Pobierz notatki do egzaminu z prawa w gospodarce i więcej Notatki w PDF z Prawo gospodarcze tylko na Docsity!
Prawo- to zbiór norm postepowania, pochodzących od państwa, zabezpieczonych możliwością użycia przymusu przez państwo, które określają zachowania istotne dla funkcjonowania społeczeństwa i gospodarki Normy prawne- dyrektywy postepowania wynikające z aktow normatywnych; -generalne określenie adresata
- abstrakcyjne określenie zachowania Struktura normy prawnej -Hipoteza określa adresata i okoliczności zastosowania norm Np. Operator publicznej sieci telefonicznej w stosunku do abonenta, który zamierza zmieniac operatora -Dyspozycja- określa powinne zachowanie Np. Zobowiazywany jest zapewnić możliwość zatrzymania numeru telefonicznego przy zmianie operatora -Sankcja określa reakcje państwa na naruszenie norm Np. Pod grozba nalozenia kary pienieznejj do 3% rocznego przychodu Rodzaje norm w systemie prawa
Przepisy prawa – jednostki redakcyjne aktu normatywnego
- Rodzaje przepisów - merytoryczne, upoważniające, odsyłające (przykłady z Prawa telekomunikacyjnego) Przepis merytoryczny Art. 10.12. Wniosek o wpis do rejestru, załączniki dołączane do tego wniosku oraz wpis do rejestru nie podlegają opłacie skarbowej. Przepis upoważniający Art. 10.15. Minister właściwy do spraw informatyzacji może określić, w drodze rozporządzenia, rodzaje działalności telekomunikacyjnej, o której mowa w ust. 1, zwolnionej z obowiązku dokonania wpisu do rejestru, mając na uwadze charakter, zakres i rodzaj takiej działalności. Przepis odsyłający Art. 10.10. Do wniosku o wpis do rejestru stosuje się odpowiednio art. 64 Kodeksu postępowania administracyjnego. Akty normatywne (źródła prawa) - dokumenty odpowiednio ustanowione przez organy władzy publicznej, które zawierają przepisy prawa, stanowiące podstawę do wnioskowania o obowiązujących normach prawnych Akty normatywne powszechnie obowiązujące - art. 87 Konstytucji
- konstytucja
- ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia Prezydenta w okresie stanu wojennego
- rozporządzenia
- akty prawa miejscowego Akty normatywne wewnętrzne - art. 93 Konstytucji
- uchwały Rady Ministrów
- zarządzenia Prezydenta, Prezesa Rady Ministrów, ministrów
- zarządzenia centralnych i terenowych organów administracji rządowej
- normatywne uchwały Sejmu, Senatu
Przepisy przejściowe mogą dotyczyc : -zmian w ustawach -zmiany w systemie podatkowym
- zmiany w procedurach sadowych -prawa i obowiązki umowne
- zmiany w strukturze instytucji Źródła prawa wtórnego
- rozporządzenia (np. RODO, roaming międzynarodowy, e-Call)
- decyzje (np. decyzja w sprawie przeznaczenia częstotliwości 700 MHz dla systemów łączności ruchomej ) - dyrektywy (np. Europejski kodeks łączności elektronicznej )
- zalecenia (np. w sprawie rynków komunikacji elektronicznej) Wykładnia autentyczna - np. minister interpretuje rozporządzenie
- Od 2018 roku – „objaśnienia prawne” wydawane przez ministrów i centralne organy administracji w sprawach przepisów o działalności gospodarczej (BIP)
