Notatki związane z tematyką finansów przedsiębiorstw, Notatki z Finanse przedsiębiorstw

Pobierz Notatki związane z tematyką finansów przedsiębiorstw i więcej Notatki w PDF z Finanse przedsiębiorstw tylko na Docsity! WYKŁAD 7 – RYZYKO W DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Ryzyko towarzyszy w każdym obszarze działalności człowieka, dokładnie wtedy, kiedy nie jesteśmy w stanie kontrolować czegoś albo przewidzieć co się może zdarzyć w przyszłości. Czyli o ryzyku mówimy wtedy, kiedy istnieje element niepewności co do przyszłości, co do tego co się wydarzy. Ryzyko nabiera szczególnego znaczenia zwłaszcza w działalności gospodarczej, bo niesie za sobą skutki finansowe (mniej lub bardziej dotkliwe), które są motywacją do tego, żeby ta problematyką ryzyka się interesować, nauczyć się mierzyć poziom ryzyka i przede wszystkim nauczyć się zarządzać tym ryzykiem w praktyce. W zależności od dziedziny nauki są różne definicje „ryzyka”, bo może dotyczyć ono zarówno np. działalności politycznej, społecznej, inwestycji na rynku finansowym. Definicja „ryzyka” jako zjawiska typowego dla działalności przedsiębiorstw: 1) Ryzyko to niebezpieczeństwo nie osiągnięcia przewidywanego rezultatu (wersja bardziej optymistyczna) – w wyniku podejmowanych działań efekt jest inny niż oczekiwaliśmy- może być lepszy lub gorszy 2) Ryzyko jest obiektywnie istniejącą możliwością osiągnięcia straty, szkody, niepowodzenia w wyniku realizacji zamierzonych celów działalności przedsiębiorstwa (wersja bardziej pesymistyczna) Klasyfikacja ryzyka: Klasyfikacja Rodzaj Realizacja założonych celów (podział ze względu na efekt) Ryzyko rynkowe (ryzyko systematyczne, niedywersyfikowane) – odnosi się do czynników, które wywierają wpływ na dany podmiot, ale też są całkowicie niezależne od danego podmiotu. Czyli nie da się go kontrolować, nawet częściowo. Poziom tego ryzyka kształtują czynniki makroekonomiczne, prawne, polityczne, społeczne. Głównym źródłem ryzyka może być np. stopa procentowa, kurs walutowy. Rodzaje ryzyka wpływają bezpośrednio albo pośrednio na funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Może też to być ryzyko wystąpienia zdarzeń losowych. Ryzyko stopy procentowej: zmiana rynkowej stopy procentowej, co ma związek z prowadzona polityką Banku Centralnego. Wszelkie zmiany w tym zakresie będą powodowały zmiany rynkowej stopy procentowej i jednocześnie to będzie miało pływ na wahania dochodów uczestników rynku. Może pociągać za sobą inne rodzaje ryzyka:  Ryzyko finansowe: wiąże się z terminowym regulowaniem zobowiązań  Ryzyko niewypłacalności: utrata płynności finansowej, co jest najczęstszą przyczyną upadku przedsiębiorstw Ryzyko walutowe: dotyczy przedsiębiorstw, które prowadzą operacje finansowe albo transakcje w zagranicznych walutach niż krajowa. Przedsiębiorstwo nie jest w stanie oszacować swoich wpływów z tytułu transakcji zagranicznych, gdyż nie jest w stanie przewidzieć zmian kursów walutowych w dniu rozliczenia transakcji. Ryzyko inflacji: dotyczy wszystkich uczestników rynku. W pewnym przedziale czasowym dochodzi do zmiany siły nabywczej pieniądza w związku z inflacja – z systematycznym wzrostem cen w gospodarce. Ryzyko polityczne: powstaje na skutek decyzji władz rządzących, które mają ogromny wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstw. Można mówić tutaj o dużej niepewności na rynku i niepewności w stosunku d przyszłych działań podejmowanych przez rząd. Ryzyko kredytowe: można je rozumieć na dwa sposoby jako: 1. ryzyko finansowe i powiązać go z korzystaniem z zewnętrznych źródeł finansowania i w tym kontekście ryzyko traktowane jest: wraz ze wzrostem wskaźnika zadłużenia przedsiębiorstwa rośnie ryzyko jego niewypłacalności. Wraz ze wzrostem zadłużenia rosną koszty obsługi długu, ale też mniejsza się dostępność kolejnych zewnętrznych źródeł finansowania, bo rośnie ryzyko niewypłacalności. 