Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

notatki historia polski w średnioweczu, Notatki z Historia Polski

notatki z historii polski w średnioweczu

Typologia: Notatki

2022/2023

Załadowany 11.01.2024

mikolaj-szymansky
mikolaj-szymansky 🇵🇱

1 dokument


Podgląd częściowego tekstu

Pobierz notatki historia polski w średnioweczu i więcej Notatki w PDF z Historia Polski tylko na Docsity! Historia Polski – notatki 1. W IX w Prawdopodobnie w klasztorze Świętego Emerrana w ratyzbonie Powstał opis grodów i terytoriów z Północnej strony Dunaju. Nazwany popularnie Geografem Bawarskim. W drugiej części spisu pojawiają się nazwy plemion, których siedziby znajdowały się prawdopodobnie na terytorium późniejszej Polski. Na ziemiach polskich: Pyrzyczanie, Wolinianie, Śląsk: Ślężanie, Dziadoszanie, Opolanie, Golęszycowie; Wiślanie, Lędzianie, Goplanie 🡺 nie ma plemion zamieszkujących Pomorze Śr i Wsch., Mazowsze, Kujawy i Wielkopolskę *dokument dla biskupstwa praskiego cesarza Henryka IV z 1086 r. -> potwierdzenie granic biskupstwa praskiego -> Małopolska i Śląsk: plemiona Ślężan, Trzebowian, Bobrzan i Dziadoszan * Kronika biskupa merseburskiego Thietmara: Dziadoszanie i Ślężanie => problem lokalizacji plemion * „Dzieje saskie” Widukinda -> pojawienie się nazwy Licikaviki (interpretacja: 1) Lestkowice ~ przodek Mieszka I - 2) plemię: Lubuszanie, Lędzianie, Łęczycanie) Terytorium plemienia Wiślan: Zarówno w Geografie Bawarskim jak i Germanii króla angielskiego Alfreda Wielkiego wspominają o jednymplemieniu tj plemieniu Wiślan, które zajmowało tereny w górnym biegu Wisły. Informacje te uzupełnia ponadtoprzekaz zawarty w Żywocie św. Metodego o księciu siedzącym „w Wiślech”, mającym wyrządzić szkody chrześcijanom. Wiele pośrednich danych wskazuje, że centrum polit. i administracyjne teryt. plemiennego mogło znajdować się w Krakowie. Był to bowiem znaczący ośrodek osadniczy doby plemiennej, z licznymi osadami. 2. Zagadnienie chrystianizacji Wiślan: Początki chrześcijaństwa w państwie Wiślan łączy się z działalnością misyjną Cyryla i Metodego w państwieWielkomorawskim. Misjonarze przybyli na Morawy w 863r., z Konstantynopola na zaproszenie ks. Rościsława.Słowo Boże głosili w miejscowym języku słowiańskim, wprowadzając go również do liturgii.Działalność misyjna apostołów Słowian wywołała jednak sprzeciw niemieckich duchownych, którzy posądzili misjonarzy o głoszenie fałszywych prawd wiary. Ówcześni papieże nie mieli jednoznacznego stanowiska względem misji chrystianizacyjnej Cyryla i Metodego, jedynie biskupi arcybiskupstwa salzburskiego, którzy w 870r., uwięzili Metodego konsekwentnie wrogo odnosili się do tej misji. Misja Cyryla i Metodego cieszyła się pełną aprobata miejscowego monarchy jedynie za panowania Rościsława. Jego następca Świętopełk, panujący od 870r., doszedł do władzy w wyniku zamachu stanu, dzięki poparciu króla niemieckiego Ludwika. Początkowo nowy książę nie oponował przeciw misji niemieckiego kleru ani przeciw uwięzieniu Metodego. Podczaswojen niemiecko morawskich doszło do pojednania i Metody ponownie wezwany został na Morawy. Jednakżeniedługo potem w 878r., pokój z Niemcami spowodował powrót kleru niemieckiego na Morawy i ponowneoskarżenia wobec Metodego. • W 880r., papież powołał przy arcybp Moraw sufranga w osobie bp Wichinga, który to po śmierci Metodego uzyskałod ojca świętego zakaz używania w liturgii j. słowiańskiego. • Działalność apostolska świętych Konstantyna (Cyryla) i Metodego na Morawach często łączona jest z początkamichrześcijaństwa na ziemiach Polski płd. Żywot św. Metodego zwany Legendą panońską – zawiera proroctwo św.Metodego, odnoszące się do anonimowego władcy. Miał być to potężny książę siedzący „w Wiślech” .Władcę tego miał Metody zachęcać do przyjęcia chrześcijaństwa, prorokując, że w przeciwnym wypadku zostanie pokonany i przyjmie chrzest w niewoli, na cudzej ziemi. III. Plemię Polan 1. Terytorium plemienne: W latach 930 – 940 podjęta została ekspansja terytorialna przez plemię Polan. Plemiona te dokonywały licznych podbojów, podporządkowując sobie słabsze okoliczne plemiona.Plemienne osadnictwo z okolic Gniezna charakteryzuje się dużą nierównomiernością. Okolice Gniezna nie wyróżniały się – jeżeli chodzi o osadnictwo – niczym szczególnym. Pierwotne terytorium Polan położone było jednakże z dala od zagrożenia jakie stanowiło państwo Niemiec. Samo Mazowsze zaś stanowiło naturalną ochronę przed najazdami plemion ruskich. 