Notatki z biologii komórki, Laboratoria z Biologia komórkowa i molekularna

Pobierz Notatki z biologii komórki i więcej Laboratoria w PDF z Biologia komórkowa i molekularna tylko na Docsity! TKANKA NABŁONKOWA Komórki nabłonkowe wyścielają powierzchnię ciała , jamy ciała, wszystkie kanały wyprowadzające oraz budują różnego rodzaju gruczoły ( dokrewne,trawienne i cewki nasienne w jądrach) zdolne do syntezy i wydzielania substancji o różnym przeznaczeniu bardzo mało przestrzeni międzykomórkowych zróżnicowanie cytoplazmy i błony kom. na część szczytową ( apikalna) i podstawno-boczną połączone połączeniami zamykającymi, zwierającymi (desmosomy) oraz komunikacyjnymi umocowane do błony podstawnej za pomocą półdesmosomów za pośrednictwem integryn Nabłonek absorpcyjny — jednowarstwowy walcowaty wyściela przewód pokarmowy/kanaliki nerkowe część szczytowa watwarza wyrostki — mikrokosmki, liczne kanały, receptory, enzymy, występują liczne, wydłużone mitochondria część podstawno-boczna — tworzy fałdy bazalne, złożona z proteoglikanów, lamin i włókien aktynowych, enterocyty— komórki jelita cienkiego, budujące nabłonek błony śluzowej jelita razem z komórkami kubkowymi oraz komórkami endokrynowymi. mikrokosmki utrzymują swój kształt dzięki pęczkom filamentów aktynowych organelle ułożone wzdłuż, w kierunku transportu jądro komórkowe jest wydłużone, owalnego kształtu, zlokalizowane w centralnej części komórki lub przesunięte w kierunku błony bazalnej w pobliżu jądra kom. liczne cysterny siateczki śródplazmatycznej szorstkiej i aparaty Golgiego Nabłonek jednowarstwowy płaski komórki są spłaszczonymi wielokątami buduje pęcherzyki płucne, występuje w torebce Bowmana (w nefronie), zwany śródbłonkiem wyścieła naczynia krwionośne i limfatyczne jądra umieszczone centralnie, grubsze niż cienka cytoplazma pokrywa powierzchnie, na których intensywnie zachodzi przemieszczanie się substancji ułożenie składników cytoplazmy nie wykazuje biegunowości Nabłonek jednowarstwowy sześcienny wyścieła kanaliki nerkowe i przewody gruczołów wydzielniczych krótkie graniastosłupy o wielokątnej podstawie jądra umieszczone są centralnie w części podstawno-bocznej komórki znajdują się mitochondria w części szczytowej umieszczone są: aparat Golgiego, siateczka śródplazmatyczna oraz pęcherzyki wydzielnicze intensywnie wchłania lub wydziela Nabłonek jednowarstwowy wielorzędowy zbudowany z wysokich komórek przypominających powyginane graniastosłupy oraz komórek niższych o klinowatym kształcie jądra znajdują się na różnej wysokości, występuja w nim komórki kubkowe, które produkują śluz posiadający rzęski, które powstają na wolnej powierzchni i pomagają usuwać zanieczyszczenia każda komórka spoczywa na błonie podstawnej (występuje w drogach oddechowych: jamie nosowej, krtani, tchawicy i oskrzelach) Nabłonek wielowarstwowy płaski zbudowany z kilku warstw komórek, z których zewnętrzne są spłaszczone jądra komórkowe niższych warstw okrągłe, a wyższych owalne oddalenie komórek od błony podstawnej sprawia, że komórki są coraz cieńsze zdolność do odrodzenia się szybka regeneracja występuje w jamie ustnej, pochwie, na przedniej części rogówki, naskórek występuje w dwóch wariantach: nabłonek rogowaciejący, nabłonek nierogowaciejący ( zewnętrzne komórki nie ulegają rogowaceniu) Nabłonek wielowarstwowy przejściowy nabłonek zmienia grubość w zależności od wypełnienia pęcherza moczem połączone za pomocą ciasnych lub praktycznie nieprzeniknionych połączeń powierzchniowe komórki są duże, baldaszkowate i pokrywają kilka sąsiednich komórek leżących pod nimi zmienia