Normy ISO - Notatki - Zarządzanie jakością, Notatki z Zarządzanie przez jakość

Pobierz Normy ISO - Notatki - Zarządzanie jakością i więcej Notatki w PDF z Zarządzanie przez jakość tylko na Docsity! Ostatnio coraz częściej słychać z ust różnych osób sformułowania: "normy ISO", "wdrażamy ISO" itp. Jest to oczywiście bardzo duży skrót myślowy. Co to jest norma ISO? ISO - jest skrótem nazwy Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej (International Standardization Organization) zrzeszającej ponad sto państw (także Polskę). Z wielu wydanych przez tę organizację norm pewna grupa obejmuje problematykę jakościową. Branżę usług turystycznych interesują normy serii 9000 dotyczące zarządzania jakością i systemów jakości. Seria 9000 nie oznacza wcale, że numeracja rozpoczyna się liczbą 900.., są także inne. Mówiący, że "mają ISO" lub "wdrażają ISO" mają na myśli normę: ISO 9001 Systemy zarządzania jakością. Norma - mówi o wymaganiach jakie ma spełnić system zarządzania jakością w firmie a nie odnosi się do konkretnego wyrobu. To bardzo istotna różnica. Dobry wyrób czy usługa może być wynikiem przypadku - choć przyznać należy, że to mało prawdopodobne, właściwy system jakości wyklucza przypadek. Oznacza to, że wszelkie wyroby firmy są projektowane i przygotowywane w sposób świadomy, a więc dokładnie zgodny z tym co chcieliśmy uzyskać. Czy warto wdrażać system jakości zgodny z normą ISO 9001 w firmie turystycznej? To zależy przede wszystkim od tego jaką firmą turystyczną jesteśmy i jaką chcemy być. Systemy Zarządzania Jakością wg normy ISO 9001 wdrażają przedsiębiorstwa różnych branż, które: realizują strategię nastawioną na spełnianie oczekiwań klientów budują dobrą opinię o firmie zamierzają sprostać wymaganiom stawianym przez przepisy Unii Europejskiej dążą do podniesienia własnej konkurencyjności usprawniają swoją organizację i zarządzanie firmą poprzez uporządkowanie swojej struktury organizacyjnej swoje strategie opierają o długofalowe działania wprowadzają nowe i udoskonalają posiadane technologie prowadzą prace nad doskonaleniem swoich produktów Dwa typy firm nie potrzebują żadnych certyfikatów. Pierwsze z nich to potężne, międzynarodowe koncerny mające światowe uznanie dla swoich wyrobów. Należą do nich na pewno TOYOTA, MOTOROLA, SONY, itp. W Polsce trudno doszukać się porównywalnych marek. Druga grupa to malutkie firmy produkujące na rynki lokalne. Jako przykład można podać małe masarnie, piekarnie, szewców itp. a w branży turystycznej np. rodzinne gospodarstwa agroturystyczne, przydrożne motele lub niewielkie, lokalne biura podróży lub agencje turystyczne. Jednak nawet takie firmy będą musiały w jakiś sposób udowodnić swoją jakość jeżeli będą chciały wyjść poza krąg dotychczasowych odbiorców - lokalnych czy krajowych. Wszyscy pozostali stoją przed odpowiedzią na pytanie: Czy warto? Warto w takich sytuacjach sprawdzić jak postępują przedsiębiorcy w krajach uznawanych za potęgi gospodarcze. W Niemczech 95% dużych, 70% średnich i ponad 50% małych firm ma certyfikat jakości. Wielka Brytania to ponad 80.000 certyfikatów. W Stanach Zjednoczonych początkowo zlekceważono ten problem. W momencie kiedy okazało się, że brak certyfikatu jest minusem w międzynarodowych przetargach i utrudnia wejście na rynki europejskie - firmy amerykańskie rozpoczęły odrabianie zaległości w tempie .... iście amerykańskim. Także Japończycy - liderzy w jakości, nie przejmowali się początkowo normalizacją swoich systemów. Podobnie jak Amerykanie - z tych samych powodów odrabiają opóźnienia w stosunku do Niemiec i Wielkiej Brytanii. Drugi argument może być niezbyt zrozumiały dla większości firm turystycznych, które jeszcze nie miały do czynienia z normami serii ISO 9000. W punkcie 7.4 normy