- Wykładnia legalna – organ konstytucyjnie powołany do interpretacji prawa (Trybunał Konstytucyjny do 1997 )
- Wyrok TK z 1993 r.: zwrot „ przeciętne wynagrodzenie w sferze produkcji materialnej” oznacza przeciętne wynagrodzenie w sferze produkcji materialnej w gospodarce narodowej bez wypłat z zysku z kwartału, w którym powstaje prawo do wynagrodzenia …”
- Wykładnia operatywna – organy rozstrzygające (sąd, organ administracji)
- Sąd Najwyższy – uchwały w sprawie rozstrzygnięcia wątpliwości lub rozbieżności w orzecznictwie sądowym, uchwały w sprawie rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego budzącego wątpliwości w konkretnej sprawie
- organ wyższej instancji
- interpretacje indywidualne – w sprawach danin publicznych i składek na ubezpieczenia społeczne, interpretacje z 12 miesięcy tworzą „ utrwaloną praktykę interpretacyjną” ( warunek: tożsamość sytuacji prawnej i faktycznej)
Wykładnia językowa – znaczenie słów i zwrotów na gruncie języka potocznego lub prawnego Wykładnia systemowa - poziom aktu normatywnego, gałęzi prawa, systemu prawa Wykładnia funkcjonalna/celowościowa – cele regulacji Wykładnia literalna – w języku polskim budowa domu mieszkalnego jest czymś innym od budowy ogrodzenia czy też podjazdu do garażu. Nie ma podstaw aby wydatki na budowę ogrodzenia oraz podjazdu do garażu potraktować jako równoważne z budową budynku mieszkalnego Rozróżnienie wykładni statycznej od dynamicznej Wykładnia statyczna: Koncentruje się na zrozumieniu tekstu prawnego zgodnie z jego pierwotnym znaczeniem i intencją ustawodawcy w momencie uchwalenia przepisu. Przyjmuje, że treść prawa nie zmienia się w czasie, a zadaniem interpreta jest odnalezienie jednoznacznego sensu wyrażeń zawartych w tekście ustawy. Zakłada, że ustawodawca zamierzał utrzymać stabilność znaczenia tekstu prawnego w czasie, a zatem interpretacja powinna opierać się na zrozumieniu słów z perspektywy chwili ich uchwalenia. Wykładnia dynamiczna: Uznaje, że tekst prawa może dostosowywać się do zmieniających się warunków społecznych, ekonomicznych i politycznych. Interpretatorzy dynamiczni skupiają się na celu i duchu prawa, starając się dostosować jego znaczenie do nowych okoliczności i wartości społecznych. Zazwyczaj akceptuje, że niektóre przepisy są sformułowane w sposób elastyczny, pozostawiając pewną swobodę interpretacji z myślą o przyszłych zmianac h Zasada terytorialności – podstawowe znaczenie
- Zasada osobowości - ograniczone przypadki Ustanowienie aktu (uchwalenie, podpisanie), ogłoszenie aktu, wejście aktu w życie Metody określania terminu wejścia w życie (data sztywna, sposób obliczenia, zasada ustawowa)
- Vacatio legis – okres pomiędzy ogłoszeniem a wejściem w życie
- Retroakcja – przypadki dopuszczalne i zakazane
- Retroakcja a ochrona praw nabytych
- Utrata mocy prawnej aktu normatywnego (derogacja ) – akty ustanowione na czas określony, przepisy derogacyjne Ochrona praw nabytych-Ochrona praw nabytych to zasada, która gwarantuje, że istniejące prawa jednostek są chronione i nie mogą być naruszane bez uprawnionego powodu.
