Pobierz Notatka na temat Romantyzmu i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity! ROMANTYZM (POJĘCIA I ANALIZA UTWOROW) Nazwa epoki: w XVIII w. słowem romantyczny określano krajobrazy lub budowle odznaczające się oryginalnością, a także dzieła literackie, których tematyka i nastrój przypominały średniowieczny romans rycerski, na przełomie XVIII i XIX stulecia termin romantyzm zaczął funkcjonować jako nazwa nurtu literackiego kwestionującego oświeceniową wiarę w potęgę rozumu Ramy czasowe: Europa: 1789 (rewolucja francuska) – 1848-1849 (Wiosna Ludów) Polska: 1822 (wydanie Ballad i romansów) - 1864 (upadek powstania styczniowego) 1. Pojęcia - Irracjonalizm – pod koniec oświecenia nastąpił kryzys wiary w rozum i naukowe sposoby tłumaczenia rzeczywistości, popularność zyskiwał światopogląd, który przekładał uczucia nad rozum, romantycy dokonali rewolucyjnego przewartościowania: przekonani, że świat dzieli się na sferę materii i dużo ważniejszą od niej sferę ducha, zaczęli czerpać ze źródeł uznawanych przez ludzi oświecenia za majaczenia chorego umysłu: z ludowych baśni, natchnionych wizji religijnych, snów czy rojen szalenców, docenione zostało to co irracjonalne – ukryte, tajemnicze, budzące nawet odrazę czy strach - Indywidualizm - twórcy romantyczni wprowadzili kult indywidualności, wierzyli, że wybitna osobowość jest w stanie przeniknąć tajemnice natury, historii czy ludzkiego przeznaczenia. - Natura – poeci uważali naturę za organiczną całość, była to wizja panteistyczna, czyli utożsamiająca świat widziany z Bogiem, kontakt z przyrodą pozwalał na ucieczkę od znienawidzonej przez romantyków cywilizacji przemysłowej, był lekarstwem na smutki ludzkiej egzystencji - Naród - pod wpływem rewolucji francuskiej ukształtowało się nowoczesne pojęcie narodu, czyli wspólnoty połączonej wspólnymi tradycjami, obyczajami i wartościami, istoty charakteru narodowego poszukiwano najczęściej w średniowieczu, w powstałych mitach i podaniach - Ludowość - wierzenia i obyczaje ludu fascynowały romantyków, ponieważ odwoływały się do zgodnej z ich poglądami wizji świata przenikniętego cudownością, poeci i pisarze czerpali z ludowych podan nacechowane grozą i tajemniczością wątki i motywy swoich utworów - Orientalizm – inspiracji szukano również w kulturach wschodu, zrodziło się zainteresowanie indyjskimi i arabskimi baśniami, artyści dzielili się wrażeniami z podróży na Wschód w swoich zapiskach, poematach czy obrazach 2. Literatura: - Dzieło jako efekt natchnienia artysty – romantycy odrzucali klasycystyczne reguły ograniczające wolność wypowiedzi i przeszkadzające w kreacji, najważniejsza była dla nich wolność twórcy - Synkretyzm – przekroczenie granic rodzajów i gatunków literackich, swobodne zestawianie różnych gatunków i rodzajów - Poezja jako narzędzie poznania i kształtowania ludzkich postaw - rolą poety wieszcza było przepowiadanie przyszłości narodu i przywództwo duchowe - Nastrój niesamowitości i grozy - Historyzm i poszukiwanie ducha narodu - wielką wagę przykładano do przeszłości swojego narodu, zwłaszcza w krajach, które walczyły o niepodległość, artyści stosowali historyzm maski (często średniowieczny) kryjący współczesne treści - Inspiracja naturą