ISO 9001:2000 stawia się wymagania wobec dostawców. A więc np. hotele posiadające certyfikat będą stosowały dla własnej wygody, różnego rodzaju preferencje - włącznie z żądaniem zdobycia certyfikatu przez swoich dostawców i podwykonawców. Takie metody stosują w Polsce póki co niektóre firmy z branży energetycznej i telekomunikacyjnej. Do wprowadzenia norm przygotowują się sieci hotelowe działające w naszym kraju. Trzeci argument przywołuje przyszłość. Czy Polska będzie w Unii Europejskiej w 2004 roku czy w 2006 zadecydują politycy i społeczeństwo. Czy będą istniały polskie firmy turystyczne zadecydują obecni ich szefowie i właściciele. Oby nie było jak w przykładzie: 1995 roku uchwalono nowe normy jakościowe na niektóre wyroby spożywcze. Normy miały wejść w życie w 1998 roku - większość producentów krajowych odłożyła dostosowanie swoich firm na później. Efektem było zamknięcie rynków Unii Europejskiej na te wyroby. Po roku ciężkich walk kilka naszych zakładów branży spożywczej objętych normami uzyskało zgodę na eksport. Co z resztą? Co z gigantycznymi kosztami jakie musiały ponieść po czasie? Straty to setki milionów dolarów. Przyczyna była jedna: niechęć lub niemożność spełnienia warunków Unii Europejskiej i myślenie "jakoś to będzie". Brak decyzji czy jej opóźnianie w dostosowaniu systemów jakości do wymagań norm zaowocuje podobnie. Można być pewnym jednego - wszyscy zagraniczni konkurenci zrobią wszystko, aby zepchnąć polskie firmy branży turystycznej na jak najgorsze pozycje. Argument czwarty to już czysto wewnętrzna sprawa firmy - niezmiernie istotna w przypadku turystyki, gdzie o sukcesie decyduje jakość. Otóż dobrze wdrożony system jakości pozwala na uporządkowanie problemów wewnętrznych hotelu czy biura podróży. Odbywa się to dwufazowo. Początkowo wielu menadżerów "łapie się za głowy" stwierdzając jak można było zarządzać bez stosowania metod wymaganych przez normy. W drugiej fazie, gdy działają już metody nadzoru nad systemem jakości i sposoby jego udoskonalania - rozpoczyna się powolny ale stały proces optymalizacji efektywności przedsiębiorstwa turystycznego. Przykład - Duży, sprywatyzowany hotel w Czechach - w ciągu dziewięciu miesięcy wdrażania systemu jakości zgodnego z normą ISO 9002 zmniejszył zatrudnienie w działach niezwiązanych bezpośrednio z "produkcją" a więc w administracji, dziale technicznym, zaopatrzenia itp. z 43 do 28 pracowników a po roku działania systemu do 16. W tym samym czasie czterokrotnie zmniejszono ilość reklamacji - w części hotelowej i sześciokrotnie w części gastronomicznej. Wdrożenie norm docenili duzi niemieccy partnerzy hotelu - chętniej współpracując z tym obiektem niż z innymi hotelami w regionie. W efekcie sytuacja ekonomiczna hotelu znacznie się poprawiła, a właściciele myślą nad kolejną inwestycją hotelową. Czy opłaca się poddać hotel certyfikacji? Poddając się certyfikacji wg norm serii ISO 9000 hotel zyskuje: wzrost wiarygodności i zaufania do hotelu w oczach potencjalnych klientów poprawę wizerunku firmy przewagę konkurencyjną hotelu na rynku usług hotelowych pełną identyfikację wyrobów firmy z określonymi i przewidywanymi potrzebami klienta wzrost zaangażowania pracowników w osiąganiu priorytetów jakościowych firmy stworzenie sprawnego i przejrzystego systemu organizacji i zarządzania przedsiębiorstwem hotelowym obniżenie kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa zapobieganie powstawaniu błędów - co powoduje obniżkę kosztów jakości szybkie i skuteczne identyfikowanie i rozwiązywanie problemów Zarządzanie jakością zgodnie z normą ISO 9001 w hotelarstwie Przystępując do rozważań na temat zarządzania jakością w branży hotelarskiej, zadajmy sobie podstawowe pytanie: Co to jest jakość? Jak rozumiemy to słowo