poświęcone nierównowadze w finansach państwa od czasu prze-
mian ustrojowych” (str. 14).
Biorąc pod uwagę cytowaną wyżej opinię, a zarazem nawiązując do tytułu recenzowanej książ-
ki, można sformułować dwie refleksje.
Pierwsza refleksja dotyczy wyeksponowania w tytule zjawiska uznawanego na ogół za nieko-
rzystne, a nawet szkodliwe dla gospodarki, tj. zjawiska nierównowagi, stanowiącej „odchylenie” od
pożądanej, oczekiwanej, a nawet postulowanej równowagi w sferze finansów publicznych. Warto
w tym miejscu przypomnieć, że do momentu upowszechnienia się koncepcji państwa aktywnego,
angażującego się w działania regulacyjno-korekcyjne wobec mechanizmów rynkowych (J.M. Key-
nes i jego „szkoła”), deficyt, czyli przewaga wydatków publicznych nad dochodami publicznymi,
traktowany był jako zjawisko niedopuszczalne, naruszające elementarne zasady zdrowej gospodarki
publicznej. Co więcej – trzeba podkreślić, że wbrew pojawiającym się niekiedy uproszczonym oce-
nom poglądu J.M. Keynesa na istotę deficytu nie był i nie jest on obecnie traktowany jako użyteczny,
a zarazem niejako „autonomiczny” instrument polityki fiskalnej na równi z innymi instrumentami
tej polityki, jak np. systemy podatkowe oraz subwencje i zasiłki kierowane do przedsiębiorstw lub
Anna Moździerz, Nierównowaga fi nansów
publicznych
Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2009
Hanna Sochacka-Krysiak*
Nadesłany: 23 stycznia 2009 r. Zaakceptowany: 28 maja 2009 r.
*Akademia Finansów, Instytut Finansów; e-mail: [email protected].
pf3
pf4

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Nierównowaga finansów publicznych i więcej Publikacje w PDF z Finanza Pubblica tylko na Docsity!

Bank i Kredyt 40 (3), 2009, 119–

www.bankandcredit.nbp.pl

www.bankikredyt.nbp.pl

Polska literatura przedmiotu określanego jako finanse publiczne wzbogaciła się ostatnio o nową, in- teresującą pozycję, rekomendowaną przez prof. dr. hab. Stanisława Owsiaka z UE w Krakowie oraz prof. dr. hab. Bogusława Pietrzaka z SGH w Warszawie. Opinie obu wymienionych profesorów, umieszczone między wprowadzeniem a rozdziałem pierwszym, zawierają sformułowania wska- zujące na aktualność oraz szczególną wagę podjętego przez Autorkę tematu. Prof. Owsiak eksponuje zwłaszcza pionierski charakter recenzowanego dzieła, pisząc: „Książkę trzeba… uznać za pierwsze w Polsce dzieło monograficzne poświęcone nierównowadze w finansach państwa od czasu prze- mian ustrojowych” (str. 14). Biorąc pod uwagę cytowaną wyżej opinię, a zarazem nawiązując do tytułu recenzowanej książ- ki, można sformułować dwie refleksje. Pierwsza refleksja dotyczy wyeksponowania w tytule zjawiska uznawanego na ogół za nieko- rzystne, a nawet szkodliwe dla gospodarki, tj. zjawiska nierównowagi, stanowiącej „odchylenie” od pożądanej, oczekiwanej, a nawet postulowanej równowagi w sferze finansów publicznych. Warto w tym miejscu przypomnieć, że do momentu upowszechnienia się koncepcji państwa aktywnego, angażującego się w działania regulacyjno-korekcyjne wobec mechanizmów rynkowych (J.M. Key- nes i jego „szkoła”), deficyt, czyli przewaga wydatków publicznych nad dochodami publicznymi, traktowany był jako zjawisko niedopuszczalne, naruszające elementarne zasady zdrowej gospodarki publicznej. Co więcej – trzeba podkreślić, że wbrew pojawiającym się niekiedy uproszczonym oce- nom poglądu J.M. Keynesa na istotę deficytu nie był i nie jest on obecnie traktowany jako użyteczny, a zarazem niejako „autonomiczny” instrument polityki fiskalnej na równi z innymi instrumentami tej polityki, jak np. systemy podatkowe oraz subwencje i zasiłki kierowane do przedsiębiorstw lub

Anna Moździerz, Nierównowaga finansów

publicznych

Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2009

Hanna Sochacka-Krysiak*

Nadesłany: 23 stycznia 2009 r. Zaakceptowany: 28 maja 2009 r.