2. Ekspansja terytorialna: Zasiedlenie Wlkp w czasach plemiennych nie miało zwartego charakteru i koncentrowało się gł nad rzekami ijeziorami. Znaczne skupiska osadnicze wyst wzdłuż doliny środkowej i dolnej Warty i jej dopływów, kolejne wzdłużOdry i Baryczy. Na płd – wsch osadnictwo zatrzymało się na linii Warty. • W Wlkp przełomem, który wyznaczał przejście od org plemiennych do form władzy państwowej było budowanie grodów. Początkowo zasięg ekspansji Polan ograniczał się do obszarów płd ( ziemie nad Odrą) i zach wlkp. (zachodnia Wlkp – teryt położone wokół Poznania) Niszczeniu dawnych plemiennych grodów na płd Wlkp towarzyszył proces powstawania nowych, jednakże inaczej umiejscowionych. Nowa siec grodów zaczęła powstawać wokół Gniezna ( Grzybowo koło Wrześni, gród na Ostrowie Lednickim itd.) • Dobrze ufortyfikowane grody wokół Gniezna miały duże znaczenie dla rozwoju państwowego, stanowiły one bowiem punkty obronne jego centrum. Gromadzono w nich wojenne łupy, bogactwa różnego rodzaju oraz daniny ściągane odludności. W grodach stacjonowały siły zbrojne, niezbędne do prowadzenia ekspansji i podbojów tak istotnych w rozwoju państwowości. • Gniezno, ze względu na położenie w centrum ziemi gnieźnieńskiej, stanowiło kolebkę ideową państwa, skąd późniejsza tradycja wywodziła ród panujący. Istotna rolę musiał odgrywać także Poznań , gdzie władcy gnieźnieńscy wznieśli gród od podstaw. Usytuowany przy ważnym szlaku wodnym, strzegł znaczącego lądowego szlaku handlowego, wiodącego przez Lubusz do Magdeburga. dokonany w latach 967 - 972. Pomorze gdańskie spośród nadmorskich obszarów w pierwszej kolejności musiało zostać włączone do Polski. Mamy wyraźne wskazówki źródłowe, że dopiero Mieszko pierwszy i to w wysyłkowym okresie swego panowania, stają na rzecz Polski, Śląsk i Kraków. • Dagome iudex Spotkanie z panowania mieszka pierwszego granice jego państwa zostały opisane w tzw. Akcie Dagome iudex Który znamy niestety tylko ze streszczenia. Państwo to opierało się prawdopodobnie od strony Północnej o morze. Od strony wschodniej graniczyło z prusami i Rusią stond granica szła do Krakowa. Przy czym niektórzy badacze przyjmują, że jeszcze krakowa nie obejmowała. Dalej biegła ku rzece Odrze i trudnej do zidentyfikowania miejscowości, być może ołomuniec. Z kolei ku siedzibą milczan , ale ich nie obejmowała i wreszcie z biegiem odry zapewne ku morzu . Państwo mieszka- pomorze, mazowsze , małopolska, śląsk • Chrzest Polski Zapiski rocznikarskie podają, że w 965r., do Mieszka I przybyła księżniczka czeska Dobrawa, a rok później został on chrzczony. Sojusz z Czechami, utwierdzony małżeństwem księcia z córką władcy czeskiego Bolesława I, ułatwiał niewątpliwie nawiązanie kontaktów ze światem chrześcijańskim.• Wraz z czeską księżniczka mogli przybyć na dwór księcia polańskiego kapłani, którzy mogli podjąć akcję chrystianizacyjną ograniczoną do najbliższego otoczenia księcia. Przyjmując chrześcijaństwo, książę Mieszko I ubiegł działania podejmowane przez arcybp magdeburskie, które miało jakoby prowadzić na wsch akcję chrystianizacyjną połączoną z uzależnieniem Niemiec świeżo schrystianizowanych terenów. Decyzja o przyjęciu chrześcijaństwa była więc decyzją polityczna, mającą zagwarantować suwerenność państwa gnieźnieńskiego, czyli uniezależnienie się od Niemiec. Stosunki Mieszka I z Niemcami były za panowania księcia polańskiego były stosunkami poprawnymi. Dla Mieszka I prawdziwym zagrożeniem był Związek Wielecki, którego ekspansja terytorialna skrzyżowała się w pewnym momencie z działaniami ks. Polan. Wieleci pozostali w sojuszu z Czechami, co wobec interesów Wieletów na płd Połabiu stwarzało realne niebezpieczeństwo dla księcia gnieźnieńskiego. Chrześcijaństwo gwarantowało wejście do zamkniętego dotąd świata chrześcijańskich władców i dawało cesarską opiekę w ramach ówczesnego systemu politycznego. Znaczenie chrztu Polski: • przyjęcie jednolitej wiary, odejście od bałwochwalstwa, guseł i wierzeń ludowych, • umocnienie Polski poprzez organizację kościelną, której podstawową jednostką jest parafia, • utożsamianie się z Europą, w której dominowało chrześcijaństwo, • autorytet władcy jako pomazańca bożego, • polityka z sąsiednimi państwami, na przykład z Czechami, • wzmocnienie pozycji Polski na tle innych krajów europejskich, • stworzenie państwa ponadplemiennego, • umocnienie wewnętrznej struktury organizacyjnej w państwie, • zjednoczenie ludzi poprzez wiarę w jednego Boga, • przyjęcie chrztu to ogromnej wagi akt kulturowy i polityczny, Prawdipodobne miejsca chrztu : Poznań , ratyzbona, praga, gniezno raczej nie bo silny był tym kut pogański i nie chciano ich prowokować • Stosunek mieszka do cesarstwa Król niemiecki z dynastii Saskiej. Otton pierwszy odnowił w 962 roku godność cesarza rzymskiego. I Związał ją trwale z królestwem niemieckim. Zatem królowie niemieccy zyskali nie tylko najwybitniejszą pozycję wśród władców zachodniej i środkowej Europy. Ale po podjęli Plan rozciągnięcia swojej zwierzchności w zakresie władzy świeckiej nad całym światem zachodnio chrześcijańskim. Mieszkał wcześniej, nie zrozumiał tej idee, bo już wkrótce po koronacji cesarskiej zostaje nazwany przyjacielem cesarza. Owa przyjaźń i wierność okupowana była przez mieszka trybu, potem z terytorium aż do rzeki warty. Mieszko tą przyjaźń traktował jako zło konieczne. Mającego doraźnie zabezpieczyć przed ekspansją marchii wschodniej. Po śmierci Ottona, pierwszego jak i od tona drugiego, popierał do tronu cesarskiego. Księcia bawarskiego Henryka kłótnika . Formalną przyjaźń cesarzem przeplatały konflikty. Mieszka ze wschodnio niemieckimi feudalmi. W 963 roku najechał na Polskę na czele pogańskich radarów skłócony z cesarzem. Przedstawiciel niemieckiego świata feudalnego wichman . Zadał on klęskę Polakom w bitwie, w której Polek nieznany brat mieszka pierwszego. 