intuicyjnie i jakie ma ono przełożenie na usługi świadczone przez sektor hotelarski? Oto kilka wybranych myśli „mędrców tego świata”: Ph.Crosby: „Jakość nie tylko nic nie kosztuje, ale jest też najuczciwszą maszynką do pomnażania zysków” P.Smans i G.Elst: „Błąd, któremu udało się zapobiec kosztuje 100 razy mniej od błędu, który udało się stwierdzić” J.Juran: „Jakość powstaje przez ludzi, a nie przez system” G.Taguchi: „Jakość jest tym, czego brak oznacza starty dla nas wszystkich” Jakość staje się jednym z najbardziej istotnych atrybutów wszystkich towarów i usług. Jest ona pojęciem subiektywnym. Na co dzień potrafimy mniej lub bardziej dokładnie określić co rozumiemy pod pojęciem jakości i jakie są nasze odczucia związane z jakością.W obiegowym znaczeniu jakość oznacza nie tylko brak wad, jej głównym celem jest zadowolenie i spełnienie oczekiwań klienta. Jakość staje się coraz częściej wartością handlową, tzn. dobry jakościowo produkt (usługa) lepiej się sprzedaje. Jakość utożsamiana jest także z „przydatnością użytkową”, „funkcjonalnością”, „zadowoleniem odbiorcy” lub „zgodnością z wymaganiami” oraz „spełnieniem oczekiwań” Klienta. Takie rozumienie jakości jest jak najbardziej zgodne z modelem normy ISO 9001, i może być doskonałą podstawą do wdrożenia systemu zarządzania jakością w hotelu. Usługi (a więc np. usługi hotelarskie) mają tą specyficzną właściwość, iż spełnienie oczekiwań i wymagań Klienta jest kluczowym czynnikiem sukcesu biznesowego! Zarządzanie jakością jawi się więc jako klucz do powodzenia działalności hotelarskiej. Systemy zarządzania jakością ISO 9001 są najbardziej rozpowszechnionymi na świecie, praktycznie w każdej z branż. Polska wstępująca do Unii Europejskiej ma w tej materii jeszcze wiele do zrobienia. Zaledwie kilka tysięcy polskich firm posiada certyfikaty ISO 9001, podczas gdy w Niemczech, Francji czy Wielkiej Brytanii ich liczba idzie w setki tysięcy. Jakie korzyści przynieść winno wdrożenie systemu ISO 9001 w Państwa hotelu? W największym skrócie: uporządkowanie organizacji pracy i metod zarządzania definiowanie mierzalnych celów biznesowych oraz procedurę ich osiągania wzrost świadomości pro-jakościowej pracownikówli>wzrost zadowolenia i zaufania gości hotelowych, w tym obcokrajowców i klientów biznesowych certyfikat ISO 9001 stanie się marketingowym narzędziem walki z konkurencją w branży hotelarskiej Jeżeli natomiast Państwa hotel prowadzi również działalność gastronomiczną (restaurację), należy wziąć pod uwagę prawne zobowiązanie do wdrożenia w tej części systemu HACCP, o czym również szerzej przeczytacie Państwo w serwisie „HACCP w Restauracji” portalu Gastrona.pl.Wdrożenie tzw. zintegrowanego systemu jakości ISO 9001 i HACCP to optymalna propozycja dla hoteli z restauracją. System zarządzania jakością obejmuje wtedy całą firmę, natomiast system HACCP zostaje wdrożony tylko w części gastronomicznej. Wdrożenie systemu zarządzania jakością ISO 9001 polega na zdefiniowaniu i wyodrębnieniu procesów w działalności firmy. Przykładowymi procesami w Państwa hotelu mogą być: Proces marketingu i reklamy Proces rezerwacji miejsc proces obsługi klienta Proces zarządzania personelem hotelowym, etc Należy stworzyć tzw. mapę procesów, a więc określić (najlepiej graficznie) wzajemne powiązania procesów i ich oddziaływania. Wdrożenie systemu ISO 9001 w hotelu wiąże się ponadto z opracowaniem dokumentacji, w skład której wchodzą: Polityka Jakości Księga Jakości Procedury Instrukcje Zapisy Najważniejszym dokumentem stanowiącym „czubek” piramidy dokumentacyjnej jest tzw. polityka jakości. Polityka jakości to ogół zamierzeń i generalny kierunek działalności firmy wyznaczony przez właścicieli (zarząd). Polityka jakości winna być spójna z całościową polityką