Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Notatki z lektury "Konrad Wallenrod", Notatki z Język polski

Notatki z lektury "Konrad Wallenrod" Adama Mickiewicza

Typologia: Notatki

2022/2023

Załadowany 09.03.2025

joanna-kot
joanna-kot 🇵🇱

3 dokumenty

1 / 4

Toggle sidebar

Ta strona nie jest widoczna w podglądzie

Nie przegap ważnych części!

bg1
„KONRAD WALLENROD”
Autor:Adam Mickiewicz.
Tytuł:Konrad Wallenrod. Powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich.
Gatunek:powieść poetycka.
Powieść poetyckato synkretyczny gatunek literacki z połączonymi elementami liryki, epiki i
dramatu.
Epoka literacka:romantyzm.
Bohaterowie:Konrad Wallenrod (Walter Alf), Pustelnica (Aldona), Halban.
Problematyka:$czy w walce o słuszną ideę można postępować w sposób nieetyczny (na
przykład wykorzystując spisek, szantaż czy zdradę)?
Typ bohatera:$bohater bajroniczny.
Bohatera bajroniczneg o charakteryzują takie przymiotniki, jak: niezwykły, tajemniczy,
samotny, aktywny, zbuntowany wobec panujących zasad, gotowy do walki, w której odda
życie, dumny i niezależny, z poczuciem wyższości, owładnięty silnymi namiętnościami, a
zarazem tragiczny, nieszczęśliwy.
Czas akcji:początek lat 90. XIV wieku.
Miejsce akcji:Marienburg (czyli dzisiejszy Malbork).
Pierwsze wydanie:luty 1828 rok, Petersburg.
„KONRAD WALLENROD” JAKO POWIEŚĆ POETYCKA
Przy pisaniu swej powieści poetyckiej Mickiewicz wzorował się na angielskim mistrzu i
piewcy gatunku – George’u Byronie (autor m. in.„Giaura”).
To Adam Mickiewicz dokonał znakomitego tłumaczenia romantycznej powieści poetyckiej,
jaką jest „Giaur”.
Oto cechy gatunku, które spełnia w swej koncepcji $ „Konrad Wallenrod”:
-połączenie lirycznych, epickich i dramatycznych elementów. Połączenie elementów
lirycznych, epickich i dramatycznych to synkretyzm rodzajowy. Przykłady lirycznych
fragmentów odnajdujemy chociażby w końcowej pieśni II sceny:„Wilija, naszych strumieni
rodzica”, czy opisie majowego wieczoru:„Noc była cicha; majowej pogody; / Z dala niepewny
wyglądał poranek; / Księżyc, obiegłszy błonie safirowe, / Z odmiennym licem, z różnym
blaskiem w oku, / Drzemiąc· to w ciemnym, to w srebrnym obłoku, / Zniżał swą cichą i
samotną głowę; / Jak dumający w pustyni kochanek, / Obiegłszy myślą całe życia koło, /
Wszystkie nadzieje, słodycze, cierpienia, / To łzy wylewa, to spójrzy wesoło, / Wreście ku
piersiom zmordowane czoło / Skłania - i wpada w letarg zamyślenia”.
Epickość wyróżnia się wPrzemowie autora, jak również wPowieści wajdeloty. Z kolei
pf3
pf4

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Notatki z lektury "Konrad Wallenrod" i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity!

„KONRAD WALLENROD”

Autor : Adam Mickiewicz. Tytuł : Konrad Wallenrod. Powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich. Gatunek : powieść poetycka. Powieść poetycka to synkretyczny gatunek literacki z połączonymi elementami liryki, epiki i dramatu. Epoka literacka : romantyzm. Bohaterowie : Konrad Wallenrod (Walter Alf), Pustelnica (Aldona), Halban. Problematyka: czy w walce o słuszną ideę można postępować w sposób nieetyczny (na przykład wykorzystując spisek, szantaż czy zdradę)? Typ bohatera: bohater bajroniczny. Bohatera bajroniczneg o charakteryzują takie przymiotniki, jak: niezwykły, tajemniczy, samotny, aktywny, zbuntowany wobec panujących zasad, gotowy do walki, w której odda życie, dumny i niezależny, z poczuciem wyższości, owładnięty silnymi namiętnościami, a zarazem tragiczny, nieszczęśliwy. Czas akcji : początek lat 90. XIV wieku. Miejsce akcji : Marienburg (czyli dzisiejszy Malbork). Pierwsze wydanie : luty 1828 rok, Petersburg.