4 lata później ten sam wihman poległ w walce z mieszkiem . W 972 Doszło do zbrojnego starcia między Polską. A ma grabią marchii wschodniej hodowlę. Szalę zwycięstwa w słynnej bitwie pod Cedynią Przechylił na rzecz mieszka jego brat czcibor. Zwycięski mieszkał, został wezwany To cesarza. Gdzie dalszą przyjaźń musiał okupić oddaniem na dwór cesarski w charakterze, jakby zakładnika swojego syna Bolesława. Po śmierci Ottona drugiego mieszkał, znów poparł Henryka Kutnik, który jednak tronu nie osiągną, aby uprzedzić konflikt zbrojny uznał Mieszko z wieczność cesarstwa nad swoim państwem, a przy tej okazji złożył Ottonowi Trzeciemu Egzotyczny dar w postaci wikinga. 900 dziewięćdziesiątym roku w trakcie wojny z Czechami, której najbardziej prawdopodobnym efektem było przyłączenie Śląska do Polski, korzystał Mieszko z pomocy militarnej cesarstwa. Mieszko pierwszy zmarł 992 roku. Pozostawiając 2 synów z małżeństwa z odą Bolesława ze związku z Dobrawą. Bolesław chrobry • Początki Panowania Brak Bolesława w akcie Dagome Iudex Nasuwa przypuszczenie, że mógł on być przez mieszka odsunięty na rzecz synów z drugiego małżeństwa lub że miał wcześniej wydzielone własne państwo, na przykład na terenie ziemi krakowskiej. Jakkolwiek było zdołał on po śmierci ojca zawładnąć całą jego spuścizną. Usuwając na wygnanie Odę wraz z jej synami. I oślepiając jakichś uzurpatorów, być może z bocznej linii Piastów. Osobach przybywoja i odylena . W panowaniu Chrobrego wyróżnić się dają wyraźnie 2 etapy. W pierwszym dziesięcioletnim mniej więcej okresie kończył Bolesław budowle ojca. Zabiegając o Polską prowincję Kościelną oraz o Koronę. Pogłębił sojusz z cesarstwem i wykorzystał tę szansę, które mogły mu zjednać stolicę Apostolską. Okazja nadarzyła się Gdy Wojciech. Syn czeskiego, wielmożny słownika. Dwukrotnie powołany na biskupstwo praskie w drodze powrotnej z Rzymu wobec wymordowania jego rodziny w Czechach szukał schronienia w Polsce. Bolesław przyjął go chętnie i dopomógł w realizacji jego misyjnych planów. Śmierć Wojciecha podczas misji pruskiej w 900 dziewięćdziesiątym siódmym roku. A z kolei wykupienie na wagę złota jego zwłok przez Bolesława sprawiły, że Polska zyskała własnego męczennika Którego w Rzymie uznano za świętego. Dzięki temu atutowi Już w 999 r. Papież Sylwester drugi. Kreował Arcybiskupstwo Świętego Wojciecha, które powierzył bratu męczennika radzimowi gaudentemu. W roku następnym. Cesarz Otto podjął wyprawę do grobu męczennika. • Zjazd w gnieznie Zjazd został przez Polskę starannie przygotowany, Bolesław nie szczędził środków, aby wypaść dostojnie i okazale. Był więc pewnym sensie prezentacją cywilizacji dorobku młodej państwowości polskiej. Obecnie Najwyższego autorytetu ówczesnego świata zachodnio chrześcijańskiego. Realne korzyści, jakie Polska wyniosła ze zjazdu gnieźnieńskiego, były bardzo duże. Potwierdzając decyzję Stolicy Apostolskiej o utworzeniu odrębnej polskiej prowincji kościelnej, przekazał równocześnie Otto na przyszłość bolesławowi i jego następcą, władze inwestytury, dostojników kościelnych. A więc prawo do obsadzania zarówno stolicy Arcybiskupiej. I powołanych wówczas biskupó biskupstw (kołobrzeg , wrocław , kraków) Jak też pozostającego dotąd w bezpośredniej podległości rzymowi Biskupca Misyjnego. Któremu wytyczono teraz obszar Diecezjalny zostałą siedzibą w Poznaniu. Gal Anonim informuje, że Otto uznał Bolesława godnym Królewskiej godności, a na znak tego włożył na jego głowę cesarską Koronę i nazwał go bratem i współpracownikiem Cesarstwa. Cesarz ofiarował chrobremu domniemany gwóźdź z Krzyża Chrystusowego i tak zwaną włócznię św Maurycego. Zaś Bolesław darował cesarzowi ramy świętego Wojciecha I wyprawił z nim 300 pancernych rycerzy. Thietmar- opisał szczegółowo zjazd , być może był wtedy na miesjcu , pisze ze cesarz ustanowił arcybiskupstwo zgodnie z prawem Gall anonim- nie pisze o założeniu w gnieznie arcybiskupstwa , opisuje wspaniałości które przygotował bolesław. Nie wszyscy byli chętni aby arcybiskupstwo powołano w gnieznie , biskup unger (następca jordana ) był przeciwny Jest teoria niemiekiego historyka fischera – otton III wybrał się nie do ś wojciecha ale po świętego wojciecha . Chciał założyć arcybiskupstwo któremu patronował