się również liczba warstw komórek z 5 lub 6 w opróżnionym pęcherzu do 2 lub 3 w pęcherzu wypełnionym TKANKA MIĘŚNIOWA Komórki mięśniowe - mięśnie poprzecznie prążkowane szkieletowe komórki mięśniowe tworzą równolegle ułożone pęczki mięśniowe o śr. 10-80 um pęczki mięśniowe to długie wielojądrowe włókna mięśniowe złożone z miocytów kształt cylindryczny jądra komórkowe znajdują się na obrzeżach występuje w nich dużo mitochondriów zawierają mioglobinę stanowiącą magazyn tlenu dla intensywnie pracujących mięśni białka kurczliwe tworzą poprzeczne prążkowania ( aktyna i miozyna) dobrze rozbudowana siateczka sarkoplazmatyczna gładka - gromadzi jony wapnia potrzebne do skurczu. Pojedynczy segment tworzą kanaliki o podłużnym przebiegu oplatające miofibrylę. kanaliki łączą się ze sobą, tworząc cysterny brzeżne. Dwie cysterny brzeżne wraz z kanalikiem T pomiędzy nimi budują triadę mięśniową ze względu na metabolizm kom. mięśni szkieletowych można podzielić na : powolne (czerwone), szybkie (białe) i grupę pośrednią kom. szybkich - mięśnie poprzecznie prążkowane serca komórki widlasto rozgałęzione zawiera jedno lub dwa centralnie położone jądro komórkowe dość liczne lizosomy w postaci ziaren azurochłonnych Limfocyty śr. 6-15 im duże jądro i skąpa cytoplazma — z mitochondriami, lizosomami, siateczka śródplazmatyczna szorstka oraz aparatem Golgiego. Immunocyt wyróżnia się limfocyty T (reakcja typu komórkowego), limfocyty B (reakcja typu humoralnego), limfocyty NK (reakcja typu komórkowego) składa się z płynu tkankowego — dominuje woda, rozpuszczone tłuszcze i białka liczne komórki układu odpornościowego — limfocyty ciśnienie osmotyczne niskie, charakter krystaloidu zawartość białka w chłonce wynosi 4-6% płyn tkankowy spływający do naczyń chłonnych Hemolimfa hemocyty pełnią funkcję odpornościową przez fagocytozę bakterii chorobotwórczych jest bezbarwna, o żółtawym odcieniu hemolimfa nie zawiera hemoglobiny przez co rzadko bierze udział w procesie wymiany tlenu zawiera wodę (ok. 85—95%), aminokwasy, polipeptydy, białka, tłuszcze i sole mineralne płyn ustrojowy bezkręgowców będący funkcjonalnym odpowiednikiem krwi i limfy u kręgowców; 'Tkanka łączna siateczkowa składa się z gwiaździstych komórek, głównie fibroblastów (zawierają 1 jądro kom, siateczkę śródplazmatyczną szorstką), łączą się między sobą wypustkami cytoplazmatycznymi, tworząc przestrzenną sieć zawiera włókna siateczkowe, zbudowane z kolagenu typu III tworzy zręby narządów chłonnych oczka tkanki siateczkowej wypełnione są płynem tkankowym 'Tkanka łączna zbita bardzo odporna na zerwanie i rozciąganie występują głównie włókna kolagenowe uporządkowany układ fibrocytów — tkanka regularna - szczególnie wytrzymała i buduje ścięgna, torebki stawowe układ włókien nieuporządkowany — tkanka nieregularna - bardzo elastyczna struktura odporna na rozciąganie (skóra właściwa) Tkanka łączna wiotka w galaretowatej substancji międzykomórkowej jest dużo włókien retikulinowych wypełnia przestrzenie miedzy innymi tkankami i organami tworzy zręby narządów wewnętrznych brak substancji twardych w istocie międzykomórkowej bardzo rozciągliwe i sprężyste 'Tkanka łączna zarodkowa tylko w okresie zarodkowym galaretowata substancja podstawowa tkanki łącznej zarodkowej pozbawiona włókien mają gwiaździsty kształt komórki mają zdolności przekształcania się we wszystkie rodzaje tkanek posiada duże jądra komórkowe Tkanka chrzęstna szklista zawiera włókna kolagenowe ulega mineralizacji z racji odkładających się w niej soli wapni tworzy szkielet wewnętrzny, buduje powierzchnie stawowe