*Akademia Finansów, Instytut Finansów; e-mail: [email protected].

gospodarstw domowych. Deficyt rozumiany jako ujemne saldo finansów publicznych, jest jedynie konsekwencją, swoistym „złem koniecznym”, ubocznym, ale zarazem dość niebezpiecznym skut- kiem określonej polityki fiskalnej w sferze dochodów oraz wydatków publicznych. Innymi słowy

  • jeżeli z powodów ekonomicznych albo społecznych uzasadnione jest obniżenie obciążeń podatko- wych lub skierowanie do podmiotów sektora prywatnego (przedsiębiorstw czy też obywateli) dodat- kowych strumieni pieniędzy publicznych, np. w celu pobudzenia popytu, a tym samym ożywienia gospodarki, to konsekwencję w postaci ujemnego salda relacji między wydatkami a dochodami publicznymi uznać trzeba za rozwiązanie paliatywne, czyli wspomniane wyżej „zło konieczne”. Jego rozmiary i skutki należy oczywiście monitorować i ograniczać, by uniknąć niebezpieczeństw związanych z tzw. spiralą lub pułapką zadłużeniową. Druga refleksja związana jest z przytoczoną wyżej opinią profesora Stanisława Owsiaka, w któ- rej znalazło się sformułowanie „finanse państwa”. W tym momencie u potencjalnego czytelnika recenzowanej książki może pojawić się wątpliwość, czy chodzi w niej tylko o finanse państwa czy o finanse publiczne, obejmujące oprócz finansów państwa również finanse samorządu terytorialne- go. Trzeba wyjaśnić, że Autorka nie zajmuje się specyficznymi aspektami braku równowagi w sferze gospodarki finansowej samorządu terytorialnego i traktuje pojęcie finansów publicznych w sposób globalny, w kontekście pełnego instrumentarium polityki fiskalnej. Osobiście żałuję, że wspomnia- ne wyżej problemy dotyczące finansów samorządowych zostały w książce pominięte. Książka składa się z wprowadzenia, sześciu rozdziałów, podsumowania i bibliografii. We wprowadzeniu Autorka zwraca uwagę na kontrowersyjny charakter podjętego tematu, eks- ponując zwłaszcza obserwowane w drugiej połowie XX w. usiłowania stopniowego ograniczania roli deficytu budżetowego jako narzędzia polityki fiskalnej i powołując się na przykłady zaczerp- nięte z okresu rządów Margaret Thatcher w Wielkiej Brytanii oraz Ronalda Reagana w Stanach Zjednoczonych. Problemy deficytu budżetowego oraz długu publicznego nabrały szczególnego znaczenia w tych pań- stwach europejskich, które podobnie jak Polska podjęły działania zmierzające do transformacji gospodarki z centralnie planowanej, opartej na tzw. uspołecznionej własności środków produkcji, w normalną gospo- darkę rynkową. Procesom tym towarzyszyły przeważnie usiłowania włączenia się w struktury współpracy europejskiej, tj. od początku lat 90. XX w. w struktury organizacyjne Unii Europejskiej. Zdaniem Autorki problemy z utrzymaniem w ryzach deficytów budżetowych, pojawiające się w związku ze wspomnianymi wyżej procesami, powinny być poddane analizie polegającej na ich dekompozycji. W pojęciu deficytu budżetowego mieszczą się bowiem: deficyt cykliczny, wynikają- cy z cyklu koniunkturalnego, oraz deficyt strukturalny, tj. hipotetyczny, występujący przy założe- niu pełnego zatrudnienia. Brak należytego efektu działań zmierzających do ograniczenia deficytu w okresie transformacji ustrojowej jest zdaniem Autorki skutkiem „niedostatecznego rozpoznania przyczyn nierównowagi finansów publicznych” (s. 11), a zwłaszcza skromnej wiedzy na temat czynników wywołujących nierównowagę strukturalną. Tę właśnie lukę usiłuje wypełnić Autorka, w szczególności ze względu na kryteria konwergencji, wedle których dopuszczalny jest deficyt cy- kliczny, natomiast z założenia wykluczony jest deficyt strukturalny w średnim okresie. W recenzowanej pracy podjęto zatem próbę weryfikacji pewnych z góry określonych tez, doty- czących: odmienności strukturalnego charakteru nierównowagi finansów publicznych w Polsce na tle krajów wysoko rozwiniętych, trudniejszego i dłuższego procesu ograniczania polskiego deficytu budże- towego oraz pozytywnego wpływu, jaki na ten proces wywierać będzie integracja z Unią Europejską.