organizacji i stanowić podstawę do formułowania celów jakości. Drugim w hierarchii i bardzo ważnym dokumentem jest Księga Jakości. Jest to swego rodzaju podręcznik, czy też przewodnik po systemie zarządzania jakością, opisujący system i procesy w nim zachodzące. Procedura jest to ustalony sposób działania. Procedury mogą mieć charakter udokumentowany lub „ustny”. System ISO 9001 wymaga opracowania następujących sześciu procedur: Audity wewnętrzne Działania korygujące Działania zapobiegawcze Nadzór nad dokumentami Nadzór nad zapisami Nadzór nad niezgodnościami Inne procedury mogą być opracowywane, lub też funkcjonować poprawnie bez formy pisemnej. W takim przypadku należy jednak udowodnić, iż wszyscy pracownicy znają daną procedurę (np. obsługi klienta) i postępują w identyczny, w zgodny z nią sposób. Instrukcje mogą stanowić uszczegółowienie procedur, jeżeli wymaga tego specyfika systemu oraz Państwa działalności. Zapisy natomiast powstają w wyniku wykonywania pracy zgodnie z procedurami i instrukcjami. Zapisy to np. rezerwacje, zlecenia, faktury, reklamacje itp. Wdrażając system ISO 9001 w hotelu należy dążyć do ograniczenia do minimum biurokracji, a przede wszystkim skupić się na stworzeniu efektywnego systemu obsługi gości hotelowych i restauracyjnych oraz dążyć do spełnienia ich oczekiwań oraz pełnej satysfakcji, które to zagwarantują ponowne skorzystanie z usług. Najważniejsze etapy wdrożeniowe systemu ISO 9001 to: Powołanie Grupy Wdrożeniowej oraz ustanowienie Pełnomocnika ds. Jakości Szkolenie dla Grupy i Pełnomocnika Szkolenie dla pracowników Budowa Polityki Jakości Wyodrębnienie procesów oraz ustalenie ich wzajemnego oddziaływania (tzw. mapa procesów) Tworzenie Księgi Jakości Tworzenie procedur i instrukcji Ustanowienie systemu zapisów Zatwierdzenie i wdrożenie do stosowania całości dokumentacji Szkolenie auditorów wewnętrznych Wykonanie auditu wewnętrznego Wykonanie przeglądu zarządzania (przeglądu systemu przez najwyższe kierownictwo) Certyfikacja systemu przez niezależną, akredytowaną jednostkę certyfikującą (np. niemiecką DEKRA-ITS). Należy bardzo mocno podkreślić dwie idee, które przyświecają systemowi ISO 9001. Są to: zaangażowanie kierownictwa i pracowników w proces zapewnienia jakości ciągłe doskonalenie systemu i ludzi w nim pracujących Bez spełnienia obu tych zasad, wdrożenie ISO 9001 nie może zakończyć się sukcesem. Kończąc, pozwolę sobie na refleksję wynikającą z mojego wieloletniego doświadczenia jako szkoleniowca i wdrożeniowca systemów jakości. Nie należy obawiać się wdrożenia i certyfikacji systemów ISO 9001 w branży hotelarskiej. Przeważnie rzekoma niesamowita biurokracja z tym związana jest po prostu mitem, czasem wynikającym z braku profesjonalizmu tych, którzy wdrażali system. MDG Doradztwo Gospodarcze dzięki wieloletnim doświadczeniom wypracowało model optymalnego wdrożenia systemu zarządzania jakością ISO 9001. Zachęcamy Państwa do skorzystania z naszych doświadczeń i uzyskania certyfikatu ISO 9001 w roku naszej integracji z Unią Europejską. Dziękując za poświęcony czas, proszę o kontakt ze mną, jeżeli zechcą Państwo uzyskać pogłębione informacje na omówione przeze mnie tematy. Zasada 4. Opracowanie systemu monitorowania każdego KPK opartego na regularnej obserwacji i prowadzeniu pomiarów przyjętych wartości krytycznych. Monitorowanie jest pomiarem lub obserwacją parametrów kontrolnych w każdym KPK i powinno być tak zaplanowane, aby było możliwe zastosowanie działań zapobiegawczych / zaradczych, zanim nastąpi utrata kontroli nad systemem weryfikacji. Zasada 5. Ustalenie działań korygujących, przeprowadzanych w wypadku, gdy monitorowanie wskazuje, że wartości przyjęte dla danego KPK zostały przekroczone. Zasada 6. Weryfikacja systemu