by św wojciech ale niekoniecznie w gnieznie a w pradze . Radzim gaudenty brat św wojciecha miał nadany tytuł arcybiskupa św wojciecha . Bolesław mówi cesarzowi nie i arcybiskypstwo zostaje załozone w gnieznie na czele z gaudentym . Pierwsza organizacja kościelna . - Początki Kościoła w Polsce sięgają roku 968. Organizacja struktur kościelnych rozpoczęła się więc dwa lata po chrzcie Mieszka I. Wtedy to według późniejszych wprawdzie, ale posiłkujących się wcześniejszymi zapisami, roczników gnieźnieńskiego, krakowskiego i czeskiego, w księstwie Mieszka pojawił się biskup imieniem Jordan. Nie jest znane jego pochodzenie, być może przybył z Włoch, może z Francji albo Lotaryngii, a nawet, jak twierdzą niektórzy badacze, z Półwyspu Bałkańskiego. Prawdopodobnie do Polski przyjechał już w 965 roku wraz z czeską księżniczką Dobrawą i to on ochrzcił Mieszka I w Wielką Sobotę 14 kwietnia 966 roku. Jako prezbiter przybyły z Pragi podlegał zatem wraz z tamtejszą diecezją niemieckiej archidiecezji w Ratyzbonie. Nie ma Panowanie w czechach- Czechy – panowanie Bolesława III Rudego. Panowanie te nie było jednak długie, wkrótce w niewyjaśnionychokolicznościach władca ów pozbawiony został władzy. W 1003r., zmarł Włodywój, który prze jakiś czas sprawowałinwestyturę na Czechach. Na tron czeski powołany został młodszy brat Bolesława rudego – Jaromir. W tym wypadkuBolesław Chrobry, do którego zwrócił się Bolesław rudy podjął zbrojną interwencję w Czechach. Przywrócił on rządyBolesława Rudego, który rozpoczął swe panowanie od krwawego stłumienia opozycji. Wkrótce miała miejsceponowna interwencja Bolesława Chrobrego w Czechach. Tym razem jednak książę polski stanął po str opozycji izaprosiwszy Bolesława Rudego do Krakowa pojmał go i rozkazał go oślepić. W 1003r., po wyeliminowaniu księciaczeskiego Chrobry sam objął władzę w Czechach. • Ponieważ od tej pory Chrobry łączył władzę w 2 największych i najlepiej zorganizowanych państwach słowiańskichwywołano to niepokój u króla niemieckiego. Władca Niemiec Henryk II zaproponował księciu polskiemu złożenie hołdu i sprawowanie władzy w Czechach w charakterze lennika króla niemieckiego. Propozycja ta została jednakdrzucona przez Bolesława Chrobrego.1003r – zmiana położenia Henryka II. Podjęcie walki z Bolesławem Chrobrym. Skierowanie wojsk królewskich w strMilska – nieudana próba zdobycia ziemi Milczan. Wobec niepowodzeń tych Henryk II zaniechał dalszych działańzbrojnych na tych terenach i udał się do Italii, gdzie w 1004r., został ukoronowany na króla Włoch. Do SaksoniiHenryk II powrócił jeszcze tego samego roku i bezzwłocznie rozpoczął działania zbrojne przeciwko Chrobremu. Bolesław musiał czym prędzej uciekać z Czech. Wyprawy kijowskie Bolesław Chrobry w poszukiwaniu nowej przestrzeni i zasobów. Swoją uwagę skierował również na Wschód w stronę rusi kijowskiej. Po pierwsze, jego sąsiad nie był na tyle silny, że wystawić skuteczny opór. Tym samym mógł być dla niego łatwą zdobyczą. Po drugie powiększenie własnej strefy wpływów prowadziło do zwiększenia bogactwa, a tym samym potęgi państwa polskiego. Podstawową kwestią była metoda, jaką powinno się zastosować, aby osiągnąć cel. Temu miało służyć małżeństwo córki Bolesława. Synem panującego na rusi Włodzimierza Wielkiego Świętopełka. Jednak nie przyniosło to oczekiwany przez Bolesława korzyści. Albowiem świętopełk z powodu sprzyjania bolesławowi nie cieszył się sympatią ojca, który kazał go uwięzić. Walcząc o swoje wpływy w tym rejonie, oficjalnym powodem było wzięcie w obronę zięcia Bolesław Chrobry w 1013 roku podjął wyprawę na ruś. W której po stronie Polski brały również udział posiłki niemieckie. Wyprawa ta nie przyniosła oczekiwanych rezultatów. Książę okazał się zbyt słaby, żeby móc pokonać przeciwnika. Dopiero po śmierci Włodzimierza w 1015 roku świętopełk odzyskał wolność. Jednocześnie rozpoczęła się rywalizacja o władzę na rusi. Między nim a jego bratem Jarosławem. Ten ostatni ostatecznie przejął władzę na rusi, zmuszając świętopełka Do szukania pomocy na dworze Chrobrego. Które dzięki temu uzyskał powód, żeby móc ponownie zaingerować w sprawy ruskie. Jarosław, broniąc swojego stanu posiadania i obawiając się, iż Chrobry was święto pyłkiem obalą jego rządy, porozumiał się z henrykiem drugi. Konsekwencją był atak ze Wschodu na państwo Chrobrego, toczące w tym czasie wojnę z Niemcami. Wojska Ruskie zostały jednak zatrzymane nad bugiem. Problemu udało się oddalić niebezpieczeństwo akcji militarnej, będącej wynikiem porozumienia zachodniego i wschodniego sąsiada Polski. 