notatki z gospodarka i polityka portowa, Notatki z Transport i logistyka morska

Pobierz notatki z gospodarka i polityka portowa i więcej Notatki w PDF z Transport i logistyka morska tylko na Docsity! 25.03. Zarząd portu: 1. model pełna obsługa - zarząd portu odpowiada za utrzymanie infrastruktury i superastruktury portowej oraz świadczy różne usługi związane z obsługą ładunków i statków w porcie 2. model dostawca narzędzi - zarząd portu odpowiada za utrzymanie infrastruktury i suprastruktury oraz udostępnia ich elementy innym (zależnym) podmiotom prowadzącym działalność eksploatacyjną ale nie świadczy usług czynnych 3. model landlord - zarząd portu odpowiada za utrzymanie infrastruktury, usługi portowe są realizowane przez niezależne podmioty sfery eksploatacji między nimi jest przedsiębiorstwo portowe (operatorzy terminali, logistyczne, pilotaż, holowanie) i jedna i druga strona mają strzałki w kierunku przedsiębiorstwa – do środka 1. model monopolistyczny – jeden podmiot świadczy usługi portowe 2. model oligopolistyczny – kilka dużych podmiotów świadczy usługi portowe 3. model konkurencji monopolistycznej – wiele podmiotów świadczy zróżnicowane usługi portowe 4. model polipolistyczny – bardzo duża liczba podmiotów świadczy ten sam rodzaj usług portowych 5. model mieszany (zależą od sytuacji rynkowej) – kombinacje wcześniejszych modeli funkcjonujących na różnych rynkach usług portowych armatorzy odpowiadają za terminale struktura podmiotowo-produkcyjna portów morskich w UE: - dominacja sektora prywatnego z większym udziałem przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym - znaczny poziom dekoncentracji i wykonawstwa wszystkich rodzajów usług portowych - brak wyraźnego podmiotowego rozdzielenia sfery produkcji i usług techniczno- wykonawczych od sfery produkcji usług dyspozycyjnych - zróżnicowanymi formami powiązań kapitałowych między producentami oraz między nimi i użytkownikami portu systemy organizacji zarządzania: 1. klasyczne a. autonomiczny b. miejski (municypalny) c. państwowy d. prywatny 2. współczesne a. państwowy b. municypalno-samorządowy c. prywatny A. autonomiczny i. własność publiczna (na podstawie uchwały) ii. osobowość prawna, wydzielony obszar działalności, kontrola państwa iii. zarządzany – rada portu i dyrektor zarządu portu iv. rada składa się z reprezentantów przedsiębiorstw portowych, rządu i władz miasta portowego v. rada portu powołuje dyrektora zarządu portu, zastępców, uchwala budżet na + jest to: duża autonomia portu, reprezentowanie wszystkich interesów w porcie na – jest to: ograniczone zasoby finansowe, przeregulowanie wysokość opłaty portowej (korzystanie z infrastruktury) ustala zarząd portów zarząd + rada interesariuszy ustalają ważne rzeczy warianty autonomicznego – landlord – operator – dodatkowo coś tam robi B. miejski (municypalny) i. miasto jest właścicielem prawie całego obszaru lądowego, infrastruktura i coś z supra ii. organizacje państwowe administrują niektórymi składnikami akwatorium i nadzroują ruch statków, utrzymują tory wodne, prowadzą służbę celną, nadzór policyjny iii. rada miejska sprawuje nadzór i kontrolę nad działalnością portu iv. typ niemiecki – brak wydzielenia zarządu portu ze struktur samorządu v. typ finlandzki – są wydzielone, autonomiczne, nie podejmują działań eksploatacji C. państwowy i. państwo wyłączny właściciel infrastruktury portu ii. państwo utrzymuje i rozbudowuje infrastrukturę ze środków budżetu centralnego iii. państwo może powołać jeden centralny organ zarządzający portami lub rozdzielić zarządzanie na kilku organów władzy centralnych należących do różnych resortów iv. w porcie funkcjonuje jeden aparat