„KONRAD WALLENROD” JAKO POWIEŚĆ POETYCKA

Przy pisaniu swej powieści poetyckiej Mickiewicz wzorował się na angielskim mistrzu i piewcy gatunku – George’u Byronie (autor m. in. „Giaura”). To Adam Mickiewicz dokonał znakomitego tłumaczenia romantycznej powieści poetyckiej, jaką jest „Giaur”. Oto cechy gatunku, które spełnia w swej koncepcji „Konrad Wallenrod”:

  • połączenie lirycznych, epickich i dramatycznych elementów. Połączenie elementów lirycznych, epickich i dramatycznych to synkretyzm rodzajowy. Przykłady lirycznych fragmentów odnajdujemy chociażby w końcowej pieśni II sceny: „Wilija, naszych strumieni rodzica”, czy opisie majowego wieczoru: „Noc była cicha; majowej pogody; / Z dala niepewny wyglądał poranek; / Księżyc, obiegłszy błonie safirowe, / Z odmiennym licem, z różnym blaskiem w oku, / Drzemiąc· to w ciemnym, to w srebrnym obłoku, / Zniżał swą cichą i samotną głowę; / Jak dumający w pustyni kochanek, / Obiegłszy myślą całe życia koło, / Wszystkie nadzieje, słodycze, cierpienia, / To łzy wylewa, to spójrzy wesoło, / Wreście ku piersiom zmordowane czoło / Skłania - i wpada w letarg zamyślenia”. Epickość wyróżnia się w Przemowie autora, jak również w Powieści wajdeloty. Z kolei

dramatyczne partie ujawniają się na początku sceny VI (Pożegnanie), gdy czytamy długi dialog miedzy Konradem (Walterem Alfem) i Pustelnicą (Aldoną).

  • luźna, fragmentaryczna, otwarta, pełna zagadek i niedomówień kompozycja utworu. Mickiewicz zerwał z łańcuchem przyczynowo-skutkowym na rzecz epizodyczności. Celowo zatarł jasność konstrukcji utworu, by pobudzić wyobraźnię czytelnika, czego przykładem mogą być niedomówienia w losach głównego bohatera, brak chronologii opowieści. Kolejna scena nie zawsze jest logicznym następstwem sceny poprzedniej, na dowód czego wspomnieć należy scenę V, zatytułowaną Wojna, w której znajduje się zapowiedź nadciągającej wojny Zakonu i Litwy oraz scena sądu kapturowego nad głównym bohaterem, po czym następuje obraz druzgoczącej klęski Krzyżaków i opis sceny samobójstwa Konrada (scena VI – Pożegnanie). Między tymi epizodami brak jest elementu łączącego wątki poruszone w V, a zakończone w VI scenie.
  • zakłócenie chronologii zdarzeń, zastosowanie tzw. inwersji czasowej fabuły, licznych retrospekcji czego przykładem może być fakt, że najpierw czytamy o wyborze Konrada Wallenroda na wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego (scena I – Obiór), a jego przeszłość, pochodzenie (np. prawdziwe imię) i motywację poznajemy dopiero w scenie VI (Uczta) Inwersja czasowa fabuły to sposób narracji, w którym wydarzenia nie są opowiadane w porządku chronologicznym, lecz według innej, często pozornie dowolnej zasady.
  • synkretyzm gatunkowy , czyli obecność elementów należących do różnych gatunków literackich. W „Konradzie Wallenrodzie” są to miedzy innymi:
  • Hymn : „Duchu, Światło Boże!” (scena II).
  • Pieśń : „Wilija, naszych strumieni rodzica” (scena II), Pieśń z wieży (scena III), Pieśń wajdeloty (scena IV).
  • Powieść : Powieść wajdeloty (scena IV).
  • Ballada : Alpuhara (scena IV).
  • historyzm , czyli umieszczenie akcji utworu w konkretnym czasie historycznym. W tym przypadku były to lata 90. XIV wieku. Mickiewicz nie trzyma się ściśle wydarzeń historycznych związanych z Krzyżakami czy Konradem Wallenrodem. Traktuje je swobodnie, raczej jako tło, niż treść.
  • tytuł, sugerujący, że tematem utworu nie będą wydarzenia, lecz konkretna osoba. Dzięki temu czytelnicy już w momencie sięgnięcia po książkę wiedzą, że będą czytać o Konradzie Wallenrodzie, jego walce wewnętrznej, rozdarciu wobec uczucia i powinności.