1018 roku książę Bolesław postanowił interweniować na rusi, zdobył Kijów, a na jego tronie osadził świętopełka. Ten ostatni nie utrzymał jednak władzy Książęcej. W niedługim czasie utraci ją na rzecz swego brata Jarosława. Bolesław pogodził się z tym faktem. I ułożył z Jarosławem poprawne sąsiedzkie stosunki. • Koronacja W 1018 umiera thieitmar oznacza to zakonczenie jego kroniki - najważniejszego zródła do dziejów pierwszych piastów . Z lat 1018 – 1025 Nie mamy praktycznie żadnych wiadomości. Odnotowano jedynie fakt koronacji w 1025 roku. Nie znamy okoliczności koronacji Chrobrego, nie wiemy, gdzie miała miejsce, ani kto był koordynatorem pierwszego w Polsce króla. Uroczystość odbyła się zapewne w Gnieźnie u grobu Świętego Wojciecha. Być może zdołano już wówczas częściowo odbudować katedrę. Po pożarze z 1018 roku. Co oznaczałoby, że to metropolita gnieźnieński włożył Korona na głowę Chrobrego Królewska Korona dawała suwerenność w średniowiecznym rozumieniu tego słowa. Ważniejsze jednak było wyniesienie kraju do rangi Królestwa. Co stawiało państwo Chrobrego w rzędzie europejskich monarchii na równi z pokarolińskimi królestwami Łacińskiej Europy. Poprzez koronację łączącą się z namaszczeniem władca stawał się Pomazańcem Bożym i opiekunem Kościoła. Królewska Korona dawała mu prawo mianowania biskupów. Uprawnienie to zresztą Chrobry otrzymał od cesarza to na trzeciego na zjeździe gnieźnieńskim. Gest cesarza był więc jakby zapowiedzią tego, co nastąpiło w 1025 roku. Mieszko II Bolesław chrobry Pozostawił 3 synów. Najstarszym był bezprym. Urodzony ze związku z nieznaną z imienia Księżniczką Węgierską. 2 młodsi Mieszko i Otto byli synami emnildy . Za życia Chrobrego jedynie Mieszko przejawiał aktywność polityczną. Jego udział w niemieckiej polityce Bolesława I odpowiednie małżeństwo. Sugerują, że to on był przewidziany na następcy Bolesława. Jest dla bez pryma przewidział przyszłość w klasztorze. To oznaczało odsunięcie go od dzieciństwa. Ot, to nie nie mamy zbyt wielu wiadomości. W 1018 roku przebywał na pewno w Polsce, ponieważ witał tu ode ostatnią małżonke ojca . Tuż po śmierci ojca Mieszko drugi koronował się na króla. Stawał się pomazańcem Bożym, co dawał mu niekwestionowaną pozycję w kraju. Po ojcu odziedziczył rozległe terytorium. Składający się głównie z ziem wchodzących w skład dawnego państwa gnieźnieńskiego. Powiększony o milsko łużyce i morawy. We wcześniejszym okresie swego panowania włączył się Mieszko drugi do Wielkiej polityki Środkowoeuropejskiej. Akcentował silnie swoją niezależność wobec cesarstwa i związał się z opozycją niemiecką w stosunku do Konrada drugiego Sięgając swoimi wpływami aż do dalekiej nadrenii. Śladem porozumienia czy sojuszu mieszka drugiego z wrogą cesarzowi lotaryngię jest kodeks liturgiczny z wizerunkiem mieszka. I adresowanym do pełnym pochwały i podziwu dla jego królewskiej godności, listem Matyldy. Wyrazem czynnego zaangażowania mieszka w sprawy cesarstwa były dwukrotne. Jego dywersyjne wyprawy w głąb Saksonii. 1028, 1030. Odwetowa wyprawa Konrada drugiego dotarła zaledwie do łużyc. Mimo doraźnych sukcesów polityczno militarnych mieszka nad Polską, zawisło niebezpieczeństwo. O udział w rządach upomniał się najstarszy syn Chrobrego Bezprym. Który już wcześniej porzucił życie zakonne, a poparty został przez trzeciego syna Bolesława Ottona. Mieszko wytknął braci z kraju, ale to sytuacja nie poprawiła. Weszli ono zarówno z wrogiem polskim cesarstwem, jak i z rusią. 1031 roku doszło do dwustronnego ataku na Polskę. Po nieudanej próbie oporu przeciwko narodowi mieszka uciekł do oporu dzianego SESAR swem księcia czeskiego udalryka. Od strony rusi wkroczyli do Polski bracia mieszka. Bezprym objął rządy, a dla pozyskania poparcia ze strony Cesarstwa odesłała przez żonę mieszka rycheza na Dwór Konrada drugiego polskie Insygnia Koronacyjne. Wyjazd królowej, a zwłaszcza jej syna, był dla bezprym niezwykle korzystny, ponieważ pozwalał mu się pozbyć pretendenta do tronu . Pozostawał do rozwiązania jeszcze problem zwolenników mieszka drugiego. A więc tych wszystkich, którzy popierali jego rządy I czerpali korzyści z faktu istnienia monarchii. Prawdopodobnie bezprym rozpoczął krwawe prześladowania zwolenników Brata. • Reakcja pogańska Prześladowania wywołały prawdopodobnie tak zwaną reakcję pogańską, której nowy książe mógł sprzyjać. Doszło do Ludowych wystąpień przeciwko możnym i utożsamiane mu z aparatem państwowym Kościołowi. Obecnie przyjmuje się, że reakcja pogańska objawiła się w latach 1030 1032. A więc w czasie rządów bez pryma miała ona nie tylko religijne, ale i społeczne podłoże. Była bowiem swego rodzaju rachunkiem wystawionym panowaniu Bolesława Chrobrego. Który rozbudował państwo to granic ekonomicznej wytrzymałości. Na przykład prowadząc wojnę, trzeba było rozbudowywać armię, która pozostawała na utrzymaniu całego społeczeństwa. Możni i wojownicy bogacili się na zwycięskich wyprawach, a na pozostałą ludność spadały coraz to nowe Świadczenia. Rządy bez prywa, które doprowadziły do zachwiania struktur państwowych, nie trwały długo. Przyczyną ich upadku stać się miał okrucieństwo nowego