Pobierz Notatek pl jezyk i komunikowanie sie (1) i więcej Notatki w PDF z Nauka i technologia żywności tylko na Docsity!
Tematem referatu jest język i komunikowanie się.
Wiesław myśliwski napisał kiedyś w swojej książce, że cały świat jest jedną wielką mową. Zgadzamy się z nim w zupełności, bo w dzisiejszym świecie pełnym środków masowego przekazu, z mową możemy spotkać się na każdym kroku. Człowiek bez mowy nie potrafiłby się dzisiaj odnaleźć, zgubiłby się w tym pędzącym kalejdoskopie wciąż rozwijającego się życia
Wszyscy pewnie wiedzą, co oznacza w mowie potocznej termin język. Dzisiaj jednak chciałybyśmy przekazać Wam znaczenie tego słowa w ujęciu naukowym. A więc:
Struktura komunikowania się:
- Musi istnieć nadawca odbiorca
- musi być przekazywany komunikat - czyli to co jest w rozmowie przekazywane przez nadawcę
- musi wystąpić odniesienie - przedmiot rozmowy np. wczorajsza impra.
- należy używać tego samego kodu - czyli języka
- może także wystąpić medium - czyli środek przekazu komunikatu np. telefon
Język - to system znaków, mowa jest natomiast czynnością używania tych znaków. Aby mówić , trzeba opanować język, czyli poznać znaki, jak i reguły ich używania. Język jako kod ma swoje elementy niosące znaczenia. Wszelkie zdania i frazy naszego języka są znakami złożonymi. Ucząc się języka musimy poznać nie tylko słowa, czyli proste znaki, ale także reguły łączenia tych znaków, czyli gramatyki
Język to system dwuklasowy. Składa się z klasy (zbioru) znaków językowych, czyli słów, i klasy (zbioru) reguł gramatycznych, czyli swoistych przepisów, według których ze słów buduje się sensowne i poprawne zdania. Człowiek nie musi i nie może ogarnąć pamięcią nieprzeliczonego zbioru zdań potrzebnych w rozmaitych sytuacjach życiowych. Może natomiast umiejętnie operować słowami według reguł gramatycznych. Dzięki temu człowiek jest zdolny używać słów w sposób samodzielny i twórczy. Ze słów, które można policzyć, może budować nieskończoną ilość wypowiedzi. Słowa nie są niezmiennymi klockami, które układamy mechanicznie w ciągi według reguł. One same podlegają zmianom form i funkcji, tj. odmieniają się, przyjmując różne role w zdaniach.
Język formalny charakteryzuje się: złożoną konstrukcją zdań, częstym występowaniem, na przykład, zdań podrzędne złożonych częstym użyciem przymiotników wskazujących relacje logiczne, bogatym rejestrem przymiotników i przysłówków formułowanymi explicite indywidualnymi ocenami i po-stawami, obecnością ekspresji emocjonalnej nie tylko w pozajęzykowej warstwie komunikatu, ale także w słowach i zdaniach.
Język publiczny charakteryzuje się: krótkimi zdaniami i ubogą konstrukcją gramatyczną, dużą częstotliwością krótkich rozkazów i prostych pytań,
sztywnym i ubogim sposobem używania przymiotników i przysłówków, rzadkimi zaimkami nieosobowymi występującymi w roli podmiotu przewagą słów o niskim stopniu ogólności, stwierdzeniami formułowanymi jako pytania: "Prawda, jakie to piękne” stwierdzeniami faktu podanymi jako uzasadnienie pole-cenia: "Zrób to, bo ci tak mówię" tym, że indywidualne poglądy zawarte są implicite w strukturze formułowanej wypowiedzi.
Sposoby używania języka: Poznawcze używanie języka, w którym rozpoznajemy sytuację i wydajemy sądy; stosujemy tu konstatujące akty mowy, żądamy prawdy. Interakcyjne używanie języka są to regulatywne akty mowy, treści tylko wzmiankowane, akty odwołują się do norm i wartości. Ekspresywne jego użycie prezentują przekonania i in-tencje, wymagają prawdomówności.