Podsumowanie napisane zostało moim zdaniem tak dobrze, że może warto zaproponować poten- cjalnym czytelnikom, by lekturę recenzowanego dzieła zaczynali od wprowadzenia i podsumowania, a dopiero potem zajmowali się studiowaniem tekstu zawierającego rozważania szczegółowe. W ramach ogólnej charakterystyki opracowania p. Anny Moździerz dodam, że sam spis litera- tury przedmiotu liczy sobie sześć stron. Bardzo dużo jest pozycji w języku angielskim, przy czym z aprobatą trzeba odnotować fakt, że pozycje przełożone na język polski Autorka podaje w tej właś- nie postaci (np. Buchanan lub Stiglitz; jedynym bodaj wyjątkiem jest tu Tyrania status quo Miltona i Róży Friedmanów). W drugiej części niniejszej recenzji pozwolę sobie sformułować parę spostrzeżeń, wynikają- cych kolejno z lektury sześciu rozdziałów merytorycznych. Rozdział pierwszy, otwierający „teoretyczną” część książki, stanowi dowód erudycji Autorki, a zarazem umiejętności klarownego, niekiedy wręcz frapującego prezentowania poszczególnych wątków dyskusji, sporów i koncepcji. Zwraca uwagę neutralny ton prezentowania poszczególnych kwestii, któremu rzadko towarzyszy własny, „odautorski” komentarz interpretacyjny. Można są- dzić, że przyczyna tkwi tu w skromności młodej – jak sądzę – Autorki, zatrudnionej na stanowisku adiunkta na krakowskim Uniwersytecie Ekonomicznym. Podobnie „zdystansowany” jest sposób prowadzenia wątku metodologicznego w rozdziale drugim, gdzie przeplatają się informacje zaczerpnięte z literatury oraz z polskich przepisów prawnych. Bardzo interesujący, nasycony bogatym materiałem źródłowym (por. 3.6. „Empiryczna analiza nierównowagi strukturalnej w krajach UE”), jest rozdział trzeci, potwierdzający wysoką sprawność Autorki w badaniu i opisywaniu zjawisk ekonomicznych. Podobne zalety widać w rozdziałach czwartym i piątym, poświęconych nierównowadze finansów publicznych w Polsce oraz struktu- ralnym czynnikom tej nierównowagi w polskich realiach gospodarczych. Szkoda, że nie zostały nieco szerzej rozwinięte kwestie związane ze skutkami braku równowagi i niebezpieczeństwem nadmiernego zadłużenia. Aplikacyjno-praktyczne walory recenzowanej książki występują szczególnie wyraźnie w roz- dziale szóstym, poświęconym systemowym czynnikom nierównowagi finansów publicznych. Rów- nież w tym ostatnim rozdziale książki daje się zauważyć charakterystyczna dla Autorki przewaga rozważań o charakterze diagnostycznym nad próbami wskazania kierunków terapii – jeśli wolno tu użyć medycznej metafory. Zmierzając do konkluzji, podkreślić trzeba wyjątkową aktualność recenzowanego dzieła. Fundamentalne pytania o rolę państwa w gospodarce rynkowej, o zakres i formy ewentualnych ingerencji w tę gospodarkę, o skalę i charakter skutków ekonomiczno-finansowych działania kory- gującego „niewidzialną rękę rynku” znalazły szczególne odzwierciedlenie w toczących się ostatnio dyskusjach na temat poszukiwania dróg wyjścia z kryzysu, grożącego „globalnej wiosce”, którą stała się współczesna gospodarka. Zasygnalizowane wyżej problemy znajdują się w centrum publicznych dyskusji, dotyczących m.in. polityki fiskalnej w sferze kształtowania wydatków i dochodów publicznych i relacji między nimi, a tym samym – bezpośredniego lub pośredniego oddziaływania państwa na przebieg pro- cesów gospodarczych. Na tym tle książka dr Anny Moździerz jawi się jako szczególnie aktualna i wartościowa intelektualnie pozycja wzbogacająca wiedzę na te tematy. Z pełnym przekonaniem polecam P.T. Czytelnikom tę książkę, którą przeczytałam z prawdzi- wym zainteresowaniem.