wykonawczy na czele z dyrektorem reprezentującym interesy państwa na + to: możliwość skoordynowania portu z polityką kraju, większe możliwości finansowe na – to: administrowanie na odległość, niestabilność władz typ scentralizowany: słaba pozycja zarządu portu wobec właściciela, brak decyzyjności portu typ zdecentralizowany – silna pozycja zarządu portu, duża autonomia, głos? Jako spółka państwa D. prywatny i. właściciel prywatny ii. właściciel koncentruje się na działalności i zarządzaniu i eksploatacji na + to : efektywne i operatywne zarządzanie , odciąża budżet państwa na – to: niska dochodowość działalności typ koncernowy – struktura korporacyjna, działalność eksploatacyjna portem Program rozwoju polskich portów (małych) Zaplecze – rynek ciążący porty zamorskie dla danego portu – przedpole – rynek fakultatywny W zapleczu robi się popyt zaplecze – może być kilka krajów – wszystko skąd przychodzi ładunek Zaplecze – obszar lądowy o określonym stopniu rozwoju gospodarczego, usytuowany wokół portu, powiązany z nim siecią różnego rodzaju linii transportowych, z którego w danym czasie masa ładunkowa ciąży do tego portu Ośrodki produkcyjne są połączone drogami, koleją do portu Rodzaje zaplecza: 1. bezsporne – dawniej takie były, teraz coraz mniej, gdy ładunki ciążą do konkretnego portu 2. sporne (wspólne) – gdy ładunki ciążą do różnych portów bo np. szybciej niż statkiem bo np. czeka na inny statek 3. własne – własny kraj 4. tranzytowe – poza krajem, połączone drogą lądową granice zaplecza wyznaczają linie jednakowych odległości: 1. izodromy – linie jednakowych odległości przestrzennych – tak samo blisko do A jak do B 2. izochrony - linie jednakowych odległości czasowych – mimo że np. bliżej w km do B to szybciej do A 3. izotymy - linie jednakowych odległości cenowych – z tego miejsca taniej dowieźć do A niż do B 4. izodapany - linie jednakowych odległości kosztowych teren między jedną linia a druga to teren sporny integracja pionowa – ze spedytorami itp. inwestują w drogi, kolej, terminale, terminale lądowe (do jednego pociągu który dowozi towar do portu) parametry zaplecza: - głębokość – (km) zasięg terytorialny zaplecza - pojemność (w t) – nasycenie masą ładunkową 7 rodzajów ładunków: (strona portu gda) węgiel, ruda/ropa, inne masowe (siarka/chemia, suche), zboże drewno, drobnica, paliwa Gdy porównywać to drewno do drobnicy Cząstkowe rynki ciążące (efekt przedmiotowej analizy zaplecza): typowy tylko dla danego rodzaju ładunku, układ wzajemnych powiązań istniejących między danym portem a ośrodkiem nadania lub odbioru Porty mają przedstawicielstwa w innych krajach/ miastach konferencje/ kongresy itp. do zachęcenia klientów do portu Przedpole: (rynek fakultatywny) - porty po zamorskiej stronie danego portu, powiązane z nimi racji istniejącej wymiany towarowej, realizowanej w tych relacjach za pomocą środków transportu morskiego Rynek usług portowych w przestrzeni: - obszar wzajemnego oddziaływania popytu zgłoszonego na określone usługi portowe przez usługobiorców pochodzących z zaplecza i przedpola oraz podaży (usługodawców) tych usług oferowanej przez port morski - system złożony z zaplecza i przedpola portowego ( stanowiących obszary ciążenia popytu na konkretne usługi portowe) rozmieszczonych wokół ośrodka podaży usług portowych czyli portu morskiego Rynek: - mechanizm za pośrednictwem którego kupujący i sprzedający oddziałują na siebie Rynek jako system: na które składają się wzajemnie - podmioty rynku – konsumenci/producenci, sprzedający/kupujący, zarządy portu - przedmioty rynku (przedmioty wymiany) – usługi, pieniądze - relacje między podmiotami, między przedmiotami, oraz między przedmiotami