Do czynności prawnej : -osiągnięcie pełnoletności – ukończenie 18 lat
- zawarcie związku małżeńskiego przed ukończeniem 18 lat
- możliwość częściowego ograniczenia zdolności do czynności prawnych lub całkowitego jej pozbawienia z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych Osoby ułomne prawne - nabywają osobowość prawna poprzez wpis do rejestru z mocy prawa Przedmiot stosunku prawnego – dobro (rzecz) lub zachowanie służące celom lub interesom stron stosunku
- np. rzeczy, świadczenia niematerialne, czynności Zasady ogolne -Zasada demokratycznego państwa prawnego -Zasada sprawiedliwości społecznej Wolnosc gospodarcza;
- ograniczenie wolności jako materia ustawowa
- wymóg ważnego interesu publicznego (obyczaje, bezpieczeństwo, ochrona zdrowia i życia, prawa innych itp.) Nie ma w Polsce obowiązującego samorządu gospodarczego-konstytucja tego zabrania Wywłaszczenia (ustawa o gospodarce nieruchomościami)
- istota wywłaszczenia (odjęcie lub ograniczenie prawa własności)
- cel publiczny
- wnioskodawca (Skarb Państwa, samorząd terytorialny)
- bezskuteczność rokowań dotyczących sprzedaży
- słuszne odszkodowanie
- zwrot w przypadku braku wykorzystania Zasada dialogu i współpracy – osiąganie porozumienia w zorganizowany sposób – ustawa o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego
Naczelne organy administracji:
- Rada Ministrów
- Prezes Rady Ministrów
- wiceprezesi Rady Ministrów
- ministrowie
- Centralne organy administracji
- **Agencje wykonawcze
- Terenowe organy rządowej administracji zespolonej i niezespolonej**
- Organy samorządu terytorialnego administracja zespolona -element rządowej administracji terenowej podleglej wojewodzie administracja niezespolona -element rzadowej administracji terenowej nie podleglej wojewodzie Zadania gospodarcze Rady Ministrów
- prowadzenie polityki gospodarczej
- kierowanie rządową administracją gospodarczą
- prawotwórstwo gospodarcze (projekty ustaw + rozporządzenia)
- zapewnienie wykonania ustaw gospodarczych
- ochrona interesów Skarbu Państwa w gospodarce
- funkcje budżetowe (projekt + kierowanie wykonaniem)
- kierowanie stosunkami gospodarczymi z zagranicą (umowy międzynarodowe) Dokumenty rzadowe- wszystko o czym roztrzyga rząd w sformalizowany sposób Stały Komitet Rady Ministrów – organ pomocniczy Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów, którego zadaniem jest inicjowanie, przygotowywanie i uzgadnianie rozstrzygnięć albo stanowisk Rady Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów w sprawach należących do zadań i kompetencji tych organów Wiceprezesi Rady Ministrow - zastepuja i mogą być ministrami Status ministra
- ministrowie resortowi (18)-wydaja decyzje, mogą wydawac rozporzadzenia
- ministrowie – członkowie RM / ministrowie bez teki (8) Dzialy- grupowanie działów służy do tworzenia urzędów poszczególnych ministrow
Zadania własne
- Zasady wykonywania zadań własnych
- decyzje o zakresie i sposobie realizacji, finansowanie, nadzór
- Zadania własne fakultatywne i obligatoryjne (np. utrzymanie czystości i porządku, wypłacanie niektórych zasiłków) **Zadania zlecone
- Tryb zlecania**
- ustawowy (przyjmowanie wniosków o wpis do CEIDG, prowadzenie spisów rolnych, ewidencja ludności)
- w drodze porozumienia (np. przyjmowanie wniosków i wydawanie paszportów) Samorządowy zakład budżetowy (wydzielenie, brak osobowości prawnej, ograniczenie do zadań użyteczności publicznej) Związki międzykomunalne - nowa jednostka, wspólne uchwały, organy związku - zgromadzenie, zarząd, typowe zadania - wodociągi, komunikacja, gaz
- Porozumienia komunalne - bez tworzenia nowej jednostki, ustalenie zasad finansowania Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Zarobkowa działalność
- zaspokajanie cudzych potrzeb, działalność odpłatna, zamiar osiągnięcia zysku, niezależnie od rzeczywistego wyniku działalności
- Sąd Najwyższy – dochodowość nie jest cechą konieczną, wystarcza pokrycie kosztów własnych, np. spółdzielnie, podmioty non-profit
- Ciągła działalność
- zamiar i faktyczna powtarzalność, działalność sezonowa
- możliwość zawieszenia działalności przez przedsiębiorcę niezatrudniającego pracowników
- Sąd Apelacyjny – ciągłość działalności gospodarczej to powtarzalność czynności odróżniająca tę działalność od jednostkowych umów cywilnoprawnych Akty prawne Unii Europejskiej
- przedsiębiorstwo , brak pojęcia przedsiębiorcy Rodzaje jednostek; -spółka jawna -spółka partnerska