księcia. Najprawdopodobniej w 1032 roku bezprym został zamordowany przez swoich Inspiratorami morderstwa mieli być jego bracia.. Śmierć bez pryma sprawiła, że rozległe państwo pozostało bez władcy. Mieszkał w drugi, przebywał w powiem w niewoli udalryka. Źródła niemieckie przekazały informacje zaciesza Konrad II. Podjął zbrojną wyprawę do Polski. Jej przebiegu nie znamy. Wiemy natomiast, że udal ryk uwolnił mieszka, który zapewne powrócił do kraju. Chcąc utrzymać się u władzy po rządach, bez pryma i rewolty społecznej, musiał oprzeć się na cesarzu. Dlatego w 1032 roku doprowadził do spotkania w merseburgu Konrada II z żyjącymi piastami. Przymuszone beznadziejną sytuacją Mieszko zrzekł się korony Królewskiej, a cesarz dokonał podziału dziedzictwa Chrobrego na 3 części. Między wszystkich pretendentów. Mieszko drugi otrzymał przypuszczalnie małopolskę i Mazowsze. Na Śląsku miał panować jego młodszy brat Otto. Natomiast dawne państwo gnieźnieńskie przypadło niejakiemu dytrykowi . Prawdopodobnie był on synem jednego z braci Bolesława Chrobrego. W sprzyjających okolicznościach upomniał się o swoją część państwa. Podział nie utrzymał się długo. W 1033 roku zmarł książę Otto, a jego dzielnice przejął Mieszko drugi, który po śmierci Brata prawdopodobnie wypędził dytryka I zjednoczył państwo. Nie panował jednak długo, zmarł śmiercią gwałtowną w maju 1034 Jego odnotowały niemieckie Nekrologi. Po śmierci mieszka drugiego wstrząsnęło Polską grozne Powstanie ludowe połączone z reakcją pogańską. Siłą napędową powstania była ludność wolna, która i coraz bardziej dawała się we znaki. Stale wzrastająca renta feudalna. Kto inny na cele wojenne pracował, a kto inny zgarniał łupy? Także utrzymanie kościoła, coraz bardziej się rozwijającego w Polsce za Chrobrego i mieszka drugiego sposób bezpośredni ciążyło na ludności wieśniaczek. Musiano odczuwać wprowadzoną właśnie dziesięcine kościelną W sposób dotkliwy, natomiast świętopietrze Z terenu Polski rozpoczęte najprawdopodobniej w związku z aktem dagome iudex Miało. Pierwotnie postać świadczenia władcy na rzecz Stolicy Apostolskiej. A więc bezpośrednio na barki i ludności nie spadało. Powstanie nie ogarnęło całej Polski. Z największym nasileniem wystąpiło Wielkopolsce, a ominęło z pewnością mazowszem, gdzie sytuacje opanował cześnik mieszka miecław Uzurpując sobie władzę książęcą. Najazd Brzetysława • W 1039 roku podjął wyprawę do Polski. Brzetysław pierwszy. W celu zdobycia zwłok Świętego Wojciecha. Wyprawa ta dopełniła miary zniszczenia, uwięziono bowiem nie tylko zwłoki świętego Wojciecha i pochowanych w Gnieźnie Brata Wojciecha oraz 5 braci męczenników, ale za grabiono Wszystko, co ostało się po powstaniu Ludowym z mienia kościołów katedralnych Gnieźnieńskiego i poznańskiego m.in. Wspaniały Złoty Krzyż. Uprowadzono w niewolę wielu ludzi wraz z całym dobytkiem. Równocześnie załogi czeskie Kazimierz Odnowiciel pozostawił 4 synów. Najstarszym był Bolesław zwany śmiałym. Z jego 3 braci 2 na młodsi Mieszko i otto Nie odegrali istotniejszej roli. Nie wiemy natomiast, jak kompozycję zajmował Władysław Herman. Że z woli brata sprawowała władzę na Mazowszu. Następca Kazimierza mógł powierzyć s Swojemu bratu zarząd tak niepewnej prowincji, gdyż wzmacniało by to kontrole dynastii nad nią. Zwierzchniej władzy księcia Bolesława nad Państwem nikt nie kwestionował. Niewiele ponad 20 lat trwające Panowanie Bolesława szczodrego odznacza się ogromną aktywnością polityczną Polski. Kierunek polityki, jaki obrał, był zdecydowanie anty cesarskiej. Zaprzestał on płacenia trybutu ze Śląska na rzecz Czech, które były lennem cesarstwa. Prowadził nad to z władcą czeskim wiele wojen. Na Węgrzech popierał skutecznie do tronu przeciwko niemieckiemu kandydatowi Salomonowi jego stryja bele. Później syna tego ostatniego gejze A wrzeszcie Brata Gejzy Władysława. 1072 roku okazał jawne nieposłuszeństwo. Henrykowi czwartemu. Łamiąc przyjęty w roku poprzednim zakaz wojny z Czechami. Po czym popierał Buntujących się przeciw temu władcy sasów. Walce emancypacyjny nej, której kulminacja przypadła na pontyfikat Grzegorza ósmego Gdy cały świat podzielił się na zwolenników cesarstwa i papieża. Bolesław przystał do obozu gregoriańskiego, odkrywając w nim Aktywną rolę. Ma się ona nie tylko w owym popieraniu sasów w polityce antyczeskiej Ale również w reformach na terenie Polski. Prowadzący do wzmocnienia tu organizacji kościelnej- Wysłanie przez papieża na prośbę księcia Legatów do Polski było ważnym wydarzeniem o charakterze kościelnym i politycznym. Działalność papieskich wysłanników w Polsce w latach 1075 1076. Przyczyniła się nie tylko do odbudowania pasującej na gnieźnieńskie Metropolią organizacji kościelnej. • Koronacja Korona dla Bolesława szczodrego była papieską nagrodą dla sojusznika i miała być czytelnym znakiem, że to papież jest Dysponentem Królewskiej