i podmiotami?? Które tworzą strukturalną i funkcjonalną część Rynek usług portowych (RUP): - miejsce gdzie jest konfrontacja popytu z podażą i realizacja (zaspokojenie) popytu efektywnego na usługi jest port morski - przedmiotem wymiany na RUP jest usługa portowa która posiada określoną wartość i wartość użytkową - wartość użytkowa usługi portowej przekształca potencjalną wartość użytkową przemieszczanych przez port dóbr materialnych w ich rzeczywistą wartość użytkową (która może zostać oceniona przez konsumentów) Stosunki rynkowe: - między podmiotami rynku – producentami usług a ich nabywcami, między podmiotami konkurującymi - między przedmiotami rynku a jego podmiotami - między przedmiotami rynkowymi oferowanymi usługami a oczekiwaniami Cechy RUP: - nieuprzedmiotowiony charakter produkcji - jednoczesność produkcji i konsumpcji usług - brak możliwości magazynowania usług - konieczność dostosowywania rozmiarów podaży do aktualnego popytu (podaż powinna być zawyżona żeby nie było kongestii) Cechy RUP które je wyróżniają na rynku transportowym: - międzygałęziowy charakter działalności ośrodka podażowego - stacjonarny charakter ośrodka podażowego - złożoność i kompleksowość usług wytwarzanych na rzecz pasażerów……. - wielorodzajowość Cechy techniczno-eksploatacyjne: - duża różnorodność przedmiotów obsługi - zróżnicowane wymagania techniczno-organizacyjne przedmiotów obsługi (rosnąca specjalizacja potencjału i malejąca substytucyjność terminali) - duża zmienność w czasie popytu na usługi portowe - konieczność dostosowywania podaży usług do okresowych i regularnych szczytów popytu (np. więcej zmian pracy) - nierównomierne wykorzystywanie potencjału usługowego w relacjach eksportowych i importowych (zwłaszcza w terminalach dedykowanym ładunkom masowym) - duże zróżnicowanie struktury asortymentowej po stronie podaży i ogromna różnorodność popytu - mała elastyczność cenowa podaży i popytu na usługi – gdy cena maleje to popyt nie rośnie od razu bo cena nie jest aż tak ważna, są też inne czynniki - ograniczona substytucyjność usług portowych - trudności zachowania stanów równowagi rynkowej - większa stabilność profilu produkcji ?? w porównaniu z produkcją rzeczową - znaczna liczba rynków cząstkowych nieobjętych kompleksową koordynacją - wysoki udział kosztów stałych w kosztach produkcji usług - specyficzne stosunki konkurencyjne na RUP (między portami i między łańcuchami transportowymi) - utrudnione warunki kształtowania konkurencji ośrodków podaży usług - specyficzna dynamika wahań popytu efektywnego i podaży efektywnej (przenoszonych na RUP z rynków towarowych i innych rynków transportowych) (droga czerwona dla Gdyni ?? co to??) Cechy użytkowe usługi portowej: - szybkość - masowość - dostępność - niezawodność - bezpieczeństwo - proekologiczność klienci portów mają oczkowania do usług Jakość w formie ISO 90000: - stopień w jakim zbiór inherentnych właściwości spełnia wymagania usługobiorcy wystawiają opinie o jakości Jakość usług portowych: - stopień spełniania przez cechy użytkowe usługi zbioru oczekiwań konsumentów w stosunku do każdej z tych cech usługi - stopień zgodności poszczególnych cech oferowanej usługi portowej z cechami pożądanymi tej usługi Jakość – ważny czynnik konkurencyjności Próg jakości: - minimalny poziom jaki musi osiągnąć każda z właściwości usługi ze zbioru właściwości oferowanych przez producenta Formy RUP: - model silnej koncentracji produkcji usług - quasimonopolistyczna - modej umiarkowanej koncentracji produkcji usług – oligopol - model znacznej dekoncentracji produkcji usług – zbliżony do polipolu - model umiarkowanej dekoncentracji produkcji usług – ograniczony oligopol