Pobierz Notatka z informacjami o baroku i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity!
Barok
Daty ramowe
❏ koniec lat 80. XVI wieku-lata 20. XVII wieku-prebarok ❏ lata 30. XVII wieku-rok 1700-rozkwit baroku ❏ lata 1700-1730-schyłek epoki-czasy saskie
Nazwa epoki
Nazwa “barok” pochodzi z języka portugalskiego lub hiszpańskiego i oznacza perłę o nieregularnym kształcie.
Renesans a barok
RENESANS BAROK
prosperita w gospodarce, wzrost zamożności, handlu, roli pieniądza
kryzys w gospodarce-mała epoka lodowcowa, wojny, zarazy, głód i nędza
radość życia doczesnego niepewność, poczucie kruchości istnienia
sława-wiedza-spokój mistycyzm-religia-cierpienie
humanizm, piękno świata szatan, czas, śmierć, przemijanie
naśladownictwo świata w sztuce (mimesis) wyrażanie uczuć w sztuce (ekspresjonizm)
linearność malarskość
forma zamknięta jedność
jasność niejasność
symetria dysharmonia-asymetria
człowiek w centrum humanizmu człowiek-krucha trzcina
antropocentryzm nawrót teocentryzmu
Filozofia baroku
❏ Kartezjusz: ↪można podać w wątpliwości poznanie zmysłowe i oparte na tej podstawie rozumowanie ↪niepodważalne jest jedynie myślenie, które zakłada istnienie myślącego “ja” ↪świat składa się z dwóch form istnienia:
✦rzeczywistość duchowa ✦rzeczywistość przestrzenna ↪”Cogito ergo sum-myślę, więc jestem” ↪MYŚLĘ i to czyni mnie wielkim ↪Deizm ❏ Blaise Pascal: ↪rozum ludzki nie jest w stanie pojąć nieskończoności ↪tylko wiara może zapewnić człowiekowi szczęście ↪porównuje człowieka do trzciny na wietrze “Człowiek jest tylko trzciną, najwątlejszą w przyrodzie; ale trzciną myślącą” ↪WIEM, że jestem słaby i to czyni mnie wielkim-paradoks ↪”Bóg jest albo Go nie ma. Tego nie wiemy na pewno. Lepiej jest jednak założyć, że Bóg istnieje i żyć moralnie-wtedy zdobędziemy nagrodę. Jeśli nie będziemy żyć moralnie, a Bóg jest-spotka nas kara. Natomiast w wypadku, gdyby Boga nie było, nic nie tracimy, miłując bliźniego”
Cechy charakterystyczne epoki
❏ niepewność i niepokój istnienia ❏ zarazy, głód, wojny (rozwój gospodarczy) ❏ dysharmonia w literaturze i sztuce ❏ bogate formy utworów, często zbyt przesadne ❏ religijna i mistyczna wymowa dzieł ❏ zaskoczenie i zadziwienie odbiorcy celem tworzenia ❏ tematyka religijna w sztuce
Cechy obecne w ludziach renesansu
❏ megalomania-przesadne przekonanie o własnej wartości ❏ ksenofobia-niechęć do cudzoziemców i wszystkiego, co ich odróżnia od innych. Podszyta strachem przed tym, co nieznane i obce, może przybrać formę otwartej wrogości.
Dominacja kontrastów
Człowiek jest rozdarty między duszą a ciałem, sercem a rozumem, pewnością a zwątpieniem. Nie wie, którą drogą podążać: czy zapobiegać o życie wieczne, czy korzystać z ziemskich przyjemności?
Świat jest teatrem a życie sztuką
Epoka baroku pojmowała siebie w kategoriach sztuki teatralnej; Jej sceną był świat. Rzeczą znamienną jest to, że liczne dzieła o treści historycznej, kulturalnej lub społecznej nosiły takie tytuły jak Theatrum ecclesiasticum…, Theatrum ceremoniale Historico-Politicum…, Circus regius…
Theatrum ecclesiasticum-teatr kościelny Theatrum ceremoniale Historico-Politicum - teatr uroczystości historyczno-politycznych Circus regius-cyrk królewski
Opisywały one fakty i zdarzenia, ale również klucze do ich interpretacji. W ten sposób życie stawało się “historią” czy wręcz mitem, każdy akt publiczny-ceremonią, sam władca zaś “żywym obrazem”, “image vivante”, własnego, pochodzącego od Boga majestatu. Nikt nie ucieleśniał tej zasady lepiej niż Ludwik XIV. Na jego dworze, który pojmowano jako zwierciadlane odbicie kosmosu, król rządził jako Jupiter, Apollo bądź jako wszystko opromieniające swym blaskiem Słońce. Przebieg całego dnia Ludwika XIV był utożsamiany z drogą i oddziaływaniem Słońca. Każda czynność od rytualnego “lever” po “coucher”, posiłki, przyjęcia, a nawet spacer po ogrodzie stawały się aktem symbolicznym, metaforą jego boskiej epifani. Księgi ceremoniału opisywały skomplikowane i przewlekłe rutyny, które odbywały się w przyjemności dworu, częściowo też na oczach ludu. Najważniejszym aktem był lever, wstawanie króla z łoża i odziewanie się, odpowiadające wschodowi słońca.