2. ryzyko jako niewywiązywanie się kontrahentów ze zobowiązań wobec przedsiębiorstwa (kredyt kupiecki). Prowadzenie transakcji handlowych z odroczonym terminem płatności generuje ryzyko, że kontrahent nie wywiąże się ze zobowiązań. 1 Ryzyko kredytowe rośnie zwłaszcza wtedy, jeżeli np. duża część sprzedaży jest realizowana na rzecz jednego lub kilku głównych odbiorców. Ryzyko specyficzne (indywidualne, niesystematyczne, niedywersyfikowane) związane jest z przyszłymi zdarzeniami, może być przynajmniej częściowo kontrolowane lub przewidywalne. To ryzyko wiąże się przede wszystkim z działalnością operacyjną i finansowa firmy. Generowane jest w samym przedsiębiorstwie, bo powstaje na skutek decyzji z zakresu działalności operacyjnej/finansowej. Ryzyko specyficzne można podzielić na: Ryzyko operacyjne: wiąże się z decyzjami podejmowanymi w związku z bieżącą działalnością przedsiębiorstwo – sprzedaż, polityka cenowa, koszty wytwarzania, polityka dywersyfikacji dostawców/odbiorców, jakość zarządzania firmą. Jedną z miar tego ryzyka będzie zmiana rentowności działalności operacyjnej w kolejnych latach. Im większa zmienność będzie tego wskaźnika, tym większe będzie ryzyko operacyjne. Ryzyko finansowe: jest wynikiem podejmowanych decyzji w ramach przedsiębiorstwa co do wykorzystywania kapitałów obcych, kształtowania doboru źródeł finansowania działalności. Projekty inwestycyjne (inwestycje w majątek trwały) Ryzyko terminu: inwestycje rzeczowe mają określone terminy realizacji, najczęściej jest to podzielone na pewne etapy. Wszelkie opóźnienia będą powodowały dodatkowe koszty dla inwestora np. kary umowne ustalane w umowach i wydłuża się moment zwrotu poniesionych nakładów w wyniku przesuwania się terminu oddania inwestycji do użytku. Ryzyko niewypłacalności inwestora: niewypłacalność polegająca na opóźnieniu spłaty np. zobowiązań za zrealizowane etapy inwestycji. Może to pociągać za sobą np., zerwanie umowy, skutki mogą dotykać wykonawców/podwykonawców inwestycji. Ryzyko z finansowaniem inwestycji: duże inwestycje rzeczowe są finansowane z reguły kapitałami obcymi. Po stronie inwestora mogą istnieć problemy z obsługą długu. Ryzyko ze strony środowiska: niektóre duże inwestycje np. infrastrukturalne mogą wzbudzać sprzeciw społeczny (😊 PROTEST, „JEBAĆ PIS” xd) np. protesty pod hasłem ochrony środowiska. Protesty nieraz (jeżeli są skutecznie przeprowadzone) mogą doprowadzić do wstrzymania realizacji inwestycji co prowadzi do strat lub inwestycja może być zablokowana na dłuższy okres czasu lub reorganizacji inwestycji. Ryzyko braku doświadczenia głównych uczestników procesu inwestycyjnego: ktoś się podejmuje inwestycji, której tak naprawdę nie potrafi wykonać. Powiązane jest ściśle z ryzykiem doboru wykonawców i ryzykiem z procedurami prawnymi. Zarządzanie ryzykiem: W małych przedsiębiorstwach procesem zarządzania ryzkiem zajmują się właściciele. Natomiast w większych przedsiębiorstwach, gdzie działalność inwestycyjna prowadzona jest na większą skalę istnieją już odrębne komórki, które zajmuje się ryzykiem w przedsiębiorstwie. Skala ryzyka i potencjalne straty, które może wywołać jego materializacja są niewspółmierne większe od małych działalności. Zarządzanie ryzykiem jest to grupa działań, które mają na celu:  Identyfikacje ryzyka – określenie rodzaju ryzyka  Pomiar ryzyka – określenie wielkości ryzyka i czasu jego trwania  Analiza ryzyka – ustalenie przyczyn i skutków ryzyka  Kontrola podjętych działań – badanie efektywności podjętych działań mających na celu ograniczenie ryzyka i korygowanie tych działań Wyróżnia się 2 podejścia do zarządzania ryzykiem: 1. Aktywne - polega na odziaływaniu na przyczyny ryzyka. Podejmowane działania:  Unikanie ryzyka – jeżeli dana inwestycja charakteryzuje się zbyt dużym ryzykiem to można zaniechać tej inwestycji  Działania prewencyjne zapobiegające zdarzeniom losowym np. piorunochrony, aby piorun nie pierdolnął w budynek 😊 2