TRAGIZM „KONRADA WALLENRODA”

Miłość dwójki głównych bohaterów jest niespełniona i tragiczna, ponieważ nie mogą żyć wspólnie. Kończy się samobójstwem głównego bohatera i śmiercią jego kochanki.

- samobójstwo - popełnia je główny bohater – Walter Alf - po dokonaniu zemsty na Krzyżakach i słowach Aldony, która odmówiła dalszego wspólnego życia oraz w obliczu wykonania kary śmierci przez zakonników. Umiera w strzelnicy, wypiwszy zatrute wino z pucharu. Aldona ginie chwilę potem, widząc gasnącą nagle lampę (strąca ją umierający kochanek). - walka – walka jest głównym motywem dzieła. Nie są to jednak działania zgodne z honorowym rycerskim kodeksem czy zasadami godnymi średniowiecznego wojownika, lecz podstępne i zdradliwe poczynania w celu bezwzględnego zniszczenia wroga.

  • ojczyzna – stosunek do ojczyzny prezentuje następujący cytat: „Słodszy wyraz nad wszystko, wyraz miłości, któremu / Nie masz równego na ziemi, oprócz wyrazu – ojczyzna”, pochodzący z Powieści wajdeloty. To w imię miłości do ojczyzny główny bohater rezygnuje z osobistego szczęścia i decyduje się na życie w kłamstwie i ciągłym uważaniu na wypowiedziane słowa czy wykonane gesty.
  • dom – symbolizuje wszystko to, co kojarzy się nam z domem, czyli przede wszystkim miłość i bezpieczeństwo. Dla Konrada domem była Litwa, z której jako dziecko został porwany przez Krzyżaków. To stało się powodem, iż w późniejszych latach domem była dla niego jedynie ojczyzna (świadczą o tym słowa: „Szczęścia w domu nie znalazł, bo go nie było w ojczyźnie”.
  • twórczość literacka - „Płomień rozgryzie malowane dzieje, / Skarby mieczowi spustoszą złodzieje, / Pieśń ujdzie cało” – cytat mówi o ogromnej roli pamięci mieszkańców pokonanego kraju, którzy dzięki poezji nigdy nie zapomną cierpienia, jakie było udziałem ich narodu.
  • Niemcy – Krzyżacy opisani w utworze od ponad stu lat nawracają siłą ludy północnego pogaństwa. Cechuje ich chciwość, notoryczne łamanie ślubów, pogarda dla Litwinów. Za sprawą małego Litwina – głównego bohatera – poznajemy zasady panujące w zakonie „od wewnątrz”. Krzyżacy próbowali wychować Waltera Alfa na wzorowego Niemca. Uczył się wszystkiego od mistrza Winrycha, który pokochał go, jak rodzonego syna (bez wzajemności). Chłopiec jest pod wpływem starego pieśniarza litewskiego wajdeloty, który rozbudza w nim nienawiść do niemieckiej nacji i chęć zemsty na wrogu. Gdy już dokonuje zaplanowanej zemsty, przyznaje jednak, iż: „Ja więcej nie chcę, wszak jestem człowiekiem! (…) / Już dosyć zemsty – i Niemcy są ludzie”.