Kody mowy - Basil Bernstein stworzył koncepcje istnienia dwu całkiem odmiennych kodów mowy, gatunków, których używanie jest związane ściśle z przynależnością do określonej warstwy społecznej i wynika przede wszystkim z trybu życia grup społecznych. Zgodnie z jego teorią stosunki interpersonalne i sposób życia gru społecznych znajdują swoje odzwierciedlenie w trwałych nawykach językowych. Z badań wynika że język używany przez klasę robotniczą różni się od języka klasy średniej. Warunki życia klasy robotniczej narzucają praktyczną postawę życiową i kierują częściej uwagę na rzeczy niż na osoby, żyją teraźniejszością Klasa średnia mając w większym stopniu zapewniony byt materialny poświęca więcej uwagi jednostkom mają wyznaczone cele wybiegające w przyszłość. Członkowie klasy średniej wyrażają się za pomocą logicznych środków językowych i jest bogaty w znaczenia i świadczy o bogatym życiu psychicznym jednostki. Charakterystyczne jest dla klasy robotniczej iż uczucia wyrażane są raczej przez pozajęzykowe elementy językowe: gesty, mimikę. Trudniej im przekazać językiem stany emocjonalne. Kody mowy klasy robotniczej nazwano „językiem publicznym”, klasa średnia używa języka zwanego „formalnym”.
Kody mowy możemy także podzielić na: kod ograniczony - jeżeli mówimy że „I ja wtedy tam pobiegłem, a on nagle wskoczył i popsuł wszystko” to wypowiedź taka może być tylko zrozumiał dla osób, które wiedzą o czym jest mowa ze względu np.: na zażyłości kod rozwinięty - komunikują się np. specjaliści którzy chcąc się precyzyjne wyrazić stosują zdania rozwinięte gdzie jest dokładnie wiadomo o co czy o kogo chodzi.
KOMUNIKATY NIEWERBALNE i KODY POZAJEZYKOWE
Gesty - są to znaki, które rzucają się najbardziej w oczy we wszystkich niemal sytuacjach komunikowania się twarzą w twarz są to: ruchy rąk, dłoni, palców, położenia, ruchy głowy i całego korpusu ciała. Specjaliści usiłują klasyfikować tego typu gesty i przypisać im znaczenie. Tak np.: dłoń zwrócona ku górze na symbolizować uległość, dłoń zwrócona do
odgadywania ich myśli. plastyczność zachowań ludzkich - umiejęt-ność ich zmiany i dostosowania do wymagań sytuacji interakcyjne opanowanie, czyli umiejętność oddziaływania na innych oraz podlegania oddziaływaniu innych.
Gramatyka transformacyjno-generatywna
Noam Chomsky: Struktura logiczna teorii lingwistycznej (1975)
Pojęcie gramatyki generatywnej, jakim posługuje się Chomsky zakłada istnienie zbioru reguł
języka.
Można podać wiele zbiorów reguł dla jednego języka, a kryterium wyboru jednego zbioru z
innych stanowi:
- Możliwość uogólniania reguł pomniejszych do postaci reguły nadrzędnej (zabieg upraszczający gramatykę języka)
Chomsky opracował gramatykę transformacyjno-generatywną (GTG) uważając, że stanowi
ona model kompetencji rodzimego użytkownika języka. Nim jednak do tego doszło swoje
działania na polu lingwistyki prowadził między innymi w opozycji do behawiorystycznego
modelu wyjaśniania języka jako reakcji na bodźce zewnętrzne (recenzja książki
B.Skinnera Zachowanie werbalne z 1959 roku). W
językoznawstwie behawioryzm przyjmuje bowiem postać analizy relacji, jakie zachodzą na
skali pomiędzy bodźcem a reakcją: bodźcem zewnętrznym, a zachowaniem językowym.
Chomsky podkreśla również niewystarczalność analizy strukturalistycznej w badaniu relacji
miedzy umysłem a językiem. Strukturalizm bada składniki językowe pomijając odniesienie
do umysłu człowieka.
Struktura powierzchniowa – części składowe zdania i ich powiązania
Struktura głęboka – podstawowe znaczenie zdania ta sama struktura głęboka może posłużyć do wytwarzania – za pomocą reguł transformacji – kilku struktur powierzchniowych