zgodnie z opracowanymi procedurami sprawdzającymi, gwarantującymi efektywne działania systemu HACCP i zapewniające otrzymanie produktu spożywczego o określonej jakości. Zasada 7. Opracowanie dokumentacji dla programu HACCP (rejestracja wyników, prowadzenie zapisów i przechowywanie danych, z których można skorzystać, kontrolując zagrożenia w określonym KPK, oraz prowadzenie rejestru danych odnoszących się do samego systemu HACCP). GDZIE STOSUJE SIĘ SYSTEM HACCP ? System HACCP jest systemem uniwersalnym dającym zastosować się do każdego rodzaju produkcji. Obecnie najszersze zastosowanie jest w branży spożywczej. Uniwersalność systemu nie oznacza że jedna procedura może znaleźć zastosowanie w każdym etapie produkcji. Należy podkreślić, że dla każdego zakładu (przedsiębiorstwa), linii produkcyjnej, wyrobu ustala się indywidualny program uwzględniający specyfikę zakładu i prowadzonego w nim przetwórstwa, tworzy się tzw. Księgę HACCP. UNORMOWANIA PRAWNE HACCP W krajach UE: Z aktów prawnych fundamentalne znaczenie mają: Dyrektywa Rady 89/397/EWG z 14.06.1989 dotycząca urzędowej kontroli artykułów żywnościowych. W niej stwierdzono że najważniejszą rzeczą jest ochrona zdrowia ludzkiego. Element ważny to także to, że podano dużo szczegółów dotyczących kontroli (inspekcji), pobierania prób, analizom i dokumentacji. Dyrektywa Rady nr 93/43/EEC z dnia 10.06.1993.Jest obowiązkowa dla wszystkich krajów członkowskich. Określa oprócz obligatoryjności stosowania w produkcji zasad HACCP także wymogi dotyczące higieny, zakupów, dystrybucji i sprzedaży żywności. Innym ważnym elementem tej dyrektywy jest stwierdzenie że osoby pracujące na rynku żywnościowym powinny analizować każdy krytyczny krok w postępowaniu celem zapewnienia bezpieczeństwa żywności i potwierdzać, że stosują odpowiednie procedury postępowania w standardowych czynnościach podczas prowadzenia biznesu. INNE DYREKTYWY DOTYCZĄCE ŻYWNOŚCI Dyrektywa 80/778 EEC z dnia 15 lipca 1980 roku dotycząca jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (wraz ze zmianami) Dla scharakteryzowania różnych grup żywności, stwierdzenia ich specyficzności, wydano również odrębne regulacje dotyczące mięsa, ryb, jaj, mleka oraz innych. Przykład z branży rybnej: Dyrektywa EEC 91/493 z 22.07.91 w sprawie wewnętrznej kontroli zdrowotnej produktów rybnych orazdecyzja Komisji EC nr 94/356 z 20.05.94 ustalająca szczegółowe zasady do stosowania dyrektywy 91/493. Od 01.01.1999 r. kraje UE muszą stosować w zakładach produkujących żywność wszystkie ww. dyrektywy wraz z uzupełnieniami branżowymi. W Polsce: Pierwszym sygnałem HACCP jest Rozporządzenie MZiOS z dnia 22 sierpnia 1996 r. w sprawie szczegółowych warunków produkcji i wprowadzania do obrotu dietetycznych środków spożywczych, używek przeznaczonych do celów dietetycznych i odżywek (Dz.U Nr 108, poz. 520). Wg tego rozporządzenia „kontrola wewnętrzna produkcji dietetycznych środków spożywczych powinna być ustalona przez kierownika zakładu produkującego środki dietetyczne na podstawie systemu krytycznych punktów kontroli (HACCP), (...) po uzgodnieniu z właściwym państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 19 grudnia 2002 r. w sprawie wymagań higieniczno- sanitarnych zakładów i wymagań dotyczących higieny w procesie produkcji i w obrocie artykułami oraz materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z tymi artykułami. ustawa z 11 maja 2001 roku o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia (Dz. U. Z 2001 r. Nr 63, poz. 634), nakłada obowiązek wdrożenia systemu HACCP tylko na duże zakłady, czyli zatrudniające powyżej 250 osób. Nowelizacja ww. ustawy - z dniem 24 lipca 2002 roku (Dz. U. z 2002 r. Nr 135, poz. 1145), nakłada ten obowiązek również na średnie zakłady