Godności. Źródła informują, że w koronacji w 1076 roku. Się udziała 15 biskupów. Można więc założyć ją uroczystości koronacyjne zaplanowano na zakończenie syno do kościelnego, w którego wyniku Polska Organizacja Kościelna zyskała nowy kształt. Nie jest znane miejsce uroczystości koronacyjnych w grę mogą wchodzić Kraków i Gniezno. Najprawdopodobniej jednak odbyła się w Gnieźnie. W siedzibie arcybiskupa przekazała prestiż metropolity w kraju i oznaczała ostateczne zlikwidowanie skutków rewolty z lat trzydziestych jedenastego wieku. • Sprawa św stanisława - Stanisław od 1072 roku był biskupem Krakowskim co oznacza, że niewątpliwie musiał pochodzić z możnego rodu. Odgrywał bardzo istotną rolę jako biskup Krakowa. Trzeba bowiem pamiętać, że w owych czasach Kraków był nieformalną stolicą Polski – mówił historyk Grzegorz Myśliwski. Prawdopodobnie Stanisław został mianowany na swój urząd przez samego Bolesława Śmiałego, wówczas to władca mianował biskupów, a więc pierwotnie musiał to być ktoś komu ufał. Konflikt z królem Wiemy, że po roku 1077 doszło do konfliktu między Bolesławem Śmiałym a biskupem Stanisławem. Ponieważ biskup był mianowany przez króla, to wszelki sprzeciw wobec króla był traktowany jako bunt. Wtedy to biskup został skazany na poćwiartowanie. Reszta jest dla nas zagadką, nieznane są dokładne przyczyny dla których doszło do tego konfliktu. REKLAMA - Możliwe, że jest ziarno prawdy w przekazie Kadłubka, który źródeł konfliktu upatrywał w surowych karach jakie nałożył Bolesław Śmiały na część oddziałów, które uciekły do Polski z Rusi w czasie wyprawy w 1077 roku i za którymi to dezerterami ujął się biskup – mówił Grzegorz Myśliwski. "Bolesław bowiem poniechawszy umiłowania prawości wojnę prowadzoną z nieprzyjaciółmi zwrócił przeciwko swoim. Zmyśla, że oni nie mszczą na ludzie swoich krzywd lecz w osobie króla na królewski nastają majestat. Żali się iż nie tyle opuścili go oni wśród wrogów ile dobrowolnie na pastwę wrogów wydali, domaga się przeto głowy dostojników a tych których otwarcie dosięgnąć nie może dosięga podstępnie” - pisał Wincenty zwany Kadłubkiem w "Kronice Polskiej". Jak twierdzi Grzegorz Myśliwski: - Wydaje się jednak, że najbardziej prawdopodobna jest ta przyczyna, że doszło do konfliktu między ambitnym władcą, już wówczas królem a możnowładztwem, które obawiało się dalszego wzrostu jego potęgi w państwie. Stanisław był możnowładcą i kto wie czy to nie było dla niego ważniejsze, czy to nie określało bardziej jego świadomości niż to, iż był biskupem Krakowa. Śmierć biskupa Stanisława Według relacji Wincentego Kadłubka Bolesław Śmiały wraz z trzema dworzanami wywlókł biskupa sprzed ołtarza podczas odprawiania nabożeństwa w kościele św. Michała na Skałce. Następnie własnoręcznie przebił go mieczem i kazał poćwiartować. Zgodnie z legendą członki w cudowny sposób się zrosły (co podczas rozbicia dzielnicowego uważano za zapowiedź zjednoczenia Polski), a ciała strzegły orły. Wiadomość o mordzie wywołała powszechne oburzenie. Stanisław poniósł śmierć w roku 1079, co wywołało wojnę domową, którą Bolesław Szczodry przegrał i musiał uciekać z kraju. "Cały ród Bolesława poniósł karę za św. Stanisława, gdyż tak jak żaden dobry uczynek nie pozostaje bez nagrody, tak i żaden zły bez kary” - pisał w "Kronice Polskiej" Wincenty Kadłubek. Wieść o męczeńskiej śmierci biskupa Stanisława z biegiem lat obrosła w legendę. W 1253 roku doszło do kanonizacji krakowskiego biskupa na świętego. Co roku 8 maja odbywa się w Krakowie uroczysta procesja z relikwiami św. Stanisława z Wawelu na Skałkę. Król uciekł z kraju na Węgry, gdzie niedawno pomógł Władysławowi, a więc mógł liczyć na pomoc. Nota bene Władysław urodził się w Krakowie, gdy jego ojciec przebywał tam na wygnaniu. Bolesław zmarł niedługo po wygnaniu, bowiem w 1081 lub 1082 roku, co przekreślało jego marzenia o powrocie do kraju. Został prawdopodobnie otruty. Aczkolwiek inna teoria mówi, że ostatnie lata życia spędził jako mnich w miejscowości Ossiach w Karyntii. Tam także znajduje się domniemany grób polskiego króla. Inna hipoteza dotycząca pochówku monarchy wskazuje na opactwo w Tyńcu. Władysław Herman Po stronie cesarza: • Władysław Herman był młodszym bratem Bolesława Szczodrego i to on był pretendentem do tronu królewskiego .Stosunki nowego księcia z najbliższymi sąsiadami układały się pokojowo. Król węgierski nie zamierzał podejmować jakichkolwiek działań zbrojnych na terenie Polski. • Henryk IV władca Niemiec umocnił swą pozycję, pokonał oponentów i wyprawił się do Italii po czym po 3letnich między nimi do porozumienia. Zbigniew musiał poddać się zwierzchności młodszego brata który nadal mu Mazowsze jako swemu lennikowi. Dzięki tejże kampanii Bolesław Krzywousty przywrócił jedność kraju. Rok później pozbawił Zbigniewa ostatecznie władzy na Mazowszu, albowiem ten nie wywiązywał się z przyrzeczeń, a w 1108r., pokonał go i zmusił do opuszczenia kraju. 