Instrumenty finansowe
1. Instrumenty finansowe- złożony zespół narzędzi pieniężnych wykorzystywanych przez różne
podmioty do osiągania różnych celów oraz w różnych dziedzinach życia gospodarczego,
społecznego w ramach różnych stosunków (transakcji) gospodarczych, lub dowody potwierdzające
tytuł własności lub długu. W tym znaczeniu(drugim) instrumenty finansowe utożsamiamy z
papierami wartościowymi. Papiery wartościowe z punktu widzenia funkcji prawnych dzielą się na:
papiery wartościowe reprezentujące wierzytelności pieniężne, np. obligacje, czeki, weksle,
losy loteryjne,
papiery wartościowe uprawniające do zarządzania rzeczami, np. konosamenty w
transporcie towarów,
papiery wartościowe potwierdzające własność, np. udział w spółkach akcyjnych( akcje).
2. Z punktu widzenia obrotu papiery wartościowe dzielą się na:
papiery wartościowe imienne,
papiery wartościowe na okaziciela.
3. Podział instrumentów według kryterium podmiotowego i przedmiotowego.
W sferze fiskalnej i monetarnej powszechnie posługującym się instrumentami jest państwo
(podatki, cła, opłaty fiskalne, obligacje skarbowe, bony skarbowe, stopy procentowe, stopa
rezerw obowiązkowych kursy walutowe i inne ograniczenia kredytowe.
Z punktu widzenia funkcji ekonomicznych instrumenty finansowe dzielą się na:
instrumenty rozliczeniowe
instrumenty dłużne,
instrumenty zaspokajające popyt na pieniądz,
instrumenty inwestowania,
instrumenty bodźcowe,
instrumenty ograniczające ryzyko,
instrumenty potwierdzające tytuł własności.
Z punktu kryterium rodzajów rynków finansowych:
rynek pieniężny,
rynek kapitałowy,
rynek instrumentów pochodnych,
rynek walutowy.
4. Instrumenty rynku pieniężnego- dokonuje się zakupu i sprzedaży instrumentów finansowych o
dużej płynności, których termin wierzytelności nie przekracza 1 roku, np. bony skarbowe, czeki,
weksle, bony komercyjne, certyfikaty depozytowe i akcepty bankierskie.
5. Bony skarbowe- krótkoterminowe papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa na okres
od 1 do 52 tygodni w celu pokrycia bieżących potrzeb płatniczych. Powody dla których bony są
często emitowane:
1) Dochodowość, która jest wyższa w porównaniu z lokatą środków pieniężnych na rachunku
bankowym.
2) Bezpieczeństwo związane bezpośrednio z gwarancją uzyskania zainwestowanych środków,
ponieważ emitentem jest minister finansów działający w imieniu Skarbu Państwa.
3) Płynność.
6. Czek- udzielane bankowi pisemne zlecenie, na określonym prawem formularzu, wypłacenia
okazicielowi lub oznaczonej osobie, zwanej remitentem, wymienionej sumy pieniężnej ze środków
będących w dyspozycji wystawcy, najczęściej na rachunku bankowym. Remitent jest pierwszym
właścicielem czeku. Podawcą czeku do realizacji czeku może być sam właściciel.