czyli zatrudniające powyżej 50 pracowników. Małe zakłady są natomiast zobowiązane wdrożyć i stosować zasady Dobrej Praktyki Produkcyjnej GMP i Dobrej Praktyki Higienicznej GHP. Obowiązki te wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2004 roku. Niektóre artykuły i definicje podstawowych pojęć zawarte w dyrektywie (93/43/EWG) higiena żywności oznacza wszystkieśrodki niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa i zdrowotności produktów żywnościowych. Środki te będąmiały miejsce we wszystkich etapach następujących po wstępnej produkcjiw czasie przygotowywania, przetwarzania, wytwarzania, pakowania, przechowywania, transportu, dystrybucji, handlu, oferowania na sprzedaż lub dostarczania do konsumentów, branża produktów żywnościowych oznaczajakiekolwiek przedsięwzięcie, przynoszące zysklubteż nie, państwowe lub prywatne, wykonujące jakąkolwiek lub wszystkie z następujących czynności: przygotowywanie, przetwarzanie,wytwarzanie, pakowanie, przechowywanie, transport, handel, oferowanie na sprzedaż lub dostarczanie do konsumentów produktów żywnościowych, zdrowa żywność oznacza żywność nadającą się do konsumpcji przez ludzi, pod względem higieny. Art. 3 l. Przygotowywanie, przetwarzanie, wytwarzanie, pakowanie, przechowywanie. transport, dystrybucja, handel, oferowaniena sprzedaż lubdostarczanie do klientówproduktów żywnościowych odbywać się będzie w sposób higieniczny. 2. Przedsiębiorstwa działające w branży produktów żywnościowych określą wszystkie kroki swojejdziałalności, niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa żywności i określą odpowiednich procedury bezpieczeństwa, wdrożą je, będą je utrzymywać i poprawiaćna podstawie następujących zasad, stosowanych przy opracowywaniu systemu HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points - Analiza Ryzyka i Krytyczne Punkty Kontroli): analiza potencjalnego zagrożenia dla bezpieczeństwa żywności podczas poszczególnych operacji, wykonywanych w branży spożywczej, określeniemomentów,wktórych podczas wykonywania tych operacji wystąpić może zagrożenie dla bezpieczeństwa żywności, zadecydowaniektóre z tych momentów są krytyczne dla bezpieczeństważywności – „punkty krytyczne", określenie i wdrożenie w punktach krytycznych skutecznej kontroli oraz procedur monitorujących, kontrola zagrożeń dla bezpieczeństważywności,punktów krytycznych, oraz procedur kontrolnych i monitorujących - okresowa oraz wtedy gdy zmieniają się operacje wykonywane w branży produktów żywnościowych. 3.Przedsiębiorstwadziałające wbranży artykułówżywnościowych będą przestrzegaćzasad higieny, które wymienionesą wZałączniku. Prawo do naruszenia niektórych ustaleń wymienionych w Załączniku może być przyznane zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 14. Załącznik do dyrektywy. Poszczególne rozdziały dotyczą: Rozdział I -wszystkich zakładów branży spożywczej, za wyjątkiemtychktórezawarte są w Rozdziale III, Rozdział II - wszystkich pomieszczeń, w których żywność jest przygotowywana, przerabiana, przetwarzana, za wyjątkiem tych które wymienione są w Rozdziale III oraz za wyjątkiem miejsc jadalnych, Rozdział III - miejsc wymienionych w nagłówku rozdziału, (czyliWymagania w stosunku do ruchomych i/lub czasowych i/lub zakładów branży spożywczej (takichjak namioty, stragany targowe, ruchome pojazdy służące za punkty sprzedaży), zakładów, które są przede wszystkim domami mieszkalnymi, zakładów służących od czasu do czasu jako gospody i automaty do sprzedawania.) Rozdziały V-X załącznika do dyrektywy dotyczą wszystkich etapów następujących po produkcji wstępnej podczas przygotowywania, przetwarzania, produkowania, pakowania, przechowywania, transportu, dystrybucji, handlu i oferowania do sprzedaży lubdostarczania konsumentom.