kości w półprzezroczystej, mleczno-lśniącej istocie międzykomórkowej liczne grupy chondrocytów i włókna kolagenowe ułożone nieregularnie Komórki chrząstki — chondrocyty — usadowione są w jamkach istoty międzykomórkowej; posiadają 1 lub 2 jądra "Tkanka chrzęstna sprężysta buduje struktury związane z wydawaniem i odbieraniem dźwięków: małżowinę uszną, trąbkę Eustachiusza, współtworzy krtań i nagłośnię zawierający liczne włókna elastyczne, nie ulega kostnieniu w istocie podstawowej zanurzona jest bardzo delikatna siateczka włókien elastycznych niewielka ilość włókien kolagenowych (typu II) podatna na zginanie "Tkanka chrzęstna włóknista zawiera bardzo dużo włókien kolagenowych bardzo odporna na zerwanie współtworzy więzadła, ścięgna, krążki międzyżebrowe niewiele substancji podstawnej Tkanka kostna zbita uporządkowane blaszki kostne układają się koncentrycznie woków kanałów Haversa - osteon kanały Volkmanna zawierają odgałęzienia naczyń krwionośnych tworzy kości czaszki i trzony kości długich przestrzenie pomiędzy poszczególnymi osteonami wypełnia substancja międzykomórkowa 'Tkanka kostna gąbczasta mniej uporządkowana konstrukcja zbudowana z blaszek kostnych ciasno owiniętych wokół siebie składa się z beleczek kostnych, których przestrzeń wypełniona szpikiem kostnym znajduje się w trzonach kręgów, przynasadach kości długich Synapsa elektryczna bezpośredni przekaz potencjału czynnościowego pomiędzy sąsiednimi komórkami możliwe dzięki obecności bezpośredniego połączenia komórek — połączenia szczelinowego, niewielkie hydrofilowe kanały jonowe zbudowane z białek — koneksyn - sprawiają że z łatwością przenikają przez nie niewielkie jony przekazywanie pobudzenia w postaci zmiany potencjału elektrycznego związanego z przepływem jonów Na i K duża szybkość i dwukierunkowość brak uczestnictwa neuroprzekaźników występują w mięśniach, siatkówce oka Synapsa chemiczna przekazywanie sygnałów za pośrednictwem substancji chemicznych depolaryzacja błony presynaptycznej zachodzi gdy do zakończenia aksonu dociera potencjał czynnościowy zmiana potencjału otwiera bramkowane elektrycznie kanały wapniowe napływ Ca** do wnetrza neuronu Ca?' łączą się z kalmoduliną i aktywują kinaze białkową ufosforylowanie synapsy powoduje jej odłaczenie od pecherzyków zawierających neuroprzekaźniki pecherzyki podpływają w poblize błony presynaptycznej i ulegają fuzji z jej powierzchnią neutotransmiter wydostaje się do szczeliny synaptycznej i szybko dyfunduje do błony postsynaptycznej interakcja neurotransmitera z odp receptorem może powodować otwarcie kanałów sodowych prowadząc do wzrostu przepuszczalnośći bł. postsynaptycznej dla jonów Na i jej depolaryzacje — postsynaptyczny potencjał spoczynkowy Przekazywanie inf w kom. nerwowej potencjał spoczynkowy utrzymywany w niepobudzonej komórce dzięki różnicy stężeń jonów Na* i K* po obu stronach błony zwiększenie przepuszczalności dla jonów Na * lub zmniejszenie przepuszczalności dla jonów K* prowadzi do miejscowej depolaryzacji w wyniku bodźca dochodzi do otwarcia kanałów Na 'i gwałtownego wzrostu potencjału elektrycznego wewnątrz neuronu — aktywacja sodowa masowe przenikanie jonów sodu zgodnie z gradientem elektochemicznym, do wnętrza neuronu prąd sodowy prowadzi do odwrócenia potencjału wewnętrz kom do wartości dod (+30mV) zaczynają się otwierać kanały potasowe bramkowane elektrycznie przez szczytową depolaryzacje błony wypływ jonów K* z wnętrza komórki, może wywołać hiperpolaryzację nawet do -100mV powrót potencjału do wartości sprzed pobudzenia przez pompę Na */K*, na siłę przy pomocy ATP