2. Wojna z królem Henrykiem: • wypędzony Zbigniew znalazł schronienie w Czechach. W 1107r., władzę w Czechach objął przyjazny Bolesławowi Świętopełk. Gdy jednak ten nie zwrócił Polsce należnych jej grodów na śląsku, Krzywousty zaczął ponownie popierać wygnanego niegdyś Borzywoja, który nie znalazł poparcia u Henryka V, władcy niemieckiego. Przed atakiem niemieckim na Węgry doszło do porozumienia władcy węgierskiego Kolomana z Bolesławem Krzywoustym. Król węgierski miał bronic przed Niemcami linii Wagu, a krzywousty dokonać dywersyjnego najazdu na Czechy i związać walka siły Świętopełka. Książę Polski postanowił wykorzystać w walce w Czechach Borzywoja, bezskutecznie usiłującego odzyskać tron w Pradze. Nawiązał w tym celu kontakty z opozycja, godzącą się na powrót wygnanego księcia. Równocześnie rozpoczął walkę z koalicją Henryka V. Po zajęciu licznych grodów siły Krzywoustego wraz z Borzywojem ruszyły na Pragę. Dalszą kampanie uniemożliwił jednak atak Pomorzan. Próba osadzenia w Pradze polskiego stronnika zakończyła się niepowodzeniem. Dzięki polskiej akcji w Czechach Koloman zdołał zawrzeć pokój z królem niemieckim. Interwencja niemiecka w obronie Zbigniewa – 1109r. Przekroczenie Odry w okolicach Głogowa przez wojska niemieckie, skierowanie się wojsk w str Wrocławia. Bolesław nie podejmując otwartej walki z wrogiem nękał go walka podjazdową. zamordowanie Świętopełka przez jego własnych ludzi; król niem przyrzekł, że poprze Borzywoja jednak tron wpadł w ręce Władysława, syna Wratysława. Młodszy brat Władysława, Sobiesław znalazł schronienie na dworze Krzywoustego, wówczas Bolesław w 1111r., podjął rozmowy pokojowe z Czechami. W wyniku licznych ukł postanowiono, że Zbigniew powróci do Polski, a Sobiesław do Czech. • W 1112., Zbigniew posadzony o spisek przeciwko Krzywoustemu został pojmany i oślepiony na rozkaz Bolesława. Zapewne niedługo potem nastąpiła śmierć Zbigniewa. Czyn ten bp uznali za grzech ciężki i Bolesław musiał odbyć pielgrzymkę pokutna do grobu św. Wojciecha to on sfinansował trumienkę • 3. Interwencja na Węgrzech: Lata 30 – książę Polski zmuszony został do podjęcia interwencji na Węgrzech. W 1131r., rozgorzała walka o władzę, w której uczestniczyli Bela II Ślepy oraz Borys, domniemany syn Kolomana ( w jego obronie miał stawić się Bolesław) Dokonując zbrojnej interwencji Bolesław nie docenił tego, jakim poparciem cieszył się na Węgrzech Bela II Ślepy. Był on bowiem wspierany przez margrabie austriackiego, część książąt ruskich i oddziały niemieckie. Te połączone siły zmusiły Bolesława do odwrotu. Klęska na Węgrzech ośmieliła Sobiesława, który najechał na Śląska w kilku wyprawach dokonał niemałych zniszczeń na terenach całej prowincji ( 1132-34). Nieudana wyprawa na Węgry przyczyniła się do izolacji politycznej księcia Polski. Izolacja ta musiała mieć znaczny wpływ na decyzje zapadłe na zjeździe w Merseburgu w 1134r. B. Krzywousty stanął wówczas przed cesarzem jako zagrożony przez wszystkich sąsiadów podsądny. Podczas zjazdu tego Bolesław uznał władzę Beli II Ślepego na Węgrzech, wycofując się tym samym z aktywnej polityki w tym kraju. • Dla księcia najważniejsze pozostały stosunki z cesarzem. Bolesław zdecydował się na złożenie cesarzowi hołdu lennego i zobowiązał się do płacenia trybutu z Pomorza i Rugii. Dla Bolesława stanowiło to korzystne rozwiązanie, gdyż mimo trybutu zyskiwał wolną rękę na Pomorzu i w potencjalnych konfliktach z książętami niemieckimi mógł zawsze odwołać się do cesarza. • Wejście Polski do obozu cesarskiego pozwoliło także na unormowanie stosunków polsko czeskich ( zjazd w Kłodzku 1137r.) Pod koniec rządów Bolesław Krzywousty stanął po stronie antypapieża Anakleta II, przez co papież Innocenty II uznał prawa arcybiskupstwa w Magdeburgu do zwierzchnictwa nad Kościołem w Polsce. W celu zażegnania niebezpieczeństwa, Bolesław Krzywousty udał się w 1135 roku do Merseburga, gdzie złożył cesarzowi hołd lenny i zapłacił trybut. W zamian za to uznany został metropolitarny charakter Gniezna. Bolesław dokonał wielu fundacji na rzecz Kościoła i dbał o podniesienie poziomu intelektualnego duchowieństwa. Bolesław Krzywousty zmarł 28 października 1138 roku. Obawiając się tragedii bratobójczej walki, której sam doświadczył, książę zostawił swoim synom testament, który znany jest jako statut sukcesyjny. Dzielił on państwo na dzielnice, a także wprowadzał zasadę senioratu i pryncypatu. Najstarszy syn, senior, czyli Władysław Wygnaniec, uzyskał władzę zwierzchnią nad pozostałymi braćmi. Siedziba dzielnicy senioralnej znajdowała się w Krakowie, a jej obszar obejmował ziemie krakowską, sieradzka i łęczycką oraz Pomorze Gdańskie. Decyzja Bolesława Krzywoustego zapoczątkowała rozbicie dzielnicowe Polski.

1 / 21

Toggle